Халықаралық сауданың баламалы теориялары: П. Кругман, Б. Баласс және Р. Вернон

ХАЛЫҚАРАЛЫҚ САУДАНЫҢ БАЛАМАЛЫ (АЛЬТЕРНАТИВТІ) ТЕОРИЯЛАРЫ

ЖОСПАРЫ

П. Кругманның халықаралық сауда теориясын дамытуы

Сала аралық сауданың теориясын даярлауға Б. Баласстың қосқан үлесі.

Р. Вернердің тауардың өмірлік циклі теориясы.

Қазіргі уақытта ХС құрылымы мен бағытында ХС классикалық теориясы шеңберінде түсіндірілмейтін қарқындар байқалады. Бұл әрекет етуші және жаңа баламалы теориялық концепциялардың дамуына әкеледі.

1. П. КРУГМАННЫҢ ХАЛЫҚАРАЛЫҚ САУДА ТЕОРИЯСЫН ДАМЫТУЫ

Масштаб әсері теориясы.

Өңдеушілер: П. Кругман (2008ж. Нобель сыйлығының иегері), К. Ланкастер (80ж. басы)

Өңдеудің себебі: іс-әрекет ауқымынан табыстылықтың тәуелді болмауы дегенге қатысты Хекшер-Олин моделінен бас тарту

Анықтамасы: технология мен өндірісті ұйымдастыру барысында шығарылатын өнім көлемінің артуына қарай ұзақ мерзімді орташа шығындар қысқарады, яғни жаппай өндіріспен байланысты үнемдеу басталады.

Модельдің мазмұны 4 ережемен сипатталады:

1. Масштабын арттырумен өнім арзандайды.

2. Масштабты арттыру үшін нарық кеңеюі керек.

3. Нарықтың кеңеюін сыртқы сауда қамтамасыз етеді.

4. Масштаб әсеріне байланысты жоғары өндіріс көлеміне қол жеткізген компания бағаны төмендетіп, ішкі және әлемдік нарықтан бәсекелестерін ығыстырады.

Аталмыш теорияға сәйкес, көптеген елдер (өнеркәсіптік дамыған) ұқсас пропорциялардағы өндіріс факторларымен қамтамасыз етілген.

Сондықтан жаппай өндіріс әсерімен сипатталатын салаларға мамандану барысында оларға өзара саудаға түсуге тиімді болады, бұл өнімді неғұрлым төмен бағамен, төмен шығындармен сатуға мүмкіндік береді.

ХС-ға өткізу нарықтарын кеңейту есебінен масштаб әсерінің жүзеге асырылуы ықпал етеді.

Ішкі салалық мамандандыру теориясы

Өңдеді: Бэлл Баласс

Мазмұны: сыртқы сауда дифференциацияланған тауарлардың бір тобына маманданады. Бұл масштаб әсерін пайдалануға мүмкіндік береді.

Өңделу тарихы: 1958 ж. ЕО елдері арасындағы саудада тарифтік және өзге тосқауылдар жеңілдетілген. Бұл модель өнімнің бөліктері және құраушыларының ХС әкелді.

Технологиялық үзіліс моделі

Өнімнің өмірлік циклы теориясы

Өңдеді: 30 жылдары жапондық экономистер (ұшып бара жатқан қаздар), кейіннен 1966ж. Р. Вернон

Мәні: тауардың экспорты/импорты оның өмірлік циклының кезеңдерімен анықталады (циклдың қай кезеңінде тауар экспортталады, қандай кезеңінде - импортталады) . Яғни тауардың экспорты/импорты оның «технологиялық жасымен» анықталады

1 кезең (енгізу) :

2 кезең (кеңею) :

4 кезең (ескіру, қартаю) :

Модельдің шынайылығы ауыл шаруашылығы, тоқыма өнеркәсібі, радиотехника, целлюлозды-қағаз, химиялық, электронды сияқты салалардың даму тарихымен дәлелденеді.

Ұқсас жұмыстар

Халықаралық сауданың классикалық теориялары: меркантилизм, абсолюттік және салыстырмалы артықшылықтар, Хекшер-Олин теоремасы мен Леонтьев парадоксы

Р. Декарт, Дж. Локк және Б. Спинозаның психологиялық-танымдық ілімдері

5-сынып: Экономика негіздері мен қаржылық сауаттылық - Сауданың себептері және Қазақстандағы сауданың тарихи және қазіргі кезеңдері

Халықаралық еңбек бөлінісі мен интеграция: сауда теориялары, еңбек миграциясы және халықаралық қаржы институттары

Халықаралық тәжірибеде мейіргерлік қызметтің даму теориялары мен концепциялары

К. Д. Ушинский, А. В. Петровский, П. Б. Ганнушкин, Л. С. Цветкова және М. И. Земцова: өмірі мен шығармашылығы

Мәдени мәтіндер мен мәдени код: Р. Барт пен Ю. Кристева теориялары және қазақтың дәстүрлі мәдениеті

Биржалық сауданың мәні, ерекшеліктері және даму кезеңдері: Қазақстан тәжірибесі

Баламалы энергия көздері: түрлері және Қазақстанда қолдану перспективалары

Қазақстанның болашақ энергетикасы: баламалы энергия көздері мен жобалар

Пәндер