Жоғары мектеп психологиясының пәні, міндеттері және құрылымы

Презентация қосу

Жоғары мектеп
психологиясының пәні,
міндеттері және құрылымы

Орындаған Насырова Н.С. ММат-
11н
Психология –
Психология ерте психикалық
замандардан келе құбылыстардың
жатқан білім
салаларының бірі.
пайда болу, даму
Оның дүниеге және қалыптасу
тұңғыш келген жері заңдылықтарын
ежелгі Греция зерттейтін
ғылым

Жан туралы
“Психология” ғылыми түсінік
термині гректің екі ежелгі гректердің
сөзінен тұрады: әмбебап ғалымы
оның біріншісі – Аристотель (384-
“псюхе” (жан), 322) есімімен
екіншісі – “логос” байланысты. ХІХ
(сөз, ілім). Бұл сөз ғасырдың екінші
“жан туралы ілім” жартысынан
деген ұғымды бастап дербес
білдіреді. ғылым ретінде
дамыды.
Философ
ия

Математи
калық Педагоги
ғылымда ка
р Кедровтың
айтуынша,
психология барлық
басқа ғылымдардың
жемісі ретінде және
олардың
қалыптасуы мен
дамуын түсіндіретін
бастапқы көзі
ретінде орталық
Жаратыл орынды алады. Қоғамдық
ыстану
ғылымда
ғылымда
р
ры

Техникал
ық
ғылымда
р,
медицина
Философия психологияның әдістемелік негізі болып
табылады. Психология философияның шеңберінде
қалыптасып, дамыған. Белгілі бір философиялық
тұжырымдамалар психология үшін әдіснамалық негіз
ретінде, яғни, мәселенің шешу тәсілін анықтайтын
жалпы теориялық ережелер жүйесі ретінде
қарастырылады. Сонымен қатар, кейде психологиялық
теориялар философиялық бағыттарға айналып,
философиялық теориялардың дамуына ықпалын тигізген.
Оқыту мен тәрбиелеудің, адам тұлғасы
қалыптасуының мәселелерін шешуде психологияның
маңызы зор. Себебі психология тұлғаның қалыптасуы
үдерісінің өту жағдайлары мен тетіктерін түсіндіреді.
Яғни, педагогиканың негізгі категорияларына жататын
оқыту мен тәрбиелеу әрекеттерін адам психикасының
даму заңдылықтарын білгенде ғана тиімді түрде жүзеге
асыруға болады. Психология мен педагогиканың
тоғысатын жерінде педагогикалық психология пайда
болды.
Ортақ тұстары: психикалық қызметтің бұзылу мәселелерін
зерттеу; дәрігер мен науқастың қарым-қатынас ерекшеліктерін
психологиялық тұрғыдан негіздеу, бірқатар аурулардың
диагностикасы мен емдеу үдерісі. Мысалы, медициналық
психология дәрігер мен науқастың арасындағы қатынасты,
олардың мінез-құлқының түрлі көріністерін зерттейді. Ол өз
тарапынан нейропсихология, психоформалогия, психотерапия,
психопрофилактика, психогигиена сияқты салаларға бөлінеді.

Ортақ тұстары: психиканы зерттеу үшін қажетті техникалық
құралдарды жасау, техникалық прогресс жағдайында адам
қызметіне оңтайлы психологиялық жағдай жасау. Мысалы, адам
мен техниканың қарым-қатынасынан туындайтын
психологиялық мәселелерді инженерлік психология зерттейді.
Психология биология, физиология, химия, физика сияқты
жаратылыстану ғылымдарымен де байланысты. Бұл
ғылымдардың көмегімен психиканың негізінде жатқан, мидың
физиологиялық және биологиялық үдерістерін зерттеуге болады.
Мысалы,психология ғылымы мен жоғары жүйке қызметінің
физиологиясының байланысы зор. Себебі жүйке жүйесінің
жұмыс істеу заңдарын білу психолог үшін өте маңызды.
Психологияны әлеуметтану, тарих, тіл білімі, өнертану
сияқты ғылымдармен байланыстыратын мәселелер: тұлғаның
өзінің қоршаған ортасымен әрекеттестігін зерттеу; түрлі тарихи
дәуірлерде адамның психикалық және рухани құрылыс
ерекшеліктеріне деген қызығушылық; адамның мәдени және
психикалық дамуындағы тілдің алатын рөлі; шығармашылық
мәселесі
Психология және математика
Математикалық тәсілдерді қолдану зерттеудегі қандай да бір
тұжырымды дәлелді етіп ұсынуға, сонымен қатар оның
барысын дәлме-дәл қисынды құруға мүмкіндік береді
Психология салалары:

Жалпы психология
Әлеуметтік психология
Жас психологиясы
Педагогикалық психология
Еңбек психологиясы
Психолингвистика
Медициналық психология
Арнайы психология
Дифференциалды психология
Психометрия
Психофизиология
ЖОҒАРЫ МЕКТЕП ПСИХОЛОГИЯСЫ
Жоғары мектеп психологиясы – болашақ маманның кәсіби білім беру
жүйесіндегі психологиялық дамуы туралы деректерді, заңдылықтар мен
механизмдерді зерттейтін педагогикалық психологияның бір саласы.

