Windows-тағы электронды кестелер




Презентация қосу
СЕМЕЙ МЕМЛЕКЕТТІК ПЕДОГОГИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ
ИНЖЕНЕРЛІК ТЕХНОЛОГИЯ ФАКУЛЬТЕТІ

СӨЖ №2
пән:Информатика
Тақырыбы:Windows-тағы электронды кестелер

Орындаған:Дз-517 Болатқазы Б.А
Тексерген:Рысжанова А С

Семей 2015
Кестелік құрылымдықұжаттармен жұмыс істеуге арналған кең
таралған құралдардың бірі Microsoft Excel болып табылады. Ол санды қ
мәліметтермен жұмыс істеу үшін негізделген. Бұл тарауда біз Microsoft
Office 2000 программасының құрамына кіретін Microsoft Excel 2000
электрондық кестенің алғашқы ұғымдарымен және жұмыс істеу
тәсілдерімен танысамыз. Excel жай ғана программа емес, оны к өптеген
математкалық амалдрды, күрделі есептерді жеңілдету үшін пайдалану ға
болады. Ол кестедегі мәліметтердің негізінде түрлі-түсті
диаграмммалар тұрғызып, жүргізуді қамтамасыз ете алады. Excel
мүмкіндігінің көпжақтылығы тек экономика саласында ғана емес,
ғылыми зерттеу, әкімшілік жұмыстарында да кеңінен қолданылады.
Excel даярлайтын құжат Жұмыс кітабы деп аталады. Жұмыс кітабы
жұмыс парағынан тұрады. Жұмыс парағының құрылымы кестенің
құрылымындай және ол бір немесе бірнеше кестені қамтиды. Әрбір
парақтың аты төменгі жағында орналасқан таңбашада көрініп
тұрады. Осы таңбашаның көмегімен кітапты пара қтау ға болады.
Таңбашаны тышқаннның батырмасын екі рет басу ар қылы өзгертуге
болады. Әрбір жұмыс парағы жолар мен бағандардан тұрады.
Бағандардың аты латын алфавитінің бас әріптерімен жазылады. Бір
жұмыс парағы 256-ға дейін баған санын қамти алады. Ба ғандар А-дан Z
әріптерінің комбинацияларымен белгіленеді, ал жолдар 1-ден бастап
65536-ға дейін нөмірленеді.
Бағандар мен жолдардың қиылысуы ұяшықтарды береді. Ол
электрондық кестенің мәлімет енгізетін ең кіші элементі болып табылады.
Әрбір ұяшықтың жол мен бағандардың белгіленуінен тұратын адресі
болады. Мысалы: А9, D21, F5, G7, L16.
Әрқашанда ұяшықтардың біреуі ағымдық ұяшық болып есептеледі және
жақтаумен ерекшеленіп тұрады. Осы жақтау кестелік меңзердің рөлін
атқарады және тышқанның немесе басқару пернелердің көмегімен
экранда жылжыта аламыз. Мәліметтерді енгізу, пішіндеу ж әне бас қада іс-
әрекеттер осы ағымдағы осы ұяшықта жүзеге асырылады. Бірнеше
ұяшықтар тобын ұяшықтар ауқымы деп атаймыз. Ауқымдар тік
төртбұрыш қалыпты болады. Оларды былай белгілейді: A7: E25. Мұнда ғы
А7 – тік төртбұрыштың сол жақ жоғарағы, ал Е25 – оң жақ төменгі
бұрыштары.
Мәліметтер типі. Кестенің ұяшықтарына мәліметтердің келесі үш типіні ң
біреуін ғана енгізе аламыз.

