Көмірсутектердің табиғи көздері туралы ақпарат

Презентация қосу

Көмірсутектерді
ң табиғи көздері
Көмірсутектердің табиғатта
кездесуі

Сұйық Газ Қатты
Көмірсутектердің табиғи
көздері

Табиғи ж/е мұнайға
Таскөмір Мұнай
серік газ
ТАБИҒИ ЖӘНЕ
МҰНАЙҒА СЕРІК
ГАЗДАР
• Табиғи газ-жер қойнауларында органикалық заттардың
анаэробты бөлінуі кезінде пайда болған газдар қоспасы.
• Табиғи газ пайдалы қазбалар қатарына жатады.Табиғи
газ қабаттарда (жерқойнауларында) орналасқанда газ
тәрізді күйде-жекелеген шоғырлар (газ кендері) түрінде
немесе мұнай-газ кен орындарының беткі бөлігіндегі арнайы
газды қабат ретінде немесе мұнайда,кей жағдайда суда
ерітілген күйде де болады.қалыпты жағдайда (101,325 кПа)
табиғи газ тек газ тәрізді күйде болады.Сондай-ақ табиғи
газ табиғи газ гидраттары түрінде кристалл күйінде де
кездесе береді.Таза табиғи газдың иісі мен түсі болмайды.
Құ рамы
Т а б и ғ и г а з д ы ң 9 8 % м е т а н құ р а й д ы . Т а б и ғ и ж ә н е
мұнайға серік газдар к өптеген к өмісутектер
қоспасынан тұрады. Атап айт қанда
метан,этан,пропан,бутан т.б

Сондай-ақ басқа да көмірсутек емес заттарда кездесіп жатады.
Сутек(H2)
Күкіртсутек(H2S)
Көміртекдиоксиді(CO2)
Азот(N2 )
Гелий(He)
Табиғи және мұнайға серік
газдарының кеніштерде
өндірілуі
Табиғи және мұнай ға серік газдарды өндіретін
ҚазақстанРеспубликасында160 м ұнай кеніштері бар.
Олардың ішінде Атырау,Ембі ж әне Ма ңғыстау
алаптарыны ң маңызы зор. Таби ғи газдар негізінен
Қарашығанақ, Теңге, Дүңге, Бозашы т үбегі мен Үстірт
кеніштерінде өндіріледі.Ішіндегі е ң ма ңыздысы
қарашығанақ кеніші. Ол Қ.Р-ны ң барлы қ газ қорыны ң
70% құ райды.
КЕНІШТЕ
Р:
1.Бозашы

2.Теңге

3.Дүңге

4.Бозашы
түбегі

5.Қарашығана
қ
Мұнайға серік газдар
• Мұнайға серік газдар пайда болуы жөнінен таби ғи газдар ға
жатады.Олардың бұлай ерекше аталуы мұнай кенімен бірге
кездесуіне байланысты – олар мұнайда еріген к үйде болады
немесе мұнай кенінің үстін “бүркеп” жатады.М ұнай жо ғары
көтерілгенде,қысым кенет төмендейді де,газдар с ұйы қ
мұнайдан бөлініп шығады.Ертерек кезде мұнай ға серік газдар
пайданылмайтын,мұнай өндіретін жерде оны жа ғып
жіберетін.Қазір ондай газдарды жинап алады, өйткені
олар,табиғи газ сияқты жақсы отын және бағалы химиялы қ
шикізат болып табылады.Құрамында метанмен бірге бас қа да
көмірсутектер:этан,метан,пропан,бутан,пентанны ң ед әуір
мөлшері болғандықтан,серік газды пайдалану м үмкіндігі таби ғи
газға қарағанда тіпті едәуір кең.Сондықтан таби ғи газ ға
қарағанда химиялық өңдеу жолымен серік газдан заттарды к өп
мөлшерде алуға болады.
Қолданыл
уы
• Серік газдарды тиімді пайдалану үшін оларды құрамдары жа қын
қоспаларға бөледі.Пентан,гексан және басқа көмірсутектерді ң
қалыпты жағдайда сұйық күйде болатын қоспалары газды бензин
түзеді (олар мұнайдан ішінара бірігіп ұшып шығады).Одан кейін
пропан мен бутанның қоспасы бөлінеді.Газды бензин мен
пропанбутан қоспасын бөліп алғаннан кейін құр ға қ газ
қалады.Газды бензин құрамында өте ұшқыш сұйық көмірсутектер
бар,сондықтан оны двигательдерді оталдыр ған кезде тез
тұтандыру үшін бензинге қосады.Пропан мен бутан с ұйытыл ған
түрінде,жанармай ретінде тұрмыста пайдаланылады. Құрамы
жөнінде табиғи газға ұқсас құрғақ газ ацетилен,сутегі және
басқа да заттар алу үшін,сол сияқты отын ретінде
пайдаланылады.Мұнайға серік газдар химиялық өңдеуге арнал ған
және жеке көмірсутектер – этан,пропан,н-бутан т.б.б өлініп
алады.Ал олардан қанықпаған көмірсутектер алады.
Назар қойып
қарағандарыңызға
рахмет!!!

Ұқсас жұмыстар

Табиғи газ құрамы

Көмірсутектердің табиғи көздері

Қазақстандағы мұнай, газ және көмір кен орындары

Көмірсутектер

Өнеге отбасынан

Табиғатты қорғаудың мақсаты - экологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету

Мұнайдың құрамы

Табиғи газдың жалпы әлемдік қоры шамамен

Көмірсутектердің табиғатта кездесуі

Спирттердің жалпы формуласы

Пәндер