Ғылымит менеджмент мектептері

Презентация қосу

Ғылымит менеджмент мектептері

Орындаған: Оразқан Айболат
Тексерген: Жумашбекова С.К.
Тобы : Фи-311.
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ 3
1. Менеджменттің қазіргі мектебі
2. Ғылыми басқару
3. Басқарудың классикалық немесе әкімшілік мектебі
4. Адамгершілік қарым-қатынас мектебі
5. Бихевиористтік мінез құлқы мектебі
6. Жапондық және американдық менеджмент
ҚОРЫТЫНДЫ
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
Қазіргі кезде басқару саласындағы жапондық тәжірибеге американды қтар к өбірек к өңіл
бөле бастады, атап айтқанда, мұның өзі Массанчусетск техналогиялы қ институтында
зерттелуде.
Жапония — өндірістік қатынасты, сонымен қоса басқару сипатын аны қтайтын
монополистік капитализм мемлекеті. Франциямен ж әне Голландиямен қоса, Жапония
экономиканы программалайтын капиталистік мемлекеттерді ң бірі. Талдауды ң
көрсеткендей қазіргі жапондық басқару жүйесі едәуір икемді, әрі тиімді механизм, оны ң
өзі соғыстан кейінгі кезеңде, қазіргі ірі ау қымды өндірісті дамыту жа ғдайында
қалыптасты.
Жапон экономикасының жетістігі басқарудағы әлеуметтік-к әсіптік саланы ң қызметіне
негізделген. Мұны менеджерлер деп атайды. «Менеджер» ұғымы алуан салада ғы
басшылардың тілектес адамдар тобын құрайды.
Фирма басшылығы – директорлар кеңесі- басқарудың жоғарғы де ңгейі болып саналады.
Кеңес, президент, вицепрезидент, директор – орындаушылар. Директорлар ке ңесіне
сайланғандардың барлығы фирмада белгілі бір бөлімшелерді бас қарады. Батыстан
айырмашылығы, фирма директорларды сирек шақырады. Олар әдетте орта буынды
басқарушы құрамнан шақырады, бірақ бұлардың жедел басшылы қ жасайтын т әжірибесі
және жасы 50-ден асқан болуы керек. М.Х.Мескон, М.Альберт, Х.Хедори «менеджмент
негіздері: басқарудағы ой-пікірдің дамуы» кітабында мектептің т өрт т үрін белгіледі:
ғылыми басқару мектебі, әкімшілік мектебі, психология ж әне адамдар қарым – қатынасы
мектебі, және басқару ғылымының мектебі. Мектепті ң т өрке б өлінуіне байланысты т өрт
түрлі тәсілге бөлінеді. Мұнда төрт түрлі көзқараста қарастырылады.
Процестік тәсілде басқару өзара байланыты басқару функциясыны ң үздіксіз сериясы
ретінде қарастырылады.
М.Х.Мескон, М.Альберт, Х.Хедори «менеджмент
негіздері: басқарудағы ой-пікірдің дамуы» кітабында
мектептің төрт түрін белгіледі: ғылыми басқару мектебі,
әкімшілік мектебі, психология және адамдар қарым –
қатынасы мектебі, және басқару ғылымының мектебі.
Мектептің төрке бөлінуіне байланысты төрт түрлі тәсілге
бөлінеді. Мұнда төрт түрлі көзқараста қарастырылады.
Процестік тәсілде басқару өзара байланыты басқару
функциясының үздіксіз сериясы ретінде қарастырылады.
Жүйелік тәсілде атап көрсетілетіні: басшылар
ұйымдастыруды адамдар құрылым міндеттер мен
технология секілді өзара байланысты элементтердің
жиынтығы ретінде қарастыруы, сөйтіп өзгермелі сыртқы
орта жағдайында алуан түрлі мақсатқа жетуді көздеуі
тиіс.
Ситуациялық тәсілінде басқарудың әр түрлі әдістерінің
жарамдылығы нақты жағдайға қарай анықталады.
Үшінші кестеде басқару эволюциясы ғылым ретінде
көрсетілген басқарудың теориясы мен практикасының
дамуына елеулі үлес қосқан аса маңызды төрт тәсіл
келтіріледі.
2. Ғылыми басқару
Ғылыми менеджменттің пайда болуы Фредрик Уйнслоу Тейлордың (1856-1915)
есімімен байланысты. Оның басты еңбектері – «фабриканы бас қару» (1903),
«Ғылыми менеджмент принциптері» (1911), «Конгресстердің арнайы комиссия
