ТАМАҚТАНУ ГИГИЕНАСЫ. ТАМАҚТАНУ РЕЖИМІ

Презентация қосу

ТАМАҚТАНУ
ГИГИЕНАСЫ
ТАМАҚТА
НУ
РЕЖИМІ
Тағамды бірден өте көп мөлшерде ішкен кезде
асқазан толып кетеді.Асқорыту процесін
қиындатып,бұзады,себебі ас қорыту сөлі
тағамдағы барлық қоректік заттарды ыдырата
алмайды Адам тәулігіне 4 рет тамақтану керек.
Бір күнде ішетін тамақтың 25 пайызы-
таңертеңгі,50пайызы – түскі ас,қалған 25
пайызы түстен кейінгі ас пен кешкі ас.
Тамақтанудың өз уақытында ішіп отыру
керек.Мұндай жағдайда шартты сөл бөллу
рефлекстері түзіледі. Кешкі асты ұйқтардан 1-2
сағат бұрын ішу керек, Егер адам көп
тамақтанып, тоқ күйінде жатқанда
мазасызданып ұйықтайды, себебі организм
мөлшерде демалмайды.
Тәбет

Белгілі бір тағамды
қажетсіну тәбет деп
аталады.Сүйсініп тамақ
ішкенде сөл көп бөлініп, тамақ
жақсы сіңіріледі
Тәбетті жоғалту

А)Көптеген аурулардың
әдеттегі белгісі.
Б)Шектен тыс тәбет паразиттік

құрттар жұққанда және зат
алмасу бұзылуына байланысты
аурулар кезінде байқалады.
Асқазан-ішек аурулары, ішекқұрт
аурулары және олардың алдын алу.

Сапасыз немесе ескі тұрып қалған
өнімдерді пайдаланғанда адам
тағамнан улануы мүмкін.Ол көбінесе
шұжық өнімдерін, консерві, улы
саңырауқұлақтардан, үйде
консервіленген өнімдерден болады.
Өңделмеген тамақтан,жақсы жуылмаған жеміс-
жидек, көкөніс арқылы организмге ауру
тудыратын микроптар түсуі мүмкін.Бұл
бактериялар бөлінетін «у» ас қорытуды бұзады,
ішек қабырғаларын жарақаттайды, іштен қан
кетеуі мүмкін өте қауіпті,мұндай жағдайда
аурулар өте жұқпалы сауадамды ауыртады.
Мұндай аурумен ауырған адамға
тез арада ауруханаға жатқызу
керек.Бөлмені және оның заттарын
дизинфекциялайды. Осы
аурулармен ауырмау үшін
инфекцияға қарсы көптеген
елдерде сақтандандыратын екпе
кең қолданылады.
Дұрыс тамақтану және денсаулық

Дұрыс тамақтана білу де денсаулы қты ң басты
шарты.Тамақ ішу режіміне немқұрайлы қарау
асқазан,бауыр, ішек ауруларына себепті.Адам
пайдаланатын тағам әр түрлі әрі қуаты мол нәрлі
болуы қажет. Тамақты дұрыс пайдалану туралы
ғылым-диетология деп аталады.
Асқорыту сөлінің дұрыс бөлінуіне жеміс-
жидектер,көкөністер,жеміс шырындары, с ұйы қ
тағамдар әсер етеді.Ұзақ өмір сүрудің басты
себебі-дұрыс тамақтану.
Пайдалы кеңес

Әрбір астың алдында қолды сабындап жуу керек.
Тамақты асықпай,толық шайнау.
Пайдаланған ас өте ысты қ немесе сал қын болмау
керек
Ащы тағамды көп пайдаланбау керек.
Тамақтан соң ауызды шайып,тісті тазалау.
Пайдаланған ас қуаты мол, нәрлі болу керек.
Тамақтану режимін сақтау керек.
Тағамды бірден көп ішкенде ас қорыту мүшесін
бұзады.
Асқорыту жүйесінің қалыпты қызметі үшін
тамақ белгілі бір уақыт аралығынан кейін көп
мөлшерде түсу керек.
Тәңертеңгі ас 25%, түскі ас 50% .
Асқорыту сөлі тамақ ішкеннен кейін бөлінеді.
Сүйсініп тамақ ішкенде сөл көп бөлінеді.
Сондай-ақ тамақты бірқалыпты
қорыту үшін тамақтық
температуралық режимінің маңызы
зор. Ыстық тамақтық температура 50
— 60 С аспауы тиіс, ал суық тамақтық
температурасы, әдетте, 10оС төмен
болмауы керек.
1. Неліктен
тамақты шектен
тыс көп ішу
зиянды?


А) Асқазан шектен тыс толып
қыртыстары жазылып кетеді.
Б)Ас қорыту үрдісін қиындатады
және бұзады.
В)Бөлінетін ас қорыту сөлі
тағамдағы барлық қоректік заттарды
ыдыратуға жетпейді.
2.Сондықтан
асқазанға
ауырлық
түсірмеу үшін:

1.Тағамды мөлшермен ғана ішу керек.
2.Тәулігіне 4 рет тамақтану дұрыс, себебі ол ас қорыту үшін қолайлы.
3.Бір күнде ішетін тамақтың мөлшері төмендегідей болу керек:
25% -таңертеңгі ас,
50% -түскі ас,
10% – түстен кейінгі ас,
15% –кешкі ас.
4.Тамақты белгілі бір уақыттан кейін бір мезгілде ішу керек. М ұндай
жағдайда шартты сөл бөліну рефлексі қалыптасады.
5.Кешкі ас жеңіл әрі ұйықтаудан 1-2 сағат бұрын ішу керек. Егер қарны ң
тоқ күйінде жатсаң, ас қорыту жүйең таң атқанша белсенді ж ұмыс істеп,
организм демалмай түнімен сен де мазасызданып шы ғасы ң.Осы жа ғдай
бірнеше қайталанса асқазаның бұзылып ауру ға шалды ғасы ң.
«Тәбет» деген сөзді қалай
түсінесіңдер?
Белгілі бір тағамды

қажетсіну сезімін
тәбет деп айтады.
Естеріңе сақтаңдар!


Тамақ үстінде теледидар қарап, газет оқып, артық әңгіме айту да
зиян.
Әртүрлі тамақ, дәмдеуіштер, салаттар тәбетті жақсы ашады.
Себебі көкөніс, жемістер құрамында дәрумендер көп болады.
Үнемі майлы тамақ ішу бауырға зиян, себебі майдың құрамында
холестерин деген улы зат болады. Ол көп мөлшерде болса
бауырды улап, жұмысын бұзады.
Үнемі бір түрлі тамақ тәбетті бұзады.
Тәбет ашуға дастарханның безендірілуі де әсер етеді.Сонды қтан
қыздар, дастархан жасаудың да асқан шеберлікті қажет ететінін
ұмытпаған абзал.
Тәбетті жоғалту- көптеген аурулардың әдеттегі белгісі.
Шектен тыс тәбет паразиттік құрттар жұққанда байқалады.
Ондайда да дәрігердің көмегіне жүгіну керек.
Асқазан-ішек аурулары, ішекқұрт ауруы
және олардың алдын алу.

Сапасыз ,ескі өнімдерді пайдалану улану ға әкеліп
соқтырады. Оған көбінесе:
1.шұжық өнімдері
2.консервілер, әсіресе майлы
3.жақсы жуылмаған жеміс-жидек, көкөністер
4.улы саңырауқұлақтар
5.ауру адам сау адамға микроб тарату көзі болады.
(Себебі: организмге микроб түседі де олар у бөледі.
Асқазан мен ішек уланып, қан кетеді, ішек қабырғасына
жара пайда болады. Уақытында емделмесе арты өлімге
апарып соғуы мүмкін.
Белгілері:
іштің ауыруы
құсу
іш өту
бас ауыру
бастың айналуы
Емі:
Асқазанды шаю
Іш айдайтын дәрі қабылдау
Қол-аяғына жылытқы басу
Ыстық сусынды көп мөлшерде ішу
Дәрігерге қаралу
Ішекқұрт ауруы- жұқпалы ауру. Паразит құрттың
жұмыртқалары жуылмаған жемістен, шала пісірілген
балық пен дұрыс қуырылмаған еттен де жұғады.
Ол үшін:
Үнемі тамақ алдында қолды сабындап жуу
керек.
Дәретханадан шыққанда қол шаюды ұмытпа.
Тырнағыңды алып жүр, астына кір тұрса онда
микроб болады.
1.Қандай тағамдар
тәбетті ашады?
Әртүрлі тамақ,

дәмдеуіштер,
салаттар тәбетті
жақсы ашады.

Ұқсас жұмыстар

Тамақтану гигиенасы. Асқазан-ішек ауруларының алдын алу

Егде және кәрі жастағы адамдардың ұтымды тамақтануын ұйымдастыру

Ас қорыту мүшелері. Зат пен энергия алмасу. Тағам гигиенасы

Оқушылар арасына жұқпалы аурулардың алдын алу

Науқастарды тамақтандыру

Хирургиялық науқастардың тамақтануы туралы

Мектептегі тамақтану

Қарт адамдардың тамақтану ерекшеліктері

Қоректік заттар қатабализмінің жалпы жолдары

Тамақ құрамы туралы ойланыңдар

Пәндер