АРХЕОЛОГИЯ




Презентация қосу
ы қ
я л
ог и р
о л т е
х е к іш
Ар р т
ес е
АРХЕОЛОГИЯ
Археология —  тарих  ғылымының  ежелгі  дәуір  мен 
орта  ғасырдағы  адамзат  қоғамы  дамуының  заңдылықтары 
мен негізгі кезеңдерін зерттейтін саласы. 
Археология (ол  гректің archaіos –  ескі, logos –  ғылым 
деген  сөздерінің  қосылуынан  шыққан)  термині  бізді ң 
заманымыздан  бұрынғы  4  ғасырда  көне  заманды  зерттейтін 
ғылым  ретінде  (Платон)  қолданыла  бастағанымен,  ғылыми 
археологиялық  зерттеулер  Еуропада  қайта  өркендеу 
дәуірінде ғана жүргізілді. 
Лабораториялық
(зертханалық)
Далалық
Теориялық
археология
археология

Зерттеу
кезеңдері
бойынша
ЗЕРТТЕУ ӘДІСТЕРІНЕ БАЙЛАНЫСТЫ
АРХЕОЛОГИЯНЫҢ ЖЕКЕ САЛАЛАРЫ

Әуе аржеологиясы
• Бұл 18-20 ғғ. • Теңіз
басындағы жиектерінде
зерттеу (шельфтік
• Ескерткіштерді аймақтар), көл,
әдістерінің өзен астында
ұшақ, тік ұшақ
және оны арқылы зерттеу. 20 қалған
дамыту ғ. 20 жылдарынан құрылыстар мен
негізінде басталады заттарды, суға
жүргізілетін ( ағылшын батып кеткен
зерттеулер Кроуфорд), ал кемелерді зерттеу.
ғарыш 20 ғ. 20
аппараттары жылдарынан
арқылы зерттеу осы басталған
күндері басталған. (француз
Дәстүрлі археология Пуадебар).
Су археологиясы
Археологиялық ескерткіштер – халықтардың
ежелгі тарихына қатысты материалдық
мәдениетінің ескерткіштері:

қалашықтар мен қалалар
ежелгі қоныстардың қалдықтары
обалар, қабір үстіне орнатылған ескерткіштер
мен салт-дәстүрлік құрылыстар
адамның еңбек қызметін сипаттайтын
ескерткіштер
тасқа және үңгірде қашалған жазулар
табылған жекелеген қазбалардың орындары
Қоныстар  Қорымдар

Үйiндiсi бар жерлеу
ұзақмерзімді
орындары

Үйiндiсiз жерлеу
 ортамерзімді орындары

қысқамерзімді
Үйіндісі бар жерлеу орындары түркі терминімен «қорған» деп аталады.

Үйіндісі бар жерлеу орындары

Құрылысы  Кескін келбетіне 
Әлеуетіне сай
бойынша сай

Зәулім патша
жер қорғандары
дөңгелек

тас ұзын
үлкен

төртбұрышты
орта

ұзынша
кіші
Археологиялы қ ескерткіштерді зерттеу
кезе ң дері

Ескерткіштер
туралы Алынған
Ескерткішт
мәліметтер материалдард
ерді қазу
іздестіру ы зерделеу

Ескерткішт
Ең толық
ерді тіркеу,
өлшемдерін
картаға
анықтау
түсіру
АРХЕОЛОГИЯЛЫҚ ЗЕРТТЕУ
ЖҰМЫСТАРЫ
Барлау жұмысының әдістері

Маг
нитт
і

Электр
лі
Дәстүр
лі
Қазба жұмыстарына
дайындық
Археология
Теориялық білім алу. кабинеттеріндегі,
Ғылыми әдебиеттерді мұражайдағы
меңгеру. экспонаттармен
танысу.

