БІЗ ҮШІН ӘУЕЗОВ – ЕКІНШІ АБАЙ

БІЗ ҮШІН ӘУЕЗОВ - ЕКІНШІ АБАЙ

Мұхтар Әуезов. Семей, 1921 жыл

Мұхтар Әуезов - Ленинград мемлекеттік университетінің студенті. 1926 жыл

Жас Мұхтар үй іші мен достарының арасында

Мұхтар Әуезов. 1938 жыл

Мұхтар Әуезов Шекспирдің «Отелло»-сын аудару мезетінде. 1938 жыл

Мұхтар Әуезов жұмыс үстінде. 1939 жыл

Мұхтар Әуезов және Николай Тихонов. Мәскеу, 1949 жыл

Мұхтар Әуезов С. М. Киров атындағы Қазақ мемлекеттік университетінің студенттері арасында. Алма-Ата, 1950 жылдар

Мұхтар Әуезов Ыстықкөлде

Мұхтар Әуезов пен Бауыржан Момышұлы

Мұхтар Әуезов жұмыс үстінде. Алма-Ата, 1954 жыл

Михаил Шолохов, Леонид Леонов және Мұхтар Әуезов. Алма-Ата, 1954 жыл

Мұхтар Әуезов және Назым Хикмет ГДР жазушылар съезінде. Берлин, 1956 жыл

Мұхтар Әуезов. Алма-Ата, 1957 жыл

Мұхтар Әуезов өз 60 жылдығында. Семей, 1957 жыл

Мұхтар Әуезов Мәскеудегі қазақ өнер және әдебиет онкүндігінің қатысушыларымен бірге. Солдан оңға қарай: онкүндіктің белгісіз қатысушысы, ҚазССР халық әртісі Шара Жиенқұлова, жазушы Мұхтар Әуезов, ҚазССР халық әртісі К. Бадыров, ҚазССР еңбек сіңірген әртісі Г. Галиева. Қызыл алаң, 1958 жыл.

Мұхтар Әуезов, Всеволод Иванов, Корнелий Зелинский КСРО жазушылар Одағының пленумында. Мәскеу, 1958 жыл

Мұхтар Әуезов, Всеволод Рождественский, Леонид Соболев. Мәскеу, 1958 жыл

Мұхтар Әуезов Азия мен Африка елдерінің жазушылар Ташкенттік конференциясында. 1958 жыл

Мұхтар Әуезов Индияда

Жас Мұхтар Әуезов. Скульптор П. Усачев. 1962 жыл

И. Исабаев. Мұхтар Әуезов өз кейіпкерлерінің ортасында. 1967 жыл

«Абай жолы» романының қолжазбасы

Мұхтар Әуезов оқыған мұғалімдік семинария үйінің көріністері

Әуез қыстауы. Осы үйде Мұхтардың балалық, жастық шағы өткен. Бұл қыстау кейіннен жөнделіп, жазушының мұражайына айналды

Жазушының Алматыдағы мұражайының бір бөлмесі

Алматыдағы Мұхтар Әуезов атындағы Қазақ драма театры

Семей қаласындағы Мұхтар Әуезовке арналған ескерткіш

Қазақстанның пошта маркасы. 1997 жыл

Мұхтар Әуезовтың 100 жылдығына арналған 20 теңгелік естелік тиыны

“Әуезов үйі” ғылыми-мәдени орталықтың салтанатты ашылуы.

Алматы, 27 қыркүйек 1997 жыл

ЮНЕСКО-дағы Мұхтар Әуезовтың 100 жылдығына арналған халықаралық коллоквиум.

Париж, 1997 жыл

Қазақстан Республикасының Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың Мұхтар Әуезовтың 100 жылдығына арналған салтанатты отырыста сөз сөйлеуі. Алма - Ата, 26 қыркүйек 1997 жыл.

Мұхтар Әуезовтың шығармашылық мұрасы - адамзаттың байлығы

“Абай жолы” - Мұхтар Әуезовтың көркем прозасын классикалық деңгейіне көтеріп, әлем әдебиетіне көркемдік қуат әкелген үздік туынды. Әуезов өзінің роман - эпопеясында қазақ халқын, оның ұлттық дәстүрін барлық қырынан энциклопедиялық деңгейде жан-жақты ашып көрсетті. Әуезовтің “Абай жолы” роман - эпопеясы әлемдік деңгейде “ХХ ғасырдағы ең үздік шығармалардың бірі” деген жоғары баға алды.

Қазақ әдебиетінің классигі Мұхтар Әуезовтың

“Қилы заман” кітабында ертерек кезде жазған әңгімелері мен повестері еніп отыр. Жазушының «Қилы заман» шығармасында Жетісу жеріндегі Албан руының 1916 жылғы көтерілісі, халықтың ұлттық сана сезімінің оянуы көркемдік нәр нақышпен бейнеленген.

“Қорғансыздың күні” атты жинаққа Мұхтар Омарханұлы Әуезовтың 30-шы жылдары жарық көрген әңгімелері мен повестері топтастырылды. Бұл шығармаларда адамзат пен қоғам тіршілігіндегі көкейкесті мәселелер келтірілген. Әңгімелерде қазақ әйелінің аянышты ауыр халін, қорлық пен күндікте өткен қара түнек өмірі, шеккен жәбір-жапасын, қорғаны жоқ қарапайым адамдардың, жетім баланың тағдыр - тіршілігін шынайы суреттеген.

Мұхтар Әуезовтың 20-30 жылдары жазылған шығармаларының барлығында дерлік Кеңес үкіметінің алғашқы дәуіріндегі өмір кезеңі қамтылғанымен, кеңестік іс-әрекетті көтере дәріптеу, көзсіз мақтау жоқ. Мұхтар Әуезов өмір қайшылықтары мен теңсіздіктерді әр қырынан көрсету арқылы қазақ әдебиетінде психологиялық прозаның үлгілерін тудырды. Кітап әдебиет сүйер қалың оқырманға, әдебиет зерттеушілеріне арналған.

М. Әуезовтің “Абайтану дәрістерінің дерек көздері” атты кітабында Абай мұрасы туралы ғылыми-зерттеу жұмыстары мен көркем туындылары, түрлі қолжазба нұсқалары, тезистері, шашпа пікірлері, баяндамалары мен сөйлеген сөздері оқырман қауымға жүйеленіп беріліп отыр.

“Абайды білмек парыз ойлы жасқа” атты кітапта Әуезов қаламынан туған Абай өмірбаянының төрт түрлі нұсқасы жүйеленіп берілген. Абайдың өмірі мен шығармашылығы 20 жылдардан бастап зерттеген Әуезов ұлы ақынның ғылыми өмірбаянының алғашқы нұсқасын 1933 жылы, кейіннен жаңа деректермен толықтырып, 1940 жылы екінші нұсқасын, ал 1945 жылы үшінші, 1950 жылы ең соңғы нұсқасын жазған. Бұған сол кездегі қоғамдық-саяси ахуал, тарих талқысы, жаппай етек алған қуғын-сүргіннің де аз әсері болмаған.

Мекемтас Мырзахметұлының “Әуезов және Абай” атты кітабында М. Әуезовтың абайтанудағы ізденістері, батыс - шығыс әдеби, мәдени байланыстар арналары, суреткердің тезис түріндегі айтылған ой - пікірлерінің төркіндері талданып ашылады. Сондай - ақ ұлы қаламгердің 20 жылдары Орыс Географиялық қоғамының Семей бөлімшесінің мүшесі ретінде атқарған сан-салалы жұмыстары, жоғары оқу орындарындағы ұстаздық қызметі жөнінде танымдық материалдар енді.

“М. Әуезовтың “Абай жолы” романының жиілік сөздігі” атты еңбекте “Абай жолы” эпопеясындағы сөздердің қолданылу жиілігін көрсетуге арналған. Жазушының жеке еңбегіндегі сөздердің қолданылу жиілігін бейнелейтін мұндай сөздік қазақ лексикографиясының тарихында тұңғыш рет жасалып отыр.

“Бесігіңді аяла!. . ” атты бұл монография - эссе - жазушы Тұрсын Жұртбайдың 25 жылдық ізденісінің нәтижесі болып табылады. Мұнда ұлттық ұлы тұлға Мұхтар Әуезовтың өмір мен шығармашылық психологиясының қалыптасу жолы, көркем туындыларының жазылу тарихы мен тарихи негіздері, Құнанбай мен Абай сияқты тарихи тұлғалардың өмірлік деректері мен “Абай жолы” роман - эпопеясындағы көркем бейнелерінің арақатынасы - салыстырмалы әдебиеттану әдісімен жан-жақты қарастырылып, теориялық тұрғыдан талданады.

Қазақтың біртуар перзенті, заманымыздың “Әлем таныған Әуезові” - Мұхтар Омарханұлы Әуезов жайындағы “Мұхтар Әуезов туралы естеліктер” атты кітап ұлы тұлғаның даналық парасатын жан-жақты ашуға тырысады.