8-семинарБілім беру мазмұнының компоненттері




Презентация қосу
ӘЛ-ФАРАБИ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ
ҰЛТТЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ
География және табиғатты пайдалану
факультеті
Тұрақты даму жөніндегі ЮНЕСКО
кафедрасы

* 8-семинар
Білім беру мазмұнының
компоненттері
Орындаған:
Экология – 6М060800, 1 курс магистранттары
Оразбаева Т. Төлепова С. Хабиева А.
Тексерген:Касымова Р.С.
Білімнің мазмұны дидактиканың негізгі ұғымдарының бірі. Ол әрбір мектеп
реформасының негізіне жатады, ал реформалар тек қана жергілікті
факторлардың ықпалымен ғана емес, сонымен қатар халықаралық ықпалмен
жүреді.

Білім мазмұны балаларға "Нені оқыту керек?" — деген сұраққа
жауап береді. Бала тағдыры көбіне оның білімінің саны мен
сапасына байланысты.

Білім беру мазмұнының теориялық мәселелерін және оны іріктеу
жолдарын В.В.Краевский, И.Я.Лернер, В.С.Леднев, М.Н. Скаткин, т.б.
зерттеді.

И.Я.Лернердің анықтамасы бойынша "білімнің мазмұны дегеніміз -
оқушыға берілетін білім, іскерлік және дағды жүйесі,
шығармашылық іс-әрекет, әмоциялық қарым-қатынас тәжірибесі".
Ең бастысы, білімнің мазмұны жеке тұлғаны жан-жақты үйлесімді
дамыту керек.
Оқытудың компоненттері:

мақсаты

Міндеті

Мазмұны

Әдістер

Құралдар

Формалар

Нәтиже
*Білім жалпы білімнің мазмұнындағы негізгі элемент, болмысты тану,
табиғат, қоғам және ой заңдарын ашу нәтижесі, әлеуметтік-тарихи
тәжірибе процесінде адамдардың жыйнаған тәжірибесі.

*Білім мазмұнының түрлері:

• күнделікті болмыс туралы негізгі ұғымдар, терминдер және ғылыми
білімдер;
• көзқарастарды дәлелдеуге керекті күнделікті өмірден және
ғылымнан алынған фактілер;
• болмыстың әртүрлі объектілері және құбылыстары арасындағы
байланыстарды көрсететін ғылымның негізгі заңдары;
• белгілі бір объектілер, олардың арасындағы байланыс туралы
ғылыми білімдер;
• ғылыми іс-әрекет тәсілдері, таным әрекеті және ғылыми білімді алу
тарихы туралы білімдер;
• әртүрлі өмір құбылыстарын бағалау нормалары туралы білімдер.
Білім - әлеуметтік тәжірибенің бірінші элементі
болса, оның екінші элементі - әлеуметтік
тәжірибедегі іс-әрекет тәсілдерін оқушыға үйрету,
білімді қолдануға дағдыландыру, дәлірек айтсақ
адамзат жасаған іскерлік пен дағдыларды меңгерту.
Сыртқы (практикалық) және ішкі (ақыл-ой)
дағдылары мен іскерліктеріне барлық пәндер
үйретіп, оқушы жоспар құруға, мөндіні бөлуге,
салыстыруға, қорытынды жасауға машықтанады.
Кейбір оқу пәндерінің өздерінің
қалыптастыратын іскерліктері мен дағдылары бар.
Мысалы, физикадан немесе математикадан есептер
шығару, химиядан тәжірибе өткізу, т.б.
Білімнің
Білімні ңү үшінші
шінші элементі шығ
элементі -- шы армашылық
ғармашылы қж жұ мыс ттә
ұмыс әжірибесі
жірибесі
"дайын"
"дайын" білімдерді
білімдерді хабарлау, жаттығ
хабарлау, жатты ғулар орындау, ү
улар орындау, лгіге қ
үлгіге қарап
арап ж жұ
ұмыс
мыс
істеумен
істеумен шектелмейді.
шектелмейді. Шы Шығ армашылық
ғармашылы қж жұ мысқ
ұмыс қаа ооқ
қушыны
ушыны іздендіретін,
іздендіретін,
ооқ улық
қулы тағ
қта ғы
ыммә селелік ә
әселелік әдіспен баяндалғ
діспен баяндал ған шығ
ан шы армашылық
ғармашылы қ есептер,
есептер,
тапсырмалар ү
тапсырмалар үйретеді.
йретеді.
Ә
Әрине
рине о оқулық
қулы қтытың барлық
ң барлы тақ
қ та қырыптары
ырыптары м мә селелік ә
әселелік әдіспен
діспен
ттү үсіндірілсін
сіндірілсін деп
деп ешкім
ешкім талап
талап етпейді. Бірақ
етпейді. Біра тақ
қ та ырыпқ
қырып сай қ
қаа сай иын ә
қиын әдісті
дісті
қ олданғ
қолдан ған жақ
ан жа қсы.
сы. О Оқ ушыларғ
қушылар ғаа ғылымда, ө
ғылымда, ндірісте қ
өндірісте андай қ
қандай қиын болғ
иын бол ғанын,
анын,
оларды
оларды шешушешу ү шін қ
үшін қандай
андай ж жұ
ұмыстар
мыстар ат атқ арылғ
қарыл ғанын,
анын, н нә тижесінде ғ
әтижесінде ғылыми
ылыми
жаң
жа алық
ңалы қтар
тар ашылып,
ашылып, олар олар ғғылымда, техникада ү
ылымда, техникада лкен ө
үлкен згерістер ә
өзгерістер әкелгенін
келгенін
баяндау қ
баяндау қажет.
ажет. Сол сияқ
Сол сия ты аақ
қты қииқ ат ү
қат шін ккү
үшін үрескен, баланың
рескен, баланы ң адамгершілігіне
адамгершілігіне
игі ә
игі әсерін тигізетін ғ
серін тигізетін алымдардық
ғалымдарды қөөмірі
мірі жжә не қ
әне қызметімен таныстырғ
ызметімен таныстыр ған
ан
дұрыс.
Оқ
О қушыларды
ушыларды іздендіретін
іздендіретін білім,
білім, іскерлік,
іскерлік, дадағғдыларын
дыларын жа жаң жағ
ңаа жа ғдаяттарда
даяттарда
қ
қолдандыратын тапсырмаларды ооқ
олдандыратын тапсырмаларды улық
қулы қтардан, басқ
тардан, бас қаа деректерден,
деректерден,
ооқ ушылардың
қушыларды ңө өзз ттә
әжірибелерінен
жірибелерінен алу алуғ ғаа болады.
болады. О Оқ ушыларғ
қушылар ылыми ә
ғылыми әдістер
дістер
қ
қолданып,
олданып, шы шығ армашылық
ғармашылы қж жұ
ұмыстар
мыстар ар арқ қылы
ылы бабағ дарламадағ
ғдарламада ғыы білімдерді
білімдерді
ө
өзз беттерімен,
беттерімен, ша шағғынын зерттеу
зерттеу ж жұұмыстары
мыстары ар арқ
қылы
ылы ме мең ңгереді.
гереді. Осы теорияғ
Осы теория ғаа
ссө
өйкес
йкес бастауыш сыныптың
бастауыш сыныпты математика ооқ
ң математика улығ
қулы ғына
ына шы шығ армашылық
ғармашылы қ
есептер, қ
есептер, азақ
қаза тілі ооқ
қ тілі улығ
қулы ғына шығ
ына шы армашылық
ғармашылы қ тапсырмалар
тапсырмалар енгізілген.
енгізілген.
Білім беру мазмұнының төртінші элементі - тәжірибе,
адам, іс-әрекет, құрал, өзара қатынас.
Бұл бөлікте адамның дүниеге, іс-әрекетке, адамдарға
берген бағалары болады.
Сезім мәдениеті - адамның әлеуметтік тәжірибесі
арқылы қалыптасатын ерекше құбылыс. Адамның
білімге, іскерлік дағдыларға іштей сүраныстарын
туғызып, түрлі сезімдерге бөлеп, білім беру мазмұнын
меңгертуге болады.
Білім, іскерлік, дағды, шығармашылық іс-әрекет
эмоцияны тәрбиелейді. Бала сезіміне әсерлі мәтіндер,
иллюстрациялар, сұрақтар мен тапсырмалар да әсер етеді.
Оқушы өзі оқып отырған материалға қатынасын сөзі
және ісі арқылы білдіреді.
*Білім беру мазмұнының және жеке
тұлғаның негізгі мәдениетінің
барлық бөліктері бір-бірімен
байланысты. Білімсіз іскерлік
болмайды, шығармашылық іс-әрекет
белгілі бір білім және іскерліктерге
сүйеніп атқарылады, мотивсіз, сезім,
ерік-жігерсіз оқыту дұрыс жүрмейді.
Білі
м
бер
у

