Қылмысты саралау процесі

Презентация қосу

Қылмысты саралау процесі
Қылмысты
саралау процесі

тұлғаның іс
әрекетінде қай
қылмыс
құрамынын
белгілері бар
екендігін анықтау
процесі.
Қылмысты
саралаушының
ойшылдық,
логикалық іс-әрекеті
негізгі мәселені
шешу жолында
бірнеше кезеңдерден
өтеді, олардың
жиынтығы саралау
процесі деп аталады.
Қылмысты саралау процесі- құқық
қолданушымен табылған жасалған әрекет
белгілерінің Қылмыстық Кодекстің Ерекше
бөлімінің нормаларына немесе басқа белгілі
бір нормаға сәйкестігі бекітілген қылмыстық
іс жүргізу құжатымен(прокурор, тергеуші
үкімімен, тергеу органының айыптау
актісімен немесе тергеушінің айыптау
қорытындысымен, сот үкімімен)
нәтижеленеді.
Академик В.Н. Кудрявцев
“саралаудың екі мағынасы бар”
деп жазады: 1) тұлғаның
әрекетінде нақты немесе өзге де
қылмыс белгілерін анықтау және
мұнымен қоса 2) осы қызметтің
сот пен прокуратура
органдарындағы нәтижелілігі –
заң нормаларында көзделген
әрекеттер белгілері сәйкес
келгендігін анықтай отырып,
ресми мойындау және сәйкес
келетін заңдық актілерде бекіту
(тергеуші мен анықтау
органдарының қаулылары,
айыптау қорытындысы, сот
шешімі мен анықтамаларында)
Психология жағынан
саралау процесі дегеніміз
нақты міндетті шешу мен
байланысты ойлау процесі.
Логика жағынан
логикалық ойладың
заңдарына бағынышты
ойлау құралдарынын
жиынтығы. Осы ережелер
қылмысты саралау
процесін анықтау кезінде
негізгі болып табылады
және оны жалпы түрде
сипаттайды.
Кейбір ғалымдардың анықтаулары
бойынша қылмысты саралау процессі 4
кезеңнен тұрады. Олар:
Бірінші кезең сәйкес қылмыс
құрамы бар белгілерді құрайтын
құлмыстық нормаларды анықтаудан
басталады. Міндетті түрде бұл
норманың жарамдылығы,
өзгертілмегендігі, ҚК-тің 10 бабына
сәйкес қолданылуы шектелмегендігі
анықталуға тиісті.
Екінші кезең, қоғамдық қаупі бар
әрекетте қаралып отырған қылмыстық
норманың қылмыс құрамының
белгілеріне заңдық маңызды
белгілерін ұқсастандыру. Бұндай
ұқсастандырудың нәтижесінде
қылмыстық заңның нормасы
формальды түрде бұзылады.
Үшінші кезеңде анықталған
ұқсастықтарды көрсетілген
процессуалдық нысанда бекітуді жүзеге
асырады. Бірақ, қылмыс жасаған
тұлғаға қарсы қылмыстық
құдалаушылық іс қозғалмаған болса,
онда бұндай бекіту мақсатсыз және
керексіз болып саналады. Сонды қтан,
қылмысты саралаудағы қажетті элемент
болып тұлғаны қылмыстық
жауапкершілікке тартудың оітайлы
мүмкіндігін зерттеу, яғни, жауапқа
тартуға заңдық кедергілердің болмауы.
Төртінші кезеңде қоғамдық қаупі
бар әрекеттің заңды маңызды
белгілерін қылмыстық заң
нормаларында көзделген нақты қылмыс
құрамының белгісі ретінде анықталған
процессуалдық нысанда бекіту.
Құқық қолдану әрекетінің
күрделілігі оны кімнің жүзеге
асыратындығына, дәлелдерді
тексеру (мысалы, тергеуші
айыптау қорытындысын шығару
алдында дәлелдерді тексереді)
және жинау кезінде қылмыстық
іс кімнің қарамағында
болғандығына немесе тергеу
материалдарына жаңадан
араласқан басқа лауазымды
адамның қатысуына байланысты
болады.Дәлелдерді, аралық және
процессуалды акт үшін жеткілікті
айыптау мәліметтерін өзі
жинаған адам, әрине фактіге
негізделген жағдайлардың
қайсысының қылмысты-
құқықтық маңызы бар екенін
түсінеді.
Тергеулік және соттық қылмыстық іс жүргізу актілерінде қылмысты
саралауда Қылмыстық Кодекстің Ерекше бөліміні ң нормаларына ғана
сілтеуге болады. Бұған қылмыс сатыларына ж әне қылмыс қа бірге
қатысу түрлеріне арналған баптар ғана қатысты емес. Біра қ б ұл- Жалпы
бөлімнің басқа нормалары да қылмысты саралауға қатыспайды дегенді
білдірмейді.
Біріншіден, қылмыстың жалпы түсінігіні ң өзі Қылмысты қ Кодексті ң
Жалпы бөлімінде тұжырымдалған. Осы ған байланысты теориялы қ
құрылым бар, оған сәйкес «істелген іс-әрекетке қылмысты- құқы қты қ
баға беру екі компоненттен т ұрады: 1) қылмыстыны қылмыссыздан
айыру; 2) қылмысты саралау». Осы ойды дамыта отырып, құқы қ
қолданушы кейбір ерекше жағдайларда, осы әрекетті ң қылмыс қа
жататындығын анықтаудан бұрын, оны ң құқық бұзушылыққа
жататындығын және тек қана бейморальды әрекетке қатыстылы ғын
анықтап алу қажет. Бұл тұрғыда қылмыстық-құқықтық саралау
заңдық саралаудың жеке жағдайы ғана.

Ұқсас жұмыстар

Қылмысқа қатысудың мәні, түрлері және нысандары

Жекелеген қылмыстарды ашу және алдын алу ерекшеліктері

Сыбайлас қатысудың белгілері

Қылмыстық құқық бұзушылыққа сыбайлас қатысу

Қылмыстық құқық бұзушылыққа сыбайлас қатысудың ОБЪЕКТИВТІК белгілері

Жедел - іздестіру

Кінәні мойындау туралы мәміле нысанындағы процестік келісім

Қазақстан Республикасының қылмыстық заңнамасы бойынша сыбайлас жемқорлық қылмыстар жүйесі

Қылмыстық іс бойынша сотқа дейінгі іс жүргізу

Дәлелдемелік құқығы және оның дәлелделер теориясындағы орны

Пәндер