MS DOS Windows,UNIX ,LINUX




Презентация қосу
MS DOS/Windows,UNIX ,LINUX
Мазмұны
1.Файл
2.MS Dos/Windows ож
3.Желілік ОЖ
4.Windows NT/2000 ОЖ
5.Linux
6.Unix
Қорытынды
Файл -  байттардың  әлдебір  атауы  бар  тізбегі.  Әр  файлды ң  атауы  болады. 
Windows опрециаялық жүйесінде файл атының  ұзындығы 255 символға дейін 
болуы  мүмкін.  Файлдың  атын  жазғанда  мына  символдарды  қолдануға 
болмайды: \, /,:,*,<>,|,?,". Файл компьютердің бір дерек жина ғын екіншісінен 
айыруына  мүмкіндік  береді.  Мәтін  жазылған  немесе  суреті  бар  кез  келген 
қағаз  құжат  сияқты,  файл  дерек  жинағы  болып  табылады,  ондағы  деректі 
бөліп  алуға,  өзгертуге,  жоюға,  сақтауға  я  болмаса  басып  шығарғыш  немесе
электрондық пошта бағдарламасы  сияқты  шығару  құрылғысына  жіберуге 
болады.  Файлдардың  ішінде бағдарлама,  бағдарламада  қолданылатын 
деректер немесе пайдаланушы жасаған құжат болуы мүмкін.
Файл типтерінің кейбір негізгі «құжат ретінде» белгіленулерінің тізімі
төменде келтірілген:
           * .bmp   Paint
           * .doc  Word  WordPad
           * .txt   Блокнот қолданбасының құжаты
           * .wav  Фононграф қолданбасының дыбыстық файлы.
           * .avi  Бейне — клип
           * .xls  Excel кестелік процессорының құжаты
           * .ppt  PowerPoint  қолданбасының тұсаукесері
Файлдармен жұмыс істеу
  Қазіргі  кезде  қолданылатын  операциялық  жүйелердің 
барлығы  файлдармен  жұмыс  істейді.    Windows  бұл  жұмыстың 
қомақты бөлігін  өзіне  қаратып алды деуге болады, яғни ол  әрбір 
адамды  дискідегі  файлдармен  қатынас  жасау  оларды  үнемі 
қадағалау  қажеттілігінен  босатты.  Мысалы,  қандай  да  бір 
программа  белгісіне  тышқан  курсорын  апарып,  оны  екі  рет 
шертсек,  соған  сай  келетін  программалық  файл  іске  қосылады, 
бұл  сәттерде  файлдың  қай  жерде  орналасқанын  әркімге  білу 
міндет емес. Мұның өзі  Windows жүйесінің және ондағы барлық 
қолданбалы  программалардың  файлдық  жүйемен  қатынас  құра 
алатынының айғағы болып табылады.
Әдетте  әрбір  адам  дискіден  файл  оқу  үшін  не  оған  бас қа 
файл  жазу  үшін,  сондай-ақ  қолданбалы  программаларды  іске 
қосу үшін файлдық жүйеге жүгінеді.
MS DOS  операциялық  жүйесі   1981 ж ІВМ   дербес  компьютерімен  
бір    мезгілде    пайда    болып,    әрбір    компьютерге    орналастырыл ған   
болатын. 
Қазіргі    кезерде   стандартты   операциялық   жүйе   ретінде,   Windows   
есептеледі,    бірақ    MS  -  DOS        жүйесінің    негізгі      қа ғидалары     
операциялық  жүйелердің   барлығында  толық   пайдаланылады. 
MS - DOS    операциялық  жүйесі  дскеттің   түпкі  каталогында   немесе  
С:   дискісінде   файлдар   түрінде  сақталады  да,  мынадай   б өліктерден  
тұрады: 
-  BIOS      модулі  -    компьютердің    тұрақты    жадында      жазылған   
мәліметтерді  енгізу – шығарудың  негізгі  жүйесі.   Б ұл  модуль  компьютер  
 шыққан  заводта  жазылып    өшірілмей   тұрақты  сақталады.  Ол  ЭЕМ   
іске    қосылған    сәтте      құрылғылардың      жұмыс    істеу    қабілеттілігін     
тексеріп,    мәліметті    енгізу-шығаруға    байланысты      ОС-ті ң    қарапайым   
және  әмбебап  қызметтерін  орындайды: 
-  Операциялық  жүйенің  жүктеуіші   -  бұл   өте   қысқа   программа,  
компьютердің    жедел    жадында    тұрақты      сақталып      қалатын  DOS   
операциялық  жүйе    модульдерін    компьютер    жадына    (IO.SYS, 
MSDOS.SYS)  оқуды  іске  асырады; 
-    IO.SYS    сыртқы    құрылғылармен    (пернелік    тақта,    дисплей,    принтер,   
байланыс    адаптері    және    динамик)    информация      алмасуды ң    барлы қ   
операцияларын  атқарады; 
- MSDOS.SYS   файлдар  даярлауға  мүмкіндік  береді  және  ЭЕМ  жедел  
жадын  басқарады,  оған   әрқашанда  жедел  жадта   қанша  бос  орын  бар  
екені  белгілі; 
-  COMMAND.COM  –  пайдаланушы    жұмысы    үшін    тағайындалған   
командалық    процессор.  Ол  ЭЕМ    іске    қосылған  кезден    бастап   
пайдаланушының   талабы   бойынша   процессор   орындайтын   барлы қ  
резидентті   немесе  ішкі   командаларды    қамтамасыз  етеді.  Ал  транзитті   
сыртқы    командаларды    орындау    үшін    ол    дискіден      солар ға  с әйкес   
программалық   файлды  іздеп,  егер  табылса,  оны   жедел  жад қа  ж үктеп,  
оған   басқаруды  береді.  Программа   жұмысы   ая қтал ған  со ң  командалы қ  
  процессор    оны    жадтан    жойып,    экранға      әрі    қарай      ж ұмыс қа    даяр     
екендігін   білдіретін  шақыру  мәліметін  (DOS  шақыруы)  шығарады. 
DOS  –  тың      сыртқы    немесе    кірме      (транзитті)      командалары  –  
операциялық      жүйемен    бірге    бөлек-бөлек    модульдер    т үрінде    берілетін   
программалар,    кейде      утилиттер    деп    те    айтыла    береді.    Олар  кірме     
командалар      ретінде    әр    түрлі    қызметтер    атқарады,    мысалы,      дискетті   
форматтау,   дискілерді   тексеру   және  т.с.с.
Құрылғылар    драйвері  -    DOS    жүйесін    толықтырып,      жаңадан   
қосылған    шеткері      құрылғыларды    басқару    ісін    орындайтын    арнайы   
программалар.  Драйверлер   компьютердің   жедел    жадына  операциялы қ    
жүйемен   бірге   жүктеледі  де,  олардың  аттары CONFIG.SYS  деген  арнаулы 
  файлда    жазылады.  Операциялық  жүйе    жедел    жадқа    жүктелгеннен  кейін   
дискіден    конфигурациялық  (құрамдық)  файл  CONFIG.SYS      о қылып   
құрылғылар    драйверлері    де    жедел    жадқа    орналасады.    М ұнан    кейін     
командалық   COMMAND.COM  файлы  оқылады,  ол  бас қару  ісін  ат қарады. 
Бұл командалық процессор тағы бір командалық     AUTOEXEC.BAT   файлын 
   іске   қосып,  оның  ішіндегі   командалар   мен  программаларды  біртіндеп   
орындай  бастайды. 
MS - DOS
командалары

Резидентті    (ішкі,    бірге   
құрылған)    командалар      Транзитті   кірме    (сыртқы,   
қосымша   COMMAND.COM    жүктелінетін)    командаларға     
файлының      құрама    бөлігі      дискідегі    программалық   
болып    табылады.    Олар  -    файлдар    жатады.    Оларды    іске   
қарапайым    және    жиі    қосып    орындаудан    бұрын   
колданылатын    командалар.    дискіден  оқу  керек.    Бұл  топқа 
Бұл    топқа:      DIR,    MD,    CD,        мына    командала      жатады:   
RD,    TIME,    DATE,    REN,    FARMAT,  ATTRIB,    TREE,   
DEL,  TYPE,  COPY   және  т.б.  MODE,  DISKCOPY   және  т.б.
 командалар  жатады. 
Каталогтармен жұмыс істейтін командалар.
  Бұл  топқа  :   DIR,  CD,  RD,  MD  командалары   жатады. 
1.  DIR    командасы  –  каталогтар    мен  файлдардың    толық      аттарыны ң,    к өлеміні ң   
және  құрылған  уақыты  мен  мерзімінің  тізімін  береді.  DIR  командасын  параметрсіз    
жай қолданғанда экранға ағымдағы  каталогтың   мазмұнын  шығарады. 
Ішкі  каталогтың  мазмұнын   қарау   үшін  DIR  командасын  және  ішкі  каталогты ң   
атын  жазсақ  жеткілікті. 
Параметр    деп  түпкі      каталогты    немесе    кез    келген    де ңгейдегі    ішкі    каталогты   
көрсететін  маршрутты   айтады. 
Каталог  мазмұнының   тізімі   үлкен  болған  жа ғдайда -  информацияны пара қтап   
экранға  шығару   үшін   қосымша   /Р  параметрі    қолданылады.   Б ұл  жа ғдайда   экран  
беті   информацияға   толған  соң   информацияны   экранға   беру  то қтайды,  жал ғастыру 
 үшін  кез  келген   пернені  басу  керек. 
  Информацияны    экранға      жинақты    түрде    шығару    үшін    /W    параметрі   
қолданылады.  Бұл  жағдайда    файлдардың  аттары  мен  типі   ғана  шы ғады. 
2. MD (Make  Directory -  каталог  жасау) -  ағымдағы   кез  келген  каталог  ішінен  
жаңа  каталог  ашу  командасы,  мысалы:  
C:\md  student – C  дискісінің  түпкі   каталогынан  STUDENT  атты  жа ңа  каталог  
ашу. 
3.    RD  (Remowe Directory -  каталогты   жою)  -   ішінде   файлдары    жоқ  бос  
каталогтар  мен  ішкі  каталогтарды  жою  командасы,  мысалы:  
    C:\STUDENT\  BASIC  >  rd    tecno2  –  STUDENT    каталогтың    ішіндегі    екінші     
дәрежелі  BASIC   каталогын  жою.
4.  CD  (Change Directory -  каталог  ауыстыру) – бір  каталогтан  екінші  каталог қа  
  өту  командасы.  Жоғары  дәрежедегі  каталогтарға   өту мына   параметрлер «..»,  «\»  
арқылы  іске  асады. 
Файлдармен  жұмыс  істейтін  командалар:  
Бұл    топқа    COPY,    REM,    DELETE,    TYPE,    DATE,    TIME    ж әне    т.с.с.   
командалар  жатады. 
1.  COPY  -    файлдарды    көшіру    командасы.    Файлдарды    көшіргенде   
файлдың  бұрынғы  атын   сақтап  (егер  олар  басқа  каталог қа  к өшірілетін  
болса)  немесе   атын  өзгертіп  көшіруге    болады.  Параметр   ретінде   қандай  
файл,  қайдан,  қайда   және  қандай  етпен   көшірілетіні   көрсетіледі.  
Файл   атауларында  оларды   топтап  белгілеуге   м үмкіндік  беретін  н ұс қа 
(*және  ?)  таңбаларды   пайдалануға  рұқсат   етілген,  мысалы,  
C:\>  copy_a:\*.*_c:-A:    дискісіндегі    барлық    файлдарда    С:    дискісіндегі   
жұмыс істеп  тұрған   ағымдағы  каталогқа  көшіру. 
2.    REN  (RENAME)  –  файлдардың    аттарын    өзгерту    командасы,   
параметрлері   файлдардың  ескі  және  жаңа  аттары,  мысалы,  
C:\>ren_port.txt-  dora.txt  –  PORT.TXT      атты    файлда    DORA.TXT      деген   
атқа  ауыстыру. 
3. DEL (DELETE) -  ағымдағы  немесе  көрсетілген  каталогтағы  файлды  
немесе  файлдар  тобын   жою  командасы. 
4. TYPE   командасы  -   мәтінен  тұратын  файлдың  ішкі  мәтінін  экранға  
шығару. 
    C:\>type_program.txt-    PROGRAM.TXT  файлының    мазмұынын    экранға   
шығару. 
      
5.  DATE  командасы   -  үстіміздегі  (ағымдағы)  ай,  күн  және  жыл   
мерзімін  экранға  шығару  және   оны  өзгерту. 
Қайтадан  жаңа   мерзімді  енгізу  үшін,  пернелермен  DATE_MM_DD_YY    
 командаларын  теру керек,  мұндағы  ММ-ай  нөмірі (1-12),  DD -  к үн  саны  
(1-31),  YY – жылы. 
6.  TIME  командасы -  ағымдағы   уақытты   экранға  шығару  және  
қайтадан  өзгерту,  бұл  команда  форматы  алдынғыға – date    командасына  
ұқсас. 
7.  РАТН  (жол)  командасы  керекті  файлдар  автоматты  түрде   ізделетін  
каталогтар  тізімін  алдын  ала  көрсетуге   арналған.  MSDOS жүйесі  қажет   
болған файлды  ағымдағы   каталогтан  таба    алмаса,   осы  команда  
параметрлері  ретінде   келтірілген  каталогтарын  іздейді.  Б ұл  команда  
көбінесе  компьютер  іске   қосылғанда  бірден   автоматты   түрде   орындалу ға  
тиіс   autoexec.bat  файлында   болады.   Ол  жиі  қолданылатын   қызмет  жасау  
файлдары  орналасқан   каталогтарды    көрсетеді,  мысалы: 
path  c:\,  c:\ dos;   c;\nc,  c;\Windows;  d: \utilit;  d:\my;  d:\text.
8. CLS  (Clean  Screen  - экран  тазарту)  экранды  тазартып  операциялы қ  
жүйенің  жұмысқа   шақыру  жолын  экранның  сол  жақ  жоғарғы  бұрышына  
орналастырады.  Бұл  команда    cls   түрінде  параметрсіз  теріліп,   со ңынан 
Enter  пернесін  басылады. 
Желілік операциялық жүйе пайдаланушыларға
желілің бір компьютерінен басқасына файлдар
көшіруге, желінің бір компьютерінен басқасында
орналасқан деректерді өңдеуге, ал кейбір
жағдайларда басқа компьютер жадында орналасқан
программаны қосуға мүмкіндік береді.
Түрлі стандарттарды желілік құрылғылық қолдау 
 Ethernet, 
Token Ring, 
ARCnet,
FDDI
 желіні басқару стандартын қолдау.
Операциялық жүйені кластарға бөлу
Операциялық жүйені Операциялық жүйе түрлері
кластарға бөлу параметрлері
Бір мезгілде орындайтын Бірміндетті
міндеттер саны бойынша Көпміндетті
Компьютерде бір мезгілде Бір адам пайдаланатын
жұмыс істейтін
пайдаланушылар саны Бірнеше адам пайдаланатын
бойынша
Интерфейс, яғни Командалық интерфейс
пайдаланушының Графикалық көптерезелі
коампьютермен қатынас интерфейс
жасау тәсілі бойынша
Windows NT/2000 операциялық жүйесі.
Windows NT  32 разрядты, алғашында 1993 жылы одан са ң 1998 жылы жары ққа шы ққан 
бірінші  версиясы болып  табылады. Бұл жүйе жоғары  сенімді  ж әне т ұра қты болып тек 
жұмыс жасауға арналған болатын. Сол себептен Windows NT-де т үрлі  қателіктер  өте аз 
кездеседі.  Бұның  себебі  NT    OS/2  сияқты  өзінің  барлы қ  программаларын  бас қаруын 
қадағалап  отырады.  Windows  3.1.  95/98/МЕ  жүелерінде  әрбір  іске  қосыл ған  программа 
өзін  басты  санап  және  жедел  жадтағы  кез  келген  орын ға  ие  болу  үшін  к үресті,  сол 
себептен операциялық жүйенің қызметі нашарлады. 
NT  бұл  жағдайды  кеңінен  қарастырып  әрбір  программаға  өзіне  лайы қты  жедел  жадтан 
орын  береді.  Бұл  орындарда  арнайы  адрестер  арқылы  орнылысты.  Б ұдан  бастап  NT   
Windows  98  қарағанда  компьютер  ресурстарына  кез  келген  программаларды ң 
мүмкіндігін  шектеді.  Бірақ  NT  -  мен  жұмыс  жасаудан  к өптеген  программалар  бас 
тартты. 
NT  артықшылы  жүйелік  режимде  жұмыс  жасауда  ғана,  бас қаша  айт қанда  кез  келген 
компьютерлермен байланыс жасауда белгілі болады. 
1998  жылдың  аяғында  Microsoft  корпорациясы  1999  жылы  шы ғу ға  болжа ған 
Windows  NT  5.0.  версиясы  жаңа  атпен,  яғни,    Windows    2000    шығады  деп  жариялады. 
Бірақ  оның  тек  қана  аты  өзгеріп  қоймай  бұл  операциялық  ж үйе  тек  бірлескен  саудада 
емес, сонымен қатар үйдің дербескомпьютері болуы тиіс еді. 
        
UNIX
80-ші жылдардың ортасында UNIX операциялық жүйесі мини-компьютерлерде 
және инженерлі жұмыс станцияларында қолданылды. 
        UNIX дербес жүйе. UNIX жүйесі С жоғарғы деңгейдегі тілге жазылғаннан 
кейін, жаңа машинаға көшіру мәселесі жеңіл процесс бола бастады. Ж үйені 
көшіруде алдымен С тілінен жаңа машина үшін компилятор жазу қажет болды. 
Содан кейін жаңа машинаның еңгізу-шығару құрылғысы үшін, яғни терминалдар, 
принтерлер және дискілер үшін құрылғылар драйверін жазу қажет болды. 
      UNIX операциялық жүйесі  PDP – 11 машинадан ауыстырылған алғашқы 
компьютер –Interdate 8/32 мини-компьютері болыды. Мұнда,  UNIX ж үйесінда 
бүтін сандар 16-разрядты, адресі 16- битті, және  негізгі айнымалыларды са қтау 
үшін үш регистр болды деген тұжырым пайда болды. Бірақ бұл тұжырымның 
біреуіде ақиқатты болғанжақ. UNIX жүйені ақиқатты етіп  жасау үшін біраз 
еңбектену керек болды. 
UNIX  жүйесінде    желімен  жұмыс  істеудің  барлық    ж ұмыстары  екі  машинаны 
қосудан басталды. Interdate – кейін UNIX  жүйесі VAX- қа ауыстырылды, ал содан 
кейін басқа компьютерлерге ауыстырылды.
       
1984  жылы  АҚШ  басшылары  AT&T  корпарациясын  бөлгеннен  кейін  компания 
қаржылық  инвестицияны  компьютерлік  өндіріске  за ңды  салуды  ж үзеге  асырды. 
Ұзамай  осыдан  кейін    AT&T  компаниясы  UNIX  ж үйесіні ң  бірінші  коммерциялы қ 
вариантын  нарыққа  шығарды.  Оның  нарыққа  шы ғуы  аса  с әтті  болмады,  сонды қтан 
бір жылдан кейін ол  жаңа версиясына ауыстырылды. 
UNIX  жүйесінің  негізгісі  –  процесстер  болып  табылады.  UNIX  процесстері 
классикалық  процесстерге  ұқсайды.  Әр  процесс  бір  программаны  ж үктейді  ж әне 
басқарудың  бір  ағымын  алады.  Басқа  сөзбен  айиқанда  процессте  бір  командалар 
счетчигі бар.
  UNIX міндеті. UNIX  операциялық  жүйесі  бірнеше  процесстерді  қолдайтын  және 
бірнеше  пайдаланушыларды  бір  уақытта  қолду  үшін  өндірілген  интерактивті  ж үйе 
болып  табылады.  Көп  жағдайда  программистерді ң  көпшілігі  бір  ж үйені  құруда 
белсіп қызмет етеді, сондықтан UNIX операциялы қ жүйеде жалпы а қпаратпен бірігіп 
пайдалануды және программистердің бірігіп жұмыс жасау ға м үмкіндік береді. 
      UNIX утилиттері. Пайдаланушы UNIX интерфейсі тек  қабықшадан  ғана емес, 
сонымен  бірге    стандартты  қамтамасыз  ету  программалардан,  я ғни  утилиттерден 
тұрады.  Жалпы айтқанда бұл программаларды келесідей алты санат қа (категория ға) 
бөлуге болады:
Файлдар мен каталограрды басқару командалары;
Фильтрлер;
Программаларды өндіру тәсілдері;
Мәтіндік процессорлар;
Жүйелік басқару;
Әртүрлі.
Windows  амалдық  жүйесі  және  SCO  Unix,  Solaris  немесе  DOS  сия қты 
коммерциялық АЖ басқа,  Linux  (Линукс)  амалдық  жүйесі  де  бар.  Linux  АЖ 
ашық  жүйелер  стандарттарын  қолдайды  және  Unix,DOS,  MS  Windows 
жүйелеррлер мен бірге қолданыла алады. Бастапқы мәтіндермен  қоса, ж үйені ң 
барлық  құрамдас  бөліктері  еркін  көшіруге  және  саны  шектеусіз 
пайдаланушылар  үшін  орнатып  пайдалануға  берілетін  рұқсатпен  бірге 
таратылады.
Linux басқаруымен сан алуан, кәдімгі дербес компьютерле мен ноутбуктардан 
бастап,  көп  процессорлы  өнеркәсіп  серверлері,  кластерлік  есептеуіш 
кешендер,  PDA  және  IBM  компаниясы  шығаратын  қол  сағаттарына  дейінгі 
электронды  жүйелер  жұмыс  істейді.  Linux  –  қауіпсіз  жүйе.  Linux-ке 
лайықталған  вирусқа  қарсы  бағдарламалардың  барлығы  серверлік  болып 
табылады  және  Windows-машиналарда  тіршілік  ететін  Windows-вирустарын 
аулауға арналған.
Linux — UNIX ұясына кіретін амалдық жүйе.
Жасаушы Линус Торвальдс

ОЖ отбасысы Unix

Алғашғы шығаруы 1991 жылы

Компьютерлік платформасы DEC Alpha, ARM, AVR32, Blackfin, 
ETRAX CRIS, FR-V, H8/300, Hexagon, 
Itanium, M32R, m68k, Microblaze, MIPS, 
MN103, OpenRISC, PA-RISC, PowerPC, 
s390, S+core, SuperH, SPARC, TILE64, 
Unicore32, x86, Xtensa

Лицензиясы GPL

Жағдайы актуалды
Linux  операциялық  жүйесі  көптеген  жерлерде,  я ғни  ұжымды қ  мекемелер  мен 
ғимараттарында  оқуда  тегін  және  өте  қарапайым  OS  Unix  альтернативінде  ке ң  таралды.  
Бүгінгі барлық операциялық жүйелердің жақсы  қасиеттерін Linux  өзінде  қамтып т ұр. Оны 
OS/2  операциялық  жүйе  сияқты  жеңіл  қондыруға  болады.  Оны ң  графиктік  интерфейсі 
WindowsXP-мен  пара-пар  және  желінің  жасалу  мүмкіндігі  WindowsNT-дан  жо ғары,  ал 
көпқолданбалы  жұмыс  тәртібі  Unix  принципі  арқылы  жасал ған. 
OS Linux-тің болашағы жоқ деп айтылуда. Біра қ бұл операциялы қ ж үйені ң он бір жылды қ 
тарихы  бізге  керісінше  ойлануға  кепілдік  береді. 
Бұл  жұмыстың  мақсаты  Linux-тің  мүмкіндіктері  мен  ж ұмыс  ережелерімен  танысу  болып 
табылады.  Бөлімдерде  операциялық  жүйенің  жалпы  ма ғл ұматтары  ж әне  оны  дербес 
компьютерде  қондырудың  процесі  келтіріледі.  Сонымен  бірге  операциялы қ  ж үйеде 
графиктік  және  мәтіндік  режимдермен  жұмыс  істеуге  болатыны  к өрсетіледі.  Ж әне  де 
кейбір  администраторлау  мағлұматтары  мен  OS-ті ң  жан-жа қты  қамтылуы  беріледі. 
Linux–те инструменттердің жинағы  қамтамасыздандырыл ған, осы инструменттер ар қылы, 
сіз  өзіңіздің  жеке  қолданбаларыңызды,  құжаттарыңызды,  WEB  парақтары ңызды, 
презентацияларыңызды,  сызбаларды,  ойындарды  ж әне  де  компьютерлік  графиктерге 
дейінде қатынас құра аласыз. 
Linux операциялық жүйесімен  танысу
Linux – Unix операциялық жүйесінің  толық функционалды нұсқасы. Бұл  операциялық жүйеге, Unix 
операциялық  жүйесінің ең қуатты мүмкіндіктері  кіргізілген, және де Linux–ке Unix 
операциялық жүйесінің қазіргі  кездегі қолданбалары қосылған. Бұл қолданбалар GNU тізбегімен  
таралып өзіне кәсіби деңгейдегі  қолданбаларды кіргізеді. Linux–те  
инструменттердің жинағы қамтамасыздандырылған,  осы инструменттер арқылы, сіз  
өзіңіздің жеке қолданбаларыңызды,  құжаттарыңызды, WEB парақтарыңызды, презентацияларыңызды, 
сызбаларды, ойындарды және де  компьютерлік графиктерге дейінде  қатынас құра аласыз. Интернетте 
Linux жүйесі персоналды компьютерлерде  жұмыс жасайтындарға негізгі  тірек болып табылады. 
Интернетте  жүріп саяхаттаудан тыс, Linux операциялық  жүйесі интернет тораптарын ж әне FTP–
серверлерін құруға рұқсат  береді. Осының арқасында басқа қолданушылар (мысалы, модемі 
компьютерге қосылған, сіздің достарыңыз) сіздің Linux жүйеңізге көп пайдаланушылар режимінде 
қосыла алады.  
Linux-тің бірінші түрі шыққаннан кейін екі айдан соң Линус Торвальдс жаңа оперциялық жүйені 
таратты және басқаларды Linux-ті дамыту жұмысына шақырды. Сондықтан Linux операциялық жүйесі 
бүгінгі күнде көптеген жер шарының программистерімен дамытылуда және олардың жемісі көптеген 
Интернет сайттарында жазылған. Осы топтың басқарушысы әлі күнге дейін Линус Торвальдс болып 
саналады. 
Linux Unix-тің жеңілдетілген түрінің қорында орналасқан, ол Minix деп аталады. Алғашынан бастап 
Linux тез бейімделген, кіші және арзан операциялық жүйе ретінде жасалады. 
Linux — UNIX ұясына кіретін амалдық жүйе. 
Қорытынды
Операциялық жүйе кез келген компьютердің ең қахет құрамдас бөлігі және ол 
компьютерді басқаруға, ақпаратты сақтауға, оған қосылған барлық 
құрылғылардың жұмысын ұйымдастыруға арналған программалардың 
жиыны болып табылады. Операциялық  жүйе адам мен компьютердің  өзара 
байланысын қамтамасыз етеді.
Қазіргі кезде Windows  -барлық дербес компьютерлерге арналып ке ң 
таралған операциялық жүйе. Windows -тің кеңінен таралуына себеп, оны ң 
қолайлығы, түсініктілігі, графикалық интерфейсі, бірнеше программалармен 
қатар жұмыс жасау мүмкіндігі және жаңа жабдықтардың автоматты түрде 
бапталуы сияқты ерекше қасиеттерін атауға болады. Windows  бірнеше 
операциялық жүйелерді біріктіреді, олар бір-біріне ұқсас болғанымен, әр 
түрлі мүмкіндіетері бар және әр түрлі мақсаттарға арналған.

Ұқсас жұмыстар
Операциялық жүйенің даму тарихы
Қолданбалы жүйелік программалар
Windows операциялық жүйелері
Операциялық жүйенің түрлері: Microsoft Windows, Lunix, MS-DOS ,Unix
Операциялық жүйелер, оның даму және түрлері
жүйелер, түрлері, қызметі
ОПЕРАЦИЯЛЫҚ ЖҮ ЙЕЛЕР
Тәуелсіздік әзірлеуші
Операциялық жүйелер, оның дамуы және түрлері (MS-DOC, NC, OS 2,UNIX, Windows)
Операциялық жүйелер туралы ақпарат
Пәндер