МАТЕРИЯЛЫҚ НҮКТЕНІҢ САЛЫСТЫРМАЛЫ ҚОЗҒАЛЫСЫНЫҢ ДИНАМИКАСЫ

Презентация қосу

МАТЕРИЯЛЫҚ НҮКТЕНІҢ
САЛЫСТЫРМАЛЫ
ҚОЗҒАЛЫСЫНЫҢ ДИНАМИКАСЫ

Н үктенің салыстырмалы қозғалысының және
салыстырмалы тыныштық күйінің теңдеулері

Динамиканың немесе Ньютонның заңдары, бұрын
айтылғандай, инерциялық (қозғалмайтын) санақ
жүйесінде орындалатыны белгілі.
Енді кез келген қозғалмалы Oxyz яғни инерциялық
емес санақ жүйесіндегі нүктенің қозғалысын
қарастырайық.
Н үктенің күштер әсерінен қозғалмалы санақ жүйесіндегі
қозғалысын салыстырмалы қозғалыс деп атаймыз.
Нүктенің салыстырмалы қозғалысының
дифференциалдық теңдеуін анықтау үшін, алдымен
оның салыстармалы үдеуін табайық.
Динамиканы
ң негізгі заңынан

Олай болса бұл теңдеудің түрі динамиканың ІІ-ші заңына
ұқсас:
(1)-ді нүктенің салыстырмалы
u u
қозғалысы динамикасының
негізгі теңдеуі деп атаймыз.
Теңдеуден байқайтынымыз:
Салыстырмалы қозғалыс динамикасының барлық
теоремаларымен теңдеулері абсолют қозғалыстың теоремалары
мен теңдеулеріндей құралады. Тек қана салыстырмалы
динамикасы теоремаларында, теңдеулерінде әсер ететін
күштерге кориолис және тасымал тнерция күштері қосылады.

Дербес жағдайлар.

1. Егер қозғалмалы Oxyz санақ жүйесі ілгерілемелі
қозғалыста болса , кориолис

инерция күші

Олай болса u

2. Егер Oxyz санақ жүйесінің өстері ілгерілемелі, тұрақты
жылдамдықпен
ω ω

қозғалса, онда және m
Демек, бұл жағдайда нүктенің абсолют қозғалсымен оның
салыстырмалы қозғалысы бірдей теңдеумен жазылады.
Олай болса
а) мұндай қозғалыстағы санақ жүйесі инерциялық санақ
жүйесі болғаны;
в) Oxyz санақ жүйесі ілгерілемелі бір қалыпты
жылдамдықтағы қозғалыста ма немесе тыныштық күйде ме –
оны ешқандай механикалық экспериментпен анықтау мүмкін
емес. Бұл тұжырым – классикалық механикада Галилейдің
салыстырмалы принципі деп аталады.
Жер бетінің маңындағы денелердің салыстырмалы
қозғалысы мен тыныштығы
Жердің және жермен байланысты санақ жүйесінің
бұрыштық жылдамдығы аз шама. Шынында да,

1) Бұрыштық жылдамдығының жер бетіндегі нүктенің
салыстырмалы тыныштық күйіне әсері.
Нүктенің тыныштық күйі = 0 теңдеумен беріледі.
1)
Бұрыштық жылдамдығының жер бетіндегі
нүктенің салыстырмалы тыныштық күйіне
әсері.
Нүктенің тыныштық күйі = 0 теңдеумен беріледі.
Мұнда
нү ктенің әсер центріне тартылыс күші, нормаль
қысым күші.
Нүкте меридианымен солтүстік жарты шарда
солтүстіктен оңтүстікке қарай қозғалса, кориолис
үдеуі шығысқа, кориолис күші батысқа бағытталады.
Ал нүкте осы жарты шарда оңтүстіктен солтүстікке
көтерілетін болса, кориолис күші шығысқа
бағытталады. Екі жағдайда да күш нүктені оңға
ауытқытады. Сондый-ақ нүкте оңтүстік жарты шарда
қозғалса, жер айналуына байланысты Кориолис күші
нүктені солға ауытқуға әсер етеді.
Осыған байланысты солтүстік жарты шарда
өзендердің сол жағалауы кеуделінеді, көбірек
ойылады, өзендердің оң жағалауы жар болады,
оңтүстік шарда өзендердің сол жағалауы
кеуделінеді.
Бэр заңы. Осы себептенде тұрақты жел
бағыттары, теңіз ағымдары не солға, не о ңға
ауытқиды.

Ұқсас жұмыстар

Еркін материялдық нүктенің динамикасы

Материялық нүкте динамикасы

механика

ЕРКІН ЕМЕС МАТЕРЯЛЫҚ НҮКТЕ ҚОЗҒАЛЫСЫНЫҢ ДИФФЕРЕНЦИАЛДЫҚ ТЕҢДЕУЛЕРІ ЖӘНЕ ОНЫ НҮКТЕ ДИНАМИКАСЫНЫҢ НЕГІЗГІ ЕСЕПТЕРІН ШЕШУ ҮШІН ҚОЛДАНУ

АЙНАЛМАЛЫ ҚОЗҒАЛЫС

Импульс моменті

АЙНАЛМАЛЫ ҚОЗҒАЛЫС ДИНАМИКАСЫ

Кванттық ротатор

Материялық нүктенің түзу сызықты тербелістері

Шығармашы лық деңгей

Пәндер