Қоғам туралы

Презентация қосу

Қоғам - объективтік әлеуметтік заңдар негізінде дамитын ашы қ материалды қ ж үйе,
адамдардың тіршілік ету формасы, әлеуметтік ұйымдасу т әсілі.Барлы қ әлеуметтік
процестердің күрделі жүйесі болып табылатын қоғамдық өмірді к өптеген қо ғамды қ
ғылымдар зерттеу объектісіне айналдырып отыр. Философия де ңгейінде қо ғамды қ өмірді
зерттейтің ілімді әлеуметтік философия дейміз. Әлеуметтік философия қо ғамды бірт ұтас
әлеуметтік жүйе ретінде, оның қызмет етуімен дамуыны ң жалпы за ңдары мен қоз ғаушы
күштерін және  табиғи ортамен, бүкіл тұтас әлеммен өзара байланысын зерттейді.
Адамның өмір сүруіне қажетті жағдайды жасау, оны үнемі жандандырып отыру ға
негізделген адамдардың бірлескен қызметі әлеуметтік ж үйені ң негізі болып
табылады.Қоғамдық әмір  әлеуметтік материя ретінде материалды қ д үниені ң  е ң жо ғар ғы
қозғалыс формасы болып табылады. Қоғам табиғат эволюциясы  негізінде пайда болып,
өзінің алғашқы даму кезеңдерінен бастап ерекше үйымдас қан ж үйе ретінде сипатталады.
Ол, материалдық және рухани  өндірістен, қоғамдық қатынастардың әр түрлі
формаларынан, базис пен қондырмадан, әлеуметтік құрылымнан, саяси  институттардан
және т. б. тұрады.Тағы  да қоғам ақпаратты таратудың ерекше механизмімен  сипатталады.
Қоғамның  құрамында материалдық процестермен бірге рухани
сананың болуы оның табиғаттан басты айырмашылығы болып табылады.Қоғамды
құрылымдық ұйымдасуы жағынан сипаттау оның тек элементтік негізін ашу емес,
сонымен бірге, әр бір элементтің оның қызмет етуімен дамуында алатын орны мен
атқаратың рөлін анықтау болып табылады. Қоғамның негізгі өмір сүру аясына
материалдық-өндірістік, әлеуметтік, саяси және рухани ая жатады. Қоғам үнемі
даму үстінде болатын жүйе. Өзінің дамуында, қоғам бірнеше кезеңдерді басынан
кешірді. Мұндай кезеңдерді әлеуметтік ғылым әлеуметтік-мәдени өркениеттілік
өлшемдер арқылы белгілейді. Өркениеттілік процестің әрбір жаңа кезеңі жоғары
технологияларды игергенімен, әлеуметтік құрылымның күрделенуімен, табиғатпен
байланыстын кең өріс алуымен, ұжымдық қоғамдық қызметтің жаңа
формаларымен ерекшеленеді. Бірақ, қоғамдық қатынастардың сипаты, адам
факторының руханилық деңгейі мен әлеуметтік құрылымдардың демократтылығы
қоғам дамуының басты көрсеткіші болып табылады. Осы замаңғы қоғамның
ерекше белгілеріне материалдық және рухани өндірістің ғаламдық деңгейде жүруі,
бүкіл қоғамдық қатынастар жүйесін ақпараттық-технологиялық негізде
жандандыру, өмір сүрудің демократиялық формаларын бекіту, өмірдің басқа
жақтарына қарағанда ғылыммен рухани мәдениеттің жылдам дамуы жатады.
Қоғам туралы философиялық ілімнің тарихи дамуы үзақ уақытқа созылды. Ежелгі
дүниенің өзінде ақ оның
көптеген маңызды нұсқалары қалыптасты. Әйгілі көне грек ойшылы Демокрит адамзат
тарихын табиғи процес деп білді, ал адамдардын  қоғамды қ емес кезе ңнен қо ғамды қ
сатыға өтуінің  басты себебі ретінде  »қажеттілікті» қарастырды. Бас қа к өне грек ойшылы
Платон қоғамдық өмірдің парасатты құрылысы ретіндегі »идеалды мемлекет» туралы
ілімді қалыптастырып, әділеттілік пен адам таби ғаты  арасында ғы байланысты ай қындау ға
тырысты. Аристотель де қоғам туралы маңызды идеялар  айт қан болатын. Ол,   қо ғамды
әлеуметтік инстинктерді қанағаттандыру мақсатында бірлестікте болатын жеке
