МШ ерте жастағы балалардың моторикасын дамытуға арналған ойындар

Презентация қосу

Тақырыбы:

МШ ерте жастағы балалардың
моторикасын дамытуға арналған
ойындар

Орындаған: Әділ Н.
Абдималик Ә.
Қабылдаған:.
• Әдетте адамның жеке басының қасиеттері бес жасқа дейін
қалыптасады екен. Сондықтанда да баланың жан — жақты
қалыптасуы үшін мектеп жасына дейінгі бүлдіршіндердің
бойына жақсы, жағымды қасиеттерді сіңіре білу керек.
Бала әр нәрсеге құмар, қызыққыш, ол өзінің айналасында
болып жатқан өзгерісті, тамаша құбылыстарды сезінуге
тырысады. Оның жан — жақты дамып, жеке тұлға болып
тәрбиеленуіне, тілінің дамуын саусақ ойындар арқылы
жетілдіруге болады. Ал, саусақ ойындарын балалар
қызықтап ойнайды.
• Саусақ ойындар желелі рөлдік ойындардан тек желісі ғана
емес, сондай — ақ ойнау іс — әрекетінің сипатымен
ерекшеленетіні айқындалған.
Саусақ ойындары - ойын қойылымдары
болып саналады
• Қол саусақтар жаттығулары есте сақтау және назар
аудару қабілетін дамытатындығын психологтар айтып
кеткен. Тақпақты саусақтар жаттығулары ырғаққа ілесіп
қимылдауына және баланың сөйлеу ырғағының
қалыптасуына көмектеседі. Сондықтан баланы ерте
жастан бастап шынықтырған жөн. Саусақ ойындары
сөйлеу лексикасының, сөздердің өзара байланысының
(диалогты дұрыс жүргізуге, түсінік айтуға,т.б.) шы ңдалуына
себепші. Балалардың тілін дамыту үшін бірнеше саусақ
ойындары мен жаттығуларын жасауға болады.
• Егер сіз бірінші сынып оқушысында жазуда қиындық болмасын
десеңіз немесе 3 жастағы баланың тілінің дамуында ақау
болмасын десеңіз дамыту ойын – жаттығуларын бала туылған
соң екі айдан кейін бастаңыз. Ұсақ моториканы дамыту
әдістемесі мұндай жағдайда өте тиімді. Омыраудағы баланың
саусақтарын уқалауға болады, жас жарымдағы баламен саусақ
ойындарын бастауға болады. Мысалы, баланың бас бармағын
жаймен сипап отырып, оған былай деңіз: «Саусақ –бала сен
қайда болдың?» Содан соң бас бармақты балан үйрекпен
түйістіре отырып, « мына саусақпен орманға бардым», ортан
түйрекпен түйістіре отырып, «мына саусақпен щи пісірдім»,
Осылайша жалғастырып басқа саусақтармен де «мына
саусақпен ботқа жеп, мына саусақпен ән салдым» деп
аяқтайсыз. Балаларға бұл жаттығу қатты ұнайды, уақытты
да көп алмайды, ал пайдасы оның өте көп
• Бір жастан асқан балалар үшін – саусақ
бассейні әдістемесі өте пайдалы. Бір
ыдысқа 1 кг бұршақты немесе фасольді
төгеміз де ішіне баланы қызықтыратын
бір ойыншықты көміп қоямыз. Сондан соң
оны тауып беруін өтінеміз. Бұл
қызықтыру жаттығуы кезінде баладан
алыстап кетпеңіз. Себебі ұсақ нәрселерді
аузына салып алу қаупі бар.
• Адамның он екі мүшесінің тіршілікте атқарар міндеті зор. Соны ң ішінде екі қол ға бес –
бестен біткен он саусақты күнделікті қажетті жұмыстарды атқару ға пайдаланытынымыз
белгілі. Сонымен қатар ертеден бізге жеткен «Қуырмаш» ойынынан саусақ атауларын
бала тәрбиелеуге, оның тілін жетілдіруге, ойын ұштау ға әдемі пайдаланғанын білеміз.
• Қуыр, қуыр, қуырмаш,
• Тауықтарға тары шаш.
• Балапанға бидай шаш,
• Балаларға тәтті шаш .
• - дей келіп, жұмылған әр саусақты жеке-жеке ашарда:
• Сен түйеңе бар,
• Сен жылқыға бар.
• Сен сиырға бар,
• Сен қойыңа бар,
• Сен үйде отырып
• Шешеңе көмектес.
• - деп әр саусаққа тапсырма беріледі. Одан соң әр саусақтың басынан ұстай т ұрып
«қарның ашса: мына жерде нан бар, мына жерде май бар» деп әрт үрлі асты ң атай келіп,
қолтыққа жеткенде «қуырмаш»», «қуырмаш» деп қытықтайды.
• «Салат» саусақ ойыны
Сәбізді алып тазалаймыз (оң қолды жұдырыққа түйіп,
сол қолдың алақанына ысқылайды)
Үккішпен үгіп майдалаймыз (екі қолды жұдырыққа
түйіп кеудеге ұстап, жоғары-төмен қозғайды).
Қанттан сеуіп дәмдейміз (саусақтардың ұшымен
қант себеді)
Міне дайын нәр тағам (екі қолын алдына жайып
көрсетеді).
Дәруменге байыған (алақанымен іштерін сипалап,
тойғандықтарын көрсетеді).
• «Кірпі» жаттығуы
Момақанмын алайда (үш саусақтарын
