Жүсіп Баласағұнның саяси ойлары мен Құтадғу біліктің қоғамдық-саяси тұжырымдары

Жүсіп Баласағұн саяси ойлары

Жүсіп Баласағұн

Есімі орта ғасырлардан біздің заманымызға жеткен ақын, философ, қоғам қайраткері - Жүсіп Баласағұн.

Жүсіп Баласағұн

Жүсіп Хас Хаджиб (1021 - 1077) Шу алқабындағы Баласағұн қаласының тұрғыны болған. Ақынның «Құтадғу білік» («Құтты білім») атты поэмасы - ортағасырлық қазақ даласындағы әртүрлі тарихи, саяси және қоғамдық мәселелер туралы мол мағлұмат, құнды деректер беретін шығарма.

Жүсіп Баласағұн

Бұл ұзақ уақыт толастамаған қырғын соғыстар кезеңі болса да, түркі тайпаларынан кейінгі қазақ ұлтына этникалық негіз болған қыпшақтар бірлестігі қалыптаса бастады. Ол кезде қазақ жеріндегі ғалымдар кең тараған парсы, араб тілдерінде жазатын еді.

Жүсіп Баласағұн

Бірақ солардың арасынан Жүсіп Баласағұн өз ана тілі түркі тіліне жанашырлық білдіріп, оны сақтап қалуды мақсат етіп өз шығармаларын ескі түркі тілінде жазды.

Жүсіп Баласағұн

Ойшыл саяси мәселелерге де айрықша көңіл бөлген. Мысалы, мемлекетті орталықтандыру және басқару, қоғамда әділ заңдардың, еркіндік пен 13 бостандықтың болуын қалайды.