РИМ ОТБАСЫ ҚҰҚЫҒЫ

Презентация қосу

РИМ ОТБАСЫ
ҚҰҚЫҒЫ
Мақсаты: Рим жеке
құқығындағы туыстықтың,
некенің түрлерін ажыратып,
танысу.
Жоспар:
1. Агнаттық және когнаттық
отбасының түсінігі.
2. Рим құқығы бойынша неке.
3. Жұбайлардың мүліктік
қатынастары.
Туыстық – белгілі бір құқықтық
салдарларды бай-ланыстыратын адамдар
арасындағы қандық байла-ныс. Рим құқығы
туыстықтың екі түрін ажыратты-аг-наттық
және когнаттық. Басқа халықтардың отба-
сынан рим отбасының айырмашылығы
агнаттық ту-ыстықтың юридикалық маңызды
болуында. Агнаттық туыстық бір отбасына
тиесілі барлық тұлғаларды қамтыды, яғни
агнаттық туыстық билік пен бағыныш-
тылыққа негізделген. Сондықтан туыстар деп
отбасы басшысының билігіндегілер саналды.
Соған орай от-басы мүшелері отбасы басшысы
және оған бағыныш-тылар деп бөлінді.
Агнаттық туыстық ер адамнан тарады.
Кейіннен отбасы басшысының билігі шексіз
болған жоқ және отбасы мүшелерінің
еркіндігіне алып келді. Осыған байланысты
агнаттық туыстық уақыт өте келе ког-наттық
туыстықпен ығыстырылды. Когнаттық туыс-
тық дегеніміз қандық туыстық. Когнаттық
туыстықта дәреже мен туыстық тармақтары
ажыратылды. Туыс-тық тармақтары ата-
бабасынан тарайтын немесе ата-бабаға дейін
тарайтын туыстық болуы мүмкін. Туыс-тықты
сонымен қатар бір атадан тарайтын болса
қан-дас, аналары бір болса – жатырлас
туыстар деп бө-летін. Жанама туыстық ортақ
Неке - әйел мен ер адамның арасындағы
одақ. Бұл одақ өмірінің ортақтығы, адамдық
құқықтар мен діни құқықтардың бірігуі. Неке:
ынтымақтастық, фи-зикалық жетілу, келісім,
некелесушілердің неке ода-ғын құруға
талпынуымен сипатталады. Некеге тұру-дың
құқықтық алғышарты некеге тұрушыларда jus
conibii-дің болуы болып табылады. Бұл термин
рим некесіне тұру құқығы дегенді білдірді.
Рим құқығы некенің екі түрін ажыратты:
Некенің алғашқы түрі – cum manu. Рим
некенің көне ны-сандарының бірі – cum
manu әйеліне күйеуінің би-лігін бекітті.
Некеге тұрғаннан бастап әйел persona aliena
juris- бөтен құқықтың иесі деп саналды.
Некенің екінші түрі – sine manu. Бұл некеде
ерінің әйеліне билігі туындамады және
бастапқы кезде әйел мен ер адамның
арасында юридикалық байланыс болған
жоқ. Әйелі некеге тұрғанға дейінгі
отбасылық жағдайын сақтап қалды.
Рим құқығы некеге тұрудың мынадай
талап-тарын бекітті:
Некеге тұрушылардың келісімі;
Неке жасына жету, ерлер үшін - 14, әйелдер
үшін - 12 жас;
Некеге тұрушылар басқа тоқтатылмаған
некеде тұрмаулары керек;
Некеге тұрушылардың арасында туыстық
қатынас болмауы керек.
Некеге тұрудың үш тәсілі болды:
1) абыздар мен 10 куәгердің қатысуымен
болатын діни салт бойынша құрбандық беру
арқылы жасала-тын неке;
2) құнды заттарды сатып алуға байланысты
бекітіл-ген ережелер бойынша күйеуінің
болашақ әйелін, әйелінің әкесінен сатып
алуы;
3) ешқандай тәсілді қолданбай ақ- жасала
беретін sine manu некесі.
Негізгі терминдер:
Paterfamilias – үй қожайыны
Patria potestas – үй қожайынының билігі
Agnati – үй қожайынының билігіне
бағыныштылық арқылы анықталатын туыстық
байланыс
Cognati – қандас туыстар
Cum manu – куйеуінің әйеліне билігін бекітетін
заңды некенің алғашқы түрі
Sine manu – әйелі мен күйеуі бір- біріне тәуелді
емес заңды некенің екінші түрі
Adulterium – жұбайлық адалдықты бұзу
Sponsalia – атастыру, некелесу
Dos – отбасы шығындарын жеңілдету үшін
куйеуіне берілетін жасау
Legimitatio - заңдандыру
Cura - қорғаншылық

Ұқсас жұмыстар

Неке және отбасы құқығы

Тұлғалар құқығы

ХІІ - Кесте заңдары

Менің құқықтық алаңым туралы

Бала құқығы жөніндегі құжаттар

Балалардың айрықша құқықтары

Менің құқықтық алаңым

Рим құқығы

Оқушыларға Конституцияның мәні сипаты, маңызы туралы білім беру

ОТБАСЫ ҚҰҚЫҒЫ ПӘНІ

Пәндер