Сауат ашу сабағына қойылатын талаптар

Презентация қосу

Сауат ашу
сабағына
қойылатын
талаптар
Орындаған: Жексембаева Ә.Б
Тобы: П - 305
Сауат ашу әдістемесі тілдің жазба
түрі мен ауызша түрінің арасындағы
айырмашылықтар мен күрделі
байланыстарды бірдей ескерген
жағдайда ғана нәтижелі болмақ.
Тілдің орфографиясы мен
орфоэпиясына қатысты алуан түрлі
мәселелерді оқып меңгеру - ең
алдымен тілдің дыбыстық жүйесін,
ондағы жеке дыбыстардың
табиғаты мен фонетикалық
заңдарып жете білуді қажет етеді.
«Сауат ашу» пәні – бастауыш білім беру
үдерісінде оқушыларға ана тілінің
байлығын меңгертудің алғашқы сатысы.
Сауат ашу, қазақ тілінің дыбыстық,
лексикалық жүйесі мен грамматикалық
құрылымын меңгеру үдерісі.
«Сауат ашу» пәнінің басты мақсаты - оқу
және жазу дағдылары қалыптасқан,
алғашқы тілдік мағлұматтарды, сөйлеу
әрекетінің түрлерін меңгерген,
байланыстырып сөйлей алатын; ана
тілін сүйетін, адамгершілік,
Отансүйгішік сезімдері қалыптасқан,
шығармашылыққа бейім жеке тұлғаның
Сауат ашу кезеңінде балалар дыбыстарды
айтуға дағдылануымен бірге олардың
қалай таңбалатынымен де танысады.
Дыбыстардың таңбасын білу, әріптерді
үйрену – сауатты болудың алғашқы
баспалдағы. Әріптерді білу арқылы
жазуды меңгереді.
Мектепте осы сауат ашу ең бір шешуші
кезең болып есептеледі. Өйткені қазақ
тілін үйрену жоғарыда көрсеткеніміздей,
басқа пәндерді де үйрену барысындағы
жетістіктер мен кемшіліктердің негізі
болып табылады.
Сауат ашу кезінде балалар сөздің дыбыс,
буын құрамын меңгереді, сөйлеммен
танысады. Буындардан қалайша сөз
құрауға болатыннын біледі, жаңа сөздер
үйреніп, сөздік қорларын байытады,
Сауат ашу кезінде бала бар зейінін жеке
әріптерді, буындарды қосып оқуға жұмсайды
да, сөздердің арасындағы байланыстарға зер
салмайды. Осыған орай, олардың түсініп оқудан
гөрі механикалық оқуы басым болады. Сондай-
ақ олар іштей оқудан гөрі дауыстап оқуға
дайын тұрады. Оларға таңбалануы мен айтылуы
бірдей сөздерді оқу қиындық келтірмейді, ал
айтылуы мен жазылуында өзгеріс болатын
сөздерді оқу да, жазу да біраз қиындық
қелтіреді. Ондай қиындықтан практикалық
жолмен ғана шығуға болады, яғни «ақ аю»,
«сары ала» сияқты жазылатын сөздердің
оқылуының үлгісін мұғалім үнемі ескертіп,
дұрысын оқытып отырса, балалар жаттығудың
арқасында біраздан кейін дағдыланады.
ОқушыОқу-жазу процестерін
оқуға, жазуға талдаудан
Сауат аша бастаған бала оқу-
үйрену барысында
шығатын негізгіжазуға
меңгеруге тиісті ең басты
қорытынды:
үйрену барысында
көптеген қиындықтарға
процестер: сөзді буынға,
кездеседі (бір әріпті немесе
буынды дыбысқа ажырату
бір сөзді жазу үшін жүйке
және керісінше,
жүйесінен бірнеше толқын
дыбыстардан буын,
(импульс) жасалады). Осы
буыннан сөз құрастыру.
кездегі кедергілер мен
Егер мұғалім талдау-
қиындықтардан баланың
жинақтауға жеткіліксіз
нәзік табиғатына нұқсан
көңіл бөлетін болса, бала
келтірмей, күш-жігерін
әр әріпті, дыбысты жеке
мұқалтпай алып шығу
жаттайды да, олардың
мұғалімдерге үлкен
әрқайсысының мәніне
жауапкершілік жүктейді.
көңіл бөлмейді,