индивидтердің  жиынтығы деп білді. Адам туралы ілімінде оны ң  рухани мен өнегелік
қасиеттерін атап көрсетіп, қоғамды болмыстын әлеуметтік ж әне саяси т үп негізі деп
таныды.  Сөйтіп қоғам туралы ілімнің негіздері қалана бастады.Орта ғасыр
философиясында  қоғамдық өмірді діни түсініктер негізінде т үсіндіру   басым болды. Жа ңа
дәуір  философиясы ойшылдары діни түсініктерді терістей келе   қо ғам таби ғи жолмен
пайда болып, дамиды деп есептеді. Қоғамның келісімдік ұйымдасуы туралы концепциялар
пайда бола бастады (Гоббс, Руссо және т. б. ). Азаматтық қоғамды индивидтерді ң
жиынтығы ретінде қарастырып, оны механистік т ұр ғыдан т үсіндірді. Объективтік
идеализмнің өкілі  Гегель азаматтық қоғамды әлеуметтік ма қсаттар ға жету жолында
адамдардын »бір-біріне тәуелділігі» деп білді. Классикалы қ неміс
философиясының басқа бір өкілі -Л. Фейербах азаматты қ қо ғамды таби ғи субстанция
негізінде байланыста болатын индивидтердің жиынты ғы ретінде қарастырды. Орыс
әлеуметтану ғылымында да қоғамдық өмірге ерекше назар аударылды (А. И. Герцен, Н.Г.
Чернышевский, В.С. Соловьев және т.б.).  Жалпы айтқанда,  сол кездегі социологиялы қ
ғылым қоғамды түсіндіруде жаңа деңгейге көтеріліп, жеке рационалды ойлар
қорытқанымен  қоғам туралы идеалистік және утопиалық түсініктерден   құтыла алмады.
Әлеуметтік философияның келесі даму кезе ңі   марксизм философиясымен ты ғыз
байланысты болды. Марксизм  бойынша, қоғам - индивидтердің жай ғана жиынты ғы емес,
керісінше, сол индивидтердің арасында болатын байланыстар мен қатынастардын
жиынтығы болып табылады. Маркс пен Энгельс тарихи материализм ілімін д үниеге әкелді.
Тарихи материализмнің жасалуы қогамдық ойдың дамуындағы түбірлі төнкеріс болды. Ол,
бір жағынан, тұтас дүниеге – тек табиғатқа қана емес, сонымен қатар қо ғам ға да,- ж үйлі
наным көзқарасты қалыптастыруға әсер етсе, екінші жа ғынан, қо ғам өміріні ң барлы қ
жақтарының дамуының материалдық негізін ашу ға мүмкіндік береді. Қо ғам дамуы
табиғи- тарихи процесс екендігі туралы негізгі идеясын Маркс қо ғам өміріні ң әрт үрлі
саласынан, экономикалық саланы барлық қоғамдық қатынастардан өндірістік
қатынастарды негізгі және барлық басқа қатынастарды ай қындаушы ретінде б өліп
қарастырды. Қандай да болмасын қоғамға тән негізгі бастама қажетті өндіріс құралдары
екеніне сүйене отырып, адамдардың осы құрал- жабдықтарды өндіру барысында белгілі
бір қатынасқа - өндірістік қатынасқа түсуімен байланыстырып, осы өндірістік
қатынастардың жиынтығы белгілі бір қоғамның реалды базасын жасайтынды ғын, ал оны ң
саяси-құқықтық қондырмасын қоғамдық сананың алуан түрлі формалары
қалыптастыратынын көреміз. Өндіргіш күштеріні ң белгілі бір сатысында пайда болатын
өндірістік қатынастардың әрбір жиынтығы, барлық қоғамды қ формацияларды ң әрі
жалпылама, әрі ерекше, теқ қана олардың біреуіне т ән қалыптасу, даму ж әне жо ғары
сатыға көтерілу заңдылықтарына бағынады.  Маркс пен Энгельс барлы қ қо ғамды қ
қатынастарды материалды және рухани (идеалды) қатынастарға бөліп, материалды қ
қатынастардың біріншілігін, ал рухани қатынастарды ң екіншілігін к өрсетті. Қо ғамды қ
өмірге қатысты философияның негізгі мәселесін шешу үшін тарихи
материализм «қоғамдық болмыс»және  «қоғамдық сана» категориаларын жа ңаша
тұжырымдады. Қоғамдық болмыс – бұл қоғам өмірінің материалды қ жа ғдайлары мен
адамдардың бір- біріне және табиғатқа материалдық қатынастары. Материалды қ
қатынастар объективті өмір сүреді және қоғамның шығуы мен дамуы барысында
қалыптасып, қоғамдық санадан тәуелсіз өмір сүреді. Қоғамды қ сана - қо ғамды қ болмысты
бейнелейтің сезімдер мен
көзқарастардың, идеялар мен теориялардың күрделі ж үйесі. Қоғамды қ сана қо ғамды қ
болмысты бейнелеп қоймайды, өз кезіңде оған белсенді т үрде ы қпал жасайды. Тарихи
материализм тарихи процестің объективті және субъективті факторларын атап к өрсетті.
Бұл екуі қоғамдық өмірдің екі түрлі шарты. Адамдардан тәуелсіз ж әне оларды ң қызметіні ң
бағыты мен ауқымын көрсететін шарттар объективтік факторлар болып табылады.
Мысалы, табиғат жағдайлары, өндірістің дәрежесі, саяси және рухани дамуды ң тарихи
тісіп жетілген міндеттері мен қажеттіліктері – осы шарттар ға жатады. Субъективтік
факторларға бұқараның, топтардың, партиялардың, мемлекеттің, жеке адамдарды ң белгілі
бір мақсатқа бағытталған іс- әрекеттері, олардың санасы, еркі, іс- қимыл ға бейімділігі
және т.с.с. жатады. Объективтік факторлар әруақытта негізгі болып табылады, біра қ
олардың әрекеті субъективтік факторлардың әрекеті түрінде ғана к өрінеді. Субъективтік
факторлар өздеріне қажетті объективті жағдайлар ту ғанда ғана шешуші р өл ат қара алады.
Субъективтік факторлардың қоғам дамуына ықпалы бір қоғамды қ – экономикалы қ
формациадан басқа, бұдан гөрі жетілген формациаға өткен сайын арта т үседі.
ілімдерінен көруге болады. К. Маркс өзінің қоғамдық- экономикалы қ формациалар туралы
ілімінде жүйе ретіндегі қоғамға келесі түсінік берді. Б ұл ілімні ң жа қтаушылары мен
қарсыластары бар. Маркс пен Энгельсті ң е ңбектеріне с үйене отырып, қо ғамды қ-
экономикалық формацианы оған тән  өндіріс тәсілі, әлеуметтік құрылымы, саяси ж үйесі
мен рухани өмірі бар өзінің дамуының белгілі бір тарихи сатысында т ұр ған қо ғам ретінде
қарастырамыз. Бес қоғамдық- экономикалық формация атап көрсетілді:
алғашқы- қауымдық, құлиеленушілік, феодалдық, капиталистік ж әне коммунистік.
Олардың әрқайсысы , біріншіден, сапасы жағынан қоғамны ң белгілі бір типі ретінде,
екіншіден, қоғамдық прогрестің сатысы ретінде сипатталады. «Қо ғамды қ- экономикалы қ
формация » ұғымы қоғамды біртұтас әлеуметтік жүйе ретінде т үсінуге м үмкіндік берді.
Жоғарыда көрсетілген қоғамдық- экономикалық формациялар әлемдік тарихи процесті ң
объективтік үрдісін көрсетеді. Олар тарихи процестің әрт үрлі сатыларында д үниеге келе
бастады. Әрбір жаңа формация қоғамның оданда гөрі жоғары типі болып саналады.
Формациялық талдау методологиясы қоғамның бір формациядан бас қасына к үрделі өту
процесің, бұл өтудің жолдары мен тәсілдерін, субъективтік және объективтік
факторлардың өзарабайланысын зерттеуге негіздейді
Қазақстан Республикасының Президенті Нұрсұлтан Назарбаев өзіні ң 2008 жыл ғы
Қазақстан халқына жолдауында еліміздегі қазіргі қоғамды қ – саяси жа ғдайларды сипаттай
отырып былай деген: «Демократиялық дамудың жалпы ға бірдей таныл ған за ңдылы қтары
мен біздің қоғамымыздың дәстүрлерін үйлестіре отырып, біз одан әрі де саяси ж үйеде
мемлекеттік құрылыстың Қазақстандық моделін жетілдіру жолымен ж үре беретін
боламыз. Бұл – біз мақтануға құқылы және бәріміз ұқыптылықпен сақтау ға міндетті
Қазақстандық «ноу-хау»»[1].
Осы мәселені ескере отырып, әлемдегі бәсекеге барынша қабілетті елу елді ң қатарына кіру
мақсаты ұлттың ұлы идеясын ұстанып отырған мемлекетімізді ң өмірінде, құқы қты қ
мемлекетті құру жолында саяси реформалар ерекше орын алады деген пікір баршылы қ.
Құқықтық мемлекеттің нақты-тарихи қалыптасу тәжірибесі мен дамуы онын әлеуметтік-
экономикалық және саяси деңгейімен, қоғамдық кұқықты сезіне алушылы ғымен, ұлтты қ
және тарихи салт-дәстүрлермен анықталады. Мұндай жа ғдайларды ң бірі – атал ған
мемлекеттің бар болуы болып табылады. Құкыктык мемлекет проблемаларымен
айналысып жүрген ғалымдар, соның ішінде за ңгерлер мен саясаттанушылар, е ң алдымен
құқықтық мемлекеттің түсінігіне, оның принциптеріне, заңдылы қтарына басты назарларын
аударады. Бұл жолда, әрине, құқықтық мемлекет жайындағы теориялы қ концепцияларды
ескермей болмайды.
Мемлекет дүниеге келгенге дейін азаматтық қоғам болған. Алғаш қы қауымды қ құрылыста
адамдар өмірі азаматтық қоғам негізінде реттелген. Тіршілік пен адамдар арасында ғы
қатынастарды азаматтық қоғам институттары жүзеге асыр ған.
Өндіргіш күштердің пайда бола бастауымен, жеке топтар мен отбасыларды ң қолында
артық өнімдердің шоғырлануы жеке иемденуді, иелер құқығын са қтау, меншіктер
арасындағы қатынасты реттеу қажеттілігі саяси к үшті ң – мемлекетті ң пайда болуына
әкелді.
Мемлекеттің іргесі қаланып, оның құрылымдық шарттарыны ң ны ғая баста ған кезде
бұрынғы азаматтық қоғам институттары ығыстырылды, қоғамды бас қару мемлекетті ң
қолына көшті. Мемлекет нығая келе азаматтық қоғамны ң қызметтерін шектеп, біртіндеп
олардың аясын тарылтты. Абсолютизм тұсында, тоталитарлы қ билік кезінде азаматты қ
қоғамның сүлдесі ғана қалды.
Америка мен Еуропа елдерінде либералдық демократияға көшу азаматты қ қо ғам
институттарын қайта өмірге әкеліп, оның қызметтерін жандандыра т үсті.
Дамудың демократиялық жолына түскен посткеңестік мемлекеттерде азаматты қ қо ғам
қалыптастыруға, оның институттарын дамыту ға бағытталды. Азаматты қ қо ғамды құруды
елді демократияландырудың басты шарты деген көзқарас адамдар арасында б үгінде берік
қалыптасқан.
Сонымен, халықтың басым бөлігі – саясаткерлер де, қарапайым к өзі ашы қ азаматтар да
ден қоя бастаған бұл азаматтық қоғам деген не?
Азаматтық қоғам адамдардың сөз, жиналыс, еркін пікір айту, өз ойын ашы қ жеткізу, т өл
құқығын қорғай білу, еңбек ету, оқып-білім алу, әлеуметтік жағынан қорғалу, өзіні ң адами
қажеттіліктерін қанағаттандыру деген құқықтарын қамтамасыз ете ала ма? Азаматты қ
қоғам көпшіліктің өмірден күткен сұраныстарына толық жол ашатын бірден-бір институт
феномен бе, әлде олардың көңілі ауған уақытша қызығушылы қ па? Сонда азаматты қ қо ғам
дегеніміз не?
Азаматтық қоғам ұғымымен қатар, соңғы кезде «құқықтық мемлекет» идеясы за ңды
ойлаудың тағы да ең маңызды идеясына айналуда, себебі ол жалпы азаматты қ
құндылықтар санатына жатады.
Қазіргі заманда құқықтық мемлекетті құру, қалыптастыру м әселесі ғаламды қ проблема ға
айналды. Өйткені адам қоғамының даму тарихында еш қашан, еш елде құқы қты қ мемлекет
болған емес. Қазіргі кезде де жоқ. Болашақта да барлық елдерде бір мазм ұнды, бір
нысанды құқықтық мемлекет болуы мүмкін емес. Себебі әр елді ң экономикасы, м әдениеті,
