Сот төрелігіне және жазалардың орындалу тәртібіне қарсы қылмыстар

Презентация қосу

Сот төрелігіне және жазалардың
орындалу тәртібіне қарсы
қылмыстар
Сот төрелігін тек қана соттың жүзеге
асыруы
Қазақстан Республикасы
Конституциясының 75-бабына,
Конституциялық заңының 1-
бабына сәйкес, Қазақстан
Республикасында сот төрелігін тек
сот қана жүзеге асырады.
Конституция мен аталған
Конституциялық заңда
Қазақстандағы сот жүйесін
Қазақстан Республикасының
Жоғарғы Соты және жергілікті
соттар құрайды. Елімізде
мамандандырылған соттарды құру
мәселесі қарқынын жылдамдатуда.
Олардың қатарына әскери
соттарды және мамандандырылған
экономикалық соттарды жатқызуға
болады.
1. Көрінеу кінәсәз адамды
қылмыстық жауаптылыққа
тарту (344-б.).
2. Қылмыстық жауаптылықтан
көрінеу заңсыз босату (345-б.).
3. Көрінеу заңсыз ұстау,
қамауға алу немесе қамауда
ұстау (346-б.).
4. Жауап беруге мәжбүр ету
(347-б.).
5. Көрінеу әділетсіз сот үкімін,
шешімін немесе өзгедей сот
актісін шығару (350-б.).
6. Сот төрелігін жүзеге асыруға
және алдын ала тергеу
жүргізуге кедергі келтіру (339-
б.)
Көрінеу кінәсіз адамды қылмыстық
жауаптылыққа тарту.
Қылмыстың тікелей объектісі – қылмыстық
жауаптылыққа тарту құқығы берілген
құқық қорғау органдарының қалыпты
қызметі. Екінші міндетті объект болып –
жеке адамның мүдделері табылады.
Қылмыс қос объектілі болып табылады.
Осы қылмыстың объективтік жағы – кін әсіз
адамды көрінеу оған жеткілікті негіздерсіз
қылмыстық жауаптылыққа тартудан тұрады.
Қылмыс кінәсіз адамды қылмыстық
жауаптылыққа тарту туралы қаулыға айып
таққан сәттен бастапаяқталады.
Қылмыстың субъективтік жағы – тікелей
қасақаналықпен жасалады. Қылмыс
субъектісі – алдын ала анықтау, алдын ала
тергеу жүргізуші адамдар немесе прокурор.
Осы қылмыс құрамының дәрежелеуші
түрі болып кінәсіз адамды ауыр немесе аса
ауыр қылмыс жасады деп айыптаумен
ұштасқан қасақана қылмыстық
жауаптылыққа тарту табылады
Қылмыстық жауаптылықтан
көрінеу заңсыз босату
Бұл қылмыстың объектісі – әділ сот
мүдделері, алдын ала тергеу және
прокуратура органдарының қалыпты
қызметі.
Қылмыстың объективтік жағы заңмен
көзделген қылмыс құрамының барлық
белгілерін қамтитын әрекет жасаған
адам жеткілікті негіздерсіз қылмысты қ
жауаптылықтан босатылғандығымен
қорытындылады.
Қылмыс құрамы – формальды.
Қылмыс қасақана әдейі, тікелей
ниетпен жасалады.
Қаралатын қылмыстың субъектісі –
арнайы заңда көрсетілгендей
прокурор, тергеуші немесе алдын ала
анықтау жүргізген адам болып
табылады
Көрінеу заңсыз ұстау, қамауға алу
немесе қамауда ұстау
Тікелей объект – прокуратура, алдын
ала анықтау, алдын ала тергеу
органдарының қалыпты
қызметі,сондай-ақ азаматтардың
құқығы.
Объективтік жағынан қылмыс:
а) заңсыз ұстау;
б) заңсыз қамауға алу,
в) заңсыз қамауда ұстау бейнесінде
жасалады.
Қаралатын қылмыс созылмалы болып
табылады және қылмыстың формальды
құрамына жатқызылады. Ол заңмен
көзделген мерзім айып тағылмастан
немесе мерзімін ұзартпастан адамды
заңсыз ұстаған қамауға алған және
қамауда ұстаған сәттен аяқталған деп
есептеледі.
Жауап беруге мәжбүр ету
Қаралатын қылмыс құрамының бір ерекшеліктері
болып – оның қос объектілікке жататындығы
табылады. Негізі тікелей объектісі болып әділ сотты
жүзеге асыру жөніндегі анықтау және алдын ала
тергеу органдарының заңды қызметі табылады.
Күдіктінің, айыпкердің, куәнің, жәбірленушінің
және сарапшының мүдделері – қосымша объекті
болып табылады.
Объективтік жағынан – қылмыс тергеуші немесе
анықтауды жүргізуші адам тарапынан заңсыз, яғни
заң жол бермейтін әрекеттерді жасау жолымен
қорытындыланады. Бұл жағдайда заңда мәжбүр ету
тәсілдері атап көрсетілген: қорқыту, бопсалау немесе
өзге де заңсыз әрекеттерді қолдану.
Қылмыс жауап алушының өзіне қажеттті жауапты
алған-алмағандығынан тәуелсіз осы аталған
тәсілдердің бірін қолданып мәжбүр еткен сәттен
бастап аяқталады.
Қылмыстың субъективтік жағы – тікелей қасақана
жасалғандығымен сипатталады. Кінәлі өзінің
қорқыту жолымен немесе бопсалау жолымен
алушыны жауап беруге, ал сарапшыны қорытынды
беруге мәжбүр ететінін жете түсінеді, және осыны
қалайды.
Қылмыс субъектісі – арнайы, тергеуші немесе
анықтауды жүргізетін адам
Көрінеу әділетсіз сот үкімін, шешімін
немесе өзгедей сот актісін шығару
Қылмыс әділетсіз акт шығарған
сәттен, яғни оған судья
(судьялар қол қойған сәттен)
оның күшіне енген-
енбегендігінен тәуелсіз хабарлау
сәтінен бастап аяқталады.
Субъективтік жағынан қылмыс
тікелей ниетпен жасалады.
Кінәлі адам әділетсіз сот актісін
шығарғанын жете түсінеді, және
осыны жасауды қалайды.
Қылмыс себебі (мотиві) әр түрлі:
қызғаныш, мансапқорлық, бас
пайда табу және т.б.
Субъект – қасақана әділетсіз сот
актісін шығарушы судья ғана
Сот төрелігін жүзеге асыруға немесе алдын ала
тергеу жүргізуге кедергі келтіру.
Қылмыстың объектісі болып – сот төрелігін
жүзеге асыру жөнінде сот төрелігін,
прокуратура, тергеу және алдын ала анықтау
органдарын қалыпты қызметі табылады.
Осы қылмыстың объективтік жағын жоғарыда
аталған құқық қорғау органдарының
қызметіне араласу (қол сұғу) құрайды.
Араласу әр түрлі болуы мүмкін: өтініш
түрінде, талап ету, бопсалау, өзара келісу,
қандайда бір көмек көрсетуге уәде беру және
т.б. Қылмыс – формальды құрамды қамтиды,
қылмыс осы аталған адамдардың қызметіне
араласу сәтінен аяқталады.
Қылмыстың субъектісі болып – есі дұрыс,
жасы 16-ға толған адам табылады.
Субъективтік жағынан – қаралатын қылмыс
тікелей қасақаналық ниетпен жасалады.
келтіру.
Параға немесе коммерциялық сатып алуға арандату

