Франклин Делано Рузвельт АҚШ-тың саяси лидері ретінде

“Егер сізде қолтырауынның терісіндей қалың тері болмаса, саясаттан аулақ болыңыз. ” Франклин Делано Рузвельт

АҚШ тарихындағы ең атақты президент және осы лауазымға қатарынан төрт рет сайланған көрнекті мемлекет қайраткері Франклин Делано Рузвельт 1882 жылы 30 қаңтарда АҚШ-тың Нью-Йорк штатындағы Гудзон өзенінің жағасындағы Хайд-Паркте дүниеге келді.

Франклин екінші некеден туған бала еді. Әкесі Джеймс Рузвельт 54 жасында өзінен 26 жас кіші Сара ханымға үйленеді. Джеймс Рузвельт жан-жақты адам болатын. Ол селолық аймақта тұрып дворяндық өмір кешті. Саудагерлік пен фермерлікті бірге алып жүрді. Ол ірі қайраткерлермен жиі кездесіп, жұбайы Сарамен опера, театрға көп баратын. Сондықтан олар басқа штаттарды аралап театрларға барған. Сондықтан болар оны барлығы ауылды жерден шыққанына қарамастан жоғарғы деңгейлі қайраткер ретінде танитын.

Франклин Рузвельт 1905 жылы Элеонора Рузвельтке үйленеді. Элеонора Франклинге бесінші атадан қосылатын туысы және 1901 жылы АҚШ-тың жиырма алтыншы президенті болып сайланған Теодор Рузвельттің жақын қарындасы болатын.

Олардың отбасында алғашқы баласы- қызы 1906 жылы дүниеге келген. Ал келесі он жылыдқта олар 5 баланың ата-анасы болады:Джейис, Франклин, Элиот, Франклин делано, Джон және қызы Энн Алайда олардың бір баласы 8 айдан кейін қайтыс болады.

Эланора Рузвельт әлеуметтік-саяси қызметтермен айналыса жүріп, Құрама Штаттардың әйел адамдардың және кәсіподақтардың құқықтары үшін, тіпті үстем тап өкілдерінен жәбірленушілерге және кедейлерге көмектесіп, саяси-әлеуметтік істерге толығымен кіріп кетті. Ол сонымен қатар мұғалімдікті де ала жүріп, бірнеше мақала жазды. Франклин Рузвельт 1922 жылы өз әйелін орынбасар етіп сайлап, 1928 жылдан бастап демократиялық партияға кіре бастады. Ендігі кезде күйеуімен әйелі үлкен саяси күшке айналды

1921 жылы тамыз айында Франклиннің одан кейінгі тағдырына ықпал еткен трагедиялық оқиға орын алады. Суық суға құлаған Франклинге полиомелит ауруы жабысады, екі аяғы сал болып қалады. Тағдырдың бұл жазғанына үлкен жігерлікпен күрескен Франклин 1922 жылдың көктеміне қарай, орнынан тұрып, аз-аздап балдақпен жүруді үйренеді, 1928 жылы мүгедек арбасымен жүруді меңгереді және өзіне қандай да бір аяушылық білдіруге тиым салады.

1921 жылғы оқиғадан кейінгі Ф. Рузвельттің қызымен суреті

1928 жылы демократтар партиясы атынан дауысқа түскен Ф. Рузвельт Нью-Йорк штатының губернаторы болып сайланады.

1930 жылы Рузвельт Нью-Йорк штатына екінші мерзімге губернатор болып сайланады. 1928 жылғы сайлауда ол бар болғаны 25 дауыс артықшылығымен жеңіске жетсе, бұл жолы 700 мыңнан астам артық дауыс жинайды.

1910 жылы Нью-Йорк штатының хатшысы болып сайланды. Бұл оның алғашқы жетісітгі еді. Осы қызметте үш жыл істегеннен соң, 1913 жылы оны әскери-флоттың министрлігіне мемлекеттік хатшы болып сайланады. Мұнда ол жеті жылдай адалдықпен қызмет етеді. Бұл уақытта президент Вудра Вильсон болатын Ф. Рузвельт оның теңіз саясатын қолдайтын. Демократиялық партияның сеніміне кірген Ф. Рузвельтті 1920 жылы партия мүшелері вице-президент постына ұсынады. Алайда аса атақты емес Ф. Рузвельт жеңіліс табады.

I-ші сайлау1933 жылы 4 наурызда президенттік лауазымға кірісу рәсіміне арналған инаугурацияда елдің 32-ші президенті Франклин Делано Рузвельт баласының иығына сүйеніп тұрып АҚШ халқының атынан салтанатты сөз сөйлейд

Рузвельт 1936 жылғы президенттік сайлау науқанындағы өз саясатының негізгі ұранын «Жақсылықтан жақсылық іздемейді» деп белгіледі

II-ші сайлау 1939 жылы Ф. Рузвельт оған дейін АҚШ-тың саяси тәжірибесінде кездеспеген үлкен жеңіске жетті. Рузвельт үшін 46 миллионнан астам сайлаушының 27, 7 миллионы дауыс берді. 48 штаттың 46-сы Рузвельтті қолдады. Конгрестің екі палатасында да демократтар басым дауысқа ие болды. Өкілдер палатасындағы 435 орынның 332-сін, Сенаттағы 100 орынның 83-ін Рузвельттің партиясы иеленді.

III-ші сайлау 1940 жылы 5 қарашада өткен сайлауда Ф. Рузвельтке 27 млн. (54, 7%), У. Уэнделлге 22 млн. дауыс (44, 8%) берілді. Рузвельт үшінші мерзімге АҚШ президенті болып сайланды.

ІV-ші сайлау 1941 жылы 7 қараша күні өткен сайлауда Рузвельт сайлаушылардын 53, 5 % даусына ие болады. Осылайша Ф. Рузвельт төртінші мерзімге АҚШ президенті болып сайланады.

ІІ дүние жүзілік соғыстан мүгедек боп қайтқан жауынгермен Ф. Д. Рузвельт амандасуда

Рузвельттің радиодан сөйлеген сөздері «кешкі каминнің жанындағы сұхбат»

Рузвельттің басшылығымен АҚШ тарихындағы ең қуатты әскер құрылды. 1942 жылы 6 маусымда Тынық мұхиттағы Мидуэй аралындағы жеңістен кейін Тынық мұхиттағы күштер арасалмағы АҚШ-тың пайдасына қарай өзгерді.