Қазақстан Республикасының өзекті экологиялық мәселелері және тұрақты дамуы

ҚР экологиялық мәселелері.

2. ҚР Тұрақты даму Тұжырымдамасы

Экологиялық мониторинг

ҚР «жасыл» экономикаға көшу Тұжырымдамасы.

Қазақстан 5 мемлекетпен шектеседі: ҚХР - 1460 км; Қырғызстанмен - 980 км; Түркменстанмен - 380 км; Өзбекстанмен - 2300 км; Ресей Федерациясымен - 6467 км . Жалпы шекара ұзындығы - 12187км.

Республика шекарасы батысында Волганың төменгі ағысынан, шығыста Алтай тауларына дейін, солтүстігінде Батыс - Сібірден бастап, оңтүстігінде Қызылқұм шөлі мен Тянь-Шань тау жүйелеріне дейін созылып жатыр.

Қазақстанның демографиялық жағдайы:

халық саны 17 миллион адам. Халық тығыздығы: 1 шаршы шақырымға 5, 6 адам.

Қазақстан этологиялық құрамы: күрделі - көптеген этникалық топтар, әрбірінің өзіндік мәдениеті, тілдік және тарихи ерекшелігі бар.

Қазақстанның қазіргі экономикалық құрылымы: ресурс пайдаланушы экономика болып табылады.

ҚР өзекті экологиялық мәселелері

ҚР 75 % жуық жер аумағы экологиялық тұрақсыздық қауіпінде тұр.

Бүгінгі күндегі Арал, Каспий және Балқаш экологиялық мәселелері.

Қазақстанның жер қорында жалпы егістік жер ауданы 2, 7 млрд. га құрайды, оның 1-1, 2 млрд. га топырақ эрозиясына ұшыраған.

Қазақстан өзендері

85 002 өзен

ірі өзендер

(500-1000 км-ден астам)

305

орташа өзендер (500 км-ге дейін)

84 694 шағын өзендер (ұз. 100 км-ге дейін)

Арал теңізі - бүгінде

Қазақстанда уытты және улы шығарылымдардың өсуі

Арал теңізі түбінен көтерілген уытты тұздың мөлшері жылына 13-20 млн. тоннаны құрайды

Каспий теңізі

⊙ Каспий мұнайын игеру жоғары қарқынмен жүргізіліп, ұзақ жылдарға жоспарланған.

⊙ Каспийде «Қызыл кітапқа» енген өсімдіктер мен жануарлардың басымы эндемиктер;

⊙ Теңіздің құнды байлықтарының бірі - бекіре тұқымдас балықтар. Олардың 5 түрі тіршілік етеді.

⊙ Бекіре тұқымдастардың дүниежүзілік қорының 70% осы теңіздің үлісіне тиеді.

Каспий шельфіндегі Қашаған және Қарашығанақ

ірі мұнай кен орындары

Мұнай өндіру кезіндегі жағылған серіктес газдар

Балқаш - бүгінде

Балқаштың экологиялық мәселелері

Іле -Балқаш экожүйесінің фаунасы мен флорасы зардап шегуде. Балық аулау соңғы жылдарда 5 есеге төмендесе, уылдырық шашу (Қапшағай су қоймасы) тіпті азайды.

Балқаштың негізгі ластаушы көзі - Балқаш мыс байыту комбинаты (БМБК)

Қазақстанның пайдалы қазбалары

Менделеевтің кестесіндегі 105 элементінің ішінде 99-ы табылған;

ҚР өндірісінде 60 элемент бар;

Пайдалы қазбалар қорының аумағы бойынша Қазақстан ТМД елдері ішінде -

1-ші орын: хром рудасы және қорғасын;

2-ші орын: мұнай, күміс, мыс, марганец, никель, фосфор шикізаты қорлары;

3-ші орын: газ, көмір, алтын, қалайы өндіруден алады.

Әскери сынақ полигондары

Кеңес Одағында 14 болса, қазіргі кезде саны - 4 (Капустин-Яр, Азғыр, Тайсойған, Сарышаған) .

Байқоңыр космодромы 1957 жылдан бастап 2001 жылға дейін 1138 ракета ұшырған, оның 70 апатқа ұшыраған.

Ондағы гептилдің Қазақстан территориясына жинақталған мөлшері 2000 т.

Семей сынақ полигонында 1947 жылдан бастап 498 ядролық жарылыс жүргізілді: 25 жербеті,

82 қарулы, 6 биіктік, 343 жерасты, әртүрлі жылдары - 38 ядролық Ақмола, Оңтүстік-Қазақстан облыстарында, 17 жерасты Атырау облысында . Дегелен тау массиві - ең қауіпті нүкте, гамма-фоны қалыпты жағдайдан 10 есе жоғары.

СЕМЕЙ ЯДРОЛЫҚ СЫНАҚ ПОЛИГОНЫ