жалпы кәсіптік
Жалпы білім - ғылым негіздерін
оқушылардың меңгеруі және
нәтижесі.
Жалпы білімнің мазмұнына оқу
пәндерінің игілгі 3 түрі енеді. Олар:

• ғылыми-жаратылыс;
• гуманитарлық;
• еңбек және дене дайындығы.
Кәсіптік білім сыныптан тыс жұмыстар
арқылы оқушыларға нақты мамандық
туралы білімдер, іскерлік, дағдылар
көмегімен, жалпы және политехникалық
білім негізінде беріледі.
Ал материалдық-техникалық негізі
мықты мектептерде өндірістік оқу
ұйымдастырылып, оқушылар кәмелеттік
аттестатпен бірге мамандық алып
шығады.
*Стандарт - үлгі, білім мазмұнының негізі. Білім мазмұны
стандартта жазылған талаптарға сай жасалады. Стандартта
оқушы меңгеруі тиіс білім, іскерлік дағдылардың көлемі,
оқушының дайындығына қойылатын талаптар белгіленген.
Аталған құжат республикадағы білім саясатын жүзеге
асыруды қамтамасыз ететін стратегиялық маңызды құжат.
Стандарттың негізгі қызметі - басқару. Ол "Білім туралы"
Заңға сәйкес жасалады.
Қазіргі уақытта елімізде білім берудің барлық деңгейлеріне
арналған мемлекеттік стандарттары өзірленіп, тәжірибеге
енгізілді. Оның көп себебі бар. Солардың бірі - кейбір
мектептердің күмәнді мазмұны бар оқу курстарын ешқандай
әдістемесіз енгізуі.
Отандық стандарттардың өз ерекшеліктері бар.
Республикадағы ерекше пәндер, атап айтсақ, қазақ тілі, орыс
тілі, араб тілі, ұйғыр тілі және әдебиеті стандартталады.

Ұқсас жұмыстар
Білім мазмұнының компоненттеріне сипаттама
Білім беру мазмұнының компоненттері
Білім мазмұнының компоненттері
Тəрбиенің құралдары
Жүйенің қызметін анықтайтын мақсаттар міндеттер
Педагогикалық шеберлік компоненттері
Дене шынықтыру сабағы
Шамаларға байласнысты есептер Үнемі Қосымша шығару сабақ
Білім мазмұнының түрлері
Мұғалімнің сабаққа дайындығы
Пәндер