керемикалық материялдар-құлыс кірпіш және ыдыстар пайда болуы, дамуы және өндірісі

СЕМЕЙ қаласының ШӘКӘРІМ атындағы МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ

Тақырыбы: керемикалық материялдар-құлыс кірпіш және ыдыстар пайда болуы, дамуы және өндірісі. Фарфорды қытай және европада жасауы. отқа төзімді бұйымдардың өндірілу бастамасы, технологиясының дамуы. Цемент клинкерін алу үшін екі, үш компонентті шикізат қоспаларының құрамын есептеу.

Тексерген: Лебаева Ж. Т

Орындаған: Шалқарова Ж. Ш

Топ: ХН-221

Керамика ежелгі уақыттан бері белгілі және мүмкін адам баласының ең бірінші жасаған материалы шығар. Керамиканың пайда болуы адам баласының тұрақты өмір сүру салтымен байланысты, сондықтан ол тоқылған корзиналардан кешірек болды. Керамиканың бірінші үлгілері жоғары палеолит (гравет мәдениет) эпохасына жатады. Мезолит мәдениеттерінде керамика үнемі пайдаланылмаған, яғни кейін пайда болған; жаңадан жаңартылған үлгілері бұл Жапонияда дземон мәдениетіне белгілі. Неолитте керамика барлық археологиялық мәдениетінің атрибуты болып табылады.

Бастапқы кезде керамиканың қолмен формалаған. Үшінші мыңжылдықта құмырашының доңғалақ өнертабысы (кешкі энеолит- ертерек қола ғасыры), айтарлықтай жеделдету және қалыптау өнімдерін процесін жеңілдетті. Американың колумбиялыққа денгі мәдениеттернде үнді қыш еуропалықтардың келулеріне дейін дөңгелексіз жасалды.

Керамиканың кейбір түрлері шикізат қасиеттеріне және алынатын өңдеу жағдайларына байланысты, өндірістік процестерді біртіндеп жетілдіру арқылы қалыптасқан.

Керамиканың ең ескі түрлері - әртүрлі ыдыстар, сонымен бірге шыбық, тоқу кезінде қолданылатын салмақтар және т. б. осы тұрмыстық техника әртүрлі тәсілдермен әшекеәленген - рельеф штамп, сызу, элементтерді жапсыру арқылы жасалынған. Күйдіру тәсіліне байланысты ыдыстардың түсі әртүрлі болатын. Оларды лощит етуге, бояуға немесе орнамент дағын салуға немесе жылтыр қабаты (грек және рим керамика Terra sigillata) қамтитын әшекейлермен, түрлі-түсті глазурь («gafnerkeramika» Ренессанс) бояуға мүмкіндік болған.

Еуропада XVI ғасырдың соңына қарай (сондай-ақ, тегіне байланысты көбінесе фаянс деп аталатын) майолик пайда болды. Темір және әк құрамында кеуекті черепогімен, бірақ ақ фаянс массасы бар, ол екі глазурьмен жабылған болатын: қалайы мөлшері жоғары - мөлдір емес, және жылтыр қорғасын құймасымен (глазурью) - мөлдір.

Бұйымдарды жуықтап 1000 °C да күйдіру алдында кептірілмеген глазурь үстінде майолик бетіне декормен жазған. Жазуға арналған бояулардың химиялық құрамы глазурмен бірдей болған, бірақ олардың көп мөлшері (отқа төзімді бояу деп аталатын - көк, жасыл, сары және күлгін) жоғары температураға төзімді металдар тотығы болған. XVIII ғасырдан бастап, алдын-ала күйдірілген глазурь бетіне қолданатын муфельді бояулар

қолдана бастады. Олар фарфор бетіне жазу үшін де пайдаланылады.

XVI ғасырда Германияда тас қыш ыдыстарды өндіру кеңінен таралды. Ақ (мысалы, Зигбургта) немесе түрлі-түсті (мысалы, Ререне де) өте тығыз құмыра далалық шпат және басқа да заттармен араласқан балшықтан болды. 1200-1280 °C температурада күйдіргеннен кейін тасты қыша қатты және айтарлықтай кеуекті емес бола бастады. Голландияда, Қытай керамика үлгісімен қызыл тасты қыша заттарды өндіреді.