Талданатын бап формальды құрамды
қамтиды. қылмыс ақша, құнды
қағаздар, өзгедей мүлікті берген
сәттен немесе мүліктік көмек
көрсетуге тырысу әрекеті жасалған
сәттен бастап, олар берілетін
адамның
алған алмағандығынан немесе
қызмет көрсетуді ол адамның
қабылдаған-қабылдамағандығынан
тәуелсіз
аяқталады.
Қылмыстың субъективтік жағы –
тікелей қасақана жасалғандығымен
сипатталады. Кінәлі адам айыптау
дәлелдерін қолдан жасауға әрекет
ететіндігін жете түсінеді, және
осылай жасауды қалайды.
Адвокаттар мен өзге адамдардың азаматтарды қорғау және оларға
заңгерлік көмек көрсету жөніндегі
заңды қызметіне кедергі жасау
Бұл қылмыстың объектісі – азаматтардың қорғалуын
жүзеге асырушы, сондай-ақ, азаматтарға немесе
ұйымдарға, мекемелерге және кәсіпорындарға құқықтық
көмек көрсетуші органдардың, мекемелердің қалыпты
қызметі.
Объективтік жағынан қылмыс мына әрекеттермен
жасалады:
1) Адвокат пен өзге адамдардың қылмыстық процесте
азаматтарды қорғау жөніндегі, сондай-ақ, азаматтар
немесе ұйымдарға құқықтық қызмет көрсету жөніндегі
құқықтық қызметіне кедергі жасау;
2) Осындай қызметтің дербестігі мен т әуелсіздігін өзгедей
бұзу.
Қылмыс азаматтық ұйымның, қоғамдық немесе
мемлекеттердің құқықтары мен заңды мүдделеріне елеулі
зиян келтірілген сәттен аяқталады. Адамды қылмыстық
жауаптылыққа заңсыз тарту, заңсыз айыптау, азаматтық іс
бойынша немесе әкімшілік материалдарды қарауға
әділетсіз сот шешімін шығару елеулі зиян келтіруге
жатады.
Қылмыстың субъективтік жағы – тікелей қасақаналықпен
жасалады. Кінәлі адам адвокаттардың немесе қылмыстық
процесте азаматтарды қорғау жөніндегі өзге адамдардың
заңды қызметіне кедергі жасайтынын, осындай қызметтің
дербестігі мен тәуелсіздігін бұзатынын жете түсінеді және
осылай істеуді қалайды.
Қылмыс субъектісі – есі дұрыс, жасы 16-ға толған адам
Сот тергеуін жүзеге асыруға немесе алдын ала тергеу жүргізуге байланысты қорқыту
немесе күш
көрсету әрекеттері

