CBL Жедел ішек өтімсіздігі

Презентация қосу

Семей Мемлекеттік Медицина Университеті

CBL
Жедел ішек өтімсіздігі

Орындаған:Бияхметова А 502
Ержанова А 502

Семей 2017 жыл
• Н аукас 39 жаста.2күн бұрын жедел
флегмонозды холецистит диагнозы бойынша
холедистэктомия жасалған.Шағымдары:ішінің
кебуі,іштегі ауырсыну.
• Обьективті:жалпы жағдайы орташа
ауырлықта,пульсі 100; АҚ 90\70мм.сб іші
кепкен.
• Пальпацияда:ауырсынады,перитонеальді
симптодар теріс.Перкуторлы
тимпанит.Перистальтикасы білінбейді.Газ
шықпайды .Н әжіс болған жоқ.
Сізді ң болжамды
диагнозы ң ыз?
• Операциядан кейінгі жа ғ
дай,динамикалық Ішек ө тімсіздігі
Осы аурудың дамуында бейім
және әсер етуші факторды
атаңыз?
Бейім болу факторы:
1. туа біткен(Меккель дивертикуласы, ішек атрезиясы, мы қын ж әне со қыр
ішектің жалпы шажырқайы, әртүрлі қуыстар, құрсақ қуысына енуі.
2.ішектердің түйілуі, күш түсуі, жабысуы, деформациясы, ішекті ң
басылуы.
3. ішек қуысында әртүрлі бөгде заттардың болуы (өт тастары, н әжіс
тастары, аскаридалар және т.б.). Сонымен қатар ішек қабыр ғасында
(ісінулер) немесе көрші мүшелерде кисталар, ж үктілік жатыр ж әне т.б).
4. мүшелердің артық қозғалуы (сигманың ұзындығы, со қыр ішектің
қозғалғыштығы).

• 2. Алиментарлы фактор
1.тамақтану ережесінің бұзылуы (уақытсыз тама қтану, к өп сі ңірілуі, қатты
тағамдарды қолданғанда)
2.Толық тамақтанбау, май клеткаларының азаюы, құрса қта ғы б ұлшы қ ет
тонусының төмендеуі, ішектің моторлыфункциясыны ң өзгеруі.
Әсер ету факторлары:
1)құрсақ ішілік қысымның жедел көтерілуі
2)Физикалық күш түсу
3) Асқазан жолына көп тамақтың түсуі мен
ауыртпашылық тудыруы
Ішек өтімсіздік жағдайдың пайда болуына әсер ететін
жағдайлар:халық апаттарында, 1 және 2-ші д үние
жүзілік соғыста.Осы келтірілген мысалдар алиментарлы
фактор әсерінен болған.
Қазіргі кезде ішек өтімсіздігінің жиі кездесетін т үрі ол:
ішектің жабысуы.
Ішек өтімсіздігінің патогенезі,
патанатомиясы
• Ішек қуысынан токсикалық заттар қанға
түседі.(гистамин, холин, серотонин,
кетохоломин тәрізділер) бұлар тамыр
орталығына барып әсер етіп АҚ қысымын
төмендетеді. Ағзаның улануы болады.
Басында перистальтика күшейеді, кейін атония
дамиды(Парез).
• Сонымен қатар жедел ішек өтімсіздігінің
жергілікті өзгерістер кезінде жалпы
бұзылыстар байқалады, аурудың қауіпті
ағымында маңызды роль атқарады. Бұл
бұзылыстар странгуляция да байқалуы
мүмкін. Ішек өтімсіздігі болған жағдайда
ағза тәулігіне 10 литрға дейін сұйықтық
жоғалтады. Қалыпты жағдайда 1 л сілекей
бөлінеді. Асқазан сөлі 3-4 л, өт 1- л , ұйқы
безінің сөлі – 1,5л, ішек сөлі – 3-3,5 л.Осы
сұйықтықтар ағзадан құсық массасымен
жоғалады, ағзаның құрғауы болады және
витаминмен ферменттердің алмасуы
бұзылады.
• Жоғалған өзгерістер дамиды. Қанның
құрамындағы хлориттер төмендейді-(300-400
мг - дейін)калий, натрий, осының салдарынан
бұлшық еттердің әлсіреуіне әкеп соғады.
Қанның қоюлануы дамиды.
Гемоконцентрация, “жалған”лейкоцитоз
азотемия. Транссудатпен бірге көп мөлшерде
белок жоғалады, науқаста белок жетіспеушілік
туады және осының нәтижесінде жүйке
жүйесі зақымдалады.
• Ішектің түйілуі кезінде нервтердің қысылуы
қатты ауырсыну шақырады да рефлекторлы
түрде орталық нерв жүйесіне әсер етеді,
кейін шокты дамытады.
Ішек өтімсіздігінің жіктелуі
• Ішек өтімсіздігінің жіктелуі.
Көп жіктелулер ұсынылған (А.Б.Норнберг,
Чарквиани, 1967, П.М Щекотов 1966 А.Г.
Соловьев 1948 және т.б.)кітаптағы жіктелудің
көп тарағаны Н.Н.Еланскийдікі.
1.Болғанына байланысты туа біткен, жүре пайда
болған.
2.Д аму механизмі бойынша

