Көлік техникасын өндіру бойынша негізгі терминдер мен анықтамалар




Презентация қосу
Көлік техникасын өндіру бойынша
негізгі терминдер
мен анықтамалар
Автоматтық манипулятор – қозғалу функцияларының
орындалуын оператордың қатысуынсыз қамтамасыз ететін
құрылғы.
Агрегат – машинаның белгілі бір функцияларды
орындайтын және оның бөлшектерін, топтамаларын,
буындарын аяқталған конструктивті-жинау элементіне
біріктіретін бөлігі.
Ағымды өндіріс – бұйымды белгілі бір интервалмен шығару
және технологиялық жабдықтарды технологиялық үдерістер
операцияларының орындалу кезегімен орналастыру арқылы
сипатталатын өндіріс.
 
Айналым ға беру () – аспаптың немесе дайындаманың бір
айналымына сәйкес келетін беру.
Ақпараттық жүйе – өнеркәсіптік роботтар (ОР) мен сыртқы
ортаның жағдайы жайлы ақпаратты алу, өзгерту, өңдеу
және беруді қамтамасыз ететін өзара байланысқан және
өзара әсерлескен техникалық құралдар жиынтығы.
База – дайындамаға немесе бұйымға тиесілі болып және
базалау үшін қолданылатын жазық бет немесе осы
функцияларды орындайтын жазықтықтар қатары, ось, нүкте.
Базалық деталь – бұйымның күрделі элементтерін жинау
басталатын деталь.
Базалық буын – машинаның күрделі элементін жинау
басталатын буын.
Басқару жүйесі – оқытуды (бағдарламалауды), бағдарламаны
сақтау және оны қайта жаңартуды (ақпаратты санау
және басқару белгілерін өнеркәсіптік роботты ң орындау
органына
беру) қамтамасыз ететін өзара байланыс қан ж әне өзара әсер
ететін
басқару құралдарының функционалды жиынтығы.
Бекітпе – өңделетін дайындаманың немесе жинақ бірлігіні ң
мықтап бекітілген кезінде орындалатын технологиялы қ
операцияның бір бөлігі.
Беру – дайындаманың немесе кесу жиегіні ң қарастырып
отырған нүктесінің беру қозғалысы бойынша осы нүктені ң
траекториясы бойымен жүріп өткен қашықты ғыны ң қоз ғалыс
циклдарының сәйкес санына қатынасы.
  қозғалысы () – жылдамдығы кесудің бас қозғалысы
Беру
жылдамдығынан кем болатын дайындаманың немесе кесу
аспабының түзу сызықты немесе айналма қозғалысы.
Беру қозғалысының жылдамдығы () – беру
қозғалысындағы кесу жиегінің қарастырылып отырған
нүктесінің жылдамдығы.
Беттік ақау – деталь бетіне шығып тұратын капилляр
түріндегі ақау немесе сызат.
Бұйым – өндірістің соңғы сатысындағы өнім. Берілген
жөндеу өндірісінің нысанына байланысты жинақталып
аяқталған өнім (мысалы, экскаватор, локомотив және т.б),
сонымен бірге жеке элементтер де (мысалы, агрегат, буын,
деталь) өнім бола алады.
Бұйым жасаудың еңбексыйымдылығы – жұмыс уақыты
бірлігінде анықталатын бұйымды шығаруға жұмсалған
еңбек шамасы.
Бұйым конструкциясының технологиялылығы –
бұйымды шығару, жөндеу және техникалық күтуді
шығарылуы,
пайдаланылуы және сапа көрсеткіштері бірдей жағдайдағы
конструкциялармен салыстырғандағы ең тиімді технология
бойынша қамтамасыз ететін конструкция қасиеттерінің
жиынтығы.
Бұйым конструкциясы технологиялылығының деңгейі
(Кд) – технологиялылықтың қол жеткізген көрсеткішінің
техникалық тапсырмада берілген базалық көрсеткіштің
мәніне қатынасы.
Бұйымның материалсыйымдылығы – масса бірлігімен
анықталатын бұйымды өндіру мен оны пайдалануға
жұмсалатын материалдар көлемі.
Бірліктік өндіріс – ереже бойынша қайта өндіру
қарастырылмаған және бірдей өнімдерді кіші көлемде
шығарумен сипатталатын өндіріс.
Дайындау-аяқтау уақыты – орындаушының
технологиялық операцияларды орындауға, дайындауға
және технологиялық жабдықтарды ауысым соңында ретке
келтіруге жұмсалатын уақыт аралығы.
Даналық уақыт – технологиялық операция циклінің бір
мезгілде дайындалатын немесе жөнделетін б ұйымдар
санына 7 қатынасына немесе жинау операциясының
күнтізбелік уақытына тең уақыт аралығы.
Деталь (бөлшек) – әртүрлі бірлесулердің жоқ болуымен
сипатталатын машинаның элементар бөлігі.
Детальдардың (буындардың) өзара ауыстырымдылығы
– детальдың (буынның) кез келген машинаға ауыстырып-
салуға болатын өндіру кезінде қарастырылып қойылған
қасиеті.
Жону – айналмалы басты кесу қозғалысындағы және оның
траекториясының радиусының өзгеру мүмкіндігіндегі
жұқалап өңдеу.
Жұмыс жобасы (жұмыстық сызбалар) – ғимараттар мен
құрылымдарды салу, жабдықтарды орналастыру және
кәсіпорынды пайдалану бойынша барлық жұмыстарды
орындауға мүмкіндік беретін және бекітілген техникалық
жоба негізінде дайындалатын құжаттар жиынтығы.
Жұмыс нормасы – сәйкес біліктілікті бір немесе бірнеше
орындаушының белгілі бір ұйымдастыру-техникалық
жағдайлардағы уақыт бірлігінде орындалуға тиіс шектелген
жұмыс көлемі.
 ұмыс орны – жұмыс орындаушылар, олар күтетін
Ж
технологиялық жабдықтар, конвейер бөлігі, шектеулі
уақытқа қойылатын еңбек құралдары орналасатын
кәсіпорын құрылымының элементарлы бірлігі.
Жұмыс орнын күту уақыты – орындаушының жұмыс
орнын күтуге және технологиялық жабдықтарды жұмыс
істеп тұруын қамтамасыз етуге жұмсайтын даналық
уақыттың бір бөлігі.
Жүріске беру () – аспаптың немесе дайындаманың бір
жүрісіне сәйкес келетін беріс.
Кесу режимдері – кесу жылдамдығы мен берудің немесе
беру қозғалысы жылдамдығы мен кесу тереңдігі м әндеріні ң
жиынтығы.
Көліктік өнеркәсіптік робот – қосымша өту немесе
жылжыту операцияларын орындауға арналған робот; тасымалдау
операцияларында негізгі технологиялық жабды қтарды к үту,
дайындамаларды бекіту және детальдарды, аспаптар мен
жабдықтарды босатып алу, детальдар базаларын тазалау ж әне де
тасымалдау-қойма операцияларын орындау кезінде, «ал- қой»
түріндегі іс-әрекеттерді орындайды.
Қозғалыс циклі – кесу аспабының немесе дайындаманың
толық айналымы, жүрісі немесе екі мәрте жүрісі.
Қосымша уақыт – еңбек құралын өзгертуді және оның одан
соңғы жағдайын анықтауды қамтамасыз етуді қажет ететін
жұмыстарға жұмсалатын уақыт.
Манипулятор – кеңістікте нысанның жылжуы кезінде адам
қолының функциясына сәйкес қозғалыс функцияларына арнал ған
жұмыс органымен жабдықталған машина немесе бас қару
құрылғысы.
Массалы өндіріс – көптеген жұмыс орындарында бір ғана
жұмыс операциясы орындалатын, ұзақ уа қыт үздіксіз
жасалатын немесе жөнделетін үлкен көлемде б ұйым
шығарумен
сипатталатын өндіріс.
Машина жасау өндірісі – машина жасау технологиясы
басымдықпен қолданылатын өндіріс.
Машина металқұрылымы – машинаның басқа бөліктері
мен табанына қабылдап алған жүктемені беретін машинаны ң
есептік құрылымы.
Негізгі уақыт – еңбек құралын өзгертуге және оның одан
кейінгі жағдайын анықтауға жұмсалатын даналық
уақыттың бір бөлігі.
Номинал қалыңдық – шақтама ескерілмеген жағдайда
сызбада көрсетілген қалыңдық.
Нормативтік құжат – өндірістік қауіпсіздік талаптарын
қарастыратын құжат (стандарт, ереже, техникалық шарттар,
әдістемелік нұсқаулар және т.б).
Операцияны бекіту коэффициенті (Ко.б.) – ұзақтығы бір ай
болатын жоспарлы период кезінде орындалған және
орындалатын барлық әртүрлі технологиялық операциялар
санының жұмыс орындары санына қатынасы.
Осьтік өңдеу (бұрғылау, үңгілеу, тесу) – тек басты кесу
қозғалысы осінің бойымен ғана беру қозғалысы мен
траекториясының радиусы тұрақты болған жағдайдағы
айналмалы басты кесу қозғалысы арқылы жұқалап өңдеу
операциясы.
Өндірісті технологиялық дайындаудың автоматтандырылған
жүйесі (ӨТДАЖ) – «Адам-машина» жүйесіндегі инженерлік
жұмыстың барлық көлемінің едәуір бөлігі ЭЕМ-да
(электрондық-есептегіш машиналар) орындалатын және
ӨТЖБЖ (өндірісті технологиялық дайындаудың бірыңғай
жүйесі) стандартына негізделген жүйе.
