Клиникалық терминдердің латын тіліндегі дәріптелу

Презентация қосу

Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым Министрлігі
Шәкәрім атындағы Семей Мемлекеттік университеті

СӨЖ
Тақырыбы: Клиникалық терминдердің латын
тіліндегі дәріптелуі

Орындаған: Тұрақова С.Ж
Тобы:ВС-503
Тексерген: Билялов Е.Е
Жоспар
I.Кіріспе
II.Негізгі бөлім
1. Клиникалық терминдердің латын тіліндегі дәріптелуі
2. Клиникалық терминологияның құрылымы
3.Клиникалық терминологияда жиі қолданылатын жұрнақта
III.Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер
Клиникалық терминдердің латын тіліндегі
дәріптелуі
Мысалы: status praesens т.б. Көне грек тілінің с өзжасамы
мен клиникалық терминология курсын оқу барысында
танысасыздар. Медициналық терминологияның барлық
жүйелерінде күрделі сөздердің – сөз жасаушы
конструкциялардың орны үлкен. Олар түбір және
клиникалық терминология (грекше Klinike – дәрігерлік
құру өнері, науқас адамды күту). Оған әртүрлі клиникалық
мамандықтарының, патологиялық анатомия және
патологиялық физиология сияқты ауруды зерттейтін
пәндердің терминдері жатады. Ол ең алдымен терапиялық
терминдер (грекше therapia – күту, емдеу) және
хирургиялық терминдер (chеir – қол + ergіа – жұмыс,
әрекет), ауру атаулары, патологиялық процестер мен
жағдайлар, ауру белгілері, операция атаулары, зерттеу әдісі
мен емдеу жолдары, медициналық құрал-жабдықтар т.б.
Клиникалық терминология
– ол ауруларды зерттеу және ауру тарихын жазу
барысында оқулықтар мен анықтамаларда
кездесетін мыңдаған атаулар. Осы медициналық
терминология жүйесінде латын тілін қолдану шарт
емес. Клиникалық терминдерді қолдану барысында
аурудың қазақ тіліндегі атауларымен қатар олардың
латынша баламалары да қолданылады.

Клиникалық терминологияда жиі қолданылатын жұрна қтар: .
1. Егер түбірінде тін, дене мүше білдіретін ТЭ берілген болса жалпы ма ғынасы
«патологиялық процесс, созылмалы за қымдануы» Мысалы: нефроз – б үйректі ң
созылмалы зақымдануы, психоз – психиканы ң бұзылуы, токсикоз- улануы, артроз
–буындардың зақымдануы.
2. Егер түбірінде жасуша немесе ісік білдіретін ТЭ болса, –osis ж ұрна ғыны ң
мағынасы көбею болады. Мысалы: лейкоцитоз – лейкоцитті ң к өбеюі, фиброматоз
– талшықты ісіктерінің көбеюі. –osis жұрнағы ар қылы құрал ған зат есімдер ІІІ
септеу femininum род түріне жатады. Мыс.: arthrosis,is f., leucocytosis,is f -itis
жұрнағы қабынуды білдіру үшін қолданылады. Мысалы: гастрит-gastritis-
асқазанның қабынуы, нефрит – nephritis б үйректі ң қабынуы. -itis ж ұрна ғы
арқылы құралған зат есімдер ІІІ септеу femininum род т үріне жатады. Мыс.:
nephritis,itidis f. -oma жұрнағы органдар мен тіндерді ң ісігін білдіреді. Мыс.:
остеома – osteoma – сүйектің ісігі. Ісіктерді ң атаулары ІІІ септеу neutrum род
түрінің зат есімдері.

Клиникалық терминологияның құрылымы.
Клиникалық терминдер өзінің құрылысына
қарай төмендегідей болуы мүмкін:
1) жай КТ – бір түбір мен жалғаудан тұрады:
мыс.: coma,atis n; ulcus,eris n.
2) туынды КТ – жұрнақ арқылы зат есімнен сын
есімге айналған, мыс.: comatosus,a,um;
ulcerosus,a,um
3) күрделі КТ – екі немесе одан да кӛп түбірден
құралған мыс.: dermatologia, cardiodystrophia.
4) КТ-сөз тіркестері үш түрлі болуы мүмкін:
1. қиысқан анықтауышы бар термин
-pneumonia chronica, 2.қиыспаған анықтауышы
бар термин - cancer pulmonis,
3. аралас термин – fractura transversa
claviculae.
Қорытынды.
Клиникалық терминология (грекше Klinike – дәрігерлік құру
өнері, науқас адамды күту). Оған әртүрлі клиникалық
мамандықтарының, патологиялық анатомия және
патологиялық физиология сияқты ауруды зерттейтін
пәндердің терминдері жатады. Ол ең алдымен терапиялық
терминдер (грекше therapia – күту, емдеу) және
хирургиялық терминдер (chеir – қол + ergіа – жұмыс,
әрекет), ауру атаулары, патологиялық процестер мен
жағдайлар, ауру белгілері, операция атаулары, зерттеу
әдісі мен емдеу жолдары, медициналық құрал-жабдықтар
т.б. Клиникалық терминология – ол ауруларды зерттеу
және ауру тарихын жазу барысында оқулықтар мен
анықтамаларда кездесетін мыңдаған атаулар. Осы
медициналық терминология жүйесінде латын тілін қолдану
шарт емес. Клиникалық терминдерді қолдану барысында
аурудың қазақ тіліндегі атауларымен қатар олардың
латынша баламалары да қолданылады.
Пайдаланылған әдебиеттер
1.Жантасова С.У. Латын тілі жаттығулар жинағы – Алматы, 2002
2,Керимбеков Е.Б. Физиология терминдерінің орысша-қаза қша
түсіндірме сӛздігі. – Алма-Ата: Казахстан, 1991
3. Сауранбаев Н.Т., Мусабаева Г.Г, Ш.Ш.Сарыбаеваның жалпы
редакциясымен Орысша-қазақша сӛздік, Алматы Дайк-пресс, 2005.
4. М.Н. Чернявский Латинский язык и основы медицинской
терминологии., Москва «Шико», 2008
5. Энциклопедический словарь медицинских терминов,

Ұқсас жұмыстар

Клиникалық терминдердің латын тіліндегі дәріптелуі

Халықаралық анатомиялық номенклатура

Анатомиялық терминдердің латын тіліндегі дәріптелуі

Клиникалық терминдердің латын тілінде дәріптелуі

Фармацевтикалық терминология жүйесі

Фармацевтикалық терминдердің латын тіліндегі дәріптелуі

Медицина тақырыбындағы мәтіндерді аудару ерекшеліктері

Клиникалық терминология және рецепт

Фармацевтикалық терминологияны реттеу

ФАРМАЦЕВТИКАЛЫҚ ТЕРМИНОЛОГИЯДАҒЫ ЛАТЫН ТІЛІНІҢ МАҢЫЗЫ. ТҮСІНІКТЕР МЕН ТЕРМИНДЕР ЖҮЙЕСІ. ДЕФИНИЦИЯЛАР

Пәндер