Тасты керамика сондай - ақ Веджвудпен Англияда да жасалынған. Сондай-ақ, жұқа фаянс қыша керамиканың ерекше түрі ретінде ақ кеуекті черепогі бар ақ глазурьмен қапталған XVIII ғасырдың бірінші жартысында Англияда пайда болды. Фаянс черепогінің қаттылығына байланысты, әк құрамы жоғары - жұмсақ жұқа қыша, әк құрамы төмендеу - орта, және әк құрамы жоқ - қатты деп бөлінеді. Соңғысы, құрамы және қаттылығы бойынша тас керамикаға немесес фарфорға келеді.

Керамикалық материалдар мен бұйымдардың негізгі түрлері

Қалыптастыру, кептіру және кейін қыздыру арқылы бейорганикалық және органикалық қоспалармен табиғи саздан жасалған жасанды тас материалдарды керамикалық деп атайды. Керамикалық материалдар өндіру - көне және ең көп таралған, ол б. з. д. бірнеше мыңжылдықтар бұрын пайда болды.

Керамикалық материалдарының жағымды қасиеттері болып жоғары беріктік, ұзақ жұмыс жасайтыны, жоғары теплотехникалық қасиеттері, дайындау жеңілдігі, сонымен бірге оларды өндіруге арналған шикізаттың жаппай таралғаны табылады. Жағымсыз қасиеттеріне олардың сыңғыштығы, салыстырмалы түрде жоғары көлемдік салмағы және керамикалық материалдардың бөлігінің шағын мөлшерінен өнеркәсіптігі емес жатады.

Керамикалық материалдарды өндірудің технологиясы

Керамикалық плиткалардың технологиялық схемасы мынадай фазаларды қамтиды:

Шликер (қаймақ тәрізді құйма) дайындау;

Бұйымдарды формалау;

Кептіру;

Глазурь дайындау және глазурьмен бояу (эмальдау) ;

Күйдіру.

Керамикалық массаларал үшін шикізат пластикалық ( саз және каолин ) және пластикалық емес деп бөлінеді. Шамот және кварц қоспалар бұйымдардың шөгуін және жарылу мүмкіндігін формалау сатысында азайтады. Шыны түзушілер ретінде қорғасын суригін, бураны пайдаланады.

Шликер дайындау

Шликер дайындау үш фазада жүреді:

1. Бірінші фаза: далалық шпатты және құмды ұнтақтау (ұнтақтау 10 - 12 сағат аралығында жүреді) ;

2. Бірінші фазаға саз қосылады;

3. Екінші фазаға каолин қосылады. Дайын шликер сыйымдылықтарға құйылып, кейін қандай да бір уақыт сақталынады.

Шикізат қоймасынан қабылдаушы бункерлерге тасымалдау үшін көлік (погрузчик) көмегімен жүргізіледі. Одан конвейер арқылы шарлы диірменге (ұсақтау үшін) немесе турбоеріткіш құбырларына (саз және каолин таратылу үшін) жіберіледі.

Глазурь дайындау үшін бөлме

Глазурь - қыша черепок бетінде қабат қалыңдығы 0, 12 - 0, 40 мм балқытылған жылтыр қорытпалар. Глазурь черепок өнімін тығыз және тегіс қабатмен жабу үшін, сонымен бірге тығыз черепогімен бұйымдарға жоғары беріктік және сыртқы пішіні тартымды, механикалық және химиялық әсерлерінен қорғау және диэлектрлік қасиеттерін қамтамасыз ету үшін қолданылады.

Глазурь құрамына жұқа ұсақталған цирконий, бор, ақ (белила) кіреді. Технолог анықтаған контейнерлердің біріне дайын глазурь құймасын жүктейді. Өндіру барысында ақаулар пайда болмауы керек болғандықтан металл қоспаларын бөліп алу қажет, ол үшін вибросита және магнит ұстағыштардан бірнеше рет өткізеді. Құрамына желім қосып глазурді технологиялық желісіне жібереді.

Форалау

Қалыптастыру алдында шликерді контейнерлердің біріне енгізеді. Үш контейнер белгілі бір стенд үшін (күніне бір рет астырылып) кезекпен қолданылады. Алдыңғы қалыптаудан кейінгі шликер қалдықтарынан формалу ыдысын алдын ала тазартады, шликер суымен өңдейді және кептіреді.

Кептірілген формаларға шликерді құяды. Формалар 80 құймаға есептелінеген. Формалау кезінде құйю тәсілі қолданылады. Қалыптастыру ыдысы судың бөлігін өзіне сіңіреді, сондықтан шликер көлемі азаяды. Форманың ішіне қажетті көлемді сақтау үшін шликер қосады.