Қылмыс объектісі – алдын ала тергеу, сот ж әне
прокуратура органдарының қалыпты қызметі: қылмыс
қос объектілі болып табылғандықтан қосымша объект
болып – алдын ала тергеуді жүзеге асырушы адамдар 40
прокурордың, судьяның немесе қылмыстық не
азаматтық іс бойынша процеске қатысушыларды ң
енсаулығы, сондай-ақ мүлкі табылады.
Қылмыстың объективтік жағы, алдын ала тергеу
өндірісімен сотта істі немесе материалдарды қарау ға
байланысты жәбірленушінің денсаулығына залал
келтіру, оның мүлкін жоюға немесе зақым келтіру мен
өлтіремін деп қорқытумен білдіреді.
Қылмыс қаупі білдірілген сәттен бастап, оның
мақсатына жеткен-жетпегендігінен тәуелсіз ая қталады.
Субъективтік жағынан – қылмыс тікелей қаса қаналы қ
ниетпен жасалады. Кінәлі адам өзіні ң қызмет міндетін
жүзеге асыруға байланысты жоғарыда аталған
жәбірленушіге өлтіремін деп қорқытатынын,
денсаулығына зиян келтіретінін, мүмкін жойып
жіберетінін жете түсінеді және оларға қасақаналы қ
ықпал жасауды қалайды.
Қылмыс субъектісі – жасы 16-ға толған, есі дұрыс жеке
адам.
Судьяға, прокурорға, тергеушіге, алдын ала анықтауды жүргізуші
адамға, сот приставына, сот атқарушысына қатысты жала жабу