әлеуметтік жағдайы, рухани санасы, саясаты бір деңгейде болмайды. Б ұған қоса оларды ң
географиялық, ұлттық ерекшеліктері болады.
Құқықтық мемлекетті қалыптастырудың маңызды алғышарттарыны ң ішінде азаматты қ
қоғамның алар орны бір төбе. Ал азаматтық қоғам алуан түрлі қоғамдық қатынастарды ң
мемлекеттен біршама дербес болуын мақсат тұтса, б ұл игі ма қсат мемлекеттік билікті ң
құзыреті заңмен шектеліп, адам құқығы алдыңғы орынға шыққанда ғана емес, әрбір жеке
адамның мүдделеріне
қатысты басқарушылық саяси шешімдер мен бағдарламаларды ж үзеге асыру болып
табылады.
Құқықтық мемлекет саяси билікті ұйымдастырудың формасы ретінде қо ғамды қ өмірді ң
барлық салаларында құқықтың үстемдігі принципімен аса күрделі ұштасуына, билікті ң
бөлінуіне, бүкіл мемлекеттік механизмні ң құқықпен байланыстылы ғына, за ңдарды ң
үстемдігіне, заңдылықтың жүзеге асуына, халық егемендігіні ң қамтамасыз етілуіне,
азаматтардың құқықтары мен бостандықтарының, ар-абыройларыны ң са қталу кепілдігіне,
қоғамның және мемлекеттің мүдделеріне, жалпыазаматты қ құндылы қтарды ж әне әлемдік
практиканы есепке алуға негізделеді.
Азаматтық қоғамның қалыптасу процесіне, оның басты факторлары мен құндылы қтарына
ғылыми зерттеу жүргізіліп, даму үрдістерін анықтау құқы қты-демократиялы қ мемлекет
үшін маңызды мәселелердің бірі. «Азаматтық қоғам» ұғымы арқылы қоғамды қ
байланыстар мен қатынастардың жағдайы бейнеленіп, белгілі бір мелекеттегі
тұрғындардың азаматтық қайраткерлігінің қарқыны, мемлекет пе қоғамны ң әлеуметтік
саладағы қызметтерінің бөліну деңгейі анықталады. Басқаша айт қанда, азаматты қ қо ғам
демократиялық құрылысқа аса қажет әлеуметтік қатынаастарды ң өзін- өзі реттеу қызметіне
жағдай туады: азаматтар саяси институттардың көмегіне с үйенбей-а қ, өздері реттей
алатын қатынастарға мемлекеттің қол сұғуы тежеледі. Сонды қтан да демократиялы қ
сипаттағы саяси жүйесі бар құқықтық мемлекеттің дамуында азаматты қ қо ғамны ң алатын
орны ерекше
Азаматтық қоғамның біздің түсінігіміздегі нақты анықтамасы мынадай: ол – құрамында ғы
мүшелердің арасындағы экономикалық, мядени, құқықтық және саяси қатынастары
дамыған, мемлекеттен тәуелсіз, біра қ онымен өзара әрекеттесуші қо ғам, мемлекеттпен
бірлесе отырып, дамыған құқықтық қатынастар құрушы, жоғарғы дәрежелі әлеуметтік,
экономикалық, саяси, мәдени және моральдық мәртебелі азаматтар қоғамы. Азаматты қ
қоғамның шынайылығы идеал мен идеалдық жобаның және осындай жобаны ж үзеге
асырушы қоғамның шын мәнісінде қол жеткізген жетістіктерімен аны қталады.
Бүгінгі таңдағы көзқарас бойынша, азаматтық қоғам бұл айтыл ғандармен қоса,
демократиялық заңдар, биліктің тармақтарға жіктелуі, за ң ж үзіндегі оппозицияны ң болуы,
көппартиялық жүйе сияқты басқа да азаматтық өмірдің құндылы қтарын, адамдарды ң саяси
және әлеуметтік бостандықтарын және олардың ассоциация ға, топқа, партия ға бірлесуін
жүзеге асырушы тетіктерді қамтиды. Азаматтық қоғам за ңды тіркелген, құрылымды
бекітілген және психологиялық тұрғыда қамтамасыз етілген әлеуметтік-саяси қызметті ң
материалдық және идеялық плюрализммен ажырамас бірлікте. Ал адамны ң жеке өміріне
ешбір қол сұғушылыққа жол берілмейді, ол тек заңды бұзып, оған қайшы келмесе
болғаны. Адам құқығы басты орындағы мәселе.
