АРХЕОЛОГИЯ

Археологиялық есерткіштер

АРХЕОЛОГИЯ

Археология - тарих ғылымының ежелгі дәуір мен орта ғасырдағы адамзат қоғамы дамуының заңдылықтары мен негізгі кезеңдерін зерттейтін саласы.

Археология (ол гректің archaіos - ескі, logos - ғылым деген сөздерінің қосылуынан шыққан) термині біздің заманымыздан бұрынғы 4 ғасырда көне заманды зерттейтін ғылым ретінде (Платон) қолданыла бастағанымен, ғылыми археологиялық зерттеулер Еуропада қайта өркендеу дәуірінде ғана жүргізілді.

Зерттеу әдістеріне байланысты археологияның жеке салалары

Археологиялық ескерткіштер - халықтардың ежелгі тарихына қатысты материалдық мәдениетінің ескерткіштері:

қалашықтар мен қалалар

ежелгі қоныстардың қалдықтары

обалар, қабір үстіне орнатылған ескерткіштер мен салт-дәстүрлік құрылыстар

адамның еңбек қызметін сипаттайтын ескерткіштер

тасқа және үңгірде қашалған жазулар

табылған жекелеген қазбалардың орындары

Үйіндісі бар жерлеу орындары түркі терминімен «қорған» деп аталады.

Археологиялық ескерткіштерді зерттеу кезеңдері

Археологиялық зерттеу жұмыстары

Барлау жұмысының әдістері

Қазба жұмыстарына дайындық

1960 ж алғашқы археологиялық карта

Жағақорған - 51

Шиелі - 13

Қармақшы- 48

Cырдария - 20

Арал өңірі ескерткіштері - Арал өңіріндегі ерте темір дәуірінен сақталған археол. ескерткіштердің жиынтық атауы.

Арал өңіріне Әмудария мен Сырдарияның Арал теңіздеріне

құятын төменгі ағысының аралығы жатады. 1937 жылдан Хорез археология-этнография экспедициясы (жетекшілері С. П. Толстов, М. А. Итина, О. Л. Вишневская, т. б. ) зерттеулер жүргізді. Арал өңіріндегі ертеректе болған Шірік-Рабат, Бәбіш-Молла, Баланды, Жетіасар, Алтынасар көне қалалары орындарынан сақ тайпаларының мол ескерткіштері табылды.

Жанкент қорғаны - республикалық сипаттағы археологиялық ескерткіш. Қазалы ауданы территориясындағы Өркендеу ауылдық округінің орталығына іргелес жатқан биік төбе сияқты топырақ басқан қорғанның орнында VІІ - ХІV ғасырларда Жанкент, Янгикент қаласы өмір сүрген. Түрікмен тарихшысы Абұлғазы Баһадүрдің айтуынша, оғыз еліне жүздеген жыл астана болып келген, Сыр өзенінің аяғында тұратын ұлы мұра - Жанкент қаласы еді. Оғыздар осы жерді ерте заманнан мекендеп, патшалары астана қала - Жанкентте отырған. Жанкент шаһары Сыр өзенінің сол жақ бетінде, Қазалы қаласынан 15 шақырым жерде жатыр.

Шірік-Рабат - көне қаланың орны. Шамамен б. з. б. 4-2 ғасырлар және б. з. 10-13 ғасырлар аралығында өмір сүрген. Қызылорда облысы Қармақшы ауданы Көмекбаев ауылынан (Жаңақала кеңшары) оңтүстік-батысқа қарай 100 км жерде, Жаңадария арнасының сол жақ жағалауындағы ең биік төбенің үстіне орналасқан.

Батыс Қазақстан аймағының туристік әлеуетін

бағалау

Ақтөбе облысы

Ақтөбе облысы - туристік әлеуеті бар өңір. Облыстың басты ерекшелігі - географиялық орналасуы өте ыңғайлы. Еуропа мен Азияның түйіскен тұсында. Облыс территориясында мәдени, табиғи-тарихи ескерткіштер, әлемнің өзге жерінде кездеспейтін ғажайып дүниелер бар.