ҚАНТАМЫР ЖҮЙЕСІ. ҚАН АҒАТЫН ТҮТІКШЕЛЕР ЖҮЙЕСІ

ЖҮРЕК-ҚАН ТАМЫР ЖҮЙЕСІ

ТАМЫР ЖҮЙЕСІН СҰЙЫҚ ӨТКІЗЕТІН ЖОЛДАР, ТҮТІКТЕР ҚҰРАЙДЫ, ОЛ ТҮТІКТЕРДЕГІ АҒЫП ЖАТАТЫН СҰЙЫҚТАР ҚАН МЕН ЛИМФА АРҚЫЛЫ, БІР ЖАҒЫНАН ОРГАНИЗМ КЛЕТКАЛАРЫМЕН ТКАНЬДЕРІНДЕ ҚАЖЕТТІ ҚОРЕКТІК ЗАТТАР ЖЕТКІЗІЛІП, ЕКІНШІ ЖАҒЫНАН КЛЕТКА ЭЛЕМЕНТТЕРІНІҢ ТІРШІЛІК ӘРЕКЕТІНЕН ПАЙДА БОЛҒАН ЗАТТАР ЭКСКРЕТТІК МҮШЕЛЕРГЕ ЖЕТКІЗІЛЕДІ.

АҒАТЫН СҰЙЫҚТЫҢ СИПАТЫНА ҚАРАЙ АДАМ МЕН ОМЫРТҚАЛАРДЫҢ ТАМЫР ЖҮЙЕСІН ЕКІ БӨЛІМГЕ БӨЛУГЕ БОЛАДЫ:

1) ҚАНТАМЫР ЖҮЙЕСІ-ҚАН АҒАТЫН ТҮТІКШЕЛЕР ЖҮЙЕСІ (АРТЕРИЯЛАР, ВЕНАЛАР, МИКРОАҒЫН БӨЛІМДЕРІ МЕН ЖҮРЕК)

2) ЛИМФА ЖҮЙЕСІ-ТҮССІЗ СҰЙЫҚ, ЛИМФА АҒАТЫН ТҮТІКШЕЛЕР ЖҮЙЕСІ.

АРТЕРИЯЛАРДА ҚАН ЖҮРЕКТЕН ШЕТ ЖАҚҚА, МҮШЕЛЕР МЕН ТКАНЬДЕРГЕ ҚАРАЙ АЛ ВЕНАЛАРДА ЖҮРЕККЕ ҚАРАЙ АҒАДЫ. ЛИМФА ТАМЫРАНДА СҰЙЫҚ ВЕНАЛАРДАҒЫ СИЯҚТЫ ТКАНЬДЕРДЕН ОРТАЛЫҚҚА ҚАРАЙ АҒАДЫ. ЕРІГЕН ЗАТТАРДЫ НЕГІЗІНЕН ҚАН ТАМЫРЛАРЫ СІҢІРІП АЛАДЫ ДА, АЛ ҚАТТЫ ТҮЙІРШІКТЕРДІ ЛИМФА ТАМЫРЛАРЫНА СІҢІРЕДІ. ҚАН АРҚЫЛЫ СІҢІРІУ ЕДӘУІР ЖЫЛДАМДАУ ЖҮРЕДІ. КЛИНИКАДА БҮКІЛ ТАМЫРЛАР ЖҮЙЕСІН ЖҮРЕК-ТАМЫР ЖҮЙЕСІ ДЕП АТАП, ОНЫҢ ІШІНДЕ ЖҮРЕК ПЕН ТАМЫРЛАРДЫ БӨЛЕДІ.

ҚАН ТАМЫР ЖҮЙЕСІ.

ОРТАЛЫҚ МҮШЕ-ЖҮРЕКТЕН ЖӘНЕ ОНЫМЕН БАЙЛАНЫСҚАН КӨЛЕМІ ӘР ТҮРЛІ, ҚАН ТАМЫРЛАРЫ (ЛАТ. VAS, ГРЕКШЕ ANGEION-ТАМЫР; ОСЫДАН АНГИОЛОГИЯ) ДЕП АТАЛАТЫН ТҮТІКШЕЛЕРДЕН ТҰРАДЫ. ЖҮРЕКТІҢ ЫРҒАҚТЫ ЖИЫРЫЛУЫ АРҚЫЛЫ ТАМЫРЛАРДАҒЫ БҮКІЛ ҚАНДЫ ҚОЗҒАЛЫСҚА КЕЛТІРЕДІ. ТАМЫРЛАР ТУРАЛЫ ІЛІМДІ АНГИОЛОГИЯ ДЕП АТАЙДЫ.

ЖҮРЕКТЕН АЛЫСТАҒАН САЙЫН АРТЕРИЯЛАР ТАРМАҚТАРҒА БӨЛІНІП, ҰСАҚТАЛА БЕРЕДІ. ЖҮРЕККЕ ЖАҚЫН АРТЕРИЯЛАР (ҚОЛҚА ЖӘНЕ ОНЫҢ ІШКІ ТАРМАҚТАРЫ) НЕГІЗІНЕН ҚАНДЫ ӨТКІЗУ ҚЫЗМЕТІН АТҚАРАДЫ. ОЛАРДЫҢ ЕҢ БІРІНШІ МІНДЕТІ ЖҮРЕК СОҒУЫНАН ЛАҚТЫРЫЛЫП ШЫҒАТЫН ҚАН МАССАСЫНЫҢ ӘСЕРІНЕН ТАМЫР ҚАБЫРҒАСЫНЫҢ СОЗЫЛУЫНА ҚАРСЫ ӘСЕР ЕТУ. СОНДЫҚТАН ОЛАРДЫҢ ҚАБЫРҒАСЫНДА МЕХАНИКАЛЫҚ СИПАТЫ ҚҰРЛЫМДАР, ЯҒНИ СЕРПІМДІ ТАЛШЫҚТАР МЕН МЕМБРАНАЛАР КӨБІРЕК ДАМЫҒАН. МҰНДАЙ АРТЕРИЯЛАР СЕРПІМДІ ТИПТІ АРТЕРИЯЛАР ДЕП АТАЛАДЫ.

ЖҮРЕК-ҚАН ТАМЫР ЖҮЙЕСІНІҢ АУРУЛАРЫ ЕЛІМІЗДЕ АДАМ ӨЛІМІНІҢ СЕБЕПТЕРІ АРАСЫНДА БІРІНШІ ОРЫНҒА ШЫҒЫП ОТЫР. АТЕРОСКЛЕРОЗ, ГИПЕРТОНИЯ АУРУЫ, ЖҮРЕКТІҢ ИШЕМИЯЛЫҚ АУРУЫ АДАМЗАТТЫҢ "КАТЕРЛІ ҮШБІРЛІГІ" ДЕГЕН АТҚА ИЕ БОЛҒАН. ОСЫ ТОПТАН ТЫСҚАРЫ ЭНДОКАРДИТТЕР, МИОКАРДИТ ЖӘНЕ ЖҮРЕК ЖЕТІСПЕУШІЛІКТЕРІ ДЕ ҚАРАЛАДЫ.

ЭНДОКАРДИТ

ЭНДОКАРДИТ ЖҮРЕКТІҢ ІШКІ ҚАБЫҒЫНЫҢ ҚАБЫНУЫ. ЭТИОЛОГИЯСЫ. ЭНДОКАРДИТТЕР ӘРТҮРЛІ ИНФЕКЦИЯЛАР НӘТИЖЕСІНДЕ ДАМИДЫ, ӘСІРЕСЕ ОНЫҢ ПАЙДА БОЛУЫНА ГЕМОЛИЗ ШАҚЫРУШЫ -СТРЕПТОКОКТАРДЫҢ, ЖАСЫЛ СТРЕПТОКОКТАРДЫҢ, СТАФИЛОКОКТАРДЫҢ МАҢЫЗЫ ЗОР. ЭНДОКАРДИТТЕРДІҢ БҰЛ ТҮРЛЕРІ РЕВМАТИЗМ, СЕПСИС АУРУЛАРЫНЫҢ БІР КӨРІНІСІ ЕСЕБІНДЕ ҚАРАЛАДЫ. ТЕК ФИБРОПЛАСТИКАЛЫҚ ЭОЗИНОФИЛИЯМЕН БАРУШЫ ЭНДОКАРДИТТІ ЭНДОКАРДИТТІҢ АЛҒАШҚЫ СЫРҚАТЫ ДЕП ҚАРАУҒА БОЛАДЫ.

БҰЛ СЫРҚАТ ҮШІН ҚАРЫНШАЛАР ЭНДОКАРДЫНЫҢ ЕДӘУІР ҚАЛЫҢДАП КЕТУІ ЖӘНЕ СОЛ ЖЕРЛЕРДЕ ТРОМБ ПАЙДА БОЛУЫ (ТРОМБТЫ ЭНДОКАРДИТ) ТӘН. ЕГЕР ОСЫ ӨЗГЕРІСТЕР СОРҒЫШ БҰЛШЫҚЕТКЕ НЕМЕСЕ ХОРДА ЖІПТЕРІНЕ ӨТСЕ КЛАПАНДАР ЖАҚСЫ ЖАБЫЛМАЙ ОЛАРДЫҢ ЖЕТІСПЕУШІЛІГІНЕ ӘКЕП СОҒАДЫ.

АУРУ ӨЛІМІ ЖҮРЕК ЖҰМЫСЫНЫҢ НАШАРЛЫҒЫНАН НЕМЕСЕ ТРОМБТАР ЭМБОЛИЯСЫНА БАЙЛАНЫСТЫ ИНФАРКТАН БОЛАДЫ.

ИДИОПАТИЯЛЫҚ МИОКАРДИТ - АБРАМОВ-ФИДЛЕР МИОКАРДИТІ, КЛИНИКАЛЫҚ КӨРІНІСТЕРІНЕ ҚАРАП, ҚАТЕРЛІ МИОКАРДИТ ДЕП ТЕ АТАЙДЫ. БҰЛ СЫРҚАТТЫҢ ЭТИОЛОГИЯСЫ АНЫҚ ЕМЕС, ОНЫҢ ШЫҒУЫНДА ӘРТҮРЛІ ИНФЕКЦИЯЛАРДЫҢ, ОРГАНИЗМДЕ ДАМИТЫН ИММУНОЛОГИЯЛЫҚ ЖӘНЕ ИММУНОПАТОЛОГИЯЛЫҚ ӨЗГЕРІСТЕРДІҢ МАҢЫЗЫ БАР.

ПАТОГЕНЕЗІ. ЖОҒАРЫДА АЙТЫЛҒАН ӨЗГЕРІСТЕР НӘТИЖЕСІНДЕ ЖҮРЕК БҰЛШЫҚЕТТЕРІ ЗАҚЫМДАНЫП, ОРГАНИЗМДЕ ОЛАРҒА ҚАРСЫ АНТИДЕНЕЛЕР ТҮЗІЛЕДІ. АНТИДЕНЕЛЕР ҚАНДАҒЫ КОМПЛЕМЕНТПЕН ҚОСЫЛЫП ИММУНДЫ ЖИЫНТЫҚ ТҮЗЕДІ, ОНЫҢ МИОКАРДТА, ЖҮРЕК ҚАН ТАМЫРЛАРЫНДА ШЕГІП ҚАЛУЫНА БАЙЛАНЫСТЫ ИММУНДЫ ҚАБЫНУ ПРОЦЕСІ БАСТАЛАДЫ. МИОКАРД ТКАНІН БҰЗУДА ИММУНДЫ ЖҮЙЕДЕ ТҮЗІЛГЕН, КИЛЛИРЛІК ӘСЕР ЕТУШІ, Т-ЛИМФОЦИТТЕРДІҢ МАҢЫЗЫ ЗОР. ДЕМЕК ОСЫ АУРУДЫҢ ОРГАНИЗМДЕ ҮДЕМЕЛІ (ҚАТЕРЛІ) ТҮР АЯУЫ ИММУНДЫҚ МЕХАНИЗММЕН БАЙЛАНЫСТЫ.

ПАТОЛОГИЯЛЫҚ АНАТОМИЯСЫ. МИОКАРДИТ НӘТИЖЕСІНДЕ ЖҮРЕК ҚУЫСТАРЫ КЕҢІП, ТКАНІ БОСАП, КЕСІП ҚАРАҒАНДА САРҒЫШ-ҚОҢЫР ТҮСТЕ КӨРІНЕДІ. ОСЫ СЫРҚАТ ҰЗАҚҚА СОЗЫЛҒАНДА КЕҢІГЕН ҚУЫСТАРДА ТРОМБТАР ТҮЗІЛІП, ЖҮРЕК САЛМАҒЫ 1 КИЛОГРАМҒА ДЕЙІН ЖЕТЕДІ. МИКРОСКОППЕН ТЕКСЕРГЕНДЕ МИОКАРДТА ӘРТҮРЛІ ДИСТРОФИЯЛЫҚ ЖӘНЕ ҚАБЫНУҒА ТӘН ӨЗГЕРІСТЕРДІ КӨРЕМІЗ. АУРУДЫҢ ЖІТІ ТҮРІНДЕ ҚАБЫНУ СІҢБЕЛЕРІНДЕ ЛЕЙКОЦИТТЕР, ӘСІРЕСЕ ЭОЗИНОФИЛДІ ЛЕЙКОЦИТТЕР КӨП БОЛСА, ОНЫҢ СОЗЫЛМАДЫ ТҮРІНДЕ ЛИМФОЦИТТЕР, ПЛАЗМАЛЫ КЛЕТКАЛАР БАСЫМ БОЛАДЫ. СОНЫМЕН КАТАР МИОКАРД АРАЛЫҒЫНДА ДӘНЕКЕР ТКАНЬНІҢ КӨБЕЙІП КЕТКЕНДІГІ, ОШАҚТЫ НЕМЕСЕ ДИФФУЗДЫ КАРДИОСКЛЕРОЗ ДАМЫҒАНДЫҒЫ БАЙҚАЛАДЫ.

АУРУ ӨЛІМІ ЖҮРЕК ҚЫЗМЕТІНІҢ НАШАРЛАУЫНА НЕМЕСЕ ТРОМБОЭМБОЛИЯҒА БАЙЛАНЫСТЫ БОЛАДЫ.

КАРДИОМИОПАТИЯЛАР

КАРДИОМИОПАТИЯЛАР МИОКАРДТЫҢ ЭТИОЛОГИЯСЫ БЕЛГІСІЗ, ЖҮРЕКТІҢ ҰЛҒАЮЫНА, ОНЫҢ ҚЫЗМЕТІНІҢ БҰЗЫЛУЫНА АЛЫП КЕЛУШІ СЫРҚАТТАР. ОСЫ АУРУДЫҢ ҮШ ТҮРІН АЖЫРАТАДЫ, ОЛАРҒА: ДИЛАТАЦИЯЛЫҚ (ЖҮРЕК ҚУЫСТАРЫНЫҢ КЕҢЕЙІП КЕТУІМЕН) НЕМЕСЕ РЕСТРИКТИВТІ (ТАРАЛЫП ҚАЛУЫМЕН) ЖӘНЕ ОНЫҢ ҰЛҒАЮЫМЕН (ГИПЕРТРОФИЯЛЫ) БОЛАТЫН ТҮРЛЕРІ КІРЕДІ. ОСЫ КАРДИОМИОПАТИЯ ЖАПОНИЯДА ЖҮРЕК АУРУЫНАН ӨЛГЕН АДАМДАРДЫҢ 4, 4%-ІН ҚҰРАЙДЫ.

ДИЛАТАЦИЯЛЫ КАРДИОМИОПАТИЯ НЕГІЗІНЕН 30-40 ЖАСТАҒЫ ЕР АДАМДАРДА КЕЗДЕСІП, ЖҮРЕКТІҢ БАРЛЫҚ БӨЛІМДЕРІНІҢ КЕҢЕЙІП, ҚАБЫРҒАСЫНЫҢ ҚАЛЫҢДАП КЕТУІМЕН СИПАТТАЛАДЫ. ОСЫҒАН БАЙЛАНЫСТЫ ЖҮРЕК ӨТЕ ҮЛКЕЙІП, ДОМАЛАҚТАНЫП ОНЫҢ САЛМАҒЫ 1 КГ-ҒА ДЕЙІН ЖЕТЕДІ. ОНЫҢ КЕНЕЙІП КЕТКЕН ҚУЫСТАРЫНДА ТРОМБТАР ТҮЗІЛІП, ОЛАР ЭМБОЛИЯМЕН АСҚЫНАДЫ. АУРУЛАРДЫҢ КЕЙБІРЕУЛЕРІНДЕ ЭНДОКАРДТЫҢ ҚАЛЫҢДАП КЕТКЕНДІГІ КӨРІНЕДІ. МИКРОСКОППЕН ТЕКСЕРГЕНДЕ ЖҮРЕК БҰЛШЫҚЕТТЕРІНІҢ ҚАЛЫПТАН ТЫС ҰЛҒАЙҒАНЫ, ОЛАРДЫҢ АРАСЫНДА ФИБРОЗ ОШАҚТАРЫ, ЕРІП ЖОҚ БОЛЫП КЕТКЕН (МИОЛИЗ) МИОЦИТТЕР КӨРІНЕДІ.

