Жас кезеңдерге бөлу теориялары. Дағдарыстар




Презентация қосу
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
ЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ МЕМЕЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ

ЖАС КЕЗЕҢДЕРГЕ БӨЛУ
ТЕОРИЯЛАРЫ. ДАҒДАРЫСТАР.

Орындаған: Мухтарова А.Р
П-407
Тексерген:Кулмышева Н.А.
Жас ерекшіліктеріне байланысты кезе ңге
бөлу

Адамның жасына сәйкес даму
заңдылықтарына байланысты өмірін
кезеңдерге бөлу. Адамның жас кезеңдерінің
мазмұны белгілі физикалық,
психофизиологиялық, психологиялық,
әлеуметтік өлшемдермен белгіленеді. Бұлар
арнайы жүргізілген зерттеулер нәтижесінде
дәлелденген. Мәселен, жас мөлшерінің
деңгейі, басында әрекет, ойын, оқу, еңбек т.б.
түріне байланысты келесі теориялар бар.
Даниил Борисович Эльконин адам
өмірін мынадай кезеңдерге
бөлінеді:
Балалық шақ 0-18 жас аралығы.
нәрестелік немесе бал бөбектік жас – 1 жасқа дейін;
бөбектік жас - 1 жастан 3 жасқа дейін;
мектеп жасына дейінгі кезең - 3 жастан 6 (7) жас қа дейін;
төменгі сынып жасындағы балалар – 7 жастан 10-11 жас аралы ғы;
жасөспірім – 12-15 жас;
балаң жас 17-18 жасқа дейін.
Жастық кезең - 18-23 жас арасы. Оның өзі беске бөлінеді:
алғашқы жастық (18-20);
ортаңғы жастық(20-23);
Кемелдену жасы(25-60);
Егде жас(60-70);
Қарттық, кәрілік жас (70-тен әрмен қарай).
Нәрестелік кезең танымдық
процестер.
1)Қарапайм түстерді ажырыта алу үш айлығында болады. Ол генетикалы қ қан
арқылы беріледі.
2)Балалардың көз тоқтатуы алдымен горизонтальды жат қан зат қа к өз
тоқтадады. Одан кейін бала вертикальды затқа қарады.
3)2-3 айда балалар таныс және таныс емес адамдарды ажырата бастайды.
4) 3-4 айда бала таныс емес адамдармен қарым- қатынас қа т үскісі келмейді
себебі, бірді-бір сегіз айында көру аймағы азайады.
5)Ассоциациалық ес-байланыс 2 жаста ая қталады, бір с өзді ң орнына екінші
сөз пайдалану бастапқы сөз еске түсуі, яғни көру, есту екі жаста ая қталады.
6)Бағдарлау зерттеу әрекеті жүзеге асырылады сөйлеуге келетин болса қ
бірінші дыбыс шығарады, 2-3 айда гуілдейді, содан кейін былдыр пайда
болады, 9-10 айда алғашқы сөз пайда болады.
Заттар мен қарым-қатынас 7-10 айында болады. Мысалы, қорша ған ортамен
қарым-қатынас жасау бірінші мимика, екінші с өйлеу ар қылы жасалады.
1 жастан 3 жасқа дейінгі бөбектік кездегі негізгі ерекшеліктері:

Адамдармен қарыс-қатынас жасауда түсіну пайда
болады.
Ойлауға өзін-өзі тежеу қалыптасада.
Тілдің дамуы 1 жаста жеке сөз айтылады: 2 жаста
2-3 сөзді құрастырып айтады, 3 жастың аяғында
толық балалармен қарым-қатынас жасайды.
Фанемадан кейінгі кезеңде фанемді сөзге ауысады.
Экоцентрлік сөз 1 жастан аяқталады.
Заттық әрекеттер монепулярлық тұрғыда емес,
мағынасын түсініп жасауда болады, ойын 1-3 жаста
алғашқы сюжеттік ойындар ойнай бастайды.
 
Сәбилік кезең.

Сәби өмірінің алғашқы жылындағы дағдарыс
тәжірибе жүзінде мазмұны жағынан өте
қарапайым деп саналғанымен назар аударарлық
жағдаяттар өте көп. Анатомиялық және
физиологиялық тұрғыдан қарар болсақ өсу
кезеңдерінде бала ерекше дамиды. Нәрестенің
алғашқы бір жылы дүниеге келген күннен бастап 4
апта, яғни 28 күн аралығын – нәрестелік кезең
деп атайды. Ал емшектік кезең 1 жасқа толғанға
дейінгі аралықты қамтиды. Нәрестені анасының
организмінен тыс өмір сүруге көндіктіру үшін
оның организмінің көптеген органдары мен
жүйелерінің функцияларын өзгертуге тура келеді.
Баланың туған кездегі салмағы:
Мерзімінде туған (39—40 аптадан кейін туған) ер
баланың салмағы 3500±450 грамм; Қыз баланың
салмағы 3300±460 грамм;
Бойлары 47—56 cм аралығында болады (кейде 50
—51 cм).
Салмақ қосу барысы:
Алғашқы айда сәбидің дене салмағы 700—800
грамға дейін өседі де, кейін біршама
баяулайды, бірінші жарты жылдықтың әр
айында 600 грамнан, екіншісінде — 500
грамнан. Баланың салмағы 5—6 айлығында 2
есе, ал бір жасқа толар шағында 3 есе өсіп, 10-
11килограмға жетеді.

Ірі болып туған балаларға қарағанда
жеңіл салмақпен туған балалар айына
салмақты көбірек қосады.
Бойларының өсу барысы:
емшектегі баланың бойы да айтарлы қтай өседі,
бір жасқа толарда баланың бойы орта есеппен 25
см өседі;
нәрестенің бойы алғашқы 4 айда шапша ң өседі
де, айына 3 cм қосып отырады, б ұдан кейін
бойының өсу қарқыны біртіндеп баяулайды: 4
айлығынан 6 айлығына дейін айына 2—2,5 cм; 7
айлығынан 9 айлығы аралығында айына 2 cм; 10
айлығынан 12 айлығы аралығында айына 1,5 cм.
Пайдаланылған әдебиеттер:

1. Мұқанов М. Жас және педагогикалық психология.
«Мектеп» 1981ж.
2. Дүйсенова Ж.Қ., Нығметова Қ.Н., Балалар
психологиясы, Алматы, 2012
3. Мухина В.С. Мектеп жасына дейінгі балалар
психологиясы. Мектеп 1986ж.
4. С. Жұмабаев Жасерекшелік физиологиясы және мектеп
гигиенасы. А.,1988.

Ұқсас жұмыстар
Тұлғаның қалыптасуы және дамуы
Жеткіншек шақ
Отбасындағы дағдарыстар
Балалар психологиясына кіріспе
Әлеуметтік – экономикалық дамудағы дағдарыс түсінігі және оның пайда болу себептері
Жас ерекшеліктер туралы ұғым
САЯСИ ДАҒДАРЫС
ТҰЛҒАНЫҢ ҚАЛЫПТАСУЫ МЕН ДАМУЫ
Әлеуметтану объектісі мен пәні
Тұлға теориялары
Пәндер