Алкиндер және олардың қасиеттері

Презентация қосу

АЛКИНДЕР
ЖӘНЕ ОЛАРДЫҢ
ҚАСИЕТТЕРІ
Орындаған: Башан С.Е.,
11-сынып (51-топ) оқушысы
Тексерген: Егешова Ж.А.,
Химия пәні мұғалімі
Алкиндер (ацетилен көмірсутектері) — құрамында бір үш
еселі байланысы бар жалпы формуласы СnН2n-2 болатын
қанықпаған көмірсутектер.

Ең қарапайым көмірсутек - этин (ацетилен)
Құрылысы
• Үш байланыс жанындағы көміртек атомы
sp- гибридтенген;
• Атомдардың бәрі 180°бұрыш жасап, бір түзудің
бойында орналасады;
• Екі көміртек атомының арасындағы үш байланыстың
біреуі σ-, екеуі π-байланыстан тұрады;
• Үш байланыстың (С = С) ұзындығы 0,120 нм;
• Байланыс энергиясы 830 кДж/моль.
Изомерленуі
1. Еселі байланыс орнына сәйкес изомерленуі
(С4Н6-ден бастап):
2.Көміртек қаңқасының изомері (С5Н8-ден бастап):
3.Алкадиен және циклоалкендер арасындағы класаралық
изомерия (С4Н8-ден бастап):
Алынуы
Өнеркәсіпте:
• Табиғи
газдан (метанды пиролиздеу - жоғары температурада
қыздыру):
2СН4 → С2Н2 + ЗН2
•Алкандарды дегидрлеп:
С2Н6 → С2Н2 + 2Н2
(этанды 1200°С-қа дейін қыздырғанда)
Лабораторияда және күнделікті тұрмыста:

• СаО + ЗС → СаС2 + CO (2000°С)
• СаС2 + 2Н2О → Са(ОН)2 + С2Н2
Қасиеттері
Физикалық:
• Ацетилен түссіз, улы, суда аз, органикалық еріткіштерде жақсы ериді, судан
жеңіл. Мr= 26, ауада оттекпен жанғанда копарылыс береді;
• Бастапқы үш мүшесі – газдар;
• С5Н8-ден бастап - сұйық заттар;
• С16Н30-дан бастап - қатты заттар;
• Гомологтық қатардың салыстырмалы молекулалық массаларының өсуіне
байланысты қайнау және балқу температуралары артады.
Химиялық:

1. Гидрленуі:
2. Галогенденуі:
3. Галогенсутектерді қосып алуы
4.Гидратация (су қосып алу) реакциясы: [М.Г. Кучеров, 1881ж.]
5. Полимерленуі:
6.Тотығу (жану) реакциясы:
Ацетилен
Иіссіз, түссіз газ;
Күйе бөліп, бықсып жанады;
Қопарылғыш.
Назарларыңызға рахмет!

Ұқсас жұмыстар

Ацетиленнің қосылу реакциялары

Этиленнің формуласы

Бензолдың химиялық қасиеттері

Алкин құрылысы

Алкиндердің құрылысы

Химиядағы органикалық реакциялардың жүру механизмдері

Көмірсутектердің галогентуындыларының қасиеттері

Мұнайдың құрамы

Спирттердің химиялық қасиеттері

Органикалық қосылыстардың жіктелуі

Пәндер