Бұл жұмысты талапқа сай
сондықтан оларды дұрыс
ұйымдастырып жүргізу үшін,
байланыстырып оқи да
мектепке дейінгі баланың
алмайды, жаза да
ақыл-ойының, тілінің дамуы,
алмайды. Әрбір
жеке ерекшеліктерінің
айтылғанды немесе
қалыптасуы жөнінде мұғалім
жазылғанды бір-бірімен
толық сауатты болуы керек,
салыстырып, талдап-
сонда ғана әдістемелік
жинақтатып,
жағынан қажетті
қайталаттырып үйретсе
жұмыстарды шеберлікпен
Сауат ашу пәнінің
кезеңдері
Әліппеге Әліппе Әліппеден
дейінгі кезеңінің кейінгі кезеңнің
кезеңнің міндеттері:
міңдеттері: оқушылардың
міндеттері: оқушыларды оқу және жазу
оқушыларды ң оқу және дағдыларын
оқуға және жазу жетілдіру;
жазуға дағдыларын байланыстыры
даярлау; п сөйлеу тілін
қалыптастыр дамыту;
сөздік қорын у; алғашқы
молайту; байланыстыр грамматикалық
байланыстыр ып сөйлеу мағлұматтарды
ып сөйлеуге тілін дамыту. меңгерту.
үйрету.
Әліппеге дейінгі кезең
Тіл дамытуда: сөйлемнің дыбысталу
мәдениеті, сөзбен жұмыс, сөйлеммен
жұмыс, байланыстырып сөйлеуге
үйрету; оқуға даярлауда: дыбысталу
тілін талдау, сөйлеуден сөйлемді,
сөйлемнен сөзді ажырату, дыбыс
туралы түсінік, сөзге дыбыстық
талдау жасау; жазуға даярлауда:
жазу гигиенасы, дұрыс отыру,
дәптерді, қаламды дүрыс пайдалану
ережелері, дәптермен таныстыру,
әртүрлі сызықтар сыздыру, әріп
Әліппе кезеңі
Оқуға үйретуде: сөзге дыбыстық-әріптік
талдау жасау, дыбыстар мен әріптерді
оқу және жазу, әртүрлі буынды сөздерді
оқу, қысқа сөйлемдерді, шағын
мәтіндерді оқу; жазуға үйретуде: әріп
элементтерін жазу, бас әріптер мен кіші
әріптерді жазу, әріптердің баспа және
жазба түрлерін ажырату, сөздерді
көшіріп жазу, үлгі бойынша жазу, есту
арқылы жазу; ауызша тіл дамытуда:
сөйлеудің дыбысталу мәдениеті, сөзбен
жұмыс, сөйлеммен жұмыс,
байланыстырып сөйлеу.
Әліппеден кейінгі кезең
Оқуда: әртүрлі дауыс ырғағындағы
сөйлемдерді, байланысты мәтіндерді
дұрыс, саналы түсініп, мәнерлеп,
шапшаң оқу; байланыстырып сөйлеу
тілін дамытуда: мәтінмен жұмыс;
алғашқы грамматикалық мағлұматтарды
меңгертуде: сөйлеу, сөйлем, дыбыстар
мен әріптер, сөз, орфография, мәтін;
жазуда: көшіріп жазу, есту арқылы жазу,
есте сақтап жатқа жазу, көркем жазу,
шығармашылықпен жазу, сөз, сөйлем,
шағын мәтіндерді жазу.
Сауат ашу пәнінің міндеттері:
6 жастағы кіріктіріле
оқушылар оқушының дұрыс, жүргізілетін
ды оқу тілін дамыту түсініп және оқу және
жұмыстарын мәнерлеп жазу
әрекетіне
сауат ашу оқу, жазу жұмыстарын
психофизи кезеңдеріне сауат
ологиялық дағдыларын ашудың әр
сәйкес
тұрғыдан ұйымдастыру; қалыптасты кезеңдеріне
ру; сәйкес
дайындау; сөйлеу әрекетінің жүргізу;
тілдік түрлерін
қарапайым (оқылым,
алғашқы тілдік Оқушылар
фактілерді
түсінік, тыңдалым, танымдық -дың
жазылым, нысан ретінде сауатты,
орфография айтылым) меңгерту,
лық, меңгерту және оларды талдау, көркем
пунктуация сөйлеу салыстыру, жазу
жанрларын әр топтау және
лық түрлі жинақтау дағдылар
біліктілік жағдайларда дағдыларын ын
қалыптастыру;
қолдана білуге жетілдіру;
қалыптасты үйрету;
ру; оқушының бойында
диалогтық және адами