Өнім сапасы – арналуына сәйкес белгілі бір талаптарды
қанағаттандыруға қабілеттілікті тудыратын өнім
қасиеттерінің жиынтығы.
Өңдеу циклы – технологиялық немесе өндірісітік үдерістің
қандай-да бір периодты қайталанатын операциясының
басынан бастап аяғына дейінгі өлшенетін уақыт аралығы. 10
Өтпе – дайындаманы өңдеу кезінде материалдың бір бөлігін
бір рет кесіп өту.
Припуск (әдіп) – өңделіп жатқан беттің қажетті қасиеттеріне
қол жеткізу мақсатында дайындама бетінен алып
тасталатын материал қабаты.
Припуск шақтамасы – припуск өлшемдерінің ең жоғарғы
және ең төменгі мәндерінің айырмасы.
Сапа деңгейі – берілген бұйым сапасының көрсеткіштерін
сәйкес көрсеткіштердің базалық мәндерімен салыстыру ға
негізделген өнім сапасының қатысты сипаттамасы.
Сәйкестік сертификаттау – машинаның немесе өндірістің
сертификаттау органдары жүргізген отанды қ немесе
шетелдік нормативтік құжаттар талаптарына сәйкестігін бекіту.
Сериялы өндіріс – бұйымдарды шығару немесе жөндеуді
периодты қайталанатын партия бойынша қамтамасыз ететін
өндіріс.
Технологиялық құжаттаманың бірыңғай жүйесі (ТҚБЖ)
–барлық машина жасау және машина жөндеу
кәсіпорындарында қолданылатын ж әне технологиялы қ
құжаттамаларды жасау, рәсімдеу, топтау, айналысқа түсіру
тәртібі бойынша өзара байланысқан ережелерді аны қтайтын
жүйе.
Технологиялық операция – бір жұмыс орнында
орындалатын технологиялық үдерістің аяқталған бөлігі.
Технологиялық өтпе – тұрақты технологиялық режимдер
мен қондыру кезінде технологиялық жабдықтаудың бірдей
құралдармен орындалатын технологиялық операциясының
аяқталған бөлігі.
Технологиялық үдеріс – еңбек құралдарының жағдайын
өзгерту бойынша мақсатты бағытталған іс-қимылдан
тұратын өндірістік үдерістің бір бөл
Типтік (топтық) технологиялық үдерістің картасы –
бұйымды шығару мен жөндеудің технологиялық үдерісін,
оның бір түрінің жасалуының, өңделуінің, жиналуы мен
жөндеуінің өтпелерді, технологиялық құралдар мен
материалдарды және еңбек шығындарын ескере отырып,
технологиялық кезегімен сипаттауға арналған құжат.
Уақыт нормасы – сәйкес біліктілікті бір немесе бірнеше
орындаушының белгілі бір өндірістік жағдайларда кейбір
жұмыс көлемін орындауға жұмсалатын шектелген уақыты.
Фрезерлеу – аспапқа беру қозғалысын бірден-бір
перпендикуляр бағытпен беретін және кесу
траекториясының радиусы тұрақты болған кездегі айналмалы
басты кесу қозғалысы бойынша жұқалап өңдеу. Аспап пен
дайындаманың жанасу бетінде кесудің басты қозғалыс
жылдамдықтарының векторлары мен дайындаманың аспапқа
қатысты алғандағы беру қозғалысы қарама-қарсы
бағытталған фрезерлеу қарсы фрезерлеу деп, ал бір жаққа
бағытталған фрезерлеу жолай фрезерлеу деп аталады.
Шығару такті – машиналарды, детальдарды немесе
дайындамаларды шығарудың периодты түрде жүргізілгендегі
уақыт аралығы.

Ұқсас жұмыстар
Көлік техникасын жөндеу технологиясы бойынша негізгі терминдер мен анықтамалар
МЕСТ стандарт бойынша сүтке қойылатын талаптар
Ауыл шаруашылығында қолданылатын трактордың қосалқы бөлшектері
ГОСТ және ОСТ, cу, ауа, топырақ, мал өнімдерінің микробиологиялық және бактериологиялық қажеттілігі. Дезинфекцияның тиімділігі
Микробиология, вирусология жне иммунология кафедрасы
Кеден одағы
Өлшем тізбегін есептеу практикасы теориясының негізгі қалпы
Дәрілік өнімнің сапасын басқару, терминдер мен - Дәрілік түрлер технологиясының міндеттері
Машиналар конструкцияларының технологиялылығы, детальдарды дайындаудың сапасы мен дәлдігі
Стиль түрлері
Пәндер