Басшылық билік, ықпал ету және әріптестік

Презентация қосу

Басшылық: билік,
ықпал ету және
әріптестік
1. Өкілеттілік, жеке ықпал ету және билік
2. Билік балансы
3. Ықпал ету және билік формалары
4. Сендіру арқылы ықпал ету
Ұйым жетекшісі – бұл бір уақытта лидер
және өзінің қол астындағыларын тиімді
• Лидерлік (басшылық) -
басқаратын адам. адамдарды тиімді әрі бар
Оның мақсаты – жұмыскерлерге тапсырылған
жұмысты орындайтынындай ықпал ету.
ынтасымен жұмыс жасауға
Билік - бұл адамдар іс-қимылына ықпал ету итермелеуге бағытталған
қабілеттілігі. менеджер әрекеті.
Билік – бұл ұйымдық құрылымда адамның Жетекші функциялары:
лауазымына байланысты ие болатын құқығы.
• тапсырма беру;
• жұмыскерлерден тапсырманың
орындалуына қол жеткізу;
• жұмыскер жұмысты тиімді әрі
уақытылы жасайтынындай
жағдай жасау;
• кеңес беру функциясы;
• кызметкерлер іс-қимылына
түзету енгізу;
• жұмыстан шығару.
Билік жағдайында Ықпал ету 2
менеджердің формаға ие:
бағыныштыға ықпал сендіру;
ету дәрежесі туралы қатысу.
айтылады.
Ықпал ету – бір
адамның іс-қимылына
Ықпал ету және билік
өзгеріс енгізетін екінші
адамның іс-әрекеті.
Сендіру – бұл өз Қатысу - атқарушыны
көзқарасын тиімді тарату. қалыптасқан мақсатты
Әлсіз жағы – бәсең ықпал
ету және белгісіздік.
қабылдауына
Артықшылығы – ықпал сендірудің орнына
етілетін адамның жұмысты жетекші атқарушының
орындауын тексерудң іс-қимылын бағыттап,
қажеті жоқ және ол оны ақпараттың еркін
одан да тиімдірек жүзеге алмасуына ықпал
асыруға тырысады.
етеді.
Көпшіліктің
пікірі

дәстүр

Беделді тұлға

СЕНДІРУ ПРОЦЕСІ

психологиялық Сендірушінің
феномен тұлғасы
Әлемдік
тәжірибе
Жетекші
Жетекші Бағынышты
Бағынышты
қолданатын
қолданатын қажеттілігіне
қажеттілігіне
билік
биліктипі
типі ықпал
ықпалету
ету

Жетекшіге
Жетекшіге
ықпал Бағыныштыла Бағғынышты
Ба ынышты Бағыныштын
Бағыныштын
ықпалету
ету Бағыныштыла
рдың іс-әәрекеті
іс- рекеті ың
ыңіс-
талабы
талабы рдыңқалаулы
қалаулы іс-
іс- салдарыныңң
салдарыны қимылы
қимылы
іс- құ
қиымылының ндылығғыы
құндылы және
жәнеоның
оның
қиымылының салдары
салдарларын
салдарларын салдары
елестету
елестету
1. Ықпал ету негізделетін қажеттілік белсенді әрі
мықты болуы тиіс
2. Ықпал етілетін адам:
Осы ықпалды өз қажеттілігін
қанағаттандыру/қанағаттандырмау көзі ретінде
қарастыруы тиіс
Жұмыстың атқарылуының оның қажеттілігін
қанағаттандыру/қанағаттандырмаудың жоғары
ықтималдығына сену
Адамның бар күш-жігерінің жетекші үмітін
ақтайтынына сену.
• Осы тұрғыдан беделдің
2 қайнар көзін атап
өтуге болады:
Бедел – жеке ықпал етудің • Ресми – алатын
маңызды факторы. лауазымымен
Бедел – бұл жетекші анықталатын
бағыныштыларда, жоғарғы
басшылықта ие болатын сенім.
(лауазымдық мәртебе);
Атқаратын функциялары және
• нақты (шынайы) –
лауазымымен байланысты нақты ықпал, шынайы
жетекші беделі жеке мысал және сенім, сыйластық
жоғары моральдық (субъективті мәртебе).
қасиеттермен дәлелденуі тиіс.
Беделді
қалыптастырудың
Псевдобедел түрлері:
жасанды тәсілдері Қашықтық беделі (жетекші
табысқа әкелмейді. бағыныштылардан қашықтықта ұстанса, оның
Нәтижесінде беделі артады деп есептейді);
Мейірімділік беделі - бұл жетекшінің ұраны –
жалған бедел «үнемі мейірімді болу»;
туындайды Педантизм беделі (менеджер
(псевдобедел). бағыныштылардың тапсырманы орындау
кезеңдерін қатаң анықтайды, олардың
шығармашылығын шектейді);
Бәлсіну беделі (жетекші өркөкірек, үнемі
өзінің салымын көрсетуге тырысады);
Басып-жаншу беделі (жетекші қорқытуға
жүгінеді, үрей тудырады, осындай тәсіл
беделін арттырады деген қате пікірге ие. Сол
арқылы ол адамдарды сенімділіктен
арылтады).
Билік – бұл өзге Билік – бұл ұйымдық
адамдарға ықпал ету құрылымда адамның
мүмкіндігі. лауазымына
Билік және ықпал ету байланысты ие
-лидерліктің негізі, болатын құқығы.
ұйым мақсатына қол
жеткізу үшін адамдар
іс-қимылын өзгерту
шарты.
Тұлғалық
Тұлғалықнегіз
негіз Ұйымдық
Ұйымдықнегіз
негіз

Мәжбүрлеуге
Мәжбүрлеугенегізделген
негізделген Шешім
Шешімқабылдау
қабылдау
билік
билік сыйақылау
сыйақылау
Ынталандыруға
Ынталандыруғанегізделген
негізделген мәжбүрлеу
мәжбүрлеу
билік
билік Ресурстарға
Ресурстарғабилік
билікету
ету
Экспертті
Эксперттібилік
билік Байлпаныстар
Байлпаныстарбилігі
билігі
Эталонды
Эталондыбилік
билік
Заңды билік
Заңды билік
Билік
Биліккөздері
көздеріарасындағы
арасындағы
қарым-қатынас
қарым-қатынас

Ықпал
Ықпалету
етустратегиясын
стратегиясын
таңдау
таңдау

Өзгелерге
Өзгелергеықпал
ықпалету
ету
Кесте 1 – Френч және Рейвен жіктемесі бойынша билік формалары

Мәжбүрлеуге Атқарушы жетекшінің жазалай алатынына сенеді
негізделген (жұмыстан босатуды тұспалдап айту, қандай да бір
билік өкілеттіктен айыру, лауазымын төмендету).
Ынталандыру Атқарушы жетекшінің қажеттілікті қанағаттандыра
ға негізделген алатынына сенеді (іс-қимылға ықпал ету үшін сыйақы
билік құнды зат ретінде қабылдануы тиіс). Ақша немесе
мәртебелі лауазым адамға үнемі тиесілі ықпал ете
бермейді
Экспертті Атқарушы жетекшінің қажеттілікті қанағаттандыруға
билік мүмкіндік беретін арнайы білімге ие болатынына сенеді
Эталонды Харизма – лидердің жеке қасиеттері мен
билік (мысал қабілеттіліктеріне негізделген билік. Көбінесе адамдар
көрсету жақсы қасиетке ие, идеал болып табылатындардың
билігі) ықпалына түседі
Заңды Атқарушы жетекшінің бұйрық беріп, оның міндеті – оған
(дәстүрлі) бағыну екеніне сенеді. Барлық жетекшілер заңды билікті
билік пайдаланады, себебі оларға адамдарды басқару өкілеттігі
делегирленген
Харизмалық тұлғалардың сипаттамасы:
Энергиямен алмасу
Жағымды серт келбеті
Мінез-құлқының тәуелсіздігі
Жасы шешендік қабілеттіліктер
Өз тұлғасын мақтан тұту
Өзін жақсы ұстау мәнері
Билік балансы – бұл Тиімді жетекші
жетекшінің ұйымдағы билік
бағыныштыға ықпал балансын қолдайтын
ету дәрежесі осы болады:
бағыныштының бағыныштыларға
жетекшіден тәуелділік қатысты өз билігін
дәрежесіне тең саналы түрде ортақ
болатын жағдай. мақсатқа қол жеткізу
үшін пайдалануы.
Жетекшінің бағыныштыларға Бағыныштылардың жетекшіге
қатысты билігі қатысты билігі

жетекшінің
бағыныштылардың бағыныштылардан
жетекшіден тәуелділігі тәуелділігі

Ұқсас жұмыстар

Басшылық билік және ықпал

Лидерлік және басқару стильі

Басқару әдістері

БИЛІКТІҢ СУБЪЕКТІСІ БИЛІКТІҢ ОБЪЕКТІСІ

Білікті менеджер

ҰЙЫМДАСТЫРУ МЕНЕДЖМЕНТ

Ұйым персоналын басқару

Билік түрлері

Басқарудың экономикалық әдістері

Биліктің қайнар

Пәндер