Микробқа қарсы дәрі дәрмектер. Антисептиктер мен дезинфекция

Презентация қосу

Д.Қалматаев атындағы Семей мемлекеттік медициналық колледжі.

«Бекітемін» Директордың
оқу ісі жөніндегі орынбасары:
Нүргалиева Г.Т. _________
«____» «____» 2015ж.

Оқу әдістемелік кешені
Пән аты: «Фармакология негіздері»
Мамандығы: 0301000 – «Емдеу ісі»
Біліктілігі: 0301213 – «Фельдшер»
Тақырыбы: Микробқа қарсы дәрі дәрмектер. Антисептиктер мен дезинфекция

III курс 5 семестр

Пән оқытушысы : Жақсылыкова З.Ж.
«Арнайы клиникалық пәндер»
Бірлестік отырысында қаралды.
Хатамма № «_____» «_____»
Бірлестік төрағасы
_____________Ахметова Г.С.
Микроорганизмдерге әсер
ететін дәрі-дәрмектер
Микроорганизм
дер – тек
қана микроскоппен көруге
болатын өте
ұсақ организмдер. Бұларды
алғаш рет 17 ғасырда голланд
ғалымы А.В.Левенгук ашқан.
Микроорганизмдер
арасында прокариоттар және
эукариоттар тобына
Типтік әсерлеріне
қарай екіге бөлінеді:

Бактеристатикалық Бактериоцидтік
(bakteria – таяқша, codeo -
әсер дегеніміз -
өлтіру) әсер дегеніміз -
микроорганизмдердің өсіп
микроорганизмдердің
өнуін тоқтатуын айтады.
тіршілігін жоюды айтамыз.
Антисептикалық және
дезинфекциялық заттар
Жергілікті қолдануға арналған заттар, олар қабыну
ошағында антибактериалды препараттардың жоғарғы
концентрациясын қамтамасыз етеді.
Осы заттар инфекцияланған:
жараларда кілегей қабықша бетін емдеуде
су мен тағамды өңдеуде
медициналық құралдарды
төсек орынды
науқас бөліністерін залалсыздандыру үшін
қолданылады.
АнтисептиктердіҢ қолдану
ережесі:
Жергілікті қолдану:
жара мен күйікті емдеу кезінде антисептикалы қ
препараттары бар байлауларды қолдану
ерітінді түрде(тану кезінде жараны жуу үшін) мазь ж әне
ұнтақ түрінде қолдану.
жараға және қуысты мүшелерге антибактериалды
препараттар ерітіндісін еңгізу.
асперация арқылы дринаждау үшін.
Жалпы көрсеткіштері: Ішекке операцияға дайындау кезінде
науқастың микрофлорасына әсер ететін ж әне одан кейі ңгі
толық ағзаға әсер ететін антибактериалды таблеткаларды ішке
қабылдау. Кейбір препараттарды мысалы: фуразедин,
гипохлорид натрийді көк тамырға еңгізеді.
Жіктелінуі:
Детергенттар: Цирегель
Нитрофуран туындысы: Фурацелин.
Фенол және оның туындылары: Фенол , Резоцин, Қайыңнын қара майы,
Ихтиол, Бальзамдық линимент.
Бояғыштар: Бриллиант жасылы, Метилен көгі, Лактат этакридине.
Гологен туындылары: Хлоргексидин, Хлорамин Б, Люмакс-хлор, Моналазон
динатрий, Йодты спирт ерітіндісі. Йодовидон, йодинол, люголь ерітіндісі.
Тотықтар тобы: Сутегі асқын тотығы, Калий перманганаты.
Ауыр металды тұзды препараттар: Дихлорид қорғасыны,Нитрат к үмісі,Сары
тотық қорғасыны, Амидохлорид, Мыс пен цинк препараттары, Натрий
гидроксиді
Альдегидтер және спирттер: Формальдегид-формалин, Этил спирті,
Гексаметилентетрамин, Формагель.
Қышқылдық және негіздік топтар: Бор қышқылы, Аммиак ерітіндісі.
Детергенттар:
Церигель - антисептикалық және дезинфекциялық қасиетін
көрсетеді.
Қолданылады:
операция мен медициналық манипуляциялар алдында қолды
зарарсыздандыру үшін;
бактериалды дәрі-дәрмектер мен қан алмастырушы с ұйы қтарды
шығару үшін;
стационарларда қанды массалық түрде жинау үшін.
Қолдың құрғақ терісіне 3-4 мл дәрі-дәрмекті жағады, одан кейін
8-10 секунд ішінде алақан мен қолды ң сырт қы жа ғын, сауса қ
аралық кеңістіктерді және білектің төмен б өлігін ыс қылайды,
кепкеннен кейін 2-3 минуттан кейін қол терісінде қабы қша пайда
болады, бұл қабықшаны операциядан кейін этил спиртімен
сүртеді.
Нитрофуран
туындылары:
Фурацилин (Nitrofural) Антибактериалды зат, грам оң және грам теріс
микроорганизмдерге стафилакок, стрептакок, дезинтерия қоздыр ғышы, паратит
қоздырғышынан ішек таяқшасына, газды гангрена ға ж әне т.б. қарсы белсенді.
Ішкі дезинтерия кезінде қолданады:
сыртқа әр түрлі іріңді қабынулы процесстерді;
жаралық инфекцияларды (іріңді жаралар);
инфекциялық күйіктерді;
фурацелиннің сулы ерітіндісін м ұрынны ң қосымша қойнауларын;
плевра қуысын (одан іріңді шы ғарғаннан кейін);
сүйек қуыстарын (остемалитқа қарсы операциядан кейін ж әне т.б.) шаю
үшін;
фурацелиннің сулы ерітіндісін коньюктивит кезінде к өзге тамызу үшін;
спиртті ерітіндісін созылмалы ірі ңді отиттер кезінде құла ққа тамызу үшін
қолданады;
фурацелинді ішке көбінесе дизентерияда емдеу үшін 5-8 рет к өп м өлшерде
сумен ішіп қабылдайды.
Фенол және оның туындылары:
Фенол бактериялар мен саңырауқұлақтардың
вегетативті түсіне әсер етеді, фенол ерітіндісін
медициналық құралдарды зарарсыздандыру үшін
қолданады.
Резоцин тері ауруларында(экзема, себорея,
қышыну және т.б.) қолданылады.
Қайыңнын қара майы қайынның қабығынан
алынады, препарат антимикробты, инсектицидті
және жергілікті тітіркендіру әсеріне ие, оны
кейбір тері ауруларында(экзема, псориаза және
т.б.) қолданады. Қайыңнын қара майы
Вилькинсон мазьінің, А.В. Вишневскийдің
бальзамикалық линиментінің құрамдас бөлігі
болып табылады.
Ихтиол
Құрамы: 1 суппозиторийдің құрамында белсенді зат - 0,2г
ихтаммол(ихтиол); қосымша заттар: қатты май.
Сипаттамасы: Ихтиол иісі бар торпедо тәрізді түрдегі қара қо ңырдан
күңгірт қоңыр туске дейінгі суппозиторийлер.
Фармакологиялық қасиеттері: Әлсіз резорбциялық әсері бар. Қабынуға
қарсы зат, жергілікті жансыздандыратын, антисептикалы қ әсер етеді.
Шырыштарға тікелей әсер еткенде, олардың сезімталдығыны ң
төмендеуіне ауыса отырып, жүйке ұштарының әлсіз тітіркенуін ту ғызады.
Молекулалар ақуызының денатурациясын туғызады. Шырыштың қабыну
аймағына пайдалы әсер етеді: тамыр тонусын реттейді, шеткергі қан
айналымын қалпына келтіреді, зат алмасуын жақсартады.
Қолданылуы: Сальпингоофоритте, эндометритте; простатитте.
Қолдану тәсілі және дозалары: Ректальді. Тазартатын клизмадан немесе
ішектің өздігінен жүретін босауынан кейін к үніне 1-2 рет 1
суппозиторийден.
Жағымсыз әсерлер: жергілікті аллергиялық реакциялар.
Rp. Supp. Cum. Ichthiоli №10 0,02
D.S. күніне 1-2 рет 1 свечидан тік
ішекке, ауру сезімінде.
Бальзамдық линимент
(Вишневский бойынша)
Аталған препараттың авторы дәрігер-хирург Вишневский болып табылады. Қайы ңнын
қара майы, ксероформ және майсана майын араластырғанда, ол ма ңызды функциялары
бар мазь түріндегі қосынды алды. Ксероформ ұнтағы антисептикалы қ әсер береді.
Қайыңнын қара майы тіндерге қанның келуін күшейтеді. Кастор майы теріні ж ұмсартып
басқа дәрілік заттардың тереңірек сіңуіне көмектеседі.
1 гр дәрінің құрамы: белсенді заттар: қайыңнын қара майы— 1,2 г; ксероформ — 1,2г;
қосымша заттар: сусыз коллоидты кремнийдің қостоты ғы, майсана майы.
Сыртқа қолдануға арналған, біріктірілкен препарат.
Антисептикалық және жергілікті
тітіркенгішті әсері бар, регенерациясын
тездетеді. Өзіне тән иісі бар, ашық-
қоңырдан жасыл туске дейінгі линимент.
Қолданылуы: тері мен жұмсақ тіндердің
жарақаттан кейінгі операциядан кейінгі ұзақ
уақыт жазылмайтын іріңді жараларда.
Қарсы көрсеткіштері: сезімталдық.
Қолдану тәсілі және дозалары: линиментті
зақымданған жерге ысқыламастан жұқа
қабат етіп күніне 2 рет жағады немесе
линимент сіңірілген 5-6 қабат дәкелі таңғыш
таңылады.
Бояғыштар:
Метилен көгі Күйікпен пиодермен кезінде антисептик ретінде сырт қа
қолданады, ал несеп шығару жолдарының инфекциясы кезінде ішке
қолданады.
Метилен көгі цианидтер мен көміртегі тоты ғымен к үкірт сутегі мен улану
кезінде антидот ретінде қолданады. Улану терапиясында метилен к өгіні ң
ерітіндісін көк тамырға еңгізеді.
Лактат этакридине(риванол) Микробтарға қарсы әсер етеді, негізінен
стрептококтармен шақырылған инфекцияларда, лактат этикредине,
дермотологиялық, офтальмологиялық, урологиялы қ, хирургиялы қ т әжірбиеде
антисептик ретінде және профилактика ретінде сырт қа қолданады.
Бриллиант жасылы -
трифстинитан қатарындағы
миметикалық зат; оны тері
ауруларымен зақымдалу
негізінде сулы және спиртті
ерітінділерді теріге жағады.
Гологен туындылары:
Хлорамин Б(Chloraminum В) - құрамында 25-29% белсенді хлор
бар антисептикалық және дезинфекциялы қ қасиеттерге ие. Хлорамин
Б ерітіндісі инфекцияланған жараларды емдеу үшін, нау қасты ң
бөліністері мен нақасты күту заттарын залалсыздандыру үшін, металл
емес құралдарды зарарсыздандыру үшін қолданылады.
Хлоргексидин(CMorgexidinum) - құрамында хлоры бар бигуанит
туындысы болып табылады, антибактериалды ж әне фунгицидті
әсерге ие. Операциялық аймақты ж әне хирургты ң қолдарын өңдеу
үшін, хирургиялық құралдарды стерилизациялау үшін, ж әне де
гнойносептикалық процесстерді(операциялы қ жараларды, қуы қты
шаю үшін)қолданылады, препаратты хирург қолын өңдеу үшін
қолданған кезде терінің құрғақтығы мен қышынуы дерматит болуы
мүмкін.
Моналазон динатрий (пантоцид) - құрамында хлоры бар
Люмакс-хлор
Зарарсыздандырғыш зат. Құрамында негізгі қызмет
етуші зат натрий тұзы. Салмағы 1 гр таблетка т үрінде
шығарылады. Одна 99,4 % натрий т ұзы болады. Б ұл
препарат сыйымдылығы 1-2кг полимерлі қапшы қтар ға
салынған. Препараттың жарамдылық мерзімі ашылма ған
жағдайда 3 жыл, ал ашылған препараттарды ң
жарамдылық мерзімі 2 тәуліктен көп емес. Люмакс-хлор
суда жақсы ериді, оның сулы ерітіндісі м өлдір, хлор мен
лимон иісі болады. Зарарсыздандыру процессінде
люмакс-хлор ерітіндісіне жу ғыш заттарды қосу ға болады.
Сулы ерітінділер өңделетін ағаш, әйнек, полимерлі
материалдардың бетін бұзбайды. Сонымен қатар оны
ыдыстар, ойыншықтар, нау қасты к үту заттарын өңдеу
үшінде қолданады. Люмакс-хлор препараты грам теріс
және грамм оң бактерияларға қарсы әсер етеді. Сонымен
қатар вирустар мен кандидадерматафид түрінің
саңырауқұлақтарына қарсы әсер етеді.
Йод
қосылыстары
:
Йод қосылыстары құрамында хлоры бар заттар сия қты микроб
жасушасында ақуыздардың коагуляциясын ша қырады.
Құрамында йоды бар қосылыстар тек қана антисептик
ретінде қолданылады. Йодтың спиртті ерітіндісінде белсенді
йод болады. Хирургиялық опарацияның алдында
опарациялық аймақты өңдеу үшін және де жараны ң
жиектерін өңдеу үшін қолданылады. Теріні өте күшті
тітіркендіруі мүмкін және де терінің химиялы қ к үйігін
шақыруы мүмкін.

Rp. Sol. Iodi spirituose 5% 20 ml
D.S. сыртқа.
Люголь ерітіндісі калий йодиттің сулы ерітіндісіндегі
йодтың ерітіндісі болып табылады. Антисептик ретінде к өмей,
жұтқыншақ, араңның инфекциялық зақымдануында ж әне
қабынуында кілегейлі қабықтарына жағады. Медициналы қ
тәжірбиеде йодтың жоғары молекулалы заттары қолданылады:
йодофорлар (йодинол, йодонат, йодовидон, йодопирон). Беткей
белсенді зат ретінде Поливинил спиртті поливинилпирролидон
және т.б. қолданылады. Йодофорларды ң йодты ң спиртті
ерітіндісіне қарағанда жақсы жағы олар суда ери алады да теріні
тітіркендірмей және теріні боямай ұза қ уа қыт әсер ете алады.
Йодинол және йодовидон мұрын жұтқыншақ пен ауыз
қуысының кілегейлі қабығын өңдеу үшін қолданылады (жуу, шаю,
сулау), күйіктер мен жараларды ң, инфекциялануы кезінде
дымқылдатып сүрту түрінде қолданылады. Йодонат ж әне
йодопирон операциялық аймақпен хирургты ң қолын өңдеу үшін
Тотықтар тобы:
Калий перманганаты микробқа қарсы және дезинфекциялайтын
әсер көрсетеді. Құрамында атомарлы оттегі бар дәрі-дәрмек. Калий
перманганаты, кристалды порошок, суда тез еритін, к өгілдір т үстегі.
Марганец тотығы тұтқырлық әсер көрсетеді және жоғары
концентрацияда тітіркендіру және күйдіру әсеріне ие. Калий
перманганат ерітіндісі қолды жуу үшін, ауыз қуысы мен тамақты шаю
үшін, күйікті және жаралы беттерге жағу үшін,
гинекологиялық және урологиялық
тәжірбиеде шаю мен жуу үшін
қолданылады.
Сонымен қатар калий перманганатын улану
кезінде (морфин, кодеин фосформен уланған
кезде) асқазанды шаю үшін.
Rp.Sol.Kalii permengаnatis 0,01%200ml
D.S. сыртқа.
Сутегі асқын тотығы 3% сутегі асқын
тотығының ерітіндісі медининада антисептикалық зат
ретінде қолданады. Зақымданған терімен және кілігейлі
қабыққа тиген кезде сутегінің асқын тотығы каталаза
ферменті әсерінен оттегі бөліп шығарады, ал бұндай
жағдай қанның ұюына көмектеседі де
микроорганизмдердің дамуына
қолайсыз жағдай жасайды, бірақта
бұндай әсердің уақыты
қысқа болады және әсері әлсіз
болады. Соған қарамастан
сутегінің асқын тотығы жаралардың
біріншілік өңдеуінде қолданады.
Ауыр металды тұзды препараттар:
Микробқа қарсы күші. Жергілікті әсері бойынша ауыр металлдар
келесі қатармен орналасады: Hg, Ag, Cu, Zn, Bi, Pb. Медициналық
тәжірбиеде қорғасын, мыс, мырыш прапараттары қолданылады.
Қорғасын препараттары:
1. Дихлорид қорғасыны (сулема) суда жақсы
ериді, микробқа қарсы және жергілікті тітіркендіру
қызметіне ие. Төсек орынды, науқастың заттарын
зарарсыздандыру үшін қолданылады. Адам үшін жоғары
токсикалық әсерге ие. Тері мен кілегейлі қабықтар
арқылы оңай өтіп ауыр улануларды шақыруы мүмкін.
2. Қорғасынның суда ерімейтін
қосылыстары (амидохлорид қорғасыны және сары
тотық қорғасыны) Жоғары препаратқа қарағанда
токсикалық әсері аздау. Терінің іріңді қабынулық
зақымдауында және көздің инфекциялық ауруларында
қолданылады.
Натрий гидроксиді Natrii
hydroxydum
Сілтілердің ішіндегі негізгі
дезинфектант. Суда жақсы ериді, түсі
ақ немесе ақ-сарғыш. Ауада
көмірқышқыл газымен реакцияласып
көмірқышқыл натрий түзіледі де
микробтарға қарсы әсері жойылады.
Қышқылдармен ауыр металл
тұздарымен сыйыспайды. Күшті
бактериоцидтік әсері ертіндінің
температурасы жоғарылағанда
күшейе түседі. 3 %-ды ертінді ретінде
індетті аурулардың барлық түрлерінде
де, залалсыздандыру үшін қолданады.
Күміс препараттары:
Нитрат күмісі (ляпис) (Argenti
nethratis) аз мөлшерде микробқа қарсы
әсері, аз мөлшерде (2%), көп мөлшерде
(5% және одан көп) күйдіру әсеріне ие.
Тері жараларында эрозия ж әне к өзді ң
кілегейлі қабығының зақымдалуы кезінде
қолданылады. Қою ерітінділері сүйелді
күйдіру үшін қолданылады.
Мыс пен цинк препараттары:
Мыс сульфаты (мыс купоросы және
цинк сульфаты) антисептикалдық ерітінді
ретінде көздің, көмейдің, несеп шығару
өзегінің қабынулық процесстерінде
қолданылады.
Альдегидтер мен спирттер:
Формальдегид ерітіндісі (Formaldehydum) (формалин
фармальдегид 36,5-37,5%). Күшті микробқа қарсы әсер етеді теріге жергілікті
қолданған кезде формальдегид ерітіндісі қатыру эфектін көрсетеді. Осының
нәтижесінде тер бездері зақымдалады, ал ол өз кезегінде терлегіштікті
төмендетеді. Формальдегид ерітіндісі медициналық құралдарды, науқасты к үту
заттарын зарарсыздандыру үшін қолданады. Формальдегид ерітіндісі теріні ң
жоғары терлегіштіктігі кезінде қолданылады.
Гексаметилентетрамин (Уротропин) Қосымша дәрілік зат
болып табылады. Ағзаның қышқылды ортасында гексаметилентетрамин
ыдырайды да, формальдегид шығады. Оның қызметі антисептикалық.
Гексаметилентетрамин несен шығару жолдарының инфекциясы кезінде
қолданады.
Бірақ та оны тітіркендіру әсері де болуы
мүмкін. Қазіргі кезде бұл препараттан
әсері жақсы препараттар болғандықтан
гексаметилентетрамин кең
қолданылмайды.
Формалин ауланы, киімдерді,
ыдыстарды, зарарсыздандыру үшін
пайдаланылады. Ол зертханаларда
анатомиялық және микроскопиялық
препараттарды сақтауда қолданылады.
Формагель
Сипаттамасы: түссіз гель, өзіне тән иісі бар.
Құрамы: формальдегид 3,7%.
Фармакологиялық тобы: гипергидрозды емдеуге арналған дәрі заты,
зарарсыздандырғышты әсері бар.
Қарсы көрсеткіш: құрамында формалині бар прапараттарға сезімталды қ. Тері
ауруларында қолдануға болмайды.
Қолдану тәсілі және дозалары: терінің жөғары терлегіштігіне әсер етеді. гигиеналы қ
душтан кейін (қолтық асты,табан, сауса қ арасыны ң үсті ңгі жа ғы ж әне ала қан) ж ұқа
қабатпен 30-40 минутқа жағып кояды. Осыдан кейін д әрі затын жылы сумен шайып,
теріні құрғатады. Терінің терлегіштігін 10-12 кунге басу үшін 1 процедура жеткілікті.
Терінің қатты терлегіштігінде курсты 2-3 к үн қатарынан жасайды.
Жағымсыз әсерлер: Дәрі затын көп қолданған жағдайда тері құрғайды. Бұл жа ғдайда
фармагельді қолдануға болмайды.
Шығарылу түрі — сықпаларда 10г - 15г.
Сақтау шарттары — 18 - 22 °C аспайтын
температурада сақтау керек. Балалардың
қолы жетпейтін жерде.
Жарамдылық мерзімі — 5 жыл. Жарамдылық
мерзімі өткеннен кейін қолдануға болмайды.
Этил спирті Микробқа қарсы күшті әсер көрсетеді.
Оны медициналық құралдарды зарарсыздандыру үшін,
хирургтың қолы мен операциялық алаңды өңдеу үшін, және
де сыртқы анисептикалық және тітіркендіргішті зат ретінде
сүрту мен компрестер үшін қолданады.

Rp. Spiritus Aethanoli
70% 50ml
D.S. сыртқа.
Rp. Spiritus Aethanoli 90%
50ml
D.S. сыртқа.
Қышқылдық және негіздік топтар:
Осы топтың микробқа қарсы әсер етуі Ph ортаның
өзгерісімен байланысты. Рh ортаның өзгерісі микроб
жасушасының протоплазма ақ уызының денетурациясына
әкеледі. Медициналық тәжірбиесінде көбінесе келесі
дәрі-дәрмектер қолданылады:
Бор қышқылы ерітінді ретінде
көзді шаю үшін және кейбір тері
ауруларында қолданылады. Бор
қышқылы көптеген дайын емдік
прапараттардың құрамына кіреді
мысалы: фукорцин, бороментол және
т.б.
Аммиак ерітіндісі (нашатыр спирті) хирургтың
қолын өңдеу үшін қолданылады, сонымен қатар тыныс
алу орталығының рефректорлы белсендірушісі ретінде
қолданылады.
Құрамы:1л дәрі-дәрмектің құрамында
мл-дан (200С-та) 90% 70%
белсенді зат - 96,2%
этил спирті - 935,6 727,7
қосымша зат - тазартылған су 74,7 г
299,1
Сипаттамасы: Түссіз, спиртке тән
иісі бар, мөлдір, күйдіргіш дәмі бар
сұйықтық.
Rp. Ammonii cautici 10% 40ml
D.S. сыртқа.
«Антисептикалық және дезинфекциялық дәрі-дәрмектер» тақырыбындағы бақылау
сұрақтары.
I. Детергенттар тобындағы дәрі- дәрмек:
1.Фурацелин.
2. Бриллиант жасылы.
3. Йодты спирт ерітіндісі.
4. Церигель.
5. Этил спирті.
II.Бояғыштар тобындағы дәрі-дәрмек:
1. Бриллиант жасылы.
2. Сутегі асқын тотығы.
3. Фурацелин.
4. Бор қышқылы.
III. Фурацелин осы топқа қарайды:
1. Детергенттар.
2. Бