КӘСІПОРЫННЫҢ АЙНАЛЫМ КАПИТАЛЫ

Презентация қосу

КӘСІПОРЫННЫҢ
АЙНАЛЫМ
КАПИТАЛЫ
Жоспары

1.Айналым капиталы: оның маңызы,
құрамы мен құрылымы
2.Айналым құралдарының
айналымдылығын және пайдалануын
сипаттайтын көрсеткіштер
3.Тауарлы-материалдық запастардың
құнын бағалау әдістері
Құндық формадағы қор
айналымдылығы мен айналым қорының
жиынтығын көрсететін активтер түріндегі
айналым құралдары да кәсіпорынның
мүлігі болып табылады.
Айналым қоры (айналым капиталы) –
ақшаның үздіксіз айналымдылығын
қамтамасыз ететін, өндірістік қор мен қор
айналымдылығы үшін қажетті ақша
қорының жиынтығы.
Айналым қо
ры - өндіріс
процесінің м
індетті элеме
өнімнің өзін нті,
дік құнының
бөлігі. Айна негізгі
лым қоры д
- өндіріс про егеніміз
цесіне бір-ақ
қатысатын ж рет
әне өзінің құ
өндірілген ө нын
німге толығы
аударатын өн мен
діріс заттары
бөлігі. ның бір
ң қ ұ р а м ы на
а л ы м қ орыны а т ын
Ай н а с т ы р
л ы н қ алыпт
на л ы м құ р а
ы ғ ы кір еді.
ай
е рін і ң ж иынт і р іс т ік
элеме н т т ө н д
н а л ы м қорын
Ай
р ы ж ә н е қор д і ө н д іру
қ о і м
айналым лығына бөлу - өн ылатын
айналым
ды
н д а п а й далан
о н ы с а ту аясы р ім ен
мен р ек ш е л і кт е
е б ө л у е
жән
н ы қ т а л ады.
а
Айналым қоры (100%)

Өндірістік айналым қоры Қор айналымдылығы
(100%) (70%) (100%) (30%)

Өндірістік қор (70%) Қоймадағы дайын өнім (31%)

Өндіріс процесіндегі (25%) Жолдағы тауар (30%)

Болашақ кезеңдегі шығыс (5%) Ақша қоры (25%)

Дебиторлық берешек (14%)
Нормаланған айналым қоры
(80%)
Нормаланбаған айналым қоры
(20%)

Есептегі құралдар Банктегі, кассадағы ақша

Кәсіпорынның айналым қорының құрылымы
Айналым қорының құрамы
бірнеше белгілері бойынша
жіктеледі:
1.

Айналым аясы бойынша
айналым қоры үлкен екі
топқа жіктеледі:
1.өндірістік айналым қоры (өндіріс
аясы);
2.қор айналымы (айналыс аясы).
1. Кәсіпорынның өндірістік айналым
қоры үш бөліктен тұрады:
өндірістік қор;
аяқталмаған өндіріс пен өз тұтыну
үшін дайындалған жартылай фабрикаттар;
болашақ кезеңнің шығысы.
Қор айналымдылығы -
қоймадағы дайын өнім
қорынан, ақысы төленбеген
жолдағы тауардан, сондай-
ақ кәсіпорын
кассасындағы, есеп
айырысу және банк
шоттарындағы ақша
қаражаттарынан тұрады.
2.
Нормалау мен қамту
дәрежесі бойынша
айналым қоры:

нормаланған;
нормаланбаған болып
бөлінеді.
3.

Қаржыландыру көзі
бойынша айналым қоры:
Меншікті;
Қарыздық қор болып
жіктеледі.
Айналым
қаражаты

Өндірістік айналым Қор
қоры айналымы

Өндіріс Өндір Алдағы Қоймада Тауар Ақшала Деби-
тік іс кезеңдег ғы жөнелту й қара- торлы
босалқ проце і дайын және жаттар қ
ы қор -сінде шығыст өнімдер жолдау береш
ар ек

Нормаланатын айналым Есеп Банкідегі есеп
қаражаты айырысу айырасу шоты
қаражаты

Кәсіпорынның Нормаланбайтын
айналым қаражаты айналым қаражаты
Айналымның ақшалай кезеңі – дайындық кезеңі,
яғни ақша қоры өндірістік қор формасына ауысы
процесі жүзеге асырылатын айналыс аясы.
Өндірістік кезең - өндірістің үздіксіз процесі.
Бұл кезеңде сатып алынған өндірістік қордың құны
еңбек ақыға және онымен байланысты шығындарға
артады, сондай-ақ осы кезеңде негізгі қор өзінің
құнын дайын өнімге бөлшектеп аударады.
Айналымның тауарлық кезеңінде еңбек өнімі
өндіру кезеңіндегідей, сол мөлшерінде қалады. Тек
өндірілген өнім құны тауарлық формадан ақшалай
формаға ауысқанда өнімді сатқаннан түскен түсім
есебінен авансталған қор қалпына келтіріледі. Қалған
сома – ақшалай жинақты құрайды, оларды бөлу
жоспарына сәйкес қолданады.
Айналым қорының айналымдылығы мына сызба
түрінде жүзеге асырылады:

А – Т ... Ө ... Т1 – А1

мұндағы, А – шаруашылық субъектімен
авансталған ақша құралы;
Т - өндіріс құралы;
Ө - өндіріс;
Т1 – дайын өнім;
А1- өнімді сатудан түскен (пайданы қоса) ақша
қоры.
Айналым қорының айналымдылығы дегеніміз –
қордың өндіріс пен айналымның жеке кезеңдерін
тізбектеп өту ұзақтығы.

Айналым қорының айналымдылығының келесі
көрсеткіштері қолданылады:
1.айналымдылық коэффициенті;
2.айналым құралын жүктеу коэффициенті;
3.бір айналымның ұзақтығы.
Айналымдылық коэффициенті кәсіпорынның
айналым қорының орташа қалдығын көтерме бағада
сатылған өнімнің көлеміне қатынасына тең:

Кайн = Өс / Қорт
мұндағы, Кайн – айналым қорының айналымдылық
коэффициенті, айналым;
Өс – сатылған өнім көлемі, тг;
Қорт – айналым қорының орташа қалдығы, тг.
Айналым қорын жүктеу коэффициенті
айналымдылық коэффициентіне кері көрсеткіш. Ол
сатылған өнімнің 1 теңгесіне шаққандағы айналым
қорының сомасын көрсетеді:

Кжүк = Қорт / Өс

мұндағы, Кжүк – айналым қорының жүктеме
коэффициенті.
Айналым қорының көлемін белгілі кезең ішіндегі
олардың айналымдылық санын бағалайды және
кәсіпорынның қалыпты жұмыс жасауын қамтамасыз
ететін қор көлемі неше күнге жететіндігін анықтайды.
Жалпы бір айналымның ұзақтығын күн есебінде
мына формула бойынша анықтаймыз:

Т күн = С / Кайн
мұндағы, Ткүн – күн есебіндегі қор көлемі;
С – кезеңдегі күн саны (360, 90, 30).
Ал шикізаттың, материалдың, дайын өнімнің және
т.б. қорын талдау, жоспарлау және бақылауды
ұйымдастыру мақсатында қор көлемін күн есебінде
мына формуламен анықтаймыз:

Ткүн = Қі / Ші

мұндағы, Ткүн – күн есебіндегі қор көлемі;
Қі – натуралды өлшем бірліктегі қажетті ресурс
түрінің (і) қоры;
Ші – сол өлшем бірліктегі қажетті материалдың (і)
орташа күндік шығыны.
Айналым қорын тиімді пайдалану көптеген
ішкі және сыртқы факторларға байланысты.

жалпы экономикалық жағдай;
салық заңдылығының ерекшелігі;
қаржы-несиелік жүйе;
ғылыми-техникалық саясат және
басқалары.
Сонымен айналым қорын пайдалануды жақсарту
жолдары мыналардан тұрады:
шикізат пен материал бойынша шығын нормасын
төмендету;
өндіріс процесін интенсификациялау мен цикл
ұзақтығын қысқарту;
шикізатты анағұрлым арзандарымен алмастыру,
жергілікті шикізат түрін пайдалану:
жабдықтаушыны тұтынушыға жақындату және
жабдықтаушылар арасында қашықтықты қысқарту, ол өз
кезегінде ағымдық және сақтандыру қорын төмендетеді;
құжат айналымдылығын жылдамдату.

Ұқсас жұмыстар

Өзге айналым капиталы

Қонақжайлылык бизнесіндегі кәсіпорындардың айналым капиталы

Кәсіпорынның өндірістік қорлары туралы ақпарат

КӘСІПОРЫННЫҢ АЙНАЛЫМ ҚАРЖЫСЫ

КОРПОРАЦИЯНЫҢ АЙНАЛЫМ КАПИТАЛЫ

АКТИВТЕРІН БАСҚАРУ

Айналым қаражаттары

Компанияның меншік капиталы

ӨНДІРІС ОРЫНДАРЫНЫҢ ЭКОНОМИКАЛЫҚ РЕСУРСТАРЫ

Ұйым капиталының айналымы

Пәндер