Кәмелетке толмағандардың қылмыстылығы

Кәмелетке толмағандардың қылмыстылығы. Орындаған: ҚҚ-31 тобы, Тасболат Азамат Қожахмет Алмасбек Исабеков Азамат Қирабай Ерболат Мұхтар Диханбек

Жоспары:

Кәмелетке толмағандардың қылмыстылығы.

Кәмелеттік жасқа толмағандар арасындағы қылмыстардың саны.

Кәмелетке толмағандар арасындағы қылмыстардың жалпы алдын алу.

Кәмелетке толмағандардың қылмыстылығы.

Қазіргі уақытты кәмелетке толмағандар арасында қылмыстылық денгейі күн санап өсіп келе жатыр.

Кәмелетке толмағандардың қылмыстылығы мен «ересектер» қылмыстылығы арасында «жай-күй байланысы» байқалады. Мысалы, ізденушілердің жазуынша, рецидивистердің 50-60% өзінің қылмыстық карьерасын кәмелетке толмаған жасында бастайды.

Криминологияда кәмелетке толмағандардың жасы бойынша екі тобын ажыратады:

14-15 жастағы

16-17 жастағы адамдардың қылмыстығы. Олардың істерінің өзара ерекшеліктері айқын байқалады.

Қылмыстардың 80% 16-17 жастағылары жасайды. Қылмыс жасаған кәмелетке толмаған қыздардың үлесі 8-10% шамасында.

Кәмелетке толмағандардың қылмыстылығының ерекшеліктері осы жастағы адамдардың психологиялық қасиеттеріне қарай анықталады. Осы жастағы жасөспірімдер сыртқы ортаның ықпалына, құрдастарының теріс ықпалына, ересектердің ықпалына тез түседі.

Кәмелетке толмағандар қылмыстылығының келесі ерекшеліктерін атап өтуге болады:

Кәмелетке толмағандар тұлғасында криминогенді сипаттардың қалыптасуына мына жағдайлар ықпал етеді:

Кәмелетке толмаған қылмыскер тұлғасының келесі қасиеттерін атауға болады.

Кәмелетке толмағандардың қылмыстылығы себептері.

Статистикаға сүйенсек заң бұзып

Қылмыс жасаушы кәмелетке толмаған жас өспірімдердің кӛбі толық отбасында тәрбиеленбегендер, олардың ішінде 29 % әкесіз тәрбиеленгендер, ал ата-анасының екеуі де қызметте болып, тәрбиеге уақыт болмауы 8 % құрайды.

Осындай жағдайлардың әсерінен қадағалаусыз қалған жасӛспірімдер әртүрлі психологиялық табыссыз факторлардың туындауына, одан әрі құықбұзушылық әрекеттерге, содан барып қылмыс жасауға орын береді. Кәмелетке толмағандардың қылмыстылығының 90 % осы қадағалаудың болмауының салдарынан екенін атай кеткен жӛн.

Кәмелетке толмағандар мен жасӛспірімдердің қылмыс жасаудағы бірден бір кең таралған себептерінің бірі алкогольдік және есірткі заттарды қолдану, сонымен қатар жүйкеге әсер ететін заттарды кӛп қолдану болып келеді.

Алкогольдік және есірткі заттарды қолданудың бірден бір себебі ретінде қызығушылық - 52, 3 % кӛрсетеді,

Өзінің рахат сезімі үшін-19, 2%,

Достарынан қалмау - 10 %,

Ал қалған бөлігі деппрессия жағдайында бір нәрсені ұмыту, бір нәрсемен айналысу болып табылады.

Бүгінгі күні балаға, жасөспірімге көмек көрсету жолында жұмыс жасайтын мемлекеттік құрылымдардың көптігі кәмелетке толмағандардың проблемаларын нақты шешуге жәрдемдеспейді. Оған себеп мемлекеттік органдардың жеке ведомствоаралық тосқауылдарын еңсеруге қабілетсіз болып табылады. Тиісінше мемлекеттік күш жігеодің тиімділігі үшін:

Соңғы жылдары Қазақстан Республикасында к өптеген Еуропа мемлекеттеріндегідей кәмелетке толмағандардың қылмыстары өсуде. Сол қылмыстардың 40%-ы ауыр және аса ауыр қылмыстар болып табылады. Республика бойынша жалпы әрбір 15-ші ауыр қылмысты, әрбір 20-шы кісі өлтіруді, әрбір 16-шы денсаулыққа ауыз зиян келтіруді, әрбір 8 -ші қарақшылықты, әрбір 5 -ші тонауды және әрбір 13-ші ұрлықты кәмелетке толмағандар жасайды. Жыл сайын ішкі істер органдарында әртүрлі құқық бұзушылығы үшін 100 мыңға жуық кәмелетке толмаған жасөспірімдер жеткізіледі, олардың 9 мыңнан астамы немесе жеткізілгендердің жалпы санының 9, 4%-ы панасыз және қадағалаусыз қалған балалар.

Статистика бойынша кәмелетке толмағандар арасында қылмыс ауылды жерге қарағанда қалалық жерлерде 2 есе көп жасалынады екен, оған мынадай жағдайлар әсер етеді:

1. Отбасындағы байланыстың нашарлауы, күнұзақ жұмыста болғандықтан ата- аналардың баланың жүріс-тұрысын бақылай алмауы.

2. Қылмыстық элементтердің қалаларда шоғырлануы, ал олардың бір мақсаты - жастарды қылмыстық әрекетке тарту.

3. Қалаларда мінез-құлқы қоғамға жат адамдардың өзара байланысу, топқа бірігу мүмкіндіктері зор.

4. Кәмелетке толмағандардың ересектердің көзінен таса жерде уақыт өткізуге мүмкіндік табуы.

5. Тұрған жерді тез ауыстырып, сол қала аумағында басқа жерге оңай жинала салу мүмкіндігі.

6. Тұрған жері мен бос уақытын өткізетін жер аралығының алшақтығы, мұндай жағдай әсіресе отбасылар бір жерден екінші орын ға жаппай көшкенде болады, балалар бос уақытын бұрынғы тұрған жерде өткізуге ұмтылады.

7. Қалада материалдық қаражатты қылмыстық жолмен табу оңай.

8. Қалада жастарды өзіне тартатын «бұзылған» жерлер жеткілікті.