Соңғы кездері «құқықтық мемлекет» идеясы заңды ойлаудың тағы бір е ң маңызды
идеясына айналуда, себебі ол жалпы азаматтық құндылы қтар санатына жатады.
Құқықтың мемлекет терминінің өзі ХІХ ғасырдың алғашқы жартысында неміс
ғалымдарының еңбектерінде жарық көрді. Құқықтық мемлекетті қалыптастыру, дамыту
адам қоғамының көне заманнан негізгі мақсаты болды. ХІХ ғасырды ң со ңы ж әне ХХ
ғасырдың алғашқы жартысында құқықтық мемлекет теориясы құқықты қ мемлекет
жөніндегі үстемдігін бекітті. Қазіргі кезеңде теорияның даусыз мойындалып отыр ған
белгісі – мемлекет пен адам арасында ғы байланыста басымды қты ң адам ға берілуі.
Мемлекеттің міндеті тек адамдардың кейбір топтарына ғана қатысты емес, жекелей
алғанда әрбір адамның мүддесіне қатысты басқарушылы қ шешімдер мен ба ғдарламаларды
жүзеге асыру болып табылады. Сондықтан да құқықтық мемлекет құруды ң м әселелерін
кешенді түрде талқылау бірінші кезектегі міндетке жатады.
Осы жұмысты жазу кезінде көптеген арнаулы ғылыми, ғылыми-к өпшілік әдебиеттер,
мемлекет пен құқық теориясы мен тәжірибелеріне, Қаза қстан Республикасыны ң мемлекеті
мен құқық теориясына, шетелдік мемлекеттерді ң мемлекеті мен құқы қ теориясына
арналған әдебиеттер, бұқаралық ақпарат құралдарының мағлұматтары пайдаланылды.
Қоғам- экономикалық және рухани біртұтастықпен, өмір сұру жағдайын ұйымдастыруды ң
тұтастығымен сипатталатын, белгілі бір аума қта ғы адамдар бірлігі.
Саяси жүйе- елдің саяси өміріне қатысатын мемлекет пен мемлекеттік емес қо ғамды қ
құрылымдардың біртұтас кешенде қарастырылуы.
Соныен, қоғамның саяси жүйесі- мемлекетік ж әне қоғамды қ ұйымдарды ң, е ңбек
ұжымдарының бірігіп, елдің саяси өміріне кірісіп, қоғамды дамыту ға, ны ғайту ға үлес
қосуы.
Саяси жүйенің ең күрделі, ең маңызды элементі- мемлекет. Саяси ж үйені ң қо ғамды
басқарудағы ең орталық буыны- мемлекет. Біріншіден, ол саяси ж үйені ң билігін, м үдде-
мақсатын іске асыратын ең негізгі аппараты. Екіншіден, мемлекет саяси ж үйені ң барлы қ
элементтерін біріктіріп, саяси функция арқылы қоғамны ң игілікті құндылы қтарын әділетті
болу процесін басқарып отырады. Бұл процесті бас қару, бақылап отыру дегеніміз-
қоғамдағы қарым- қатынастарды, олардың өзара байланысын реттеп отыру, т ұра қты,
жақсы дамуын қамтамасыз ету.
Жоғарыда көрсетілген саяси жүйенің элементтерінің даму процесінен қо ғамда әр т үрлі
саяси жүйелер қалыптасады: әкімшілік, жарысты қ, әділетті- бірлік ж үйелері. Қо ғамны ң
жақсы- жаман дамуын осы жүйелер шешеді, соған с әйкес саяси ж үйе әр т үрлері
қалыптасып жатады.
1) Формациялық саяси жүйелері- құл иелену, феодалды қ, жуазиялы қ, социалистік
формацияларының саяси жүйелері.
2) Авторитарлық саяси жүйелер- тоталитарлық, партократты қ, деспотиялы қ, фашистік т.б.
саяси жүйелер.
3) Демократиялық саяси жүйелер- либерал- демократиялық, залы қты қ- демократиялы қ,
социал- демократиялық т.б.

Ұқсас жұмыстар

Бірінші құрылтайшылар жиналысында құрылтайшылардың атқаратын жұмыстары мыналар

Акционерлік қоғам жайлы

Акционерлік қоғам туралы ақпарат

Акционерлік қоғам туралы

Әлеуметтану қоғам туралы ғылым

Саяси сана. Мәдениет және өркениет

Әлеуметтік топтар, қатынастар

Мәдениет философиясы

КӘСІПКЕРЛІКТІҢ ҰЙЫМДЫҚ-ҚҰҚЫҚТЫҚ ФОРМАСЫ

Огюст Конт Әлеуметтанудың негзін қалаушысы

Пәндер