Ауыспалы климат жағдайында су балансының өзгеруі

Орындаған: Хабиева А.

Тексерген: Мамутов Ж. У.

Әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті География және табиғатты пайдалану факультеті Тұрақты даму бойынша ЮНЕСКО кафедрасы

Әлемдік мұхиттың деңгейінің өзгермелі жағдпйында Жердің су балансы төмендегідей болады.

Қазіргі кезде әлемдік су балансы мұхит жағына қарай ығысқан. Соңғысы судың буланған мөлшерінен жыл сайын 430 - 550 км артық алады. Осының нәтижесінде мұхит деңгейі біртіндеп көтеріліп келеді (соңғы жүз жылда 15 см) Қосымша ылғалдың 75% мұхиттар мұздықтардың еруі. 18, 5% - жер асты қорының пайдалануы, 7% - көлдердің есебінен алады.

Әлемдік мұхиттың жылдық су балансының жалпы теңдеуі:

x + y + w = z, мұнда

Х- мұхит бетіндегі жауын-шашын;

У- жоғарғы ағыс;

W- жер асты ағыс;

Z- мұхит бетінің булануы.

Егер Әлемдік мұхиттың деңгейінің кішкене өзгерісін ескерсек, онда жылдық су балансы келесідей болады:

x + y + w = z + Du,

Мұндағы Du - деңгейдің өзгеруі

Әлемдік мұхиттың деңгейінің көтерілуі негізінен Антарктида мұздықтарының, Гренландия мұздықтарының, арктика аралдарының еруі салдарынан болады.

Мұхиттың жоғарғы қабатының температурасының жоғарылауынан XX ғасырда оның деңгейі 0, 6-1, 0 мм/жылына өсті. Әлемдік мұхит деңгейі 15см жоғарылады, ал судың көлемі 54, 2 мың км3 немесе 0, 004% өсті.