Қаралатын құрамның тікелей объектісі – әділ сот органы
ретінде соттың беделі, сондай-ақ, судьяның,прокурорды ң,
тергеушінің, анықтау жүргізуші адамның, сот приставының,
сот орындаушысының ар-ожданы, қадір-қасиеті.
Объективтік белгілері бойынша жала жабу аталған
адамдардың ар-ожданын, қадір-қасиетін атталатын немесе
олардың беделін түсіретін қасақана жалған мәліметтер
таратудан тұрады. Қаралынып отырған қылмыс түрі –
формальды және кемінде бөгде бір адамға жалған мәліметтер
хабарлау сәттен аяқталады.
ҚК 343-бабының 1-бөлімі бойынша жәбірленуші– судья, ал 2-
бөлімі бойынша – прокурор, тергеуші, анықтауды ж үргізген
адам, сот приставы, сот орындаушысы болады.
Судьяға және қылмыстық процеске қатысушы-ларға қатысты
қолданылатын қауіпсіздік шаралары туралы мәліметтер
жариялау.
Қылмыстың объектісі – әділ сотты жүргізудегі сот
органдарының қалыпты жұмысы, сондай-ақ, қылмыстық
процеске қатысушылардың және олардың жақындарының
қауіпсіздігі. Осылайша қылмыс қос объектілі болады.
Объективтік жағы –судьяға және қылмыстық процеске
қатысушыларға қатысты қолданылатын қауіпсіздік шаралары
туралы мәліметтерді жариялаумен қорытындалады.
Субъективтік жағынан – бұл қылмыс қасақаналық ниетпен
жасалады. ҚК-тің талданатын бабының 2- бөлімінде
дәрежеленуші белгі ретінде ауыр зардаптардың келтірілуі
көрсетіледі. Оған кісі өлтіру, қорғалатын адамның
денсаулығына ауыр зиян келтіруді жатқызуға болады.
Айғақтарды бұрмалау
Тікелей объекті – соттың қалыпты қызметі,
екіншісі – жеке адам. Бұл қылмыс істі ң қаралуы
немесе тергелуі немен аяқталғанынан т әуелсіз
айғақтарды бұрмаланған сәттен аяқталады.
Қаралатын баптың 1-бөлімі – азаматтық істер
жөніндегі айғақтарды бұрмаланғаны үшін
жауаптылықты, ал 2-бөлім – қылмысты қ істе
айғақтарды бұрмалағандық үшін жауаптылықты
көздейді, 3- бөлім бойынша – қылмысты қ іс
бойынша да, азаматтық іс бойынша да (егер ауыр
зардаптар пайда болса)айғақтарды бұрмалағанды қ
үшін жауаптылық туады.
ҚК 348-бабының 2-бөлімі бойынша – аны қтау
жүргізген адамдар, тергеуші, прокурор, іс ж үргізу
әрекеттеріне қатысушы маманның немесе
қорғаушы, соның ішінде, қоғамдық қорғаушы да
қылмыстың субъектісі болады.
Субъективтік жағынан бұл қылмыс тікелей
қасақана ниетпен жасалады. Адам дәлелдерді
қасақана бұрмаламайтындығын саналы түсінеді
және осылай жасауды қалайды. Б ұл қылмысты ң
себебі (мотиві): бас пайдасын к өздейді, кек
алушылық және т.б. Олар дәрежелеуге әсер
етпейді, бірақ жаза тағайындауда ескеріледі.
1-бөлім бойынша – қылмыстың субъектісі болып
азаматтық іске қатысушы адам не оның өкілі
табылады
Жалған жауап беруге немесе жауап беруден жалтаруға, жалған
қорытынды беруге, не қате аударуға сатыпалу, не мәжбүр ету