Ол мынадай типтер:
•Сан
•Формула
• Мәтін
Excel програмысының кестесіндегі есептеулер формулаларды ң к өмегімен
жүзеге асырылады. Формулалар тұрақты сандардан, ұяшықтарға сілтеме мен Excel
функцияларынан тұрады. Егер ұяшықтарға формулалар енгізілген болса, онда
жұмыс парағында осы формуланың есептеу нәтижесі белгіленіп тұрады.
Ұяшықтағы сандық нәтижені емес, оған енгізілген формуланы көру үшін сол
ұяшықты ерекшеп алып, формулалар жолында бейнеленген жазуға көзсалу керек.
Ұяшықтарда адрес көрсетіледі оны ұяшықтарға сілтеме деп атаймыз. Есептеу
нәтижесі формуладағы пайдалынылған ұяшықтарға тәуелді болады. Тәуелді
ұяшықтағы мәндер бастапқы ұяшықтағы мәндердің өзгеруіне байланысты өзгеріп
тұрады.
Ұяшықтарға сілтемені әр түрлі тәсілдермен беруге болады:
• біріншіден, ұяшықтың адресін қолмен теруге болады;
• екінші тәсілі қажетті ұяшыққа тышқанмен шерту арқылы
ерекшелеп енгізуге болады.
Салыстырмалы сілтеме. Формулаларды бір ұяшықтан екіншісіне к өшіргенде
нәтиже қандай болатыны сілтеменің адрестеуіне тікелей тәуелді. К әдімгі
жағдайда формуладағы ұяшықтарға сілтеме салыстырмалы болып табылады. Бұл
формулаларды бір ұяшықтан екінші ұяшыққа көшіргенде сілтемені ң адресі
автоматты түрде өзгереді деген сөз. Мысалы: В2 ұяшығында одан бір жол солға
қарай және төмен орналасқан А3 ұяшығына сілтеме орналассын. Егер осы формула
көшірлсе, онда сілтеменің салыстырмалы көрсеткіші сақталады. Мысалы: А9, D25,
F5 салыстырмалы сілтеме болып табылады.
Excel программасында стандарт функциялар тек формулаларда ғана
қолданылады. Функцияны шақыру ішін формулада функцияны ң атын к өрсету
қажет. Функция егізілгеннен кейін жақшада оны ң параметрлері к өрсетіледі.
Параметр ретінде сан, ұяшықтар немесе бас қа да бір өрнектер алынады. Егер
формулаларды Функцияларды өзгерту (Изменить функций) батырмасын басу
арқылы немесе Кірістіру > Функция командасын ж үзеге асыратын болса, онда
формулалар жолының астында Функцялар шебері (Мастер функций) аты с ұхбат
терезе ашылады. Ал оның анелінде функциялар тізімі ашылады. Оны ң Категория
бөлімінде ең соңғы пайдалынылған он функция және төменірек бас қа функциялар
бөлімі бейнеленеді.
Функция шеберінің Категория тізімінен қажетті функцияны категориясы бойынша
таңдап алуға болады. Функциялар тізімінен берілген категория бойынша на қты
функция алынады. ОК пернесін шерткеннен кейін, қажеттіфункцияны ң аты
формулалар жолына енгізіледі. Ал мәтіндік меңзер сол функцияны ң параметрлері
көрсетілген жақшалардың арасына орналасады.
Функцияның парамерлерін енгізу. Функияның параметрлерін енгізі кезінде
формулалар терезесінің түрі өзгереді. Мұнда параметрлерді енгізуге арнал ған өріс
бейнеленеді. Егер параметрдің аты жартылай майлы қаріппен к өрсетілсе, онда б ұл
параметрді мүндетті түрде енгізу қажет. Ал егер параметрді ң аты ж әй қаріппен
көрсетілетін болса, ол параметрді тастап кетуге болады. Формулалар терезесіні ң
төменгі жағында функцияның қысқаша көшірмесі сиппатамасы мен
параметірлерінің өзгеру аралықтары беріледі.
Excel программасындағы диаграмма термині санды қ м әліметерді ң графиктік
түрде бейнеленуінің барлық жағын қамтиды. Графиктік бейнелеу берілген
мәліметтер қатары негізінде құрылады. Берілген мәліметтері бар жеке алын ған жол
немесе бағаннан тұратын ұяшықтар тобы мәліметер тобын құрайды. Бір
диаграммада бірнеше мәліметтер қатарын бейнелеуге болады. Диаграмма деп ж ұмыс