Бұйымдар қатайғаннан кейін кептіріледі, және бірінші реттік бұйымдардың пайдасаздығын (сызаттар, деформация) анықтау жүргізіледі.

Керамика құрылымы

Шикізат құрамына байланысты құрылымы және тығыздық дәрежесі бойынша әртүрлі керамиканың түрлерін алады: фарфор, фаянс, жартылай фарфор, майолик және қыша керамика. .

Фарфор

Фарфор күйе жентектелген (спекшийся), су мен газдар өткізбейтін, жұқа (2, 5 мм) қабаттары мөлдір, көкшіл реңді ақ черепок болып табылады. Фарфордың кеуектілігі төмен (су сіңірулігі 0, 5%) деңгейінде. Әдетте, әрдайым бұйымдар глазурленеді, бірақ төменгі немесе жоғарғы жиегінде глазурленбеген жерi болады. Фарфордың екі түрі болады: жұмсақ және қатты.

Фосфордың көрсетілген қасиеттері оның құрамын анықтайды. Классикалық қатты фарфор 50% саз материалдар (негізінен каолин) және 25% дала шпаты мен кварцқа қамтиды. Жұмсақ далалық шпатты фарфор құрамында 5-8 % -тен төмен саз материалдар болады, тиісінше, дала шпаты көбірек болады. Жұмсақ сүйек фарфор құрамына далалық шпат орнына 43-50 % сүйек ұны енгізілді. Фарфор үшін әрқашан қйын балқитын дала шпатты глазурь қолданады. Қатты фарфордан негізінен күнделікті қолданатын ыдыстар өндіреді. Жұмсақ фарфор жоғары эстетикалық қасиеттерімен сипатталады және сыйлық пен мереке өнімдер үшін пайдаланылады.

Фаянс ақ түсті сары реңкті кеуектілігі (9-12 % су сіңіру) сипатталатын черепок. Бұл жарық өткізбейді және толық глазурімен жабылған. Фаянс сонымен бірге жұмсақ және қатты да болады. Соңғы жылдары қатты фаянстан ыдыс-аяқ өндіріледі, ал жұмсақ тек пеш тақтайшалар (кафель) өндірісінде қолданылады. Фаянс саз материал (50-55 %), кварц (40-50 %) және дала шпатының төмен құрамымен (5-10 %) ерекшеленеді. Саз материалдардан пайдаланылатын каолин емес, ақ тәрізді күйдірлген саз, осымен фаянс қасиеттері түсіндіреді. Фаянс бұйымдарының глазурлер құрамында калий, натрий тотықтары және олардың жеңілбақйтындығын жоғарылататын басқа да ингредиенттер болады.

Жартылай фабрикат салыстырмалы жақында өндіріле бастады. Суды сіңіру бойынша ол фарфор мен фаянс (3-8 %) аралығында болады. Жарық өткізбейді, түссіз, мөлдір немесе жартылай мөлдір фарфор сияқты глазурлермен жабылады. Тұрмыстық ыдыс өндіру үшін шектеулі қолданылады. Құрамы бойынша фарфорға жақын, бірақ одан айрмашылығы дала шпатының (9-10 %) аз болуымен. Жартылай бұйымдардың глазурлері фаянстікіне ұқсас. Керамиканың осы түрі әртүрлі болмайды.

Ұқсас жұмыстар

Металдар өндірісі

Техникалық керамика, қолдануы. Керамикалық материалдардың технологиясының заманауи күйі

КЕРАМИКАЛЫҚ МАТЕРИАЛДАР ЖӘНЕ БҰЙЫМДАРДЫ ЖІКТЕУ

Ежелгі Мысыр, Қытай және т.б. елдерде әктас пен гипс өндіруі мен қолдануының дамуы

Ежелгі Мысыр, Қытай және т.б. елдерде әктас пен гипс өндірісі мен қолдануының дамуы. Италлия, Англия, Россияда гидравликалық байланыстырушы материалдардың дамуы мен қолдануы. Байланыстырушы заттардың заманауи күйі және болашақта дамуы. Глинозем өндірісінің жылу балансын есептеу

Металлдар өндірісі

Құм терапиясы

Тас қалау турлері және кірпіш төсеу әдістері

САЗДЫ ӨҢДЕУ ЖӘНЕ ПЛАСТИКАЛЫҚ МАССАНЫ

Соңғысы каучуктың мех

Пәндер