АТЕРОСКЛЕРОЗ

АТЕРОСКЛЕРОЗ (ГРЕКШЕ - АTHERE - БОТҚА ЖӘНЕ SKLEROSIS -. ТЫҒЫЗДАЛУ) - БҰЛ ІРІ АРТЕРИЯЛАРДЫҢ ІШКІ ҚАБАТЫНДА МАЙ ЖӘНЕ БЕЛОК АЛМАСУЫНЫҢ БҰЗЫЛУЫ НӘТИЖЕСІНДЕ ПАЙДА БОЛАТЫН АРНАЙЫ МОРФОЛОГИЯЛЫҚ ӨЗГЕРІСТЕРМЕН СИПАТТАЛАТЫН СОЗЫЛМАЛЫ АУРУ. ОСЫ КҮРДЕЛІ ӨЗГЕРІСТЕР АТЕРЕСКЛЕРОЗДЫҢ МАКРО-ЖӘНЕ МИКРОСКОПИЯЛЫҚ НЕГІЗІН ҚҰРАЙДЫ. БҰЛ ПРОЦЕСС ҚОЛҚАДА, ЖҮРЕК, МИ, МЫҚЫН, ІШЕК ЖӘНЕ БҮЙРЕК АРТЕРИЯЛАРЫНДА АЙҚЫН КӨРІНЕДІ. АТЕРОСКЛЕРОЗ ДЕГЕН АТАУДЫ АМЕРИКА ГАЛЫМЫ МАРШАН 1904 ЖЫЛЫ ҰСЫНҒАН БОЛАТЫН. ОРЫС ҒАЛЫМДАРЫ Н. Н. АНИЧКОВ ЖӘНЕ С. С. ХАЛАТОВТЫҢ (1914) ЖҮРГІЗГЕН ЭКСПЕРИМЕНТТЕРІ АТЕРОСКЛЕРОЗДЫҢ ЖЕКЕ ДАРА СЫРҚАТ ЕКЕНДІГІН, ОНЫ АРТЕРИОСКЛЕРОЗ ДЕГЕН БІР ТОП АУРУЛАР ІШІНЕН БӨЛІП ҚАРАУҒА КЕРЕКТІГІН ДӘЛЕЛДЕДІ. АТЕРОСКЛЕРОЗ ДАМЫГАН ЕЛДЕРДЕ ӨТЕ КӨП ТАРАҒАН АУРУЛАР ҚАТАРЫНА ЖАТЫП, МИЛЛИОНДАҒАН АДАМДАРДЫҢ ӨЛІМІНЕ СЕБЕПШІ БОЛЫП ОТЫР. ЕЛІМІЗДЕ ЖҮРЕК-ҚАН ТАМЫРЛАРЫНЫҢ АТЕРОСКЛЕРОЗЫНА БАЙЛАНЫСТЫ БОЛҒАН ЖҮРЕКТІҢ ИШЕМИЯЛЫҚ АУРУЫНАН ЖЫЛ САЙЫН ЕРЕСЕК АДАМДАРДЫҢ 52%-ТІ ЕЛЕДІ. АТЕРОСКЛЕРОЗ ӘРТҮРЛІ ЕЛДЕРДЕ НЕМЕСЕ БІР ЕЛДІҢ ӘРТҮРЛІ АЙМАҚТАРЫНДА ТҮРЛІШЕ ТАРҚАҒАН. МЫСАЛЫ: БАЛТЫҚ ЖАҒАСЫНДАҒЫ РЕСПУБЛИКАЛАРДА АТЕРОСКЛЕРОЗ ОРТА АЗИЯҒА, ӘСІРЕСЕ ЯКУТИЯҒА ҚАРАҒАНДА ЕДӘУІР КӨП ҰШЫРАЙДЫ.

