ҚР ҰБ-ның ақша-несие саясаты

Презентация қосу

Курстық жұмыс

Тақырыбы: ҚР ҰБ-ның ақша-несие
саясаты
Кіріспе

Ақша – несие саясаты ақша, несие және банктердің атқаратын қызметтеріне
байланысты туындайтын ақша қатынастардың ерекше жүйесін зерттейді.
Ақша – несие саясаты Қазақстан Республикасында ҚР Ұлттық Банкімен елдің
банктік пайыздық ставкаларын, валюта курсын, төлем қабілеттілігін аны қтау
жолымен іске асады. Сонымен қатар ақша массасы көлемінің кеңеюіне
немесе оның қысқаруына бағытталуы мүмкін.
Еліміздегі ақша-несие саясатын анықтайтын және жүзеге асыратын орган
ретінде Қазақстан Ұлттық банкісінің алдына Елбасымыз өз жолдауында
келесі міндеттерді қояды:
инфляция қарқынының бәсеңдету және инфляцияның өсуінің теріс
салдарларын азайту үшін нақты айырбас бағамының тиісті икемділігін
қолдауға және сонымен бірге экономикалық өсуді ынталандыру;
ең төменгі резервтік талаптарды есептеу әдістемесін жетілдіру.
Өз мәніндегі ақша-несие саясатын жүргізу ғана Ұлттық банкке және
оның жүргізіп отырған ақша-несие саясатына деген нарық
қатысушыларының және жалпы халықтың сенімін қамтамасыз ететін
болады.
Ақша несие саясатының стратегиялық мақсаттары
Ақша-несие саясатының мақсаты - елдегі қаржы нарығының тұрақтылы ғын сақтауға,
сақтандыру нарығының, бағалы қағаздар нарығының әрі қарай дамуына және банк
жүйесінің нығая түсуіне, экономикалық нақты секторды банктерді ң несиелеуіні ң әрі қарай
өсіру үшін жағдай жасауға, сондай-ақ жинақтаушы зейнетақы қорларыны ң жетілдірілуіне
мүмкіндік туғызады және ұлттық валюта тұрақтылығын, яғни оның төлем қабілеттілігі мен
басқа шетел валюталарына қатысты тұрақтылығын қамтамасыз етуді к өздейді.

Ақша несие
саясатының
мақсаттары
келесідей жіктеледі
Ақша несие саясатының түрлері
Ақша несие саясатының құралдары
Ақша несие саясатының құралдарын төмендегідей
топтастыруға болады:
Қазақстан Республикасының ақша жүйесі мен ақша
массасы
Ақша жүйесі – бұл тарихи түрде қалыптасқан және ұлттық
заңдылықтармен бекітілген ақша айналысын ұйымдастыру
формасы.
Ақша жүйесінің өзіне тән типтері және элементтері болады. Ақша
жүйесі келесі лементтерден тұрады:
Ақша массасы
Ақша массасы – жеке тұлғаларға, кәсіпорындармен мемлекетке тиісті
және шаруашылық айналымына қызмет ететін сатып алу және төлем
құралдарының жиынтығы.
Өнеркәсіп жағынан дамыған елдердің қаржылық статистикасында
ақша массасын анықтау барысында мынадай ақша агрегаттарын
қолданылады:
ҚР ның ақша несие саясаты мен режімдері
Ақша-кредит саясатының негізгі мақсаты бағаның тұрақтылығын
қамтамасыз ету болып табылады. Қазақстан Республикасы Ұлттық
Банкінің осы мақсатқа жету жөніндегі шаралары экономикалық
өсуді қолдауға, депозиттік нарықтың әлуетін дамытуға, сондай-ақ
банк секторының кредиттік белсенділігін қалпына келтіруге ықпал
етеді.
Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі қазақстан
экономикасының ішкі және сыртқы бәсекеге қабілеттілігі
арасындағы тепе-теңдікті қамтамасыз етуге бағытталған
айырбастау бағамы саясатын жүргізуді жалғастырады. Бағамдық
саясат үнемі өзгеріп отыратынәлемдікконъюнктуражағдайында
отандық өндірістің бәсекеге қабілеттілігіне теріс әсер етуі
мүмкін ұлттық валютаның нақты бағамының біршама
ауытқуларына жол бермеу мақсатында жүргізіледі.
Айырбастау бағамын таргеттеу, ақша агрегаттарын таргеттеу,
«номиналды зәкірді» белгілемей ақша-кредит саясаты және
инфляцияны таргеттеу ақша-кредит саясатының негізгі режімдері
болып табылады.
Айырбастау бағамын таргеттеу режімі инфляция деңгейі төмен елдің валютасына
қатысты ұлттық валютаның айырбастау бағамын белгілеуді немесе шегінде ұлттық
валютаның айырбастау бағамы еркін қозғалатын көлденең және көлбеу дәлізді белгілеуді
немесе сауда әріптес елдердің валюта қоржынына қатысты нақты айырбастау бағамын
таргеттеуді көздейді.
Ақша агрегаттарын таргеттеу режімі ақша агрегаттарын аралық мақсат ретінде
пайдалану арқылы бағаның тұрақтылығына қол жеткізуге бағытталған. Бұл режім
кезінде ақша-кредит саясатының негізгі күш-жігері ақша агрегатының өсу қарқынын
нысаналы деңгейде ұстап тұруға бағытталған.
Нақты номиналды зәкірсіз ақша-кредит саясатының режімі орталық банктердің
номиналды көрсеткіштердің нақты мәндеріне қол жеткізу бойынша кез келген
міндеттемелерді қабылдаудан бас тартуын көздейді. Сонымен қатар, орталық банктер
ұзақмерзімді мақсаттарын (экономиканың тұрақты өсуі, жұмыспен жоғары деңгейде
қамтылу, төмен инфляция) ғана жариялай отырып, ресми түрде жарияланбайтын аралық
бағдарды белгілейді.
Инфляциялық таргеттеу ортамерзімді болашаққа инфляция бойынша сандық
мақсаттың көпшілікке жария етілуін және орталық банктің ағымдағы инфляцияны ақша-
кредит саясаты құралдарының көмегімен оның нысаналы көрсеткішіне сәйкес келтіруге
бағытталған іс-қимылын көздейді.

Инфляциялық таргеттеуді енгізу кезеңінде Ұлттық Банк операциялы қ мақсатты айқындай үшін
пайыздық арнаны тестілейтін болады. Коммуникациялық стратегия экономикалы қ агенттерді ң
инфляциялық болжамдарын қалыптастыруға және басқаруға бағытталатын болады.
Осылайша, 2020 жылға дейінгі ақша-кредит саясаты инфляциялы қ таргеттеу режіміне к өшуге
арналған шаралар кешенін іске асыруға бағытталатын болады. А қша-кредит саясатыны ң б ұл
режімі экономиканың орнықты дамуына ықпал етіп, елдің әлемнің неғұрлым дамы ған отыз
елінің қатарына кіруі бойынша стратегиялық мақсаттарға қол жеткізуіне жәрдемдесетін болады.
Қорытынды
Қорыта келгенде, қазіргі таңда Қазақстанда жүргізіліп отырған ақша-несие саясаты
жайлы мынадай түйіндер шығаруға болады:
- ақша-несие саясаты – бұл айналыстағы ақша жиынын, несие көлемін, сыйақы
мөлшерлемесін өзгертуге, жалпы банк жүйесінің қызметін реттеуге бағытталған
шаралар жиынтығы;
- ақша-несие саясатының басты мақсаты – ұлттық валютаның тұрақтылығын, яғни
оның төлем қабілеттілігі мен басқа шетел валюталарына қатысты тұрақтылығын
қамтамасыз етуді көздейді;
- ақша-несие саясатының макроэкономикалық деңгейдегі субьектісі – Ұлттық банк
болып табылады;
- ҚР Ұлттық банкінің басты міндеті – ұлттық валютаның тұрақтылығын қамтамасыз
ету, ҚР-дағы ақша-несие саясатын жүргізу, екінші деңгейлі банктер қызметін
қадағалау;
- ақша-несие саясатының Ұлттық банк тарапынан реттеу обьектілеріне
экономикадағы қолма-қол және қолма-қол ақшасыз жиын жатады;
- Инфляциямен күрес - ақша-несие саясатының басты мақсаты. Инфляцияны реттеу
жөнінде қолданылатын шаралар Ұлттық банктің ақша-несие саясатының негізгі
бағыттарында айқындалған.
Жалпы алғанда, бүгінгі еліміздің экономикасын сараптаушы әлемдік сарапшылар
тұрақты әрі қарқынды дамып келе жатқан жағдайын жоғары бағалауы - әуел
бастағы нарықтық экономиканы таңдауындағы дұрыс бағыт алғанын айғақтайды.
Бүгінгі таңда Қазақстанда жүргізіліп отырған ақша-несие саясаты соңғы жылдар
көлемінде қалыптасудың жолынан өтіп, тұрлаулы саясатқа айналалғанына куә
болып отырмыз.
Қазақстанда ақша-несие саясатын реттеу мақсатында келесілер ұсынылады:
Макроэкономикалық саясат саласында салық, бюджет және ақша-несие
жүйелерін реформалау жолымен бірқатар міндетін шешу алда тұр. Соңғы жылдары
Қазақстан экономикасының дамуына әсер ететін сыртқы факторлар едәуір өзгерді.
Бұл бірінші кезекте мұнай экспортының өсуіне, еуроға шаққанда айырбас бағамы
қатысының өзгеруіне, шетел капиталдың едәуір ағынына байланысты.
Осы жағдайларды ескере отырып және Қазақстанның ақша-несие саясатын реттеу
мақсатында төмендегілерді ұсынамын:

Ұқсас жұмыстар

ҚАРЖЫ ЖӘНЕ ИНФЛЯЦИЯ: ӨЗАРА БАЙЛАНЫСЫ МЕН ӘРЕКЕТТЕСТІГІ

ҚР-ның ақша-несие саясаты

Ақша-несие саясаты туралы

Ұлттық банкының ақша - несие саясаты

Қазіргі жағдайда Қазақстан Республикасының Ұлттық банкының ақшанесие саясаты

Экономикалық мемлекеттік зерттеу

Қарыз мерзімі

ЭКОНОМИКАНЫҢ МЕМЛЕКЕТТІК РЕТТЕУІ

Мемлекеттің ақша, несие саясаты

Коммерциялық банк

Пәндер