Зерттелетін кезең Қазба жұмыстарына
бойынша қажет жабдықтарды
жарияланбаған дайындау.азба
зерттеулер, жұмыстарын
қолжазбалармен жүргізудің жоспарын
танысу. жасау
1960 ж алғашқы
археологиялық карта
Жағақорған – 51
Шиелі – 13
Қармақшы– 48
Cырдария - 20
Арал өңірі ескерткіштері – Арал
өңіріндегі ерте темір дәуірінен
сақталған археол. ескерткіштердің
жиынтық атауы.
Арал өңіріне Әмудария мен
Сырдарияның Арал теңіздеріне
құятын төменгі ағысының аралығы
жатады. 1937 жылдан Хорез археология-
этнография экспедициясы (жетекшілері
С.П.Толстов, М.А.Итина,
О.Л.Вишневская, т.б.) зерттеулер
жүргізді. Арал өңіріндегі ертеректе
болған Шірік-Рабат, Бәбіш-
Молла, Баланды, Жетіасар, Алтынасар
көне қалалары орындарынан сақ
тайпаларының мол ескерткіштері
табылды.
Жанкент қорғаны - республикалық
сипаттағы археологиялық
ескерткіш. Қазалы ауданы
территориясындағы Өркендеу ауылдық
округінің орталығына іргелес жатқан
биік төбе сияқты топырақ басқан
қорғанның орнында VІІ - ХІV
ғасырларда Жанкент, Янгикент қаласы
өмір сүрген. Түрікмен тарихшысы
Абұлғазы Баһадүрдің айтуынша, оғыз
еліне жүздеген жыл астана болып келген,
Сыр өзенінің аяғында тұратын ұлы
мұра - Жанкент қаласы еді. Оғыздар осы
жерді ерте заманнан мекендеп,
патшалары астана қала - Жанкентте
отырған. Жанкент шаһары Сыр
өзенінің сол жақ бетінде, Қазалы
қаласынан 15 шақырым жерде жатыр.
Шірік-Рабат – көне қаланың
орны. Шамамен б.з.б. 4–2 ғасырлар
және б.з. 10–13 ғасырлар
аралығында өмір
сүрген. Қызылорда облысы
Қармақшы ауданы Көмекбаев
ауылынан (Жаңақала кеңшары)
оңтүстік-батысқа қарай 100 км
жерде, Жаңадария арнасының сол
жақ жағалауындағы ең биік
төбенің үстіне орналасқан.
ті н
а н еуе
с т л
қ
а ік ә
з
а ст
с Қ и
р ау
ы т ал у
ат ң
Б ы бағ
ы н
а ғ
м
ай
300 629 км² Маңғыстау
Ақтөбе облысы облысы
165,6 мың км²
Батыс
Қазақста
н
Батыс 118,6 мың км²
Қазақстан
облысы Атырау облысы
151,3 мың км²
Туристік орталықтары
Шаруашылығы
Транспорт
инфрақұрылымы
Табиғаты
Ірі көлдер мен өзендер
(Торғай, Жем, Сағыз,
Ырғыз) орналасқан осы Жазы ыстық, құрғақ,
аймақта 29 түрлі аң, 30 күні ашық,қысы қоңыр
түрі Қызыл Кітапқа салқын. Адай жылқысы
енгізілген 170 құс түрлері мен қазақтың түсайыр
бар. жер қойнауы өте түйесі. Дәрілік
бай.ыстық құрғақ жазбен мақсаттағы өсімдіктер.
және қары аз қыспен Каспий теңізі
сипатталады

Облыстың флорасында 106
тұқымдасқа Флорасы мен фаунасы
жатқызылатын гүлді бірегей және бай болып
өсімдіктердің 1300 – ге келеді. Каспий теңізінің
жуық түрі, қызыл балық ластануы. Жайық өзені.
түрлері (бекіре, шоқыр) Жаз мезгілі өте ыстық,қыс
кездеседі. Қысы суық, мезгілі ызғарлы әрі суық
жазы ыстық әрі құрғақ. болады.
Басты су көзі – Жайық.
Облыс территориясы
арқылы Шымкент-Самара
трансконтинентальді
автокөлік
магистралі өтеді. Ақтөбе ақ су көлігі жақсы дамыған
халықаралық әуежайы. жол байланыстары, сондай –
Орал және Маңғыстау, Орт Орта Азия елдерімен темір
а Азия және Еуропаға қарай
маңызды бағыттағы
теміржолдар 1000-нан астам
шақырымға созылып
жатыр.

