Желілік технологиялар туралы ақпарат

Презентация қосу

1. Желілік технологиялар
Ақпараттық-есептеу желіcі (немесе есептеу желі) – бұл
мәліметтер алмасу каналдарымен біріктірілген компьютерлер
жүйесі. Ақпараттық-есептеу желілерінің (АЕЖ) негізгі ма қсаты –
осы желіде бөліктелген ресурстарға деген ыңғайлы және сенімді
қатынауды ұйымдастыру арқылы желіні қолданушыларға әр
түрлі ақпараттық есептеу қызметтерін көрсетуді эффективті
қамтамасыз ету.
АЕЖ базасында құрылған ақпараттық жүйелер келесі
тапсырмалардың орындалуын эффективті қамтамасыз етеді:
Мәліметтерді сақтау;

Мәліметтерді өңдеу;

Қолданушылардың мәліметтерге қатынауды
ұйымдастыру;
Қолданушыларға мәліметтерді және мәліметтерді
өңдеу нәтижелерін беру;
Есептеуіш желілерінің эволюциясы
Компьютерлік технология эволюциясының логикалық
нәтижесі есептеуіш жүйелерінің концепциясы болып табылады.
50ж астам, үлкен компьютерлер өте аз мөлшердегі
қолданушыларға арналған. Мұндай компьютерлер
қолданушының интерактивті жұмысына арналған пакеттік
өңдеу тәртібінде қолданған.
Пакеттік өңдеу жүйелері ереже бойынша қуатты және
әмбебап компьютерге жүктелген мэйнфрейм базасында
құрылады. Қолданушылар бағдарлама командасын және
мәліметтерін құрайтын перфо-карталар дайындайды және
оларды есептеу орталығына жіберіп отырған. Операторлар бұл
картаны компьютерге енгізіп, ал баспаға шығарылған нәтижені
қолданушылар келесі күні алып отырған.
Пакеттік тәртіп – бұл басқа тәртіптерге қарағанда
қолданушының көптеген тапсырмасын бірлік уақытта орындауға
мүмкіндік беретін, қолдануға өте тиімді есептеу қуаты.
Есептеуіш желілер эволюциясының келесі кезеңдері пайда
болды:
Көп терминалды жүйелер.

Глобальды желінің пайда болуы.

Бірінші локальды желілер. 70ж басында.

Локальды желінің стандартты технологиясын құру. 80ж
орта шенінде.
Қазіргі заманғы тенденциялар.

Локальды және глобальды желіні бірдей д әрежеде

қозғау.
Есептеу желілері.

Көп машиналық жүйе.

Компьютерлер арасындағы байланыс арнайы перифериялы қ
құрылғылардың – желілік адаптердің көмегімен жүзеге
асырылады. Әрбір компьютер өзінің операциялы қ ж үйесіні ң
басқаруымен қызмет етеді, ал компьютер желісіні ң арасында ғы
жұмысты анықтайтын «ортақ» операциялық жүйе болмайды.
Ақпараттық есептеу
желілердің түрлері (АЕЖ)

Жұмыс істеу территориясына байланысты АЕЖ келесілерге
бөлінеді:
локальды (ЛЕЖ немесе LAN – Local Area Network);

аймақтық ((региональные) РЕЖ немесе MAN –

Metropolitan Area Network);
Ауқымды (АЕЖ немесе WAN – Wide Area Network);
Абоненттері бір-бірінен үлкен емес арақашы қтықта (10 – 15
км-ге дейін) орналасқан желі локальды желі деп аталады. ЛЕЖ
кішкентай территория шегінде орналасқан абоненттерді
біріктіреді.
Аймақтық желілер қала, аудан, облыс және ұсақ елдің де
абоненттерін байланыстырады. Көбінесе аймақты қ АЕЖ-ді
абоненттері арасындағы арақашықтық ондық – жүздік
километрлер құрайды.
Глобальды желілер жиі әр түрлі елдерде немесе
континенттерде орналасқан үлкен арақашықтыққа
алыстатылған абоненттерді қосады. Мұндай желі
абоненттерінің арасындағы өзара әрекет ету байланысты ң
телефон линиялары, радиобайланыс желілері және де
спутниктік байланысы негізінде жүзеге асуы м үмкін.
Мәлімет жіберіді ұйымдастыру принциптері бойынша
желілерді екі топқа бөлуге болады:
тізбектей;

