экономикалық институттар,меншік және кәсіпкерлік

Қарағанды мемлекеттік медицина университеті Қзақстан тарихы және саяси -әлеуметтік пәндер кафедрасы

СӨЖ

Тақырыбы׃ экономикалық институттар, меншік және кәсіпкерлік

Орындаған׃ Есентай К.

Тексерген׃ Жумадилов С. С.

Қарағанды 2010ж

мазмұны

Кіріспе

Негізгі бөллім

Кәсіпкерлік тариихы

Кәсіпкерлік қызметтің түрлері

Меншік ұғымы

Қорытынды

Қолданылған әдебиеттер

кіріспе

Бізді қоршаған ортаға үңіле қарайтын болсақ, ол тым күрделі және ондда болып жатқаан әртүрлі өзгерістер өзара тығыз байланысқан.

Қазақстан Республикасының нарықтық қатынастарға өтуі жаңа қоғамдық жүиені және соған сай адамдардың экономикалық ойының да қайта қалыптасуын талап етеді.

Кәсіпкерліктің тарихы

Кәсіпкерліктің тарихы орта ғасырлардан басталады, ол кезде саудагерлер мен көпестер алғашқы кәсіпкерлер болып есептелген. Кәссіпкерлер өндірістің иесі бола отырып өз заводтары мен өнеркәсіптерәнде жұмыс жасаған.

ХVІ ғасырдың ортасынан бастап акционерлік капитал пайда болған және акционерлік қоғамдар ұйымдастырылған.

1554жылы ең алғаш болып Рессеймен сауда байланысы үшін Ағылшын сауда компаниясы құрылды.

ХVІІғасырдың аяғында алғашқы акционерлік банктер пайда болды.

1694 жылы Ағылшын сауда компаниясы құрылды.

1695 жылы Шодлан банкі құрылды.

ХVІІ ғасырдың аяғы мен ХVІІІ ғасырдың басында кәсіпкер терминін ең алғаш рет ағылшын экономисті Ричард Кантиглон енгізді. Ол" кәсіпкер дегенімі - тәуекел жағдайда қызмет ететін адам" деді.

Француз экономисті Джан Цый ХІХғ. Бассында “саяси экономика тракаты“ еңбегінде кәсіпкерлікті үш өндіріс факторының араласуы деді.

Кәсіпкерлік қызметтің түрлері׃

Өндірістік

Камерциялық

Қаржылық

Кеңестік

Өндірістік кәсіпкерлік

Кәсіпкерлік қызметтің жетекші түрі болып табылады. Мұнда инвистициялық, ғылыми-техникалық қызмет, тауар мен қызмет көрсету және саладағы ақпараттық қызметтер жатады.

Камерциялық кәсіпкерлікке бөлшек сауда, көтерме сауда, тауарлы биржа жатады.

Тауарлы биржа дегеніміз - сатып алушымен арнайы максималды тауарлар топтамасының ұлгісін алдын ала қарастыратын көтерме сауда субъектілері арасындағы қарым-қатынас.

Тауарлы биржа өз саудасын делдалдары арқылы атқарады.

Тауарлы биржа мынадай қызметтер атқарады׃

Сауда келісімдері бойынша делдалдық қызмет орындау

Тауарлы сауданы реттеу және сауда дауларыр шешу

Бағаға әсер етуші факторларды анықтау және ақпарат беру

Қаржылық кәсіпкерләк

Негізгі объектісі комерциялық банк болып табылады. коммерциялық банк деп-клиенттің тапсырмасы бойынша қаржылық және несиелік операцияларды орындайтыр акционерлік типтегі қаржы-несиелік мекеме болып табылады.

Қ. Р-да екі деңгейлі банк жүиесі бар׃

Ұлттық банк

Коммерциялық банк

Кеңестік кәсіпкерлік

Кеңес беуші мен кеңес алушы арасындағы қатынстарды көрсетеді. Кеңес беруші - белгілі бір саладағы өзінің мамандығының сұрақтары бойынша кеңес беретін маман.

Кеңес беру кезеңдері׃

Проблемманы айқындау

Шешімдер әзірлеу

Жүзеге асыру

Кеңес беудің үш түрі бар׃

Сраптау кеңес беру - мұнда кеңес беруші шешімдерді және ұсыныстарды өзі жасайды. Кеңес алушы қажетті ақпаратпен қамтамасыз етіледі.

Процестік кеңес беру - кеңес беруші адам клиентті өз ойын айтуға және ұсынысын жасауға итермелейді.

Оқыту - кеңес беруші клиентке лекция, семинарлар өткізіп, ақпаратпен қамтамасыз етеді.

меншік

“меншік“ ұғымы әрбір экономикалык жүйенің фундаменті болып табылады. Ол тарихи түрде адаммен, қоғаммен бірге пайда болды .

Меншік туралы алғашқы түсінік затты, игіліктерді елестетеді. Бірақ меншікті затпен шатастыруға болмайды. Егер затты жеке пайдаланбаса, онда меншік туралы сұрақтар тумайды. Меншік субъектірің осы заты пайдалануға ерекше құқы барын сипаттайды. Француз экономисті Франсуа Кенэ “Экономикалық кесте“ еңбегінде меншікті көбейту процесінде еңбек өнімділігі ролінің басымдығын көрсетті.

Меншіктің кешенді құқұқтары

Иелену құқұғы

Пайдалану құқұғы

Басқару құқұғы

Табысқа деген құқұқ

Егемендік құқұғы

Қауіпсіздік құқұқғы

Игілікті мұрагерге беру құқұғы

Игілікті иеленудегі мерзімдік құқұғы

Сыртқы ортаға зиян келтіретін әдістерді қолдануға қарсылық құқұғы

Жауапкершілікке жазалау түрін қолдану құқұғы

Қалдықты сипат құқұғы

Меншік қатынастарының қызметі׃

Иелену (затты иеленуді жүзеге асыру, қожалық ету)

Пайдалану (заттан қзіне пайдалы қасиетін табу)

Бөлу (заттың құқұқтық тағдырын анықтау-сату, айырбастау, сыйға тарту т. б. )

қорытынды

Адамның еңбекке және өмір игіліктерін өндіруге ұмтылысы адам организмінің биологиялық қажеттілігі мен өмірге құштарлық қажеттілігінен туындайды. Адамның өмір сүруі үшін ең алдымен азық-түлігі болуы керек. Ал, оған деген қажеттілік оны өндіріспен айналысуға мәжбүр етеді. Сондықтан экономикалық теория адамның қажеттіліктерін зерттейді.