Сезімдік таным мен рационалдық

Презентация қосу

Сезімдік таным
мен рационалдық
Таным дегеніміз — нағыздықтың адам санасында мақсатты
және белсенді түрде бейнелену үдерісі болып табылады.
Таным кезіндеболмыстың түрлі жақтары айқындалады.
Заттардың сыртқы және ішкі мәні, қоршаған орта
құбылыстары, сонымен қоса адамның санасында танымдық
қызметтің субъектісі — адамның қызметі зерттеледі. Демек,
адам өзін-өзі зерттейді. Осының бәрі адамның санасы
барлығынан болып жатады. Өйтпесе онсыз таным үдерісі
шынайы болмас еді. Сондықтан адамның санасы сияқты ғажап
құбылыстың негізгі нысандарын зерттеп білу керек. Адамда
оның денесі (физиологиялық организм) және жаны (рухани-
психикалық) сияқты қарама-қарсы екі бастама бар. Адам
жануарлар дүниесінен шыққандықтан, ол биологиялық
заңдылықтарға бағынады. Сонымен қоса адам сөйлей алады.
Оған күрделі ойлау және эмоциялық қызмет тән. Ол "сана"
деп аталады. Қоғам дамуының салыстырмалы қысқа тарихи
мерзімі ішінде адам кептеген жетістіктерге
Сана — қоғамдық құбылыс. Адамның санасы
адамзат коғамының ұзаққа созылған дамуының
нәтижесінде пайда болды. Психикалық және саналы
қызметтің элементтері ақпарат алмасу үшін дыбыс
сигналдарын және ишараны қолданатын жоғары
дамыған, топтасып өмір сүретін жануарларда көрініс
береді. Бір катар жануарлардың — мысық, ит
тектестер, приматтар, дельфиндер әрекеттерінің көбі
күрделі және сананың қызметін талап етеді. Одан
кейін жануарлардың өзіндік "моралі", өзін ұстау
әдеттері, жетекшілік үшін күрес жүргізуі бар.
Жалпы, жануарлардың өмірі өзінен-өзі жүріп жатқан
жоқ, оларда санаға бағыныштылық, яғни бір мән бар.
Ойлау — адам санасының маңызды ерекшелігі.
Ұжымдық еңбектің пайда болуы мен дамуы бір-
бірінен ажырамайтын ойлау мен тілдің болуын
қажет етті. Еңбектің үнемі жаңа нышандары мен
жалпылама қасиеттері жалпылама атқа ие болды.
Жалпылама тілдік қолданыстар көрнекі
түсініктерден бөліп алынған ұғымдарға етуге,
адамның санасының ерекше қасиеті — ойлауға
себеп болды. Осылай бұрыннан белгілі түп текті
қорытындылардан олардың арасындағы байланыс
негізінде белгілі бір жаңа білім шығатын
логикалық ой қорыту пайда болды. Уақыт өткен
сайын логикалық түрде ой қорыта білу
жылдамдады.
Сана мидан бөлек болмайды, тек ми ғана сана
органы болып табылады. Ал сана адам миының
функциясы. Адамның миы биохимиялық,
физиологиялық және жүйкелік үдерістер жүріп
жататын күрделі материалдық құрылым.
Психика өзінің мазмұнына тепе-тең деп айтуға
келмейтін психикалық құбылыстардың
физиологиялық механизмдері субъективтік бейнелер
формасында нағыздықтың бейнеленуі бола алады.
Философия тарихында "адам өтінін бауырға
қатынасы қандай болса, ой адамның миына да
сондай қатынаста болады" дегенді айтатын
философтар болды.
Назар аударғаныңызға
рахмет

Ұқсас жұмыстар

Таным термині

Таным теориясы мәселелері

Таным теориясы

Таным теориясының дамуы

Ақиқаттың нақтылығы

Өндіргіш күштер функциясы

Таным құрылымы

ТАНЫМНЫҢ ОБЪЕКТІСІ МЕН СУБЪЕКТІСІ

Философияның негізгі сауалдарын зерделеу

Декарт философия

Пәндер