кеңтаралымды;
Тізбектей желілерде мәліметтерді жіберу бір тораптан екіншіге
тізбектей орындалады және әрбір торап алын ған м әліметтерді
әрі қарай ретрансляциялайды. Барлы қ глобальды, айма қты қ
және көптеген локальды желілер бұл типке жатады.
Кеңтаралымды желілерде уақыттың әр мезетінде жіберуді тек
бір торап қана орындай алады, бас қа тораптар а қпаратты тек
қабылдай алады. Желілердің осындай типіне байланысты ң бір
жалпы каналын (моноканал) немесе бір жалпы пассивті
коммутациялайтын құрылғыны қолданатын АЕЖ-нің ма ңызды
бөлігі жатады.
Локальды есептеуіш желілер

Локальды есептеуіш желі (ЛЕЖ) деп элементтері, яғни
есептеуіш машиналарын (мини- және микрокомпьютерлерді
қоса алғанда), терминалдар, байланыс аппаратура бір-бірінен
салыстырмалы үлкен емес қашықтықта (10 км-ге дейін)
орналасқан желіні атайды.
Локальды желі негізінен, бір лаборатория, бөлім, офис,
фирма шегінде ақпаратты жинау, жіберу, өңдеуге арналған,
фирма немесе оның жеке бөлімшелер қызметінің түріне сәйкес
арнайы функцияларды орындауға мамандандырылған. Көп
жағдайда өз локальды ақпараттық жүйеге қызмет көрсететін
ЛЕЖ басқа есептеу желілермен байланысқан.
Локальды желілердің базалық
технологиялары
Локальды желілердегі ақпаратты және бағдарламалы
құралдарды қарапайымдау және арзандату үшін көбінесе
уақыт бөлу режимінде желідегі барлық компьютерлер
қолданатын мооканалдар қолданылады (моноканалдар –
бөлінетін каналдар). Моноканалдың классикалық мысалы –
шиналық топологиясы бар желінің каналы.
Локальды желілерде ең үлкен дамуды OSI моделін
басқарудың екі төменгі деңгейлерінің хаттамалары алды.
Моноканалды қолданатын желілерде каналды деңгей
хаттамалары екі деңгейшеге бөлінеді:
Мәліметті логикалық жіберу деңгейшесі – LLC (Logical
Link Control);
Желіге қатынауды басқару деңгейшесі – MAC (Media
Access Control).
Мәліметті логикалық басқару деңгейшесінде ЛЕЖ-дің негізгі
хаттамаларын қосатын IEEE 802–лікті қоса алғанда
хаттамалардың көбінде бірдей. (ЛЕЖ-дің негізгі хаттамаларына:
IEEE 802.2 – LLC мәліметті логикалық жіберу хаттамасы; MAC –
желіге қатынау хаттамасы; IEEE 802.3 – Ethernet – бұл
хаттамалар ұқсас; IEEE 802.4 – Token Bus, IEEE 802.5 – Token
Ring және т.б. жатады). LLC HDLC хаттаманың негізінде
құрылған және OSI жоғарғы деңгейлеріне үш түрлі
процедураларды береді:
LLC1 – байланысты орнатпаусыз және растаусыз;

LLC2 – байланысты орнатумен және растаумен;

