Бағалау таксономиясы (Б.Блум)белгілері, сатылары

Презентация қосу

Бағалау
таксономиясы
(Б.Блум)белгілері,
сатылары
ЖОСПАРЫ:
Блум таксономиясына сипаттама
Бағалау таксономиясының
иерархиялық кезеңдері
Блум таксономиясы бойынша
бағалаудың жетістіктері
Бенджамин Блум – америкалық
оқыту әдістемесінің психологі, Блум
таксономиясының авторы.
Пенсильванияда Ленсфорд қаласында
туылған, 1935 жылы Пенсильван
университетін бакалавр және магистр
деңгейлерімен бітірген, 1942 жылы
Чикаго университетінде докторлық
деңгейін қорғады.
1956 жылы Бенджамин Блумның «Блум
таксономиясы» атты кітабы жарық
көрді.
Таксономия (грекше. táxis — орналасу,
құрылыс, тәртіп және nómos — заң) –
биология ғылымынан алынған.
Таксономия – өсу реттілігі бойынша, яғни
иерархия бойынша (белгілі бір құрылымдағы
бірізділігін, реттілігін) құрастыру мақсатында
берілген нысандарды нақты бір өлшемдер мен
қағидалар бойынша жіктеу.
Блум таксономиясының мақсаты –
оқытудың неғұрлым тұтас нысанын
құру.
БАҒАЛАУ
ЖИНАҚТАУ
ТАЛДАУ
ҚОЛДАНУ
ТҮСІНУ

БАҒАЛАУ
Білу
Таным мен ойлаудың де төмен деңгейі. Бұл категория мәлiметтердi
қайталау немесе тану арқылы есте қалай сақталғанын тексеруге
бағытталады, мағлұмат пен деректердi еске түсiредi.
Қолданылған терминдерді біледі (есте сақтайды және қайталайды);
Нақты фактілерді біледі;
Жұмыстың орындалу ретін біледі,
Негізгі ұғымдарды біледі;
Ережелерді, қағидаларды біледі.
Ережелерді, теорияларды формуларды еске түсіру, жазу, атап
көрсету, жатқа айту; анықтамалар мен атауларды қайталау, олардың
қолдану тәртiбiн айту.
Түсіну
Таным мен ойлаудың орта деңгейі.
Негзгі идеяларды ұйымдастыру, салыстыру, түсіндіру,
сипаттау және бекіту жолымен фактілермен идеяларды
түсінетіндегін көрсету.
Оқу материалын түсінген ретінде келесідей әрекеттерді
атқаруды атауға болады:
Фактілерді, ережелерді, қағидаларды түсінеді;
Сөзбен келтірілген материалды, схемалар, графиктер,
диаграммаларды түрлендіреді;
-Зат есім етістікті саластыр
— Түсiнгенiңiздi өз сөзiңiзбен айтып беріңіз;
— Зерттеуiңiздi таблица жүзiнде көрсетiп, қысқаша
мазмұндап берiңiз;
Қолдану
Таным мен ойлаудың орта деңгейі.
Жаңа білімдерді, әдістерді және ережелерді түрлі
нұсқада пайдалану. Бұл категория оқу материалын
нақты жағдайда және мүлдем жаңа ситуацияда
қолдануды меңзейді. Мұнда ережелерді, әдістерді,
ұғымдарды, заңдарды, қағидаларды, теорияларды,
практикалық тұрғыдан қолдану кіреді
Ұғымдар мен қағидаларды жаңа жағдайларда
қолданады;
-Заңдар мен теорияларды практикалық тұрғыдан
нақты ситуацияларда қолданады;
Талдау
Таным мен ойлаудың жоғарғы деңгейі.
Дәйектер мен себептерге сәйкес ақпаратты тексеру және
жіктеу. Қорытынды жасау және жалпылаудың болғанын
растайтын дәлелдерді анықтау.
Оқу материалының құрылымы анық көрінуі үшін оны
құрамдас бөліктерге бөлу: бүтіннің бөліктерін ажырату;
бүтіннің бөліктерінің арасындағы өзара байланыстарды
анықтау. Бұл категория оқу материалының мазмұнын
сезінумен қатар оның ішкі құрылысын қалайша
құралатындығын меңзейді.
Жинақтау
Таным мен ойлаудың жоғарғы деңгейі.
Жаңа үлгідегі әртүрлі тәсілдермен элементтерді
қиыстыру арқылы ақпараттарды жүйелеу немесе балама
шешім ұсыну;
Оқу материалының элементтерінен жаңашыл сипаттан
бүтінді (нәтижені) құрастыру. Жаңа нәтиже ретінде оқу
материалдарын мүлдем өзгеше реттейтін хабарлама
(баяндама, сөз), жұмыс жоспары, схемаларды атауға
болады. Мұндай оқу нәтижелері жаңа мазмұн мен жаңа
құрылымдарды жасап шығаратын шығармашылық
әрекеттерді қолдануды талап етеді.
Бағалау
Таным мен ойлаудың жоғарғы деңгейі.
Пікірмен таныстыру және оны дәлелдеу, ақпарат
бойынша қорытынды жасау және жұмыс сапасын
бағалау.Оқу материалының маңызын анықтау, ол туралы
өзіндік пікір келтіру, ойын білдіру. Бұл деңгей алдыңғы
категориялардың оқу нәтижелелеріне қол жеткізуді
меңзейді.
Оқу материалы құрылымының логикасын жазбаша
түрде бағалайды;
Ішкі немесе сыртқы критерийлерге сүйеніп, оқу
материалының маңыздылығын айқындатады;
Бенджамин Блум таксономиясы бойынша сұра қтар мен
тапсырмалар үлгісінің мазмұны:
Мәлiметтердi қайталау немесе тану арқылы есте қалай
сақталғанын тексеруге бағытталады, мағлұмат пен
деректердi еске түсiредi;
жабық тест тапсырмалары;
қалдырып кеткен белгiлердi қою;
жатқа айту;
анықтамалар мен атауларды қайталау, олардың қолдану
тәртiбiн айту.
С.Торайғыровтың «Шығамын тірі болсам адам болып»
тақырыбындағы сабақ мақсатының алгоритмі:
Білу Өлеңде қандай мәселелер көтерілген? Ақынның өмір сүру ма қсаты.

Түсіну «Адам болу» дегенді қалай түсінесің? Ақынша «адам болу ға» қандай қасиеттер
кедергі жасайды? Қандай қасиеттер оған жақындатты?

Қолдану Ақын өлеңінің бүгінгі таңда маңызы бар ма? Өлеңнің өздеріңе әсері арқылы
ойларыңды айтасыңдар.
Қалай ойлайсыңдар, ақын арманына жетті ме? «Адам болу» мақсаты орындалды
Жүйелеу (талдау) ма? Ойларыңды ақын өмірі, соңғыға қалдырған мұрасы арқылы дәлелде ңдер.

«Ақын арманы» немесе өз қалауларың бойынша ат қойып, шағын шығарма-толғау
Жинақтау жазыңдар. «Адам болу - мұратым» атты ауызша сұхбат ж үргізіп, пікірлесі ңдер.

Бағалау Ақын өлеңінің бүгінгі таңда маңызы бар ма? Өлеңнің өзіне әсері арқылы
ойларыңды айтасыңдар.
Блум таксономиясының деңгейлері төмен
деңгейден басталып, орта, жоғарғы деңгейге дейін
көтеріледі. Бұлай оқу оқушылар үшін тиімді.
Себебі балалар өздері білетіндерінен бастап,
бірте- бірте жаңа тақырып пен ұштастыра отырып,
білімін толықтыра түседі. Сондай – ақ берілетін
тапсырмалар әртүрлі болғандықтан оқушылардың
қызығушылығын оятады, сыни тұрғыдан ойлау
белсенділігі артады. Өз ойын сараптай отырып,
берілген тапсырмаларды орындай алады. Сабаққа
ынтасы арта түседі. Оқушылар арасында топтық
жұмыс та, жұптық, жеке жұмыс та орындалады.
Әрбір оқушы өз білімінің деңгейін көре алады,
сондықтан алған білімдерін одан әрі шыңдай
түседі, ойларын қорытындылауға үйренеді.
Жалпы Блум таксономиясы мен сабақ өткізудің тиімді жақтары мол.
Себебі:
Тақырып түгел қамтылады;
Бір сабақта деңгейлеп бірнеше тапсырмалар орындалады;
Сабаққа оқушылар белсенді түрде қатысып, өз ойын, пікірін
дәлелдеуге дағдыланады;
Әр оқушы білім деңгейін байқап, өзін- өзі бағалап
отырады,жұптық бағалау, ал сабақ соңында топ көшбасшылар
топты критерий мен бағалап отырады;
Мұғалім де оқушы да көп ізденуге машықтанады.
НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА
РАХМЕТ!

Ұқсас жұмыстар

БЛУМ ТАКСОНОМИЯСЫ КЕСТЕСІ

Критериалды бағалау моделі Ішкі жиынтық бағалау

Оқушы әрекеті

Ғылымда білімді

Блум таксономиясы оқыту нәтижелілігін бағалау әдістемесі ретінде

Ойлау деңгейі Сұрақтар үлгілері

Блум таксономиясының танымдық деңгейлері

Тапсырмалар түрі

Оқыту үрдісінде Блум таксономиясын қолдану жолдары

Блум таксономиясы бойынша сабақта оқушылардың ойлау әрекеттерін дамыту жұмыстарын ұйымдастыру

Пәндер