М ех аникалық Д инамикалық
Обтурационды және странгуляционды Паралитикалық және спастикалық

Клиникалық ағымы бойынша -
бөліктік, толық, жедел,
созылмалы, қайталанбалы
Ішек өтімсіздігі:
Д инамикалық:
Спастикалық: Паралитикалық:
( дизентерия, (Жара қат,
улану) колика
лапаротомия,
шажырқай тамырлары-
ның тромбозы т.б.)
М е ханикалық:
Странгуляциялы Обтурациялы
( ішектің айналуы түйін (Тыртықтар,кисталар,
тәріздісі,ішектің ісіктер)

қысылуы)
Ішек өтімсіздігінің клиникасы.
• Ішек өтімсіздігінің клиникасы.
Ауру көбінесе кенеттен басталады, шок
жағдайлары да дамып тұрады. Іштің
ауырсынуы толғақ тәрізді сипатталады,
нәжістің бөгелуі ауаның бөгелуі, жиналуы,
көп түрдегі құсулар.
Жас балалар бұрын айғайламаған дауысын
шығарып айғайлайды және аяқтарымен
тепкіленіп, омырауға ұмтылады немесе
ұмтылмайды – нәрестеде инвагинация.
• Өтімсіздіктің деңгейіне байланысты нәжістің
және желдің бөгелу симптомдары байқалады.
Алдыңғы ішек өтімсіздігіне қарағанда құсу
қаттырақ болады және де жеңілдік бермейді.
Антиперистальтиканың себебіне байланысты
нәжістің иісі болуы мүмкін. Жоғалған
сұйықтықтар кезінде клоникалық
қалтырауларды шақыруы мүмкін. Ауру
асқынған кезде жоғарлайды.
• Симптоматика.
Жедел ішек өтімсіздігін анықтау үшін:
1.Анамнез: Науқастың ауыр халіне қарамай
аурудың қалай басталғанын, нәжістің
сипатын және ақырғы рет қашан болғанын
анықтау керек. Бұрында ұстамалары болды
ма екенін білу керек. Науқастан қандай
операция болды және жарақаттары бар ма
екенін немесе ауыратынын анықтау керек.
2.Қарағанда: науқасты толық және анық қарау
керек. Науқастың жедел ішек өтімсіздігін
қарағанда жара қақпасының жиі кездесетін
жерінен бастау керек, өйткені қысылған
жарықты анықтау қажет.
Кейін науқастың тері жабындысындағы
тыртықты тексеру керек. Операциядан
кейінгі жараны тексерген сияқты ішті
қараған кейін шектелмеу керек. Кеудені де
қарау керек. (мүмкін бұрын
торакоабдоминальді оқ тиіуі болған шығар)
Бұрын оқ тиген жерде ішектің жабысуына
немесе дифрагмальді жарыққа күмандануға
болады.
Жедел ішек өтімсіздігіне ішті зерттегенде
керекті белгілерді байқау қажет.
• ЖІӨ-де іштің кебуі керекті белгілердің бірі
болып табылады. Іштің кебуі обтурацияның
орналасуы және аурудың уақытына
байланысты әртүрлі болуы мүмкін. Жоғарғы
өтімсіздік жағдайда іштің кебуі аз немесе
болмауы мүмкін , бірақ төменгі жақта
байқалса соғұрлым көп жел жиналады,
әсіресе тоқ ішектің өтімсіздігіне көп жиналу
байқалады. Аурудың уақыт өткен сайын
метеоризм дәрежесі үлкейеді.
• ЖІӨ-гі кезінде пальпацияны байқап жасау
керек, жұмсақ екі қолмен науқастың құрсақ
қабырғасына беткей пальпация жұмсақ түрде
ауырсыну тудырмау керек. Терең
пальпацияда ауырсыну жері табылады, онда
қысылған ішектің орналасуы сәйкес келеді.
Пальпация кезінде тексеріп жатқан саусаққа
ішектің қатаюы сезілуі мүмкін немесе
созылыңқы қорғанысы байқалады.
• Құрсақ қабырғасын жеңіл шайқағанда
мынандай феномен алуға болады. Онда
“шайқалу шуы”естіледі. Симптом
И.П.Склярова (1920) Бұл симптом ішек
өрімінің созылуын білдіреді, өйткені онда
сұйықтықпен желдің толуын айтады. Бұл
белгі аурудың асқынғанын дәлелдейді және
шұғыл операция қажеттілігімен сипатталады.
Аускультация іштің маңызды диагностикасында
үлкен роль атқарады. А.Г.Лидской бойынша
(1934) обтурационды өтімсіздіктің алғашқы
кезеңінде ішектің моторлы функциясы
сақталып, тыңдағанда шуылдар естілуі
мүмкін.
Рентгенологиялық өзгерістер:
странгуляциялық және обтурациялық
• Н ауқасты қозғалтқанда
деңгей
өзгереді.Странгуляционды
өтімсіздікте 1 сағаттан кейін
табақша пайда болады, ал
обтурацияда 3-5 сағаттан кейін.
Табақша саны 1-ден 15-ке дейін
және одан да көп болуы мүмкін.
• Ішек өтімсіздігінің механикалық және
динамикалық
функциональды диагностикасы.
• Механиқалық Динамиқалық
1.Ұстама тәрізді ауырсыну 1.Тұрақты ауырсыну
2.Жағдайдың ауырлығы 2.Ауырлығы жоқ
3.Мазасыздану 3.Науқас тыныш
4.Іш ассиметриялы болуы 4.Іш ассиметрия
мүмкін