кітабының бір парағына енгізілген графиктік обьектіні айтады. Ол м әліметтер
тұрған парқта немесе кез-келген басқа парақта орналасуы м үмкін. Диагамма өзі
тұрғызылған мәліметтермен әрқашан тығыз байланыста болады. Егер м әліметтер
жаңартылатын болса, диаграмма да автоматты т үрде со ған с әйкес өзгереді.
Диаграмманы тұрғызу үшін Диаграмма шебері (Мастер диаграмм) қолданылады. Ол
стандарты аспаптар панелінде орналасқан диаграмма шебері батырмасыны ң
көмегімен іске қосылады. Әдетте диаграмма т ұрғызар алдында м әліметтер
орналасқан аймақты ерекшелеп алады немесе б ұл м әліметерді Диаграмма шеберіні ң
барысында енізуге болады. Диаграмма шеберіні ң ал ғаш қы сатысында
диаграмманың түрін таңдап алуымыз қажет. Стандартты қыстырмасында ғы Т үр
(Вид) тізімінде диаграмманың қолда бар түрлері к өрсетілген. Та ңдап алын ған т үр
үшін терезенің оң жағында мәліметтердің көрсетілуіні ң т үрлі н ұс қаулары
көрсетілген. Сонын ішінен ең қолайысын таңдауымыз қажет. Стандарты емес
қыстырмасында пішімделген, толығымен қалыптас қан диаграмма т үрлері
бейнеленген. Диаграмманың түрін таңдап алынғанна кейін Ары қарай ( Далее )
батырмасын басамыз.
Excel-дің жұмыс парағын мәліметтер базасы ретінде қарастыру үшін, оған мынадай
талаптар қойылады. Жұмыс парағының әрбір бағанына бір өріс сәйкестендіріледі.
Мәліметтер базасының бағандары үзіліссіз, бірінен кейін орналасуы тиіс. Әрбір
бағанның бірінші жолында қайталанбайтын өріс тақырыптары көрсетілуі керек.
Өрістің тақырыбы бір ұяшықтан аспайтындай боуы керек. Мәлімететр базасының
жазбалары тікелей тақырып жолдарының астына орналысуы қажет. Жазбаларды бос
жол тастамай, бірінен соң бірін енгізеді. Егер бос жол кездессе бұл мәліметтер
базасының соңы деп есептеледі.
Осылайша құрылған кестеге мәліметтер базасына тән көптеген амалдарды қолдануға
болады. Алдымен мәліметтер базасындағы кез-келген ұяшықты таңдап алып, қажетті
амалды орындай беру қажет. Сонда мәліметтер базасының бүкіл жазбалар ауқымы
таңдалынып алынады. Мәліметтерді сұрыптау. Мәліметтер базасын сұрыптау үшін
Мәліметтер > Сұрыптау (Данные > Сортировка) командасын орындайды.йда болған
Ауқымды сұрыптау (Сортировка диапазона) терезесі сұрыптау жүргізілетін өрістерді
таңдап алу үшін қызмет етеді. Егер осы жолда өрістер атулары берілген болса, онда осы
таудың біреуін таңдап алу керек. Егер өріс атауы ретінде бағандардың белгіленуі
берілген болса, соған сәйкес өріс белгісін таңдап алу керек.
Ауқымды сұрыптау сұхбат терезесі үш жолдан тұрады:
• алғашқы сұрыптау режимі (Сортировка по);
• екінші сұрыптау режимі (Затем по);
• үшінші сұрыптау режимі (В последнюю очередь, по).
Егер алғашқы сұрыптау режимі бойынша жүргізілген сұрыптау берілген кестемен
дәл келсе, онда екінші сұрыптауды таңдап аласыз. Үшінші сұрыпталу осылайша
жүргізіледі. Кез-келген өріс бойынша жүргізілген сұрыпталу өсу немесе кему реті бойынша
орындалады. Қажетті сұрыптау ретін таңдап алып, ОК батырмасын басу керек.
Қолданылған әдебиеттер тізімі:

1. “Информатика” Байжұманов М.Қ., Жапсарбаев Л.Қ.
Алматы 2004жыл.
2. “Информатика учебное пособие” Степаненко Г.Е. Москва
2003г.
3.Ақпарат көздері

Ұқсас жұмыстар
Қолданбалы бағдарламалық қамсыздандыру
AcessE xcel
Microsoft Еxcel. Excelдің маңызы
Электрондық кестенің даму тарихы
MS Excel кестелік процессор
Программа
ДЭЕМ - нің программалық жабдықтары. Программалар жайлы ақпарат
Power Point-та презентация жасау
Алғашқы компьютерлер
MS WORD
Пәндер