ХАЛЫҚАРАЛЫҚ САУДАНЫҢ БАЛАМАЛЫ (АЛЬТЕРНАТИВТІ) ТЕОРИЯЛАРЫ

Презентация қосу

ХАЛЫҚАРАЛЫҚ
САУДАНЫҢ
БАЛАМАЛЫ
(АЛЬТЕРНАТИВТІ)
ТЕОРИЯЛАРЫ
ЖОСПАРЫ
1. П. Кругманның халықаралық сауда
теориясын дамытуы
2. Сала аралық сауданың теориясын
даярлауға Б.Баласстың қосқан үлесі.
3. Р. Вернердің тауардың өмірлік циклі
теориясы.
Қазіргі уақытта ХС құрылымы мен
бағытында ХС классикалық теориясы
шеңберінде түсіндірілмейтін қарқындар
байқалады. Бұл әрекет етуші және жаңа
баламалы теориялық концепциялардың
дамуына әкеледі.
1. П. КРУГМАННЫҢ ХАЛЫҚАРАЛЫҚ САУДА
ТЕОРИЯСЫН ДАМЫТУЫ
Өңдеушілер: П. Кругман (2008ж. Нобель
-
сыйлығының иегері), К. Ланкастер (80ж. басы)
- Өңдеудің себебі: іс-әрекет ауқымынан
Масштаб әсері табыстылықтың тәуелді болмауы дегенге
теориясы. қатысты Хекшер-Олин моделінен бас тарту
- Анықтамасы: технология мен өндірісті
ұйымдастыру барысында шығарылатын өнім
көлемінің артуына қарай ұзақ мерзімді орташа
шығындар қысқарады, яғни жаппай
өндіріспен байланысты үнемдеу басталады .
Модельдің мазмұны 4 ережемен
сипатталады:
1. Масштабын арттырумен өнім
арзандайды.
2. Масштабты арттыру үшін нарық
кеңеюі керек.
3. Нарықтың кеңеюін сыртқы сауда
қамтамасыз етеді.
4. Масштаб әсеріне байланысты
жоғары өндіріс көлеміне қол
жеткізген компания бағаны
төмендетіп, ішкі және әлемдік
нарықтан бәсекелестерін
ығыстырады.
Аталмыш теорияға сәйкес, көптеген елдер (өнеркәсіптік
дамыған) ұқсас пропорциялардағы өндіріс факторларымен
қамтамасыз етілген.
Сондықтан жаппай өндіріс әсерімен сипатталатын салаларға
мамандану барысында оларға өзара саудаға түсуге тиімді
болады, бұл өнімді неғұрлым төмен бағамен, төмен
шығындармен сатуға мүмкіндік береді.
ХС-ға өткізу нарықтарын кеңейту есебінен масштаб әсерінің
жүзеге асырылуы ықпал етеді.
Ішкі салалық мамандандыру теориясы

- Өңдеді: Бэлл Баласс
- Мазмұны: сыртқы сауда
дифференциацияланған
тауарлардың бір тобына
маманданады. Бұл масштаб
әсерін пайдалануға мүмкіндік
береді.
- Өңделу тарихы: 1958 ж. ЕО
елдері арасындағы саудада
тарифтік және өзге тосқауылдар
жеңілдетілген. Бұл модель
өнімнің бөліктері және
құраушыларының ХС әкелді.
Дифференциацияланған
өнім – ұқсас өнімдерден
айрықшалайтын, ерекше
сипаттамаларға ие өнім. Айрықшалау
негізі - жарнама, буып-түйілуі,
тұтынушылық сипаттамасы (мысалы,
Ішкі автокөлік рулінің оң жақта немесе сол
салалық жақта болуы)
мамандану
негізделеді Масштаб әсері – барлық ресурс
: табыстылығының артуына
әкеледі. Сыртқы сауда ұқсас
елдер арасында ұқсас
тауарлардың саудаға түсуіне
мүмкіндік береді.
Технологиялық үзіліс моделі
технологиялық қашықтық
Модельдің масштабтарының қандай болу
кемшілігі керектігі түсіндірілмей,
қашықтықтың қалай пайда
болып, қалай жойылатыны
қарастырылмайды

Нәтижесінде пайда болады
1966 жылы
Вернонның
“өнімнің өмірлік
циклы теориясы”
моделі
Өнімнің өмірлік циклы теориясы

- Өңдеді: 30 жылдары жапондық
экономистер (ұшып бара жатқан
қаздар), кейіннен 1966ж. Р.Вернон
- Мәні: тауардың экспорты/импорты
оның өмірлік циклының
кезеңдерімен анықталады
(циклдың қай кезеңінде тауар
экспортталады, қандай кезеңінде –
импортталады). Яғни тауардың
экспорты/импорты оның
«технологиялық жасымен»
анықталады
1 кезең (енгізу):
–
2 кезең (кеңею):
4 кезең (ескіру, қартаю):

Модельдің шынайылығы ауыл шаруашылығы, то қыма өнерк әсібі,
радиотехника, целлюлозды-қағаз, химиялық, электронды сия қты
салалардың даму тарихымен дәлелденеді.

Ұқсас жұмыстар

ХАЛЫҚАРАЛЫҚ САУДАНЫҢ КЛАССИКАЛЫҚ ТЕОРИЯЛАРЫ

Валюталық биржалардың қалыптасу кезеңі

Өндірістік мүмкіндіктер

Халықаралық сауда ұғымы

ХАЛЫҚАРАЛЫҚ САУДАДАҒЫ ЖАЛПЫ ТЕПЕ-ТЕҢДІК

Маркетнигтік экономикалық маңызы

Ұлы Жібек жолы. 7 сынып

Өткізу құралдары

Столпер - Самуэльсон теоремасы

Ұлы жібек жолы бойында сауданың дамуының арқасында

Пәндер