монологтық құндылықтарды:
қайырымдылықты,
сөйлеу сүйіспеншілікті,
дағдыларын елжандылықты,
жетілдіру; имандылықты
дамыту;
Сауат ашу кезінде жүргізілетін жазба жұмыстары:
көшіріп жазу, диктант, мазмүндама, шы-гарма.
I жартыжылдықта әріп диктанты, буын диктанты,
сөздік диктант – 4-6 сөз (диктант жұмысы күнделікті
сабақ барысында мұғалімнің қалауымен) жүргізіледі.
II жартыжылдықта сөздік диктант – 6-8 сөз, есту
диктанты, көру диктанты, жыл аяғында 15-18 сөзден
тұратын бақылау диктанты (диктант жұмысы әрбір
грамматикалық материалды меңгерген соң) алынады.
IIIкем дегенде үш рет үйрету мақсатындағы
мазмұндама (20-25 сөз) және екі рет үйрету
мақсатындағы шығарма жұмыстары алынады.
1-сыныпта «Көркем жазу» күнделікті сабақ барысында
(шамамен 4-5 минут) мұғалімнің басшылығымен
жүргізіледі
Бастауыш білім берудің мемлекеттік
жалпыға міндетті стандартында
ұсынылған базистік оқу жоспарына
сәйкес Сауат ашу пәні аптасына – 7
сағаттан, барлық сағат саны – 238,
оның ішінде:
«Сауат ашу» пәнін оқыту үш
кезеңге бөлінген:
Әліппеге дейінгі кезең - 14 сағат.
Әліппе кезеңі - 98 сағат.
Әліппеден кейінгі кезең - 126
сағат.
ОҚУШЫЛАРДЫҢ БІЛІМ, БІЛІК ЖӘНЕ ДАҒДЫЛАРЫНА
ҚОЙЫЛАТЫН ТАЛАПТАР
Әліпби әріптерін (таңбасы, жазба, бас, кіші);
дыбыс пен әріптің дұрыс атауын;
дыбыс пен әріптің негізгі өзгешеліктерін
(«дыбысты естимін және айтамын»);
дауысты және дауыссыз дыбыстарды («дауысты
дыбыстар әндетіліп, созылып айтылады, ауа
кедергісіз шығады»);
дұрыс жазу ережесін: 1) Кісі аттары мен үй
жануарлары және жер-су аттарының, сөйлемнің
бірінші сөзінің бас әріппен жазылуы; 2)
сөйлемдегі әрбір сөздің бөлек жазылуы; 3)
сөйлем соңына тиісті тыныс белгінің (нүкте,
сұрақ, леп) қойылуы;
сөйлем, сөз, буын, дыбыс туралы;
сөз мағынасы туралы (сөздің заттың,
құбылыстың, қимылдың, сапаның атауы
екендігі; мағынасы мәндес, қарама-қарсы,
дыбысталуы бірдей, бірақ беретін мағыналары
сөз, сөйлемнің шегін таба алады; сөзді буынға
бөледі;
саналы, дұрыс, бірқалыпты буындап және
тұтастай минутына 20-35 сөз оқиды
(белгілерімен қосқанда);
мәнерлеп, дұрыс, түсініп оқуға дағдыланған;
монолог, диалог арқылы берілген синтаксистік
құрылымдағы хабарлы, сұраулы және лепті
сөйлемдердің оқылу ерекшеліктерін ажырата
біледі;
кіші, бас әріп элементтерін жазу, оларды
каллиграфия нормасына сақтай отырып, бір-
бірімен байланыстырады;
жазуда орфографиялық және пунктуациялық
ережелерді қолданады;
баспа әріптермен берілген мәтінді көшіріп
жазады (10 белгіден кем емес);
сөздерді есту арқылы жазады (мұғалім
Назарларыңыз
ға рахмет!!!

Ұқсас жұмыстар

Оқу материалдарының білімділік және тәрбиелік мәні

Сауат ашу сабақтарына қойылатын негізгі педагогикалық талаптар

Сауат ашу барысында жазуға қойылатын талаптар

Сауат ашу пәнінің маңыздылығы

Грамматикалық ойындарды қолдану әдіс- тәсілдері

Дауыстап оқу

Мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту

Сынып Оқушылар Жоғары деңгей Орта деңгей Төмен деңгей саны

Жазуға қойылатын талаптар

МЕКТЕПКЕ ДЕЙІНГІ ТӘРБИЕ МЕН ОҚЫТУ НЕГІЗГІ ЕРЕЖЕЛЕР

Пәндер