Макроэволюция жолдары: конвергенция мен параллелизмнің биологиялық маңызы

Макроэволюция жолдары: конвергенция, параллелизм. Бұл процестердің биологиялық маңызы.

Макроэволюция

Макроэволюция (макро және эволюция) - түрден де жоғары деңгейдегі (туыс, тұқымдас, отряд, класс, т. б) таксондардың қалыптасуына ықпал ететін эволюциялық өзгерістер. Макроэволюция терминін тұңғыш рет ғылымға орыс ғалымы Ю. А. Филипченко енгізген. (1972)

Макроэволюция бағыттары

Биологиялық эволюция үдерісінің өзі - ағзалардың биологиялық алға басуға ұмтылысы, яғни тірі қалуға, тарихи мерзімде сақталуға ұмтылу. Ал бұл үшін барынша көп мүмкіндігі бар таралу аймақтарын игеріп, өте көп мөлшерде ұрпақ беру керек. Негізгі эволюциялық бағыттар анықталып, сипатталды. Биологиялық алға басу жетістіктерінің негізгі жолдары туралы ілімді анықтап зерттеуде Алексей Николаевич Северцев үлкен үлес қосты. Оның теориясына сәйкес үш негізгі бағыт бар, олар: ароморфоз, идиоадаптация (ортаға бейімделгіштік) және жалпы дегенерация.

Конвергенция

Конвергенция - табиғи сұрыпталу барысында ұқсас бірдей ортада тіршілік етуге байланысты әртүрлі систематикалық топтарға жататын тірі ағзаларда ұқсас сыртқы белгілердің дамуы байқалады, яғни белгілердің жақындасуы. Белгілердің жақындасуы сыртқы ортаның бірдей жағдайларының әсерінен дамиды.

Параллелизм

Параллелизм - туыстық жағынан өте жақын организмдердің ұқсас белгілерінің бір біріне тәуелсіз дамуы. Мысалы, сүтқоректілер класына жататын ескекаяқтылар отрядының сулы ортаға бейімдеушілігі 3 салада дамиды. Мысалы, морждар, құлақты және кәдімгі түлендер сулы ортаға бір бірінен тәуелсіз көшкендіктен суға бейімделу мүшесі ескегі ьпайда болады.