ЖҮРЕКТІҢ ИШЕМИЯЛЫҚ АУРУЫ

ЖҮРЕКТІҢ ИШЕМИЯЛЫҚ АУРУЫ - ЖҮРЕКТЕ ҚАНАЙНАЛЫМЫ ТОЛЫҚ ТОҚТАҒАНДЫҚТАН НЕМЕСЕ ҚАЖЕТТІ ШАМАДАН КЕМ БОЛҒАНДЫҚТАН ДАМИТЫН СЫРҚАТ. СОЛ СЕБЕПТІ ИШЕМИЯЛЫҚ АУРУЫ ЖҮРЕКТІҢ ТӘЖДІК (КОРОНАРЛЫҚ) АРТЕРИЯЛАРЫНЫҢ АУРУЫ ДЕП ТЕ АТАЛАДЫ. БҰЛ СЫРҚАТТЫҢ ӘЛЕУМЕТТІК МӘНІН ЕСКЕРЕ ОТЫРЫП, ДҮНИЕЖҮЗІЛІК ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ ҰЙЫМЫ 1965 ЖЫЛЫ ОНЫ "ДЕРБЕС" АУРУ ДЕП ТАНЫДЫ. БҮГІНГІ ТАҢДА ИШЕМИЯЛЫҚ АУРУ ӘСІРЕСЕ ЭКОНОМИКАСЫ ӨРКЕНДЕГЕН ЕЛДЕРДЕ КЕҢ ТАРАЛҒАН, ТІПТІ ОНЫ ЭПИДЕМИЯЛЫ АУРУЛАР ТОБЫНА ЖАТҚЫЗБАҚ ОЙ БАР. ЖҮРЕКТІҢ ИШЕМИЯЛЫҚ АУРУЫ КЕНЕТТЕН ҚАЗАҒА ҰШЫРАТУЫМЕН ҚАУІПТІ. ОЛ ЖҮРЕК-ТАМЫР СЫРҚАТТАРЫНАН БОЛАТЫН ӨЛІМ-ЖІТІМНІҢ 2/3-ІН ҚАМТИДЫ. БҰЛ АУРУҒА ЖАСЫ 40-65-ТЕР ШАМАСЫНДАҒЫ ЕР АДАМДАР ЖИІРЕК ШАЛДЫҒАДЫ.

ЭТИОЛОГИЯСЫ МЕН ПАТОГЕНЕЗІ. МИОКАРД ИНФАРКТІСІНІҢ ТІКЕЛЕЙ ӘСЕРЛІ СЕБЕПТЕРІ: ЖҮРЕК АРТЕРИЯЛАРЫНЫҢ СПАЗМЫ; ОЛАРДЫҢ ІРГЕСІНДЕ ТРОМБЫЛАРДЫҢ ТҮЗІЛУІ; САҢЫЛАУЫНДА ТРОМБЫЛЫҚ ЭМБОЛДАРДЫҢ ПАЙДА БОЛУЫ; ОСЫ АРТЕРИЯЛАР АТЕРОСКЛЕРОЗДАН ТАРЫЛЫП, МИОКАРДҚА ОНЫ ЗОРЫҚТЫРАТЫНДАЙ КҮШТІҢ ТҮСУІ. ДЕГЕНМЕН, БҰЛАР ЖҮРЕК БҰЛШЫҚ ЕТІНДЕ НЕКРОЗ БЕН ОНЫҢ ЗАРДАПТАРЫН ДАМЫТАТЫН ЖЕРГІЛІКТІ ҒАНА СЕБЕПТЕР. ЖҮРЕКТІҢ ИШЕМИЯЛЫҚ АУРУЫНЫҢ АТЕРОСКЛЕРОЗ ЖӘНЕ ГИПЕРТОНИЯ АУРУЫМЕН ТЫҒЫЗ БАЙЛАНЫСТЫЛЫҒЫН ЕСКЕРСЕК, ОНЫҢ ЭТИОЛОГИЯСЫ АТАЛҒАН СЕБЕПТЕРМЕН ШЕКТЕЛІП ҚАНА ҚОЙМАЙТЫНЫ ТҮСІНІКТІ. АТЕРОСКЛЕРОЗ БЕН ГИПЕРТОНИЯ АУРУЫН ӨРІСТЕТЕТІН ЭТИОЛОГИЯЛЫҚ ФАКТОРЛАРДЫҢ БАРЛЫҒЫ, ӘСІРЕСЕ ПСИХИКА-ЭМОЦИЯЛЫҚ ЗОРЫҒУ, ЖҮРЕКТІҢ ИШЕМИЯЛЫҚ АУРУЫНЫҢ ДАМУЫНА ДА СЕБЕП БОЛАДЫ. СОНДЫҚТАН АТЕРОСКЛЕРОЗ БЕН ГИПРТОНИЯ АУРУЫ ЖӘНЕ ЖҮРЕКТІҢ ИШЕМИЯЛЫҚ АУРУЫ "ҮЗЕҢГІЛЕСЕ" ДАМИДЫ. АТЕРОСКЛЕРОЗ МИОКАРД ИНФАРКТІСІНІҢ БІРЕН-САРАНЫНДА ҒАНА ЖҮРЕК АРТЕРИЯЛАРЫН ЗАҚЫМДАМАЙДЫ.