түйістіріп, кірпінің жүрісін салады)
Тікенім көп абайла, (екі қолының сауса қтарын
айқастырып, кірпінің тікенектері жасайды).
Кіріп кетсе қолыңа,
Өкпелеме жарайма!
• «Достық» жаттығуы
Біздің топта ұлдар мен қыздар өзара дос (қолдың сауса қтары өзара бірігеді)
Кішкентай саусақтар біз сенімен достасамыз (екі қолды ң сауса қтарын бір-біріне
тигізу)
Бір, екі, үш, төрт, бес… (шынашақтан бастап, саусақтарды кезекпен бір-біріне тигізу)
Қайтадан санауды бастаймыз.
Бір, екі, үш, төрт, бес..
Енді санауды аяқтадық (қолды төмен түсіреміз, демалтамыз).
Сергіту:
Санайық жаңаша
Бір, екі, үш!
Желбіре жалауша,
Достықта біздің күш.
Оң қолымда бес саусақ,
Сол қолымда бес саусақ.
Оларды атап шақырар,
Әрқайсысының аты бар.
Бас бармақ,
Балаң үйрек,
Ортан терек,
Шылдыр шүмек,
Кішкене бөбек.
• Қолдың саусақтарын дамытуға арналған жаттығу.
Мақсаты: қол саусақтарының күрделі үйлесімді қимылдарын дамыту.
А) Алақанды үстелдің үстіне қоямыз. Балалар бірінші о ң, содан кейін
сол қолдың саусақтарын бір-бірден көтереді. Осы жатты ғуды кері
жасап, қайталайды.
Б) Алақандар үстелдің үстінде, балалар кезекпен екі қолды ң
саусақтарын шынашақтан бастап көтереді.
В) Балалар сұқ және ортаңғы саусақтарымен қаламды немесе
қарындашты ұстайды. Осы саусақтарын бүгіп, қайтадан қалпына
келтіреді, бұл жерде қаламды үлкен сауса қтан т өмен т үсіп кетпеуін
қадағалау керек.
Г) Үстелдің үстінде 10-15 қарындаш немесе есептік тая қшалар жатыр.
Оларды бір-бірден алып қолға жинау керек. Содан кейін тура солай
қайтадан үстелге қою керек. Екінші қолмен көмектесуге болмайды
• «Фигураларды құрастыр» жаттығуы
Мақсаты: қол қимылдарының икемділігін,
дәлдігін, көз мөлшерін дамыту.
Жаттығу барысы: жүргізуші балаларға есептік
таяқшаларды таратып береді. Балалар солардан
геометриялық фигураларды жасап шығару керек.
Төмендегідей тапсырмалар беріледі:
1. Төрт таяқшадан шаршы құрастыру;
2. Үш таяқшадан үшбұрыш құрастыру;
3. Үй құрастыру;
4. Жалауша құрастыру;
5. Жұлдызша құрастыру.
• «Санамақ» ойыны
Мақсаты: кіші моториканы және сөйлеу ырғағын дамыту.
Бір, екі, үш, төрт, бес,
Анаммен сурет саламын, (алақанды жұмып ашады)
Міне басы, міне іші (қолды шеңбер жасап айналдырады)
Аяқтары, қолдары, көздері (қолымен кішкентай және үлкен ше ңбер салу)
Аузы, сақинадан жасалған (ауада сақинаны салу)
Әдемі шашы да бар (қолдарын екі жаққа ашады)
Оң қолымда бес саусақ (оң қолының саусақтарын көрсету)
Сол қолымда бес саусақ (сол қолдың саусақтарын көрсету)
Бәрін қоссақ – он саусақ (екі қолының саусақтарын қосу)
Оң аяқпен секіремін (екі аяқпен кезек секіру)
Сол аяқпен секіремін (орында жүру)
• Саусақ ойындарының нәтижесінде:
— Баланың тілі жетіледі;
— Қимыл — қозғалысы артады;
— Икемділігі артады;
— Қисынды ойлауы дамиды;
— Танымдық деңгейі артады.
Пайдаланылған әдебиеттер:
• 1.Н.Ә.Назарбаев. Мүмкіндігі шектеулі балаларды ң құқы қтары
және оларды қамтамасыз ету заңы. Астана – 11 шілде. -2002.
• 2.Қ.Р.ның білім беру заңы. 30 тамыз. 1995.
• 3.Мустаева Л.Г.Коррекционная падегогика и социолого
психологические аспекты сопровождения детей с задержкой
психического развития. 2005. -146С
• 4.Лапшин В.А, Пузанов Б.Т.Основы дефектологии . Москва:
Просвещения. 1990. – 143С
• 5.Никуленко. Коррекционная педагогика высшие образования.
Растовка Дону: Феникс. 2006.-456С
• 6.Мишина Г.А. Моргачева Е.Н. Коррекционная педагогика. Москва.
2007.-257C

Ұқсас жұмыстар

Сөйлеуді дамытуға бағытталған ерте жастағы балалармен қолданылатын заманауи білім беру технологиялары мен әдістері

Роликті конькимен сырғанау

Балаларда заттарды тексерудің көрнекі тәсілдерін қалыптастыру

Дефектология салалары

Ағылшын тілін ойын арқылы оқыту

Қозғалыс функцияларын дамыту

Мектеп жасына дейінгі балалардың есте сақтау қабілеттерін зерттеу

М. Монтессори балабақшасы

Көрудің ауытқулары

Мектеп жасындағы балалардың сөйлеу тілін тексерудің негізгі бағыттары

Пәндер