Студент тұлғасының психологиялық сипаттамасы мен жоғары оқу орнына бейімделу үдерістері

Студенттің психологиялық сипаттамасы

Бес мың жоғарғы сынып оқушыларын (15-18 жас) зерттей келе, американдық психолог Морис Розенберг (1965) өзін-өзі сыйлауы төмен бозбалаларға «мен» бейнесінің және өзі туралы пікірінің жалпы тұрақсыздығы тән болатынын анықтады. Айналасындағы адамдарға «жалған адам» - «МЕНі елестетеді» деп көрсетіп, көбінесе олардан «жабылуға» бейімдірек келеді. «Адамдарда өзім туралы жақсы пікір туғызу үшін, әртүрлі ролдерді ойнайтынымды байқап қаламын» және «Мен басқалардың алдында «маска» киюге бейімдімін» сияқты пайымдау түрлерімен келісу - өзін-өзі сыйлау деңгейі жоғары жастарға қарағанда өзін-өзі сыйлауы төмен бозбалаларда 6 ретке жиі кездесті.

Студент тұлғасының психологиялық дамуы - қарама-қайшылықтардың пайда болу және шешілуінің диалектикалық үдерісі, сыртқының ішке өтуі, өздігінен қозғалыс, өзімен белсенді жұмыс жүргізу.

Б. Г. Ананьевтің пайымдауынша, тұлғаның масштабы және интеграциялау деңгейі ретінде дамуы - құрылымасты бөлімдердің (образование подструктур) пайда болуы және оларды күрделендіретін синтез. Басқа жағынан, олармен параллельді психикалық функциялардың (даму, күрделену, психикалық үдерістердің «тармақтануы», жағдайлар, қасиеттер) дифференциациясының жоғарылау үдерісі жүреді.