5.Ішек перистальтикасы көрініп 5.Перистальтика жоқ
және естіледі

6.Құсу жиіледі,жеңілдік 6.Сирек құсу
әкелмейді

7.Сифонды клизма көмектеспейді
7.Клизма ем беру
немесе біраз жеңіл сезінеді.
мүмкін
8.Паранефральді 8. Ем беруі мүмкін
блокада уақытша
жеңілдік береді
9. Рентгенограммада 9. Клойбер
Клойбер табақшалары жоқ
табақшалары
10. Ауру күшейеді,
10. Ауру ағымы
пульс жиілейді,АҚ
қалыпты
қысым төмендейді.
11. Көрсеткіші
операция 11. Консервативті ем

Механикалық Динамикалық
• ЖІӨ кезіндегі дифференциялдық диагноз.
• жедел аппендицит
• асқазанмен 12 елі ішектің тесілуі
• жедел панкреатит
• мезентериальді тамырлардың тромбозымен
эмболиясы
• жедел холецистит
• жатырдан тыс жүктіліктің үзілуі
• бүйрек ұстамасы
• алиментарлы интоксикация
• пневмония
• миокард инфарктісі
• жүктілік және ЖІӨ
• жыныс безінің айналуы.
Жедел ішек өтімсіздігінің ағымы.
ЖІӨ ағымымен дамуы әр алуан. Ауру
клиникалық көріністерімен және кей кезде
тез ағымда жүреді немесе біртіндеп баяу
түрде өтеді. Бұл ішек өтімсіздігінің түріне
және сипатына байланысты, ішек өрімінің
және шажырқайдың қысылуы дәрежесі.
• Норнберг – Чарквиани бойынша ішек
өтімсіздігінің ағымында 3 кезең
ажыратылады.
• 1-кезең. Бастапқы кезең жақын арады
дамиды. Осы кезеңнің басты белгісі болатын
ұстама ауырсыну, жиі асқынуы болатын шок
жағдайы. Құрсақ қуысын рентгенограммаға
қайта түсіргенде газды көпіршік анықталады,
бірақ сұйықтық деңгейі байқалмайды.
• 2-кезең. Аралық кезең (12-36 сағат) Осы
кезеңге гемодинамикалық ығысу және
пульстің жиілігі тән, АҚ қысымының
төмендеуі. Ауырсыну өзінің ұстама тәрізді
сипатын жоғалтып, ауырсыну тұрақты болып
тұрады. Іш кепкен ассиметриялы ішек
перистальтикасы тыныштық жағдайда
ауысып тамшы тамғандай шуыл естіледі.
Нәжіс тоқтап ауаға толады. Эритроцитоз
гипергемоглобинурия – қанның ұюы, құрғау
болады. Жиі клойбер табақшасы анықталады
“шайқалу шуы” оң.
• 3-кезең. Кеш немесе терминальді 36 сағаттан
соң дамиды. Функциональды өзгерістер және
тұрақты болады. Гемодинамика
бұзылысының өршуі: пульсі жиі, кіші, АҚ
қысымы төмен, тілі құрғақ, нәжіс иісті
құсық, олигоурия, іші кепкен,
перистальтикалар жоқ. Көптеген клойбер
табақшасы.
Емі:

• Ішек өтімсіздігінің қандай түрінде болмасын
емді басында консервативті жолмен
бастайды, ол кей жағдайларда науқасқа
көмектесіп жазады, басқадай кезінде
операция алдындағы дайындық болып
саналады:
Интоксикациямен күресу, ішектің дұрыс
қалыпты жүруіне шаралар қолдану
-Асқазанға активті аспирация жасау(Жуу,назо-
гастральді зонд)
-Сифонды клизма
-Паранефральді тосқауыл
-Инфузиялы-дезинтоксикациялық ем
(дегидратациямен күресу).
Емдеу шараларын жүргізу өтімсіздік формасы,
уақыты аурудың басталуынан бастап және
науқастың жалпы жағдайына байланысты.
Емдеу ішек өтімсіздігін шақыратын
факторларды жоюға арналады, су тұзды
айналымның бұзылуымен күресу,
интоксикациямен, жүрек қан тамыр жүйесін
ұстап тұрған жүйке – бұлшық ет
аппаратының функциясының бұзылысымен,
күресумен аяқталады.
Ішек өтімсіздігінің көбінесе жиі бастапқы
сатыларында сифонды клизма және асқазан-
ішек жолдарының декомпрессиясы. Сифонды
клизма көмегімен сигма тәрізді ішек
айналуларын орнына келтіруге болады.
• Сифонды клизманың тәсілі.
1.дәрігердің қатысуымен жасалынады, оң
немесе теріс қорытындысына көзін жеткізу
керек.
2.Сифонды клизмада ыңғайлысы жуан
асқазан зонды, оған түтік арқылы үлкен
қақпақша жалғанады түбі (20-30см), тік
ішекке 10-15см-ге дейін кіргізеді.Су толған
соң қақпақшаны 1-1,5м жоғары көтереді су
ішекке кіру үшін, қақпақшадан су
азайғанда оны тез арада төмен қарай
түсіредіде, ішектен шыққан жел және
нәжістерді төгіп тастайды да, таза су
• Толық диагноз қойылмағанша және
операциялық емнің керек, керек еместігін біліп
алмағанша наркотикалық немесе
спазматикалық заттарды қолдануға болмайды.
Сонымен қатар науқасқа кез-келген
медикаменттерді науқаспен кеңесіп алмағанша
немесе басқа емдік орындарға ішек
өтімсіздігімен түспегенше қолданбайды.
Жалпы консервативті ем жақсы эффект
динамикалық ішек өтімсіздігінде (құрсақ арты
гематомасы, )және барлық механикалық ішек
өтімсіздігінде оперативті емді жедел түрде
қолданамыз.
• Операцияға көрсеткіш: Механикалық І.Ө.-де
операция алдындағы дайындық 2-сағаттың
ішінде жедел түрде операцияға алыну керек.
•Жансыздандыру – эндотрахиальды наркоз. Операция –
ортаңғыаралық лапаратомия, құрсақ қуысына ревизия жасалынады.
Хирург ішектің жабысқан жерін ажыратады. Шажырқай түбіне 200-400
мл 0,25 новокаин ерітіндісі енгізіледі.
• Алдымен соқыр ішеккке көңіл бөлінеді. Егер
ол үрленген болса, онда жабысқан жерін тоқ
ішектен іздеу керек, егер жабысқан болса онда
ащы ішектен ізделінеді. Жабысқан жерден
жоғары ішек үрленген ішек түйіні цианозды
түсте, сұйықтық пен толған, перистальтикасы
болу. Жабысқан түйіннің төменгі жерінде
ішек жабысып тұрады.
Ішекті пункция немесе энтеротомия арқылы
босатады, көбінесе саумалау көмегімен ащы
ішек тоқ ішекке ығысады, ол одан жуан зонд
арқылы шығады. Жабысқан жерден айналған
ішекті босатып оның өмірге қабілеттілігін
байқау қажет.

Ұқсас жұмыстар

Өңеш атрезиясы

Іш жарығының асқынулары, қысылған жарықтар, емі алдын-алу шаралары

Ішек өтімсіздігі. Ащы және тоқ ішектің анатомиясымен физиологиясы

Жедел панкреатитті жіктеу

Балалардағы диспепсиялық синдром

Құрсақтың алдыңғы қабырғасының қабаттары

Алдыңғы құрсақ қабырғасының қабаттары

Жедел панкреатит

Перитонит - құрсақ қуысының қабырғаларын және ағзаларды астарлаған серозды қабат болып табылатын ішастардың қабынуы

Асқорыту жүйесінің ауруларымен ауыратын науқас балаларды аспаптық және зертханалық тексеру әдістері

Пәндер