Жоғары мектеп Жоғары мектеп
психологиясының нысаны – психологиясының пәні –
жоғары оқу орнында білім жоғары оқу орнында білім беру,
беруге, психологиялық дамуға даму бойынша психологиялық
бағытталған оқу-тәрбие деректер, заңдылықтар,
процесі механизмдер және шарттар
Жоғары мектеп психологиясының негізгі міндеттері:
•Студенттердің толымды психикалық даму, тұлғалық жетілу механизмдерін
зерттеу;

•Студенттердің маман, зияткер және тұлға ретінде дамып, жетілуіне
қажетті психологиялық жағдайды қамтамасыз ету;

•Кәсіби білім беру субъектісінің өзіндік дамуы мен жетілуіне барынша ы қпал
ететін әлеуметтік-психологиялық, педагогикалық жағдайларды анықтап,
жобалау;

•Студенттердің маман және тұлға ретінде даму ерекшеліктерін анықтауға
және жобалауға мүмкіндік беретін әдістемелік, психодиагностикалық
құралдарды жасау;

•Кәсіби білім беру субъектілерінің – оқытушылардың, әкімшілікті ң,
ұжымның психологиялық ерекшеліктерін және олардың студенттің
психикалық дамуына ықпал ету механизмдерін зерттеу.
Жоғары мектеп
психологиясының
құрылымы

Оқу әрекеті Педагогикалық
Даму
және оқыту кәсіби іс-әрекет
психологиясы
психологиясы психологиясы

Болашақ мамандардың оқу Оқытушының оқыту,
танымдық және оқу-кәсіби Студенттік жас кезеңіндегі тәрбиелеу іс-әрекетін, оның
іс-әрекетінің жетілу психологиялық ерекшеліктерді, тұлғалық және қарым-
ерекшеліктерін; кәсіби білім кәсіби білім беру барысында қатынас жасаудағы
беру жағдайында танымдық болашақ маманның тұлғалық психологиялық
даму мәселесін; оқыту даму заңдылықтарын зерттейді; ерекшеліктерін, кәсіби жетілу
заңдылықтарын; студенттің студенттердің психологиялық сатылары мен заңдылықтарын
шығармашылық әлеуеті мен қиыншылықтары мен зерттейді
субъектілік қасиеттерінің мәселелерін; олардың
дамуындағы оқытушының психологиялық типологиясын;
рөлін зерттейді оқу тәрбие үдерісінің
субъектілері арасындағы өзара
әрекеттестік пен өзара
қатынастың тиімді жолдары мен
амалдарын анықтап, жобалайды
Салыстыру

Ұйымдастыру Лонгитюдті

Кешенді

Байқау

Іс-әрекет нәтижесін талдау
Жоғары мектеп әдісі
психологиясыны
Эмпирикалық
ң әдістері
Эксперименттік

Психодиагностикалық

сандық
Мәліметтерді өңдеу
әдістері
сапалық
Ұйымдастырушы
әдістер

Салыстыру әдісі Лонгитюдті әдіс

Зерттелушілер тобын жас
ерекшеліктеріне, жыныстық Ұзақ уақыт бойы белгілі
айырмашылықтарына, іс- бір кәсіби дайындау
әрекеттеріне, т.с.с. байланысты жүйесіндегі
салыстыра отырып мінез- субъектілердің
құлықтың, жүріс-тұрыстың, психологиялық даму
психологиялық актілердің жеке ерекшеліктерін зерттеу
механизмдерін анықтауға әдісі
мүмкіндік береді
Өзін-өзі байқау
Адамның мінез-құлқын, Сырттай байқау
жүріс-тұрысын кейіннен
талдап, түсіндіру үшін Еркін байқау
Байқау әдісі арнайы ойластырып, мақсат-
бағдарлы, жоспарлы түрде Стандартты байқау
біраз уақыт жүйелі қадағалау
Араласа жүріп
байқау
Эмпирикалық әдістер

Зертханалық
Байқау әдісі сияқты
психикалық құбылыстардың Табиғи
Эксперимент мәнді ерекшеліктерін
объективті түрде анықтау Айқындаушы
міндеттерін шешеді
Қалыптастырушы
Кәсіби білім беру
саласындағы субъектілердің, Тестілеу
топтардың психологиялық Сұрақтама
Психодиагнос даму ерекшеліктерін олардың
тикалық әдіс арасындағы психологиялық Сұхбат
айырмашылықтарды тексеріп,
анықтау және өлшеу Сауалнама

Тұлғаның іс-әрекетті жүзеге
Іс-әрекет асыруы арқасында қол
нәтижесін жеткізген нәтижелері арқылы Биографиялық әдіс
талдау әдісі оның психологиялық даму
ерекшеліктері анықталады
НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА
РАХМЕТ!

Ұқсас жұмыстар

ЖОҒАРЫ МЕКТЕП ПСИХОЛОГИЯСЫ

Балалар психологиясына кіріспе

ЕРТЕ ОҚЫТУ ПЕДАГОГИКА ЖӘНЕ ПСИХОЛОГИЯСЫ

ЕРТЕ ОҚЫТУ ПЕДАГОГИКА ЖӘНЕ ПСИХОЛОГИЯСЫ ЖАЙЛЫ

Балалар психология пәні. Міндеттері мен жалпы мәселелері. Балалар психикасының даму заңдылықтарын зерттеу әдістері

Балалар психологиясының даму тарихы,теориялар туралы негізгі түсініктер

Тәрбие психологиясының басты міндеттері

Балалар психологиясы

Балалар психологиясының даму тарихы, теориялары туралы негізгі түсініктер

Басқару психологиясының даму бағыттары

Пәндер