Қылмыстың тікелей объектісі–құқық қор ғау
органдарының қалыпты қызметі, екіншіобъект
адамның басы жеке (мәжбүр еткен жа ғдайда).
Объективтік жағынан – бұл қылмыс:
1) куәні немесе жәбірленушіні жалған жауап беру
мақсатында сатып алумен;
2) қате аударуды жүзеге асыр ғаны үшін аудармашыны
сатып алумен;
3) куәні немесе жәбірленушіні жалған жауап беруге
мәжбүр етумен;
4) жалған қорытынды беру мақсатында сарапшыны
мәжбүр етумен;
5) аудармашыны қате аударуды жүзеге асыруға м әжбүр
етумен;
6) аталған адамдарды жауап беруден б ұлтаруға м әжб үр
етумен білдіреді.
Субъективтік жағынан қаралатын қылмыс – тікелей
қасақаналық ниетпен жасалады болады. Кін әлі адам
әділ сот органдарына көмек көрсететін адамдарды
жалған жауап беруге (жалған қорытынды, қате
аударма немесе жауап беруден жалтаруға көндіруге
әрекет ететінін жете түсінеді, және осындай әрекетке
баруды қалайды.
Қылмыс субъектісі – жасы 16-ға толған, кез келген есі
дұрыс адам.
Хатталған немесе иелік етуге тыйым салынған не
тәркілеуге жататын мүлікке қатысты заңсыз әрекеттер
Қылмыстың тікелей объектісі–құқық қорғау
органдарының үкімді орындау және мүлікті тәркілеу
жөніндегі қалыпты жұмысы.
ҚК-тің осы талданатын бабының 1-бөлімінің
объективтік жағы – хатталған, тыйым салынған
немесе иелік етуге шектеу қойылған мүлікті осы
мүлік сеніп берілген адамның ысырап етуі, иеліктен
шығаруы, жасырып қалуы немесе заңсыз беруі, сол
сияқты несие ұйымдары қызметкерінің тыйым
салынған, не жұмсау операциялары тоқтатылып
қойылған ақша қаражатымен (салымдармен) банк
операцияларының жүзеге асыруы сипатталады.
ҚК-тің осы бабының 2-бөлімі соттың үкімі бойынша
тәркілеуге жататын мүлікті жасырып қалу немесе
иемденіп кету, сол сияқты мүлікке тәркілеу туралы
соттың заңды күшіне енген үкімін орындаудан өзге
де жалтарумен сипатталады.
Қылмыс – тікелей ниетпен жасалады. Кінәлі адам
хатталған не пайдалануға тыйым салынған мүлікпен
заңсыз әрекеттер немесе ақша қаражатымен заңсыз
банктік операциялар жасайтынын саналы
мойындайды, және осындай әрекеттерді жасауды
қолдайды.
Қылмыс субъектісі – хатталған не пайдалануға
тыйым салынған мүлік сеніп тапсырылған адам, не
немесе ұйымның (мысалы, банктің)қызметшісі.
Бас бостандығынан айыру түріндегі
жазасын өтеуден жалтару
Қылмыстың объективтік жағы – қысқа мерзімге
шығуға рұқсат берілген айыпкердің жазасын
өтеуден онан әрі бұлтаруынан тұрады. Бұлтару –
айыпкердің бас бостандығынан айыру орнына
қайта оралмауы немесе уақытында оралмауымен
білдіреді.
Бұл қылмыс созылмалы қылмыстар қатарына
жатады. Айыпкерге шығуға рұқсат етілген
мерзімнің аяқталуымен қылмыс аяқталған болып
есептеледі. Айыпкердің кешігіп бас
бостандығынан айыру орнына оралуы елеусіздеу
әрекет болып қаралуы мүмкін және ҚК 9-
бабының 2-бөлімінің негізінде қылмысты қ
жауаптылыққа тартылмайды.
қылмыстың субъективтік жағы – тікелей
қасақаналық ниетпен жасалады. Кінәлі адам бас
бостандығынан айыру орнындағы жазасын әрі
қарай өтеуден жалтаратындығын саналы т үрде
мойындайды және осылай жасауды қалайды.
Қылмыс субъектісі – арнайы. Жасы 16-ға тол ған,
үкімнің орындалуы кейінге қалдырылған адам
немесе сотталған жүкті әйел немесе жас өспірім
балалары бар сотталған әйел қаралатын
қылмыстың субъектілері болады
Қылмыстық-атқару мекемесі әкімшілігінің
талаптарына қасақана бағынбау
Қылмыстың объектісі – бас бостандығынан
айыруға байланысты жазалардың
орындалуын қамтамасыз ететін
мекемелердің қалыпты қызметі.
Егер айыпкер әкімшілік талабын қандай да
бір дәлелді себептермен орындай алмаса,
сондай-ақ әкімшіліктің заңсыз талаптарына
бағынбауы құқық бұзушылық деп
қаралмайды.
Қылмыс әкімшіліктің талаптарын
орындаудан бас тартқан сәттен аяқталады,
сондай-ақ қылмыс формальды құрам
санатына жатады.
Субъективтік жағынан қылмыс тікелей
қасақаналық ниетпен жасалады. Кінәлі
адам әкімшіліктің заңды талаптарына
бағынбайтынын жете түсінеді және осылай
жасауды қалайды.
Қылмыс субъектісі – бас бостандығынан
айыру түріндегі мекемеде қамауда жазасын
өтеп жатқан жасы 16-ға толған айыпкер
Қоғамнан оқшаулауды қамтамасыз ететін
мекемелердің қалыпты қызметінің тәртібін бұзу

