Прокариоттар мен эукариоттардың генетикалық ақпаратының құрылысының ерекшелігі

Презентация қосу

«Биомедицина негіздері»
кафедрасы

Презентация
Тақырыбы: Прокариоттар мен эукариоттардың
генетикалық ақпаратының құрылысының ерекшелігі
Орындаған:.
Қабылдаған:.

Астана-2017
Прокариоттар
Прокариоттарға бактериялар мен цианбактериялары
жатады (Циан- ды бактериялар алғаш көк-жасыл
балдырлар деп аталған, жаңа атауына сәйкес, олар
бактерияларғажақын болып табылады). Прокариоттардың
мөлшері өте кішкентай, ұзындығы 1—10 мкм.
Прокариоттардың эукариоттардан айырмашылығы —
олардың айқындалған органоидтері,
яғни эндоплазмалық торы, Гольджи
жиынтығы, митохондриялары болмайды. Жануарлардың
және өсімдіктердің жасушаларында жақсы айқындалған
түйіршіктер болады
Эукариоттар

Эукариоттарға барлық жоғары сатыдағы жануарлар
мен өсімдіктер, сондай-ақ бір немесе көп жасушалы
балдырлар, саңырауқұлақтар және қарапайымдар
жатады. Эукариоттар жасушалары прокариоттармен
салыстырғанда күрделі келеді. Эукариоттар
жасушалары көптеген ішкі мембраналармен жеке
бөліктерге (компартементтерге) бөлінеді.
Эукариот ұғымы «нағыз ядро» деген мағынаны
білдіреді. Эукариоттар айтарлықтай күрделі
организмдер, олар көпклеткалы немесе бір клеткалы
да болуы мүмкін. Эукариоттың прокариоттан ең
негізгі айырмашылығы оларда клетканың басқа
құрылымдарынан мебрана арқылы бөлініп жататын
және анық көрінетін ядроның болуы.
Айырмашылықтары
Белгілері Прокариотта Эукариоттар
р
Ядролық Жоқ Бар
мембрана
Плазмалық Жоқ Бар
мембрана
Митохондриял Жоқ Бар
ар
Рибосома Бар Бар
Вакуоль Жоқ Бар(әсіресе
өсімдіктерге
тән)
Капсула Бар болса, Жоқ
қантпен
белоктың
қосылысынан
Гольджи Жоқ Бар
жиынтығы
Бөліну Жай Митоз,амитоз,
Прокариоттар мен
эукариоттар
Прокариоттар мен эукариоттар арасындағы ең негізгі
ерекшелік ретінде эукариоттарда органеллалардың, әсіресе
ядроның болуын атауға болады. Органелла клетканың бір
бөлігі болып табылады, оның өзіне тән қызметі болады және
ол клетка ішінде өз мембранасымен қоршалып жатады.
Прокариоттарда, керісінше, клетка құрылысы қарапайым
және өзіндік жеке мембранасы бар органеллалар болмайды.
Алайда, прокариоттарда эукариот клеткасы сияқты сыртқы
ортадан бөліп тұратын клеткалық немесе плазмалық
мембрана болады. Яғни, прокариот клеткасында тек
плазмалық мембрана бар.
Прокариоттар мен
эукариоттар
Прокариоттар мен эукариоттардың плазмалық
мембранасы липидтік молекулалардан тұратын қос қабат
түрінде болады, екі липидтік қабаттың арасында әртүрлі
ақуыздар жатады. Органеллалардың өзіндік арнайы қызметі
болады. Э укариотты к клеткада ядролы қ мембранадан
тұратын ядро болады. Митохондрия (тыныс алу
органеллалары ) және эндоплазмалық тор деп аталатын
клетканың ішкі мебраналық жүйесі барлық эукариот
клеткалары на тән.
Прокариоттар мен
эукариоттар
Эукариоттардағы қуат бөле жүретін тотығу
реакциялары олардың митохондрияларында жүзеге
асырылады. Прокариоттарда мұндай реакциялар
плазмалық мембранада жүріп отырады. Рибосомалар
(РНҚ және ақуыздардан тұраты н бөлш ектер) барлық
тірі организм дердің ақуыз синтездейтін орталығы,
эукариоттарда олар эндоплазмалық тормен
шекараласып жатады. Прокариоттардағы
рибосомалар бос түрінде цитозольге шомып жатады.
Цитоплазма мен цитозольдың арасында айырмаш
ылык бар. Цитоплазма — клетканың ядродан тыс
бөлігі болып табылады, ал цитозоль — клетканың
мембранамен қоршалған органеллаларынан тыс
жатқан сұйық бөлігі. Хлоропласттар — фотосинтез
үдерісін жүзеге асыратын органеллалар. Олар өсімдік
клеткалары мен балдырларда кездеседі. Фотосинтезге
қабілетті прокариоттарда фотосинтез реакциялары
хроматофорлар деп аталатын қабаттарда жүріп
отырады. Хроматофорлар плазмалық мембрананың
жалғасы болып табылады.
Прокариоттар мен
эукариоттар
Прокариоттардың ядросы анық көрінбегенімен,
клетканың ДНҚ-ы ядролық аймақ деп аталатын жерге
шоғырланады. Клетканың бұл аймағы клеткадағы
барлық қызметтерді басқарып отырады, яғни
эукариоттық ядро қызметінің дәрежесіне ие.
Прокариоттардың ДНҚ-сы эукариоттық ДНҚ сияқты
ақуыздармен арнайы құрылым түзе отырып ұзын
тізбекке бірікпейді. Жалпы алғанда прокариоттарда бір
ғана сақина тәрізді ДНҚ молекуласы болады. Бұл ДНҚ
сақинасы прокариоттың геномы болып есептеледі және
ол клеткалық мембранаға келіп бекиді. Прокариоттық
клетка бөлінер алдында ДНҚ екі еселенеді де, екі ДНҚ
сақинасы плазмалық мембранамен шекараласады.
Прокариоттар мен
Содан эукариоттар
соң клетка екіге бөлініп, туынды клетканың
әрқайсысында ДНҚ молекуласының бір көшірмесі болады.
Прокариот клеткаларының цитозолінде (ядролық аймақтан тыс
клетканың сұйық бөлігі) рибосомалардың болуына байланысты
онда дән тәрізді құрылымдар жиі көрінеді. Рибосомалар РНҚжәне
ақуыздан тұратындықтан, оларды рибонуклеопротеин
бөлшектері деп те атайды, барлық организмдерде ақуыздар
осында синтезделеді. Прокариоттық цитозольдің көзге
көрінерлік негізгі белгісі — онда рибосомалардың шашырап
жатуы (эукариоттардағы мембранамен шектелген органеллалар
прокариоттарда болмайды). Әрбір клетка қорш аған ортадан
плазмалық мембрана арқылы бөлініп тұрады , плазмалық немесе
клеткалық мембрана липидтік және ақуыз молекулаларының
жиынтығы болып табылады. Сонымен қатар, прокариот
клеткасындағы плазмалық мембрананың сыртын клеткалық
қабықша қоршап жатады.
Прокариоттар мен
Оның табиғатыэукариоттар
негізінен алғанда полисахаридті
болып келеді, мұны эукариотты өсімдік клеткаларына
ұқсас ерекшелік деуге болады. Прокариотты және
эукариотты клеткалық қабықшалардын химиялық
табиғатында аздаған айырмашылықтар бар, бірақ
олардың екеуіне тән ортақ белгі ретінде
көмірсулардың полимерленуінен түзілген
полисахаридтердің болатындығын атауға болады.
Клеткалық қабықшаны берік қосылыстар
құрайтындықтан, ол клетка үшін қорғаныстық қызмет
атқарады.

Ұқсас жұмыстар

Нуклеотид құрылысы

ДНҚ репликация ДНҚ транскрипция РНҚ трансляция белок

транскрипцияның молекулалық негізі

Репликация принциптері

ДНҚ - ның құрылысы

Хромосома құрамындағы ДНК молекуласының құрылымы. ДНК молекуласының репликация механизмі

ДНҚ бөлімі

Тасымалдаушы РНҚ

Гендік инженерияның мәселері

Клеткаға дейінгі ағзалар

Пәндер