Қазақстан экономикасындағы шетелдік инвестициялардың рөлі және ауыл шаруашылығына инвестиция тарту мүмкіндіктері

ҚАЗАҚСТАН ЭКОНОМИКАСЫНДАҒЫ ШЕТЕЛДІК ИНВЕСТИЦИЯЛАРДЫҢ РӨЛІ

Қазақстан экономикасындағы инвестициялық қызметтерді қаржыландыру ішкі және сыртқы көздері арқылы ұдайы өндіріс үрдістерін жандандыруға бағытталған.

Еліміздегі шетел инвестицияларының рөлін келесі факторлармен атап көрсетуге болады:

халықаралық қаржы ұйымдарынан қарыз түрінде шетел инвестицияларының келуі;

ірі инвестициялық жобаларға тікелей шетел инвестицияларын тарту мүмкіндігі;

жаңа техника, технологиялар және де өндірісті ұйымдастырудың прогрессивті формаларын алуы;

халықаралық экономикалық қатынастардың дамуы.

Шетел инвестициялары ұлттық компанияларымыздың және мемлекеттің активтеріне келесідей түрде жұмсалады:

Қолайлы бизнес-климат және саяси тұрақтылық Тікелей шетел инвестициялардың Қазақстанға көп мөлшерде құйылуына мүмкіндік туғызды, 2005 жылдан бері Қазақстанға 203 миллиард АҚШ долларынан астам сомаға Тікелей шетел инвестициялары тартылды.

2005-2014 жылдардағы Тікелей Шетел Инвестицияларының көлемі

Қазақстанның тікелей шетелдік инвесторлардың құрылымында біріккен және шетелдік кәсіпорындар басым. Қазақстан үшін басым салаларға сәйкес айрықша инвестициялық потенциалы бар 20 инвестор елдер анықталды: Ұлыбритания, Германия, Испания, Италия, Ресей Федерациясы, Канада, Қытай, Люксембург, Нидерланды, БАӘ, Саудиялық Аравия, АҚШ, Франция, Швейцария, Оңтүстік Корея, Жапония, Индия, Бразилия, Швеция, Малайзия.

Қазақстанға ірі-инвестициялық қаржы жұмсап жатқан елдер.

Қазіргі уақытта Қазақстанда тікелей шетелдік инвестициялардың көлемі негізінен отын өнеркәсібінде шоғырландырылған. Себебі, бұл салада өнімді экспорттау есебінен жоғары пайда алудың мүмкіндіктері бар.

Ауыл шаруашылығының негізгі капиталына салынған инвестициялардың жалпы көлемінде едәуір салымы маусымдық дақылдарды өсіруге (56, 4%) және мал шаруашылығына (27, 4%) келеді. Осыған орай біздің ұсыныс беретін саламыз бұл ауыл шаруашылығы. Неліктен ауыл шаруашылығы дегенде мынадай шешімге тоқталып өтсек.

Біріншіден отын өнеркәсібіне деген сұраныстардың төмендеуі, ол әлемдік нарықтағы құлдырауларға байланысты болып отыр.

Екіншіден өндіру орындары мен өңдеу технологиялары қарқынды дамыған деп айта алмаймыз.

Қазақстанға тартылып жатқан тікелей шетелдік инвестицияларды, тек отын-энергетика өнеркәсібіне емес басқа салаларға жұмсауға ұсыныс білдіреміз.

Соның ішінде ауыл шаруашылығына тоқтала кетсек,

2014 жылғы қаңтар-желтоқсанда ауыл шаруашылығына салынған инвестициялар көлемі (салыстырмалы бағада)

2013 жылмен салыстырғанда 14, 4%-ға ұлғайды. Ауыл шаруашылығындағы инвестициялардың салым үлесі негізгі капиталға салынған инвестициялардың жалпы көлемінде 0, 1 пайыздық тармаққа ұлғайып, 2, 5% құрады. Саланың негізгі капиталға салынған инвестициялардың едәуір үлесі (жалпы көлемінен 75, 5%) инвесторлардың меншікті қаражаты есебінен қаржыландырылады.

Қазіргі таңда әлемдік экономикада инвестицияның маңызы өте жоғары бағаланып отыр. Инвестиция арқылы мемлекеттің экономикасы қарқынды дамитынына көз жеткізуге болады. Тек қана шетелдік инвестицияларды тартып қана қоймай, шетелге инвестор ретінде алға қадам басу мүмкіншіліктеріне қол жеткізу қажет.