алдында көрсету» (1912). Филдаелбфиядағы оның зиратының басына « Ғылыми
менеджмент атасы» деп жазылған.
1880 жылдары өздігінен инженерлік білім алған американдық Фредерих В.
Тейлор еңбек процесін зерттей бастады. Тейлор еңбек процесін өздігінен жүзеге
асатын іс ретінде қарастырмай, оған терең ден қойып, зерттей бастаған т ұңғыш
адам болды.
Тейлордың ғылыми менеджментті ұдайы бақылау, эксперименттеу және
логикалық ьопшылау арқылы анықталған нормативті көмегімен бизнесті
жандандыратын менеджмент түрі болып саналады. Тейлор ғылыми
менеджментті төрт салада дамытты: нормалау, уақыт пен міндетті зерттеу, ұдайы
сұрыптау, уақыт пен міндетті зерттеу ұдайы сұрыптау және баулу, ақшалай
ынталандыру.
Тейлордың пікірінше еңбек өнімділігінің артуы қожайынға жұмысшыға да
молшылық әкелді. Ол үшін қожайынның да, жұмысшының да психологиясын
түбегейлі өзгерту қажет. Тейлор өз теориясын тұжырымдай отырып, мынадай
тоқтамға келді: дәстүрлі әдістің орнына ғылым, қарама-қарсылықтың орнына
үйлесімділік дербес жұмыстың орнына ынтымақтастық, әрбір жұмыс
өнімділігін барынша арттыру оларға барынша қолайлы жағдай жасау.
3. Басқарудың классикалық немесе әкімшілік мектебі
Әкімшілік мектептері пайда болғаннан кейін мамандар басқаруды
ұдайы жетілдірі мен әкімшілік қызметті ұйымдастыру
принциптерімен айналысты. Бұл проблемалар француз зерттеушісі
Анри Файольдің есімімен тікелей байланысты. Ол әкімшілік
басқару мектебінің көрнекті Европалық ғалымы деп есептелінеді.
Файоль өзінің негізгі «жалпы және өнеркәсібтік әкімшілік» атты
еңбегінде капиталисттің әкімшілік қызметке жалпы көзқарасын
қарастырып осының негізінде әкімшілік етудің кейбір қатаң
міндетті принциптерінтұжырымдайды. Файольдің пікірінше
әкімшілік ету жан-жақты қызмет ауқымын қамтитын басқарудың
бір бөлігі және де техникалық, коммерциялық ақша қаражаттарын
іздестіру қорғаныстық бухгалтерлік әкімшілік салаларын қамтиды.
Әкімшілік функцияны талдай отырып Файоль оның бес элемениін
бөліп көрсетті: жоспарлау, ұйымдастыру, басшылық ету, үйлестіру,
бақылау. Тейлор теориясына қарамастан Файоль әкімшілік
функция ұйымдастырудың барлық деңгейінде, тіпті жұмысшылар
арасында болады деп есептеді.
4. Адамгершілік қарым-қатынас мектебі
Адамгершілік қарым-қатынас жөніндегі қозғалыс, ұйымның
негізгі тиімді элементі ретінде адам факторын толық мойындай
алмауына жауап ретінде туындаған еді. Оның өзі классикалық
көзқарастағы кемшілікті шешу мақсатында пайда болғандықтан,
адамгершілік қарым-қатынас мектебін кейде неоклассикалық
мектеп деп те атайды. «Адамгершілік қарым-қатынас» мектебінің
өкілдері басқару жүйесіндегі жұмыскерлердің еңбегін жетілдіру
тәсілдерін іздестіруге едәуір көңіл бөледі. Атап айтқанда, олар
ресми емес әлеуметтік құрылымды өзгертуге ерекше көңіл бөлуді
немесе ұйымның формальды құрылымын қайта құруды ұсынды.
Олар классикалық мектеп ұсынған «жоғарыдан төменге қарай
бағыну үйлесімділігі» принципін қатты сынға алып, биліктің тек
жоғарыдан төмен қарай жүруін тиімді деп есептемеді. Осыған
орай олар «комиссия арқылы үйлесімділікті» ұсынды, мұның өзі
идея қатынасының тиімділігін арттыруды жалпы саяси ұйымның
жақсы қабылдануын әрі оның неғұрлым тиімді жүзеге асырылуын
қамтамасыз етеді.
Жапондық және американдық менеджмент
Басқарудың жапондық типінің түрлері. Н.С. Целишевтің пікірінше, басқаруды ң жапонды қ
типінің базалық принциптерін төрт топқа бөлуге болады. Бірінші – корпарациямен
жұмыскерлердің өз корпорациясына ерекше тәуелділігі фирмаға берілгендігі ж әне оны ң
