Көлік техникасын өндіру бойынша негізгі терминдер мен анықтамалар

Автоматтық манипулятор - қозғалу функцияларының

орындалуын оператордың қатысуынсыз қамтамасыз ететін құрылғы.

Агрегат - машинаның белгілі бір функцияларды

орындайтын және оның бөлшектерін, топтамаларын, буындарын аяқталған конструктивті-жинау элементіне біріктіретін бөлігі.

Ағымды өндіріс - бұйымды белгілі бір интервалмен шығару

және технологиялық жабдықтарды технологиялық үдерістер операцияларының орындалу кезегімен орналастыру арқылы

сипатталатын өндіріс.

Басқару жүйесі - оқытуды (бағдарламалауды), бағдарламаны сақтау және оны қайта жаңартуды (ақпаратты санау

және басқару белгілерін өнеркәсіптік роботтың орындау органына

беру) қамтамасыз ететін өзара байланысқан және өзара әсер ететін

басқару құралдарының функционалды жиынтығы.

Бекітпе - өңделетін дайындаманың немесе жинақ бірлігінің

мықтап бекітілген кезінде орындалатын технологиялық

операцияның бір бөлігі.

Беру - дайындаманың немесе кесу жиегінің қарастырып

отырған нүктесінің беру қозғалысы бойынша осы нүктенің

траекториясы бойымен жүріп өткен қашықтығының қозғалыс

циклдарының сәйкес санына қатынасы.

Бұйым жасаудың еңбексыйымдылығы - жұмыс уақыты

бірлігінде анықталатын бұйымды шығаруға жұмсалған еңбек шамасы.

Бұйым конструкциясының технологиялылығы -бұйымды шығару, жөндеу және техникалық күтуді шығарылуы,

пайдаланылуы және сапа көрсеткіштері бірдей жағдайдағы

конструкциялармен салыстырғандағы ең тиімді технология

бойынша қамтамасыз ететін конструкция қасиеттерінің

жиынтығы.

Бұйым конструкциясы технологиялылығының деңгейі

(Кд) - технологиялылықтың қол жеткізген көрсеткішінің

техникалық тапсырмада берілген базалық көрсеткіштің мәніне қатынасы.

Бұйымның материалсыйымдылығы - масса бірлігімен

анықталатын бұйымды өндіру мен оны пайдалануға жұмсалатын материалдар көлемі.

Бірліктік өндіріс - ереже бойынша қайта өндіру

қарастырылмаған және бірдей өнімдерді кіші көлемде шығарумен сипатталатын өндіріс.

Дайындау-аяқтау уақыты - орындаушының

технологиялық операцияларды орындауға, дайындауға және технологиялық жабдықтарды ауысым соңында ретке келтіруге жұмсалатын уақыт аралығы.

Даналық уақыт - технологиялық операция циклінің бір

мезгілде дайындалатын немесе жөнделетін бұйымдар санына 7 қатынасына немесе жинау операциясының күнтізбелік уақытына тең уақыт аралығы.

Деталь (бөлшек) - әртүрлі бірлесулердің жоқ болуымен

сипатталатын машинаның элементар бөлігі.

Детальдардың (буындардың) өзара ауыстырымдылығы

- детальдың (буынның) кез келген машинаға ауыстырып-салуға болатын өндіру кезінде қарастырылып қойылған қасиеті.

Жону - айналмалы басты кесу қозғалысындағы және оның

траекториясының радиусының өзгеру мүмкіндігіндегі жұқалап өңдеу.

Жұмыс жобасы (жұмыстық сызбалар) - ғимараттар мен

құрылымдарды салу, жабдықтарды орналастыру және

кәсіпорынды пайдалану бойынша барлық жұмыстарды орындауға мүмкіндік беретін және бекітілген техникалық жоба негізінде дайындалатын құжаттар жиынтығы.

Жұмыс нормасы - сәйкес біліктілікті бір немесе бірнеше

орындаушының белгілі бір ұйымдастыру-техникалық

жағдайлардағы уақыт бірлігінде орындалуға тиіс шектелген

жұмыс көлемі.

Кесу режимдері - кесу жылдамдығы мен берудің немесе

беру қозғалысы жылдамдығы мен кесу тереңдігі мәндерінің

жиынтығы.

Көліктік өнеркәсіптік робот - қосымша өту немесе

жылжыту операцияларын орындауға арналған робот; тасымалдау

операцияларында негізгі технологиялық жабдықтарды күту,

дайындамаларды бекіту және детальдарды, аспаптар мен

жабдықтарды босатып алу, детальдар базаларын тазалау және де

тасымалдау-қойма операцияларын орындау кезінде, «ал-қой»

түріндегі іс-әрекеттерді орындайды.

Қозғалыс циклі - кесу аспабының немесе дайындаманың

толық айналымы, жүрісі немесе екі мәрте жүрісі.

Қосымша уақыт - еңбек құралын өзгертуді және оның одан

соңғы жағдайын анықтауды қамтамасыз етуді қажет ететін

жұмыстарға жұмсалатын уақыт.

Манипулятор - кеңістікте нысанның жылжуы кезінде адам

қолының функциясына сәйкес қозғалыс функцияларына арналған

жұмыс органымен жабдықталған машина немесе басқару

құрылғысы.

Массалы өндіріс - көптеген жұмыс орындарында бір ғана

жұмыс операциясы орындалатын, ұзақ уақыт үздіксіз жасалатын немесе жөнделетін үлкен көлемде бұйым шығарумен

сипатталатын өндіріс.

Машина жасау өндірісі - машина жасау технологиясы

басымдықпен қолданылатын өндіріс.

Машина металқұрылымы - машинаның басқа бөліктері

мен табанына қабылдап алған жүктемені беретін машинаның

есептік құрылымы.

Негізгі уақыт - еңбек құралын өзгертуге және оның одан

кейінгі жағдайын анықтауға жұмсалатын даналық уақыттың бір бөлігі.

Номинал қалыңдық - шақтама ескерілмеген жағдайда

сызбада көрсетілген қалыңдық.

Нормативтік құжат - өндірістік қауіпсіздік талаптарын

қарастыратын құжат (стандарт, ереже, техникалық шарттар,

әдістемелік нұсқаулар және т. б) .

Операцияны бекіту коэффициенті (Ко. б. ) - ұзақтығы бір ай

болатын жоспарлы период кезінде орындалған және орындалатын барлық әртүрлі технологиялық операциялар санының жұмыс орындары санына қатынасы.

Осьтік өңдеу (бұрғылау, үңгілеу, тесу) - тек басты кесу

қозғалысы осінің бойымен ғана беру қозғалысы мен

траекториясының радиусы тұрақты болған жағдайдағы

айналмалы басты кесу қозғалысы арқылы жұқалап өңдеу

операциясы.

Өндірісті технологиялық дайындаудың автоматтандырылған жүйесі (ӨТДАЖ) - «Адам-машина» жүйесіндегі инженерлік жұмыстың барлық көлемінің едәуір бөлігі ЭЕМ-да (электрондық-есептегіш машиналар) орындалатын және ӨТЖБЖ (өндірісті технологиялық дайындаудың бірыңғай жүйесі) стандартына негізделген жүйе.