LLC3 – байланысты орнатпаусыз және растаумен.
IEEE802.3/Ethernet – желілік
технологиясы
Желілік технология – желіні құруға жеткілікті хаттамалар және оларды іске
асыратын аппаратты-бағдарламалық компоненттерідң келісілген жиынты ғы.
Қазіргі кезде ең белгілі технология (бұл технологияны қолданатын желілер саны –
5млн, ал осы желілердегі компьютерлер санын қоса ал ғанда – 50млн) 70 жж со ңында
құрылған және алғашқы түрде байланыс линиясы ретінде коаксиалды кабельды
қолданды.
Кейінірек, басқа да коммуникацияларға ба ғытталған б ұл технологияны ң к өп
модификациялары жобаланған, атап көрсетсек:
10 Base-2 – жіңішке коаксиалды кабель қолданады (диаметрі 0,25 дюйм); сегменттегі жұмыс
станциялардың максималды саны – 30 болатын, 185 метрге дейін ұзындығы бар
сегменттерді қамтамасыз етеді.
10 Base-5 – жуан коаксиалды кабель қолданады (диаметрі 0,5 дюйм); сегменттегі жұмыс
станциялардың максималды саны – 100 болатын, 500 метрге дейін ұзындығы бар
сегменттерді қамтамасыз етеді.
10 Base-Т – экрандалмаған есулі қос өткізгішті қолданады және сегменттегі жұмыс
станциялардың максималды саны – 1024 болатын, 100 метрге дейін ұзындығы бар
сегменттерді қамтамасыз етеді.
10 Base-F – талшықтық-оптикалық кабельды қолданады және сегменттегі жұмыс
станциялардың максималды саны – 1024 болатын, 2000 метрге дейін ұзындығы бар
сегменттерді қамтамасыз етеді.
IEEE802.5/Token Ring
технологиясы
IEEE802.5/Token Ring технологиясы моноканал ға қатынау
үшін маркерді беру әдісін (оны детерминациялан ған маркерлік
әдіс деп те атайды) қолданатын желінің са қиналы қ (негізгі) ж әне
шапақты (қосымша) топологияларын қолдайды. Маркерлер
желіде сақина бойымен бір бағытта жылжиды (симплексті режим)
және оларға приоритеттің сегіз деңгейіне меншіктеле алады.
Мәлімет жіберу жылдамдығы – 4Мбит/с бол ғанда, маркер к өлемі
4Кбайт, ал жылдамдығы 16Мбит/с бол ғанда – 20Кбайт. Үнсіздік
бойынша әрбір станцияның маркерді ұстап тұру уа қыты 10мс те ң.
Желі бойынша мәлімет жіберу жылдамдығы 155 Мбит/с-тан
аспайды. Экрандалған және экрандалмаған есулі қос өткізгішін
және талшықтық-оптикалық кабельды қолдайды. Са қинаны ң
максималды ұзындығы – 4000 метр, ал са қинада ғы тораптарды ң
максималды саны – 260.
Бұл технологияны іске асыру Ethernet технологиясына
қарағанда қымбаттау және күрделілеу, бірақ ол да кеңінен
таралған.
FDDI технологиясы
FDII (Fiber Distributed Data Interface, б өліктенген
мәліметтердің талшықтық-оптикалық интерфейсі) көбінесе
Token Ring технологиясына негізделеді, біра қ байланыс
линияларының талшықтық-оптикалық түріне бағытталған
(экрандалмаған есулі қос өткізгішін қолдану мүмкіндігі де бар)
және ұзындығы 100 км дейін, тораптардың максималды саны
500 және жылдамдығы 100 Мбит/с сақина бойынша
мәліметтерді жіберуді қамтамасыз етеді. Приоритеттерді
анықтаусыз қатынаудың детерминацияланған маркерлік әдісі
қолданылады. Жоғары сенімділікпен қамтамасыз ету үшін бір-
біріне бағытталған екі сақина ұйымдастырылады (м әліметтер
қарама-қарсы бағытта қозғалады). Бір сақина бас тарт қан
жағдайда мәлімет жіберу жаңылысқан (сбой) сақина сегментсіз
біріктірілген бірінші және екінші сақиналар бойынша ж үреді
(интенсивті (жиі) бас тартулар кезінде қосымша виртуалды
сақиналар құру мүмкіндігі бар). Технология қымбат
тұратындықтан, негізінен магистральды каналдар мен ірі
желілерге ендіріледі.

Ұқсас жұмыстар

Корпоративтік желілерді қорғау

КӨЛІКТЕГІ АҚПАРАТТЫҚ ТЕХНОЛОГИЯЛАР

Бұлтты есептеу ерекшеліктері

Бұлтты технологияларды оқыту процесіне енгізу бүгінгі технологиялар

Локальді желі

Компьютерлік желілер жайлы

Бұлтты деректерді сақтау

Желілерде қолданылатын технологиялар

Медицинадағы бағдарламалау технологиясы

Карта - Жер шарының бетін немесе оның бөліктерін белгілі бір картографиялық проекцияда жазықтыққа кішірейтіп және жинақтап бейнелеу

Пәндер