мүддесі жолында жан аямайтындығы үшін едәуір қолайлы жағдай мен уәде беруі.
Екінші топтағы принциптерді дара басшылықтан гөрі ұжымдық басшылыққа к өбірек к өңіл
бөлуі, корпорациядағы адамдарды фирма ішінде үнемі көтермелеу, істейтін қызметіне
қарамастан жұмыскерлерді тең правода қарау деп тұжырымдауға болады.
Үшінші топқа – фирманың жұмыс істеуін қамтамасыз ететін үш негізгі күшке – басқарушыға,
басқа жұмыскерлерге және инвесторларға ықпал ету мен көңіл бөлу балансын ұтымды ұстау
жатады.
Төртінші топқа — әр түрлі фирмалармен – іскер әріптестермен, соның ішінде е ң алдымен
өнімді тапсырушылармен және сатып алушылармен алуан түрлі байланыс орнату әдісін
қалыптастыру жатады.
Аталған принциптерді жүзеге асыру механизмінің маңызды элементтеріне мыналар жатады:
Еңбекті ұйымдастыру.
Өндіріс процестерін басқару және бақылау.
Топтық жұмыстарды және корпорацияны ынталандыру.
Жалдау және еңбек жағдайы.
Қазіргі Жапониядағы басқаруды Американдық менеджеризм мен жапондық
традиционализмнің қоспасы деп түсіну қажет. Сондықтанда мұнда «менеджмент» терминні ң
толық сай келеді. Жапондықтардың өзі де, басқару туралы әңгіме болғанда осы терминді
қолданады. Жапондықтар өздерін американдықтардың шәкірті ретінде есептей отырып,
менеджменттің барлық белгілі концепцияларын мұхият зерттеді, әрі өзіне сай етіп құра білді.
басқару» (1903), «Ғылыми менеджмент принциптері» (1911),
«Конгресстердің арнайы комиссия алдында көрсету» (1912).
Филдаелбфиядағы оның зиратының басына «Ғылыми менеджмент
атасы» деп жазылған. 1880 жылдары өздігінен инженерлік білім алған
американдық Фредерих В. Тейлор еңбек процесін зерттей бастады.
Тейлор еңбек процесін өздігінен жүзеге асатын іс ретінде қарастырмай,
оған терең ден қойып, зерттей бастаған тұңғыш адам болды.
М.Х.Мескон, М.Альберт, Х.Хедори «менеджмент негіздері: басқарудағы
ой-пікірдің дамуы» кітабында мектептің төрт түрін белгіледі: ғылыми
басқару мектебі, әкімшілік мектебі, психология және адамдар қарым –
қатынасы мектебі, және басқару ғылымының мектебі. Мектептің төрке
бөлінуіне байланысты төрт түрлі тәсілге бөлінеді. Мұнда төрт түрлі
көзқараста қарастырылады. Файоль өзінің негізгі «жалпы және
өнеркәсібтік әкімшілік» атты еңбегінде капиталисттің әкімшілік
қызметке жалпы көзқарасын қарастырып осының негізінде әкімшілік
етудің кейбір қатаң міндетті принциптерінтұжырымдайды. Файольдің
пікірінше әкімшілік ету жан-жақты қызмет ауқымын қамтитын
басқарудың бір бөлігі және де техникалық, коммерциялық ақша
қаражаттарын іздестіру қорғаныстық бухгалтерлік әкімшілік салаларын
қамтиды. Адамгершілік қарым-қатынас жөніндегі қозғалыс, ұйымның
тиімді элементі ретінде адам факторын толық мойындай алмауына
жауап ретінде туындаған еді. Екінші дүниежүзілік соғыстан кейін
психологиямен социологияның дамуы зерттеу әдістерінің жетілдіруі
жұмыс орнында мінез-құлықты зерттеуді ғылыми жолға қойды. Крис
Аржирис, Дуглас Мак Грегор, Фредерих Герцберг, Бихевиористтік мінез-
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
•Т.И. Есполов, Ж.Ж. Сулейменов. Менеджмент – Алматы, 2003
•Веснин В.Р. Основы менеджмента – М: Триада ЛТД, 1996
Назарларыңызға рахмет!

Ұқсас жұмыстар

Ғылыми менеджмент мектептері

Менеджмент мектептері

Менеджменттің теориясы мен практикасы

Басқару амалдары және мектептер

Менеджмент туралы

Менеджмент ғылымы

Ғылыми менеджмент мектептері туралы

ШАҒЫН ЖӘНЕ ОРТА КӘСІПОРЫНДАРЫНДАҒЫ МЕНЕДЖМЕНТ

Менеджмент психологиясы

ПСИХОЛОГИЯ МЕНЕДЖМЕНТІ

Пәндер