дейін кеме қатынайды.
асфальттанған. Атырауға
жол
оның ішінде 2,5 мың км Теміржол жолдары - 879 км,
Ұзындығы 8,5 мың км, қатты табанды автомобиль
Автомобиль жолдарының жолдары - 1277 км.
ұзындығы 417 км.
Темір жолдың жалпы
«ел экономикасының локомотиві». жер қойнауында алтын, күміс, кобальт, калий т ұздары,
асбест,
Облыста мұқ
Жер каолин, ойнауы
әйнектік
най, және
газ өндіру,мұтнай,
үсті газ,
металл фосфорит,
өңқдеу
тасты көмір,
шикізаттар,
және марганец,
таби
машина ғи жасау, әрқ, жеңтіл,
әшекейтама
материалдары,үрлі
мұОблыс қ ойнауы
ұздар, ұлутас
найбитумды
трылыс м ұнай мен
қорларымен
кендер, минералдыгаз ғ
сулар, құрылыс ұ
бай. шаруашылық техникасын жөндеу, халыққаада
а, калий мен натрий т здарына,
материалдарына қ борат
ажетті ж әне бас
шикізаттар, қ
өзге
құ
де бай
табикен материалдары,
ғи байлы қтар бар. толы.ауыл
Бидай. Жұмыртқа, сүт, ет өндіру жақсы дамыған.
орындарына
тұрмыстық қызмет көрсету, т.б. салалар жақсы дамыған.
Ақтөбе облысы
Ақтөбе облысы — туристік әлеуеті бар
өңір. Облыстың басты ерекшелігі —
географиялық орналасуы өте ыңғайлы.
Еуропа мен Азияның түйіскен тұсында. Облыс
территориясында мәдени, табиғи-тарихи
ескерткіштер, әлемнің өзге жерінде
кездеспейтін ғажайып дүниелер бар.
Ой
ыл
аун дың
а қ
тұ п, Өт ұмын
зын ек а
Бай а тү тің
ш ғ сі
тур ұбат аниді п,
ис т ын ң
рах ер үш ішу –
ат ін
бол , экзо нағ
ар т ы
аны ика з
қ.
Торғай
ығ ы нда –
қо р
ді
экотуризм
дамыту
т ау
ы с
аң ғ
М лы с ы
об
Бекет ата
Қараман ата
Маңғыстаудың тарихи-
мәдени ескерткіштеріне
өте бай.
МАҢҒЫСТАУ ТУРИСТЕР
ТАҢ ҚАЛАТЫН МЕКЕН
БОЛАДЫ
“Кендірлі” демалыс айлағы
“Ақтау-Сити” жобасы
“Жер-Теңіз-Аспан” мега жобасы

Ұқсас жұмыстар
Археологиялы ескерткіштер
АРХЕОЛОГИЯ. ЗЕРТТЕУ ӘДІСТЕРІНЕ БАЙЛАНЫСТЫ АРХЕОЛОГИЯНЫҢ ЖЕКЕ САЛАЛАРЫ
Археологияның кемеліне жеткен - Кемел Ақышев
Алғашқы қауымның тарихи - мәдени маңызы
Әлеуметтік салық салуды ұйымдастыру және оны жетілдіру жолдары
Тас дәуірінің кезеңдерін ата
Тарихи­Археологиялық туризм
ҰҢҒЫЛАРДЫ БҰРҒЫЛАУДЫҢ ШЫҒУ
Чаатас мәдениеті
Қазақ бейнелеу өнері
Пәндер