Бұл қылмыстың объектісі – айыпталушылардың бас
бостандығынан айыру түріндегі жазасын өтеп жатқан
мекемелердің қалыпты қызметі; сотталған мекемелердегі
қызметкердің, сондай-ақ айыпталушының жеке бастары
қосымша объекті болып саналады.
Қылмыстың объективтік жағы:
1) бас бостандығынан айыру орнындағы қызметкерге
қатысты күш қолданып қорқыту;
2) қамауда ұстау орнындағы қызметкерге қатысты күш
қолданып қорқыту;
3) түзетілуіне кедергі жасау немесе оның қоғамдық
міндеттері орындағы үшін кек алу мақсатында айыпкерге
қатысты күш қолданып қорқыту;
Осы аталған әрекеттердің бірі жасалған жағдайда
қылмыстың объективтік жағының болғандығы. Қылмыс
күш қолданумен қорқыту жасалған сәттен бастап, кінәлі
адамның алдына қойған мақсатына жеткен
жетпегендігінен тәуелсіз аяқталады.
Субъективтік жағынан – қылмыс тікелей ниетпен
жасалады. Кінәлі адам өзі жазасын өтеп жатқан немесе
қамауда жатқан мекеменің қызметкеріне, сондай-ақ
сотталған адамның түзетілуіне кедергі жасау немесе оны ң
қоғамдық міндеттерді орындағаны үшін кек алу
мақсатында күш қолданумен қорқытатынын жете түсінеді
және осындай әрекеттер жасауды қалайды.
Қылмыс субъектісі –жасы 16-ға толған, есі дұрыс
адамдар.

Ұқсас жұмыстар

СОТ ТӨРЕЛІГІНЕ ҚАРСЫ ҚЫЛ

Қазақстан Республикасының қылмыстық құқық негіздері

Жаза тағайындаудың жалпы негіздері

Адамның психикалық күйі мен психофизиологиялық процестердің сот сараптамасы

Ману заңдары

Кәмелетке толмағандардың қылмыстық жауаптылығы

Экологиялық құқық бұзушылық және оның түрлері

Құқық қорғау қызметінің мақсаты

Қазақстан Республикасының құқық қорғау органдары

Көлеңкелі экономика және экономикалық қауіпсіздік

Пәндер