Сыртқы үйкелістің механико-физикалық табиғаты

Презентация қосу

Қостанай Инженерлік Экономикалық Университеті

Сыртқы үйкелістің
механико-физикалық
табиғаты

Орындаған:Жұмағазин Д.А
Үйкеліс – екі дененің жанасып жатқан
беттерінің түйісу аймағында пайда
болатын салыстырмалы жылжуға
қарсыласу құбылысы.
Үйкелістің беткі жағы – үйкеліске қатысатын
дененің беткі жағы.

Үйкеліс түрінің жіктемесіне келесі белгілер
жатады:
дене қозғалысының болуы
оның сипаты,
майлау материалдарының болуы.
Дененің салыстырмалы қ озғ алысы бойынша
тыныштық жағ дайдағ ы жə не қ озғ алыстағ ы
ү йкеліс болып бө лінеді.
Тыныштық жағдайдағы үйкеліс – макрожылжусыз
микро- жылжу кезіндегі екі дененің үйкелісі.
Қозғалыс кезіндегі үйкеліс – бір-бірімен

салыстырмалы түрде қозғалыста болатын екі
дененің үйкелісі.
Салыстырмалы қ озғ алыс сипаттамасы бойынша ү йкеліс сырғ анау
ү йкелісі жə не тербелу ү йкелісі, сырғ анап тербелу ү йкелісі болып бө лінеді.
Сырғанау үйкелісі – жанасу нүктесінде мəні жəне (немесе) бағыты
бойынша əртүрлі болып келетін қозғалыстың үйкелісі. Сырғанау
үйкелісі сырғанаудың барлық тірегіне (сырғанаудың мойынтірегі
(подшипник), төлке (втулка), ішпек (вкладыш), бағыттаушы жəне
т.б), сондай-ақ, жерді əзірлеуде жер қазатын машиналардың жұмыс
тетіктеріне тəн.
Тербеліс үйкелісі – жанасатын денелердің жылдамдық мəні жəне

бағыты тым болмағанда байланысқа түсетін аумақтың бір
нүктесінде біркелкі болып келетін қозғалыстың үйкелісі. Тербеліс
үйкелісі тербеліс тірегіне (шар, ролик, ине тəрізді мойынтіректерге,
көлік машиналарының дөңгелектеріне), жан- шымалы біліктерге
жəне т.б. тəн.
Сырғанап тербелу үйкелісі – түйісу аймағындағы бір мезгілдегі

тербелу мен сырғанау үйкелістері кезіндегі шектес екі дене
қозғалысының үйкелісі. Сырғанап тербелу үйкелісі тісті жəне
белдікті беріліске, еркін жүрісті муфтаға тəн.
Түйіскен екі дененің өзара ауысуына
қарсыласуды Fүйк үйкеліс күші сипаттайды.

Үйкеліскүші – бір дененің үстіңгі қабатына
сыртқы күштің ықпалымен, осы денелердің
арасындағы ортақ шекараға тангенциалді
бағытталған салыстырмалы орын
ауыстыруы кезіндегі қарсылық күші.
Үйкеліс кү ші ө зінің бағ ыты бойынша бір
денені екінші денеге қ атысты
ығ ыстыруғ а ұ мтылатын сыртқ ы кү штің
тангенциал құ рамдас бө лігіне қ арама-
қ арсы болады. Бұ л жағ дайда ол сыртқ ы
кү штің қ алыпты құ растырушы модулі
бойынша тепе- тең жə не осы денелер
арасындағ ы ортақ шекарағ а
перпендикулярлі бағ ытталғ ан. Тепе-тең
коэффициентті ү йкеліс коэффициенті kү йк
деп атайды.
Үйкеліс коэффициенті – үйкеліс күшінің
осы денелерді бір-
біріне жабыстыратын қалыпты күшіне
қатынасы

мұндағы N – денелерді бір-біріне
жабыстыратын қалыпты күш, Н.
Үйкеліс коэффициенті кө птеген
жағ дайларғ а, соның ішінде, қ ос
ү йкеліс денелері материалының
тү рінен, олардың ү стің гі
қ абаттарының ө ң деу сапасына т.б.
тə уелді.
Үйкеліс коэффициенті мə нін
анық таудың ə ртү рлі ə дістері бар.
Үйкеліс денелерінің ү стің гі қ абаты
материалдарын зерттеудің он ə дісі белгілі.
1. растрлік
2. жарық түсірілген электронды микроскопия,
3. оптикалық
4. акустикалық микроскопия
5. рентген кескін
6. рентгендік флюоресценция
7. рентгендік құрылымдық талдау,
8. микро қаттылықты өлшеу,
9. эллипсометрия
10. потенциалдардың түйіспелік айырымы жатады.
Үйкеліс жұ мысы – уақ ыт пен кең істікте жү йе
ө лшемдерінің ө згеруі кезінде термодинамикалық
жү йемен фрикциондық жұ п тү рінде қ оршағ ан ортағ а
жə не фрикциондық жұ п элементте- рінің материалына
берілетін энергия:

мұндағы v(t) – t уақыт функциясында денелердің
салыстырмалы ауысу жылдамдығы.
Назарларыңызға рахмет!

Ұқсас жұмыстар

Үйкеліс күшінің формуласы

Сырғанау үйкеліс күшімен тербеліс үйкеліс күшін салыстыру

Домалау үйкелісі

Тербеліс түрлері

Үйкеліс күші. Техникада үйкеліс әрекетін ескеру

ТОЛҚЫН ТЕҢДЕУІ

Беттік құбылыстың термодинамикасы

Каучук түрлері

Үйкелетін денелер Үйкеліс коэффициенті

ГЕОЛОГИЯЛЫҚ ЭКЗОГЕНДІК ПРОЦЕСТЕР

Пәндер