Кәсіпорындағы өндірісті ұйымдастыру

Жоспар:

Өндірістік процесс және оны ұйымдастыру принциптері

Өндіріс түрлері және олардың техникалық-экономикалық қасиеттері

Кәсіпорынның өндірістік құрылымы

Өндірістік цикл және оның құрылымы

Өндірісті ұйымдастыру әдістері

Өнеркәсіптік өндіріс - бұл шикізатты дайын өнімге айналдыратын және тұтынушылардың қажеттіліктерін қанағаттандыратын күрделі үрдістердің бірі.

Өндірістік процесс - бұл кәсіпорынға өнім өндіру үшін қажет еңбек құралдарының және адамдардың әрекеттерінің жиынтығы.

Фаза - технологиялық процесстің белгілі бір бөлімінің аяқталуының орындалуын және еңбек заттарының бір сапалы түрден келесі түрге өту байланысын сипаттайтын жұмыстар жиынтығы.

Операция -бір не бірнеше жұмысшы қолмен немесе еңбек құралдарының көмегімен белгілі бір еңбек затын өңдеу процесінің бір бөлігі. Операцияларды біруақытта бірнеше жұмыс орындарында, сонымен қатар бір жұмыс орнында бірнеше жұмысшы орындауы мүмкін.

Операциялар еңбек құралдарына байланысты:

Қолмен істелетін

Машина-қолмен

Машинамен істелетін

Автоматтандырылған

№

Өндірістік процессті ұйымдастырудың принциптері

Пропорционалдық принципі

Дифференциялдық принципі

Құрамдастыру принципі

Концентрация принципі

Мамандандыру принципі

Әмбебап принципі

Стандарттау принципі

Параллелдік принципі

Турашылдық приципі

Үзіліссіз принципі

Ырғақтық принципі

Автоматтық принципі

Өндірістік процесс формасының оның техника-экономикалық мазмұнына сәйкес келу приципі

2. Өндіріс түрлері және техникалық-экономикалық қасиеттері

Өндіріс түрлері - оның ұйымдастырушылық, техникалық және экономикалық қасиеттерінің жиынтығы.

Өндіріс түрлері келесі факторлармен анықталады:

- шығарылатын бұйым номенклатурасымен;

- шығару көлемімен;

- шығарылатын бұйымның тұрақты номенклатурасының дәрежесімен;

- жұмыс орындарын тиеу түрінде.

№ п/п

Факторлары

Өндіріс түрлері

Жеке

Сериялық

Жаппай

Дайындалатын бұйым номенклатурасы

Үлкен

Шектелген

Кіші

Номенклатура тұрақтылығы

Жоқ

Бар

Шығару көлемі

Кішкентай

Орташа

Үлкен

Жұмыс орындарына операцияларды бекіту

Жоқ

Әрқалай

Толық

Пайдаланылатын жабдықтар

Әмбебап

Әмбебап +арнайы (әрқалай)

Негізінен қоғамдық

Пайдаланылатын құрал и оснастка

Әмбебап

Әмбебап +арнайы

Негізінен арнайыланған

Жұмысшылардың квалификациясы

Жоғары

Орташа

Негізінен төмен

Өнімнің өзіндік құны

Жоғары

Орташа

Төмен

Цехтар мен бөлімшелердің өндірістік мамандандырылуы

Технологиялық

Аралас

Пәндік

3. Кәсіпорынның өндірістік құрылымы

Кәсіпорынның өндірістік құрылымы - оның бөлімшелері, коопрациялары арасындағы еңбек бөлінісін сипаттайды.

Кәсіпорынның өндірістік құрылымы байланысты:

Шығарылатын өнім түріне және оның номенклатурасына

Өндіріс түрлері және оның мамандандыру формасына

Технологиялық процесстердің ерекшеліктеріне.

3. Кәсіпорынның өндірістік құрылымы

Цех - өндірістік кәсіпорынның белгілі бір өндірістік өнім немесе шикізат жасалатын (өндірістік цех) не көмекші материалдар дайындалатын, қызмет көрсету операциялары жүргізілетін (көмекші цех) құрылымдық бөлімшесі

Бөлімше - бұл белгілі бір белгілері бойынша жұмыс орындарының біріктірілген тобы.

3. Кәсіпорынның өндірістік құрылымы

Кәсіпорын келесі бөлімдерге бөлінеді:

Негізгі цехтар

Қосымша цехтар

Қызмет көрсету цехтары

Өндірістік тағайындау шаруашылығы

Негізгі өндіріс цехтары (машинақұрастыру, аспап жасау) бөлінеді:

- дайындық;

- өңдеу;

- құрастыру.

3. Кәсіпорынның өндірістік құрылымы

Цехтар мен бөлімшелер мамандандыру принципімен құрылады :

- технологиялық;

- заттық;

- заттық-томаға-тұйық;

- араласқан.

4. Өндірістік цикл және оның құрылымы

Өндірістік цикл - бұл шикізаттың өндіріске өңдеуге түсуінен бастап, дайын өнім алумен аяқталатын өнім шығарудың күнтізбелік уақыты.

Өндірістік циклды сағатпен немесе күндермен өлшейді.

Жұмыс уақытының құрамы және құрылысы

4. Өндірістік цикл және оның құрылымы

Өндірістік цикл Тц :

Тц = Тврп + Твпр,

бұл жерде Тврп - жұмыс процессінің уақыты

Твпр - үзіліс уақыты

4. Өндірістік цикл және оның құрылымы

Даналық, бақылау, тасу операцияларының уақыт сомасын операциялық уақыт деп атайды (Топр) :

Топр = Тшк + Тк + Ттр

4. Өндірісітік цикл және оның құрылымы

Тшк = Топ + Тпз + Тен +Тото

Топ - оперативты уақыт;

Тпз - бөлшектердің жаңа партиясын өндіру кезіндегі дайындық-қорытынды уақыты;

Тен - жұмысшылардың табиғи қажеттілік және демалыс уақыты;

Тото - ұйымдастыру және техникалық қызмет көрсету уақыты (құрылғыны алу және беру, жұмыс орнын тазалау, жабдықтарды майлау) .

4. Өндірістік цикл және оның құрылымы

Оперативты уақыт:

Топ = Тос + Тв

Тос - негізгі уақыт

Тв - қосымша уақыт

Қосымша уақыт:

Тв = Ту + Тз + Ток

Ту - жабдық бөлшектерін орнату және босату уақыты;

Тз - құрылғыға бөлшектерді бекіту және босату уақыты;

Ток - (жабдықтың тоқтауымен) операция кезіндегі жұмысшының операциялық бақылау уақыты

4. Өндірістік цикл және оның құрылымы

Үзіліс уақыты шартты түрде(Твпр) :

Трт - еңбек режимімен

Тмо - бөлшектің операцияаралық жатуы

Тр - жабдықты тексеру және аралық жөндеу қызметінің үзіліс уақытымен

Торг - өндірісті ұйымдастырудың дұрыс болмауынан болатын үзіліс уақыты

Твпр = Тмо + Трт + Тр + Торг

4. Өндірістік цикл және оның құрылымы

Операцияаралық жату уақыты(Тмо) :

Тмо = Тпар + Тож + Ткп

Тпар - топтамалық үзіліс

Тож - күту үзілісі

Ткп - толықтыру үзілісі

4. Өндірістік цикл және оның құрылымы

Жұмыс уақыт аралығында технологиялық операциялар орындалады:

Тврп = Тшк + Тк + Ттр + Те

Тшк -дана-калькуляциялық уақыт;

Тк - бақылау операцияларының уақыты;

Ттр - еңбек заттарын тасу уақыты;

Те - табиғи процесстер уақыты (ескіру, релаксация, табиғи кебу, сұйықтарға тұнба түсу) .

4. Өндірістік цикл және оның құрылымы

Өндірістік циклдың формуласы келесі түрдегідей болады:

Тц = Топр + Те + Тмо + Трт + Тр + Торг

4. Өндірістік цикл және оның құрылымы

Өндірістік циклын төмендетудің негізгі бағыттары:

Технологияны жетілдіру

неғұрлым өндірістілігі жоғары жабдықтарды, құралдарды, технологиялық жабдықтау құралдарын пайдалану

Өндірісітік процесстерді автоматтандыру және интегрильді, икемді процессті қолдану

Өндірісті мамандандыру және кооперативтеу

Толассыз өндірісті ұйымдастыру

Персоналдың икемділігі(көпфункционалдылық)

өндірістік циклдың ұзақтығына әсер ететін басқа да көптеген факторлар

5. Өндірісті ұйымдастыру әдістері

Әдіс 1 - Тасқынды емес өндіріс

Белгілері:

Операцияны орындау ретінсіз жұмыс орындары бір типті технологиялық топтармен орналасады

Мұнда операциялар арасында үлкен үзілістер туғызып, өндіріс процессі кезінде күрделі маршрутпен қозғалатын технологиялық және конструкциялық дайындау түрі әр түрлі еңбек заттары өндіріледі