Жасушаның тұқым қуалайтын аппараты (ПЛ)
Презентация қосу
Жасушаның тұқым қуалайтын аппараты (ПЛ)
Хромосомалар, құрылысы, жіктелуі,
қызметтері. Хроматин, оның түрлері.
Кариотип, анықтамасы. Адам кариотипін
зерттеудің медико-генетикалық маңызы.
Нуклеин қышқылдары: ДНҚ, РНҚ. Ген-
тұқымқуалаушылықтың құрылымдық-
функциялық бірлігі .
жоспар:
• Тұқым қуалайтын материалдың жасушада
орналасуы (ядролық, цитоплазмалық
тұқымқуалаушылық).
• Хромосомалар, құрылысы, жіктелуі, қызметтері.
• Хроматин: эухроматин,
гетерохроматин,сипаттамалары, қызметтері.
• Кариотип анықтамасы.Адам кариотипі.Медико-
генетическое значение Кариотипа.
• Нуклеин қышқылдары: ДНҚ, РНҚ,құрылысы,
қасиеттері және функциялары
• Ген- тұқым қуалаушылықтың құрылымдық-
функциялық бірлігі, анықтамасы.
• Геннің қасиеттері, жіктелуі және қызметтері.
Цитоплазмалық
тұқымқуалаушылық
Митохондрия матриксіндегі ДНҚ
молекуласы цитоплазмалық тұқым
қуалаудың Негізі болады. Бұл сақина
тәрізді ДНҚ гендері анасынан ұлына да,
Тұқым қуалайтын материалдың
жасушада орналасуы
• Ядролық генетикалық материал
жасушаның интерфаза кезінде —
хроматин түрінде болады.
• Митоз,мейоз кездерінде тығыздалған,
конденсацияланған хромосома күйінде
болады.
1 — сыртқы мембрана; 2 — ішкі мембрана; 3 —
тесіктер; 4 — ядрошық; 5 — гетерохроматин; 6 —
эухроматин.
Политенді хромосомалар
• Хроматин жіпшелер, түйіршіктер түрінде болады.
Оның химиялық құрамы: ДНК (30–45%), гистондық
ақуыздар (30–50%), гистон ақуыздар(4–33%),
сонымен, хроматин дезоксирибонуклеопротеидтік
комплекс (ДНП). Қызметтік, функциялық күйіне
байланысты хроматиннің екі түрлерін
гетерохроматин және эухроматин ажыратады.
• Эухроматин — хроматиннің генетикалық белсенді, ал
гетерохроматин — генетикалық белсенді емес
бөліктері.
• Эухроматин негіздік бояулармен нашар бояулады,
микроскоптан нашар көрінеді.
• Хроматиннің деконденсацияланған
(деспирализацияланған бөләмдері.
• Гетерохроматин жақсы боялады, микроскоптан
тығыздалған күйінде көрінеді,ол хроматиннің
конденсацияланған (спиралданған) бөлімдері.
Боялған факультативтік
гетерохроматин
Хромосомалар — бұл цитологиялық
таяқша тәрізді құрылымдар, митоз және
мейоз үдерістері кезінде көрінетін
конденсацияланған хроматин.
Хромосомалар: 1 —
метацентрлік; 2 —
субметацентрлік; 3, 4 —
акроцентрлік.
Хромосомлардың
құрылысы: 5 — центромера;
6 — екінші реттік буын; 7 —
серігі; 8 — хроматидалар;
9 — теломерлер.
Хромосомалардың құрылымына
қарай жіктелуі
хромосомалардың түрлері: 1- телоцентрлік, 11-
.Х
акроцентрлік, 111- субметацентрлік,1Y-акроцентрлік.
:
«»
I
Хромосоманың негізін қос тізбекті
ДНҚ молекуласы
• Бір хромосоманың ДНҚ молекуласының
ұзындығы бірнеше сантиметр болуы мүмкін.
• Бұл молекуаның жасуша ядросында созылған
тұрде орналасуы мүмкін емес, үшмерлі
құрылым, конформация түрінде
жинақталады.
• ДНҚ және ДНП жинақталуында төменде
келтірілген деңгейлер байқалады:
• 1) нуклеосомалық (ДНҚ ақуыз глобулаларына
оралуы), 2) нуклеомерлікй, 3) хромомерлік, 4)
хромонемдік, 5) хромосомдық.
ДНҚ молекуласы
Тұқым қуалайтын материалдың
құрылымдық деңгейлері
Нуклеосомдық немесе
нуклеогистондық құрылым
Хроматин фибрилласының диаметрі 20—30 нм. А —HI
гистон көмегімен көрші нуклеосомалардың
байланысы; Б —нуклеосомалармен ажыратылған
ақуыздарсыз ДНҚ тізбегі; В — хроматинның соленоид
түріндегі фибрилласы.
Хромосоманың ілмектен тұратын
құрылым деңгейі
Хроматин құрылымындағы блоктар.
А — хроматиннің ілмек тәрізді құрылымы;
Б —хроматин ілмектерінің одан әрі конденсациясы;
В — ілмектердің блок тәрізді құрылымдар түзіп,
ақырғы интерфазазалық хромосомаға айналуы.
Боялған адам кариотипі
Денверлік жіктеу
Группа Число пар Номер Размер Форма
1, 3 — метацентрические, 2
A 3 1, 2, 3 Крупные
— субметацентрические
B 2 4, 5 Крупные Субметацентрические
C 7 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12 Средние Субметацентрические
Акроцентрические,
спутничные (вторичная
D 3 13, 14, 15 Средние
перетяжка в коротком
плече)
E 3 16, 17, 18 Мелкие Субметацентрические
F 2 19, 20 Мелкие Метацентрические
Акроцентрические,
спутничные (вторичная
G 2 21, 22 Мелкие
перетяжка в коротком
плече)
Париждік
жіктеу
Дифференциалды боялған адам хромосомалары
локустарының
Орналасуы: р — қысқа иіні, q — ұзын иіні;
1—22 — порядковый номер хромосомы;
XY — жыныс хромосомалары
Даун синдромы
21 жұп бойынша
трисомия .
47,ХХ(21+) ;
47,ХУ(21+)
Даун синдромының себептік механизмдері
• Даун синдромы 1:750 жиілікпен кездеседі.
• Цитогенетикалық негізгі себебі: мейоз кезіндегі 21 жұп хросома
бойынша трисомии.
• Ата аналары жастарының ұлғаюы нәтижесінде. Мысалы,
анасының жасы 35, ал әкесінің жасы 45 асқанда аурудың туылған
балаларының 3 % кездеседі.
Даун синдромымен ауру
адамның кариотипі
ДНҚ молекуласы
Нуклеотидтің құрылымы
Т РНК
Қалыпты эритроциттер
Орақ тәрізді жасушалық анемия кезіндегі
эритроциттер
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz