ИНДУСТРИЯЛАНД ЫРУҒА БАҒЫТ АЛУ ЖӘНЕ ОНЫҢ БАҒЫТТАРЫ

Индустрияландыруға бағыт алу және оның бағыттары

2-топ

Индустрияландыру

«индустрияландыру» - дегеніміз халық шаруашылығының салаларын машина техникасымен жарақтандыру, инфраструктураның дамуымен және индустрияланған халық пайда болуымен жүзеге асуы.

Индустрияландыру саясаты 1925 жылы желтоқсанда XIV съезде қабылданды. Бірақ бұл саясат1928 жылы басталды, себебі халық шаруашылығын қалпына келтіру ісі әлі аяқталмаған еді, республикадағы өнеркәсіп өндірісі соғысқа дейінгі деңгейінің 61%-на ғана жетті. Олар

Орал-Ембі өңіріндегі бірнеше мұнай кәсіпшіліктері

Орталық Қазақстандағы көмір өндіретін шағын шахталар

Алтайдағы қуаты шамалы түсті металлургия кәсіпорны ғана бар еді.

Республиканың табиғат байлығы реттелмегені

байланыс, тасымал құралдары нашар дамуы

экономикада ауыл шаруашылығының үлес салмағы басым болуы

жұмысшы табы, мамандар аз болуы.

Осындай қиындықтарды жеңе отырып республикада индустрияландыруды жүзеге асыру қажет болды.

Қиындықтар

Қазақстан индустрияландару ісі болашақ өнеркәсіпке қажет табиғи байлықтарды зерттеуден басталды. КСРО-ҒА 1920 жылдардың соңы экспедициялар жүргізген зерттеулер бүкіл республика аумағын қамтыды.

Н. С. Курнаков бастаған геологтар мен геофизиктердің үлкен бір тобы Орталық Қазақстанның минералды-шикізат байлықтарын зерттеді. Нәтижесінде, Қазақ Республикасы «Кеңес Одағының тұтас металогенді аймағы болып табылады» деген тұжырым жасады.

Кеңес өкіметінің алғашқы күндерінен бастап Орал-Ембі мұнайлы ауданын зерттеумен айналыскан академик И. М. Губкин «Бұл кен орны елдегі мұнайға аса бай облыстардың бірі» деген қорытынды жасады.

Қ. И. Сәтбаев Жезқазған ауданындағы мыс кен орындарын мұқият зеттеп, өңірдің болашағы зор екенін дәлелдеп берді.

Түркістан-Сібір темір жолының құрылысында 100 мыңдай адам еңбек етті, олар әр түрлі ұлттың өкілдері еді. Түрксіб үш жылда салынып бітті. 1930 жылы 28-сәуірде уақытша іске қосылса, 1931 жылы қаңтарда тұрақты пайдалануға берілді. Жол Орта Азияны Сібір аудандарымен жалғастырды, елдің шығыс аудандарының экономикасы мен мәдениет дамытуға ықпал етті.

Өнеркәсіп шаруашылы дамыды, нәтижесінде Қазақстандағы болашақ өнеркәсіп тораптарының негізі қаланды. Қазақстан Оңтүстік Оралды, Сібірдің өнеркәсібін шикізатпен қамтамасыз ететін аймаққа айналды.

Индустрияландыру жылдарында ондаған жаңа қалалар мен қала үлгісіндегі мекендер өсіп шықты.

1939 жылы қалаларда 375 мың қазақ тұрды. 1926 жылмен салыстырғанда бес есе көп болуына қарамастан, Қазақстан қалалары одан әрі еуропалық сипат ала берді.

Кемшіліктері

Бұл саясат Қазақстанды әкімшіл-әміршіл әдіспен жүзеге асырды

халықтық дәстүрлеріне тыйым салды

қарапайым бұқараны қайыршыландыру мен аштыққа ұшыратты

Республика зауыттары дайын өнім шығармады

Білікті жұмысшы кадрлар, инженер-техник қызметкерлер сырттан, көбінесе Ресей, Украинадан әкелінді.

Қорытынды

1928-1932 жылдары жүогізілген индустрияландыру ісінің нәтижесінде Қазақстан өнеркәсібінің тек шикізат өндіретін саласының дамуына қарамастан Қазақстан аграрлы елден, индустриялы-аграрлы елге айналды, үлкен жетістіктерге қол жеткізілді