Бактериалды биопрепараттар. Сипаттамасы

Презентация қосу

Бактериалды биопрепараттар.
Сипаттамасы.
Тексерген:
Жоспар:
Кіріспе
Бактериалды биопрепарат
Инсектицидтер
Инсектицидтер түрлері мен артықшылықтары
Бактериалды тыңайтқыштар
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер
Әлемдік тәжірибе бойынша
ауылшаруашылық өнімдерінің 1/3 бөлігін
зиянды организмдер көп шығынға ұшыратады.
Әсіресе, зиянкестер мен кенелердің әсерінен
өнімнің 13,8% ысырап етіледі. Осы аталған
зиянкестер өсімдіктердің жапырағы мен
жемістерінің сарғаюына, солуына, өлуіне
әкеледі. Зиянкестер мен кенелердің 70 мыңнан
астамы ауылшаруашылық өнімдерін вегетация
кезінен бастап, өнімді сақтауға дейінгі уақытта
экономикалық шығынға ұшыратады.
Сондықтан ауылшаруашылық өнімдерін
зиянды организмдерден қорғау үшін, ішекпен
әсер ететін препараттар жапырақ
жемірқұрттарға, ал жүйелі инсектицидтер
Биологиялық препараттар, биопрепараттар —
адамдар, жануарлар және өсімдіктердің түрлі ауруларын
анықтауда, оларды емдеу және алдын ала сақтандыру
мақсатында қолданылатын ерекше биологиялық
қосылыстар. Биологиялық препараттар тірі ағзаларды ң
тіршілік жағдайын жақсартып, олардан алынатын
өнімдерді молайтуда маңызы зор. Биологиялық
препараттарға вакциналар, сарысулар, микроағзалардан
өндірілетін антибиотиктер, ферменттер, т.б.
биологиялық активті заттар жатады. Мысалы, вакциналар
түрлі аурулардан сақтандыру үшін де кеңінен
пайдаланылады. Оның сарысуға қарағанда ағзада ғы
иммундық қасиеттерді ұзақ уақыт сақтап қалатын
қасиеті бар. Биологиялық препараттар егіншілікте егіс
дақылдарын аурудан қорғап, олардың өнімділігін
арттыруға едәуір көмегін тигізеді. Мысалы, микробтардан
даярланатын азотобактерин, нитрагин препараттары
атмосферадағы өсімдіктерге қажетті азотты сіңіреді. Б ұл
азот тыңайтқыштарын үнемдеуге көмектеседі.[1]
Инсектицидтер (латын сөзінен insectum - жәндік және caedo - өлтіру),
зиянкес жәндіктермен химиялық күресу. Инсектицидтердің жәндік
организміне енуіне байланысты 4 топқа бөлінеді:
- ішек инсектицидтері, қорек арқылы бунақденелілердің организміне енетін,
көбінесе неорганикалық қосылыстар (кальций, магний, барий арсенаты),
- кремнийдің және металдардың фторидтері, тиодифениламиндер жүн
шаруашылығында күйе көбелектен қорғау үшін қолданылады.
- жанаспа әсерлі инсектицидтер, жәндіктердің организміне тері қабаты
арқылы енетін фосфордың, хлордың, азоттың және күкірттің органикалық
қосылыстары, пиретриндер және пиретроидтар жатады.[2]
Жанаспа әсерлі инсектицидтер өсімдіктің тамыры
және жапырақтары арқылы бойына сіңіп, сол арқылы
таралып, өсімдікті жәндіктерге улы (метилмеркаптофос,
фосфамид) етеді.
- жүйелік инсектицидтер (фосфорорганикалық)
жануарлардың эктопаразиттерімен күресуде
дератизациялау үшін пайдаланады. Адам денесіндегі
биттермен күресуде бутадионды қолданады. Инсектицид
препаратын адам бір рет қабылдағанда оның
инсектицидтік қасиеті 2 аптаға дейін сақталады.
Фумигантты және тыныс жолдары арқылы енетін
инсектицидтер бу немесе газ күйінде зиянкестің бойына
трахея жүйесі арқылы енеді. Ондай препараттарға
гексахлорбутадиен және дихлорфос жатады. Бұл топқа
ерекше ұсақталған, жәндіктердің тыныс жолдарының
функциясын бұзатын силикаттар және минералды майлар
жатады.
Бактериалық препараттардың ерекшелігі – олар
ішекке әсер етеді. Олар жәндіктер белсенді қоректенгенде
әсер етеді.[2]
Инсектицидтерді жас құрттарға қарсы қолдану
керек, себебі препараттарға тұрақтылығы ұлғая
береді. Бактериалық препараттар өсімдікке улы емес,
оларды иесі болмайды.Оларды әр өсу кезеңінде
қолдануға болады.Олар табиғи жағдайда тез
ыдырайды, топырақта тез инактивацияланады. Күн
радиациясы және жапырақтың фитонцидтері
препараттың белсенділігін төмендетеді. Бактериялық
препараттар баяу әсер етеді, зиянкестерді тез
жоймайды. Олардың әсері 1-ші күннен басталады, ал
максималды әсері 10 күннен кейін байқалады.[2]
Негізгі артықшылықтары:
1. Өсімдікке зиян емес, өсімдіктерде, жемістерде, грунтта
жинақталмайды;
2. Экологиялық таза, денсаулыққа қауіпсіз өнім алуыны
кепіл болады.
3. Өсімдіктің әр кезеңінде қолдануға болады.
4. Таңдап әсер етеді. Зиянкестер бейімделмейді,
сондықтан дозасы өзгермейді.
5. Адамға, құстарға, жануарларға қауіпсіз.
6. Интеграцияланған өсімдіктерді қорғау жүйеде
химиялық пестицидтермен және биопрепараттармен бірге
қолдануға болады.
7. Өсімдіктердің дәміне, түсіне әсер етпейді.[2]
Бактериалды тыңайтқыштар
Ауыл шаруашылық дақылдарын өсіруге қажетті агротехникалық
шаралардың бірі - бактериялы тыңайтқыштарды қолдану. Бұл тамыр
айналасындағы топыракты микроорганизмдердің пайдалы топтарымен
байытып, өсімдіктердің қоректенуін жақсартады. Сөйтіп дақылдар
өнімділігін арттырады.
Бактериялы тыңайтқыштардағы микроорганизмдер өсімдіктерге
аса қажетті физиологиялық активті заттар да (ауксиндер,
витаминдер, түрлі органикалық қышқылдар т. б.) түзеді,
Микроорганизмдердің бір тобымен тотпырақты әрқашан байыту
нәтижесінде, олардың басқа топтарының тіршілігін жандандыруға
және жақсартуға болады. Соның нәтижесінде өсімдіктерде қосымша
қоректік заттар түзіледі. Мәселен, бұған фосфоробактериннің
нитрификация процесін жақсартатыны жатады. Бактериялы
тыңайтқыштармен бірге келіп түскен микроорганизмдер өсімдіктерді
ауруға шалдықтыратын кейбір микробтарды жояды (м әселен,
фосфоробактеринді колданғанда күибағыстың склеротиния ауруы
азаяды, бәсеңдейді). Бактериялы тыңайтқыштар топырақты пайдалы
микроорганизмдерге байытады.[3]
Биологиялық препараттардың ішінде ең құндысы — ферменттер.
Мысалы, амилаза, протеаза, пектиназа, целлюлоза және липаза
ферменттерінен жасалған биологиялық препараттар мал ағзасындағы зат
алмасуда ферменттер қатысуымен жүретін процестерге тікелей қатысып,
азықтың жұғымдылығын арттырып, өнімділікті молайтады. Ал
микроорганизмдерден алынатын амилоризин, амилосубтилин,
протосубтилин, калдерин, пектиноворум биологиялық препараттары
малдың ас қорыту жүйесінде азықпен бірге түскен күрделі көмірсулар
қосылысын (крахмал, клетчатка, пектин заттар) ыдыратып, ағзаға оңай
сіңетін көмірсулардың мөлшерін молайтады. Биологиялық препараттардың
өндірістік жағдайда алынатын түрі — мал азықтық ашытқылар басқа
микробтар пайдалана алмайтын көмірсутектердің (мұнай өнімдері) күрделі
қосылыстарымен қоректеніп, қоршаған ортада белоктың жиналуына
көмектеседі, яғни олар ағза үшін жетіспейтін азот қосылыстарының (амин
қышқылдары) көбеюін қамтамасыз етеді. Сондай-ақ, микроорганизмдерден
алынатын фитобактериомицин биологиялық препараттары өсімдіктердің
бактериялық ауруларына қарсы қолданылады. Гризин препараты
өсімдіктердегі ауру қоздырғыш саңырауқұлақтарға қарсы қолданылады.
Ал биологиялық препараттарын Қазақстан ғалымдары алды. Ол
өсімдіктердің тамыр жүйесіндегі шірітуші микроағзаларды жою үшін
Қорытынды

Бактериялы тыңайтқыштардағы микроорганизмдер
өсімдіктерге аса қажетті физиологиялық активті заттар да
(ауксиндер, витаминдер, түрлі органикалық қышқылдар т. б.)
түзеді, Микроорганизмдердің бір тобымен топырақты әрқашан
байыту нәтижесінде, олардың басқа топтарының тіршілігін
жандандыруға және жақсартуға болады. Соның нәтижесінде
өсімдіктерде косымша қоректік заттар түзіледі. Мәселен, бұған
фосфоробактериннің нитрификация процесін жақсартатыны
жатады. Бактериялы тыңайтқыштармен бірге келіп түскен
микроорганизмдер өсімдіктерді ауруға шалдықтыратын кейбір
микробтарды жояды (мәселен, фосфоробактеринді колданғанда
күибағыстың склеротиния ауруы азаяды, бәсеңдейді). Бактериялы
тыңайтқыштар топырақты пайдалы микроорганизмдерге
байытады.
Пайдаланылған әдебиеттер:

1. Аубакиров Х. Ə. А 91. Биотехнология:
Оқулық. Алматы: ЖШС РПБК «Дəуір»,
2011.- 368 бет.
2. Әлмагамбетов, Қ. Х. Биотехнология
негіздері.- Астана. 2007. - 204 б.
3. Қ.Х.Әлмагамбетов, Ә.О.Байдуйсенова,
Қ.M.Мұхаметжанов Микроорганизмдер
биотехнологиясы. - Астана, 2008. - 240 б.

Ұқсас жұмыстар

Биологиялық препарат түрлері

Ауыл шаруашылығында қолданылатын бактериалды препараттар

Ауыл шаруашылығында қолданылатын бактериалды препараттар жайлы

Азот және атмосферадағы азотты азотобактердің сіңіруі

Диагностикалық антигендер

Ірі қара малдың спорадикалық энцефаломиелиті

Микроорганизмдер биотехнологиясы

Гүлді дақылдардың аурулары

Биопрепараттар. Биопрепараттың түрлері

Биолюминесцентті организмдер

Пәндер