«Ірі қара қарасаны кезінде сойыс өнімін ВСС және санитарлық бағалау»

Презентация қосу

Қазақстан Республикасының Ауыл шаруашылығы министрлігі
Жәңгір хан атындағы Батыс Қазақстан аграрлық-техникалық университеті
«Эпизоотология, паразитология және ВСС» кафедрасы

Презентация
Тақырыбы: «Ірі қара қарасаны кезінде сойыс өнімін ВСС және
санитарлық бағалау».

Орындаған: ВС-43 топ ст. Қадыр А.Б
Тексерген: в.ғ.к., а.о. Гусманов М.Г.

Орал, 2016
Ірі қара қарасаны – негізінен ірі қараның жіті өтетін, бұлшық еттерінің
ісініп, оны басып көргенде сықырлайтын қабынуы арқылы ерекшеленетін
жұғымтал емес ауру. Ауруға негізінен 3 айдан 4 жас аралығындағы сиыр малы,
сондай-ақ сирегірек қой, ешкі, бұлан мен бұғы бейім келеді.
Аурудың қоздырушысы - CIostridium chauvoei - нағыз анаэроб, аздап иілген
полиморфты таяқша, қозғалмалы, өлекседе және қоректік ортада спора т үзеді.
Споралар топырақта 35 жылға дейін сақталады және ауруды тарататын негізгі
фактор болып табылады.
Індеттік ерекшеліктері. Ірі қара қарасанымен негізінен 3 айдан 4 жас
аралығындағы сиыр малы, сирегірек қой, ешкі, бұлан мен бұғы ауырады.
Жас төл колостральдік иммуниеттің, ал сақа мал иммундеуші
субинфекцияның әсерінен төзімді келеді. Негізінен қоңды, бұлшық
еттерінде гликоген мол жас жануарлар ауырады. Түйе мен шошқаға
қолдан жұқтыруға болады. Зертханалық жануарлардың ішінде теңіз
тышқаны аса сезімтал.
Инфекция қоздырушысының бастауы- ауырған жануарлар, ал таралу
факторына ауру қоздырушысының спораларымен ластанған топырақ,
жемшөп, жайылым, батпақты, ағыны жоқ су көздері жатады.
Ауру алиментарлық жолмен және зақымданған тері арқылы жұғады.
Қоздырушының денеге бойлауына ауыздың кілегейлі қабығының
бүлінуі, шек қарынның қабынуы, кейбір гельментоз аурулары жағдай
жасайды. Қойларға негізінен тері арқылы, қырыққан кезде жұғады.
Ірі қара қарасаны негізінен спорадия түрінде бірен-саран кездеседі.
Сөйткенменде бордақылау кешендерінде шағын індеттік түрінде
байқалады.Бір екі апта ішінде ондаған мал ауырады. Өлім көрсекіші
жоғары болып, 80% дейін жетеді.
Дауалау және күресу шаралары.
Ауруды болдырмау үшін малды
балшықты, ағынсыз су көздерінен
суаруға,сазды жайылымдарға жюға,
топырақпен былғанған жемшөп беруге
болмайды. Ферма мен жайылым
территориясының санитарлық-
гигиеналық жағдайына үнемі бақылау
жасап, жануарларды жарақаттаудан
сақтау керек.
Сау емес шаруашылықтарда сиыр
малын 3айдан 4 жасқа дейінгі
аралықта, қойды 6 айдан жоғары жаста
егу қажет. Әдетте жайылымға шығар
алдында егеді. Егер жайылым маусымы
ұзақболса 6 айдан соң қайталап егеді.
Ірі қара қарасаны жиі байқалатын
жерде бұзауларды 2 рет 3 және 6
айлығында егеді.
Ірі қара қарасаны шыққан
шаруашылыққа карантин қойылады.
Ауруға бейім жануарларды, ауырған мал
жанасқан жемшөпті басқа
шаруашылыққа апаруға тыйым
салынады. Ауырған және күдікті
малдарды оқшаулап, емдейді.
Қалғандарын түгелдей вакцинамен егеді.
Ауырған малды лажсыз союға, еті мен
сүтін пайдалануға болмайды. Өлексені
терісімен бірге, көң мен жемш өптің
қалдығын жағып, өртейді. Қора-жай
мен мал тұратын ауланы механикалы қ
тазалаудан кейін дезинфекциялайды.
Ағымдағы дезинфекцияны әрбір ауру
мал бөлінгеннен кейін 3 қайтара чағат
сайын жүргізеді. Оқшаухана күн сайын
күйдіргіш натрий, 5% белсенді хлоры
бар хлорлы әкпен жасалынады.
Садыраны 200 литріне 1 кг хлорлы әк
қосылып зарарсыздандырады.
Аурудың өтуі, жасырын кезеңнің ұзақтығы
ауырған жануардың төзімділігіне және
микробтың уыттылығына, мөлшеріне,
денеге енген орнына байланысты болады.
Әдетте жасырын кезеңінің ұзақтығы 1 – 3
күн.
Аурудың негізгі екі түрі бар: өлі тиген және
күйдіргілі. Күйдіргі ретінде байқалған дерт
процесінің орын тебуіне байланысты
топалаңның тері, ішек, өкпе, ангина түрлері
болады. Мұндай жіктеу шартты түрде,
ауруды сипаттау үшін қолданылады. Іс
жүзінде топалаңға шалдыққан жануардың
бір ғана мүшесі не ұлпасының дерттенуі
өте сирек құбылыс. Алғашқыда күйдіргі
ретінде білінген ауру сепсиске айналып, не
керісінше сепсистен кейін дененің әр
жеріне күйдіргі шығуы мүмкін. Бірнеше
мүшеде орны шектелген зақымданудың
қатар білінуі жиі байқалады.
Ірі қара қарасаны әдетте аса жіті және
жіті, сирегірек жітіден төмен өтеді.
Созылмалы түрде шошқада кездеседі.
Қоршаған ортада ірі қара қарасанының спора жасаушы қоздырушысы
тұрақты келеді және теріс органолептикалық көрсеткіштерге ие, ірі қара
қарасанымен ауырған малды союға тиым салынған. Егер ауру мал
сойылғанннан кейін анықталған болса, онда малдың барлық бөлшектерін
және сол мал жанасқан барлық құрал саймандардың бәрі өртелуі тиіс. Ірі
қара қарасанымен ауырған малдың сүтін 30 минут қайнатып, содан кейін
жяды. Мал қораларын, мал сою цехтарын 10 проценттік сілті ертіндісімен
немесе 5 проценттік хлорлы әкпен дезинфекциялайды. Ал қалған шөпті
және зәрін өртейді. Ал ағынды суларды хлорлы әкпен
залалсыздандырады. Ауруды болдырмау үшін малды балшықты, ағынсыз
су көздерінен суаруға, сазды жайылымдарға жаюға, топырақпен
былғанған жем шөп беруге болмайды. Ферма мен жайылым
территориясының санитариялық-гигиеналық жағдайына үнемі бақылау
жасап, жануарларды жарақаттанудан сақтау керек.
Карантин соңғы ауру мал сауыққаннан немесе өлгеннен кейін 14
күн өткен соң қорытынды дезинфекциядан кейін алынады.
Қасапханада ірі қара қарасаны байқалған жағдайда ұшаны
барлық ағзалары мен терісін қоса утиль зауытына
жібередінемесе өртейді. Қасапхананы, құрал жабдықтарды
дезинфекциялайды
Аурудың қоздырушысы - CIostridium chauvoei - нағыз анаэроб,
аздап иілген полиморфты таяқша, қозғалмалы, өлекседе және
қоректік ортада спора түзеді. Споралар топырақта 35 жылға
дейін сақталады және ауруды тарататын негізгі фактор болып
табылады.
Ірі қара қарасанының алдын алу ма қсатында мынандай шаралар
жүргізіледі:
1) мал қорымдарының санитарлық жа ғдайын жа қсарту ж әне оны
қоршау жұмыстарын жүргізу. Ірі қара қарасанынан өлген мал к өмілген
жерлердің топырағын залалсыздандыру;
2) балшықтанған жайылымдарды ж әне ш өп шабатын жерлерді құр ғату;
3) суаттарды қалпына келтіру, мал су ішетін за қымдан ған, немесе
күдікті суаттарды жабу;
4) мал союға, еріксізден сойылған мал етін ж әне өнімдерін
ветеринариялық маманның рұқсатынсыз сату ға тиым салу;
5) өлген мал жатқан, ауру мал тұрған жерді, бөлмелерді, ауланы тазалау
және дезинфекциялау;
6) 3 айдан 4 жас аралығындағы ірі қара малды ірі қара қарасаны ға
қарсы вакцинамен егу. Ірі қара қарасаны тіркелген шаруашылы қта 6 айдан
жоғары жастағы қойларды вакцинамен ірі қара қарасаны ға қарсы егу;
7) ірі қара қарасанынан таза емес пункттерде ірі қара малды арасына 15
күн салып екі рет вакцинамен егу.
Сонымен қорыта келгенде осы курстық жұмыста ірі қара қарасаны
ауруының көрініс табуы, оның патогенезі, патологиялық өзгерістері,
клиникалық белгілері қарастырылды. Бұл инфекция жайында ғалымдар
әртүрлі көзқарастар айтады. Мәселен, Конопаткин А.А. мынандай
мәлімет береді, ежелгі араб дәрігерлері ірі қара қарасаныды "Парсы
оты" деп атаған, ежелгі грек және рим ғалымдары - "Қасиетті от" деген.
Орта ғасырларда ірі қара қарасаны ошақтары Еуропаның көптеген
елдерінде қалыптасқан. А.Эшке мен Н.Нажевщиков болса ауруға
ғылыми атауын берген, И.Петерсон мен М.Л.Гамалея ірі қара қарасаны
қансорғыш бунақденелілер арқылы да жұғу мүмкіндігін мәлімдеген.
Ірі қара қарасаны негізінен ауыл шаруашылық малдарының
барлығында көрініс табады. Ол кезде, мал осы індетке күдікті бол ғанда
мал дәрігері індетке тән белгілерді анық білуі қажет. Мәселен, ірі қара
қарасаны жануардың табиғи тесіктерінен (көз, мұрын, аналь тесігі)
қанды сұйықтық ағады, конъюктивасы цианозданған, терісімен тері
асты клетчаткасы да көгерген болады. Малдың жалпы күйіне келетін
болсақ қозу, тіс қайыру, толықсу, тыныс алудың жиілеуі, кілегей
қабаттардың цианозы, дене температурасының жоғарлауы байқалады.

Ұқсас жұмыстар

«Гиподерматоз кезінде сойыс өнімдерін ветеринарлық санитарлық сараптау және санитарлық бағалау.»

Тенуиколды цистицеркоз кезіндегі сойыс өнімдерін ВСС және санитарлық бағалау

Улану кезінде және химиялық препараттармен өңдеу кезінде ұша мен ағзаларды ветеринариялық - санитариялық сараптау

Адам және жануарлар ауыратын жқпайтын аурулар кезінде жануарларды, өнімдері мен шикізаттарын ветеринариялық - санитариялық бағалауға машықтану

Малды союға дайындау

Малды сою технологиясы. Малды лажсыз сойғанда етті ВСС және санитарлық мәні бар өзгерістер

Ет және ет өнімдерін соттық ветеринарлық-санитарлық сараптау

Құстардың жұқпалы емес аурулары

Жаңа сойылған және ауру малдың етін тексеру

Антибиотиктермен емделген немесе аурудың алдын алу үшін берілген жануарлар Антибиотикті қолдану ережесінде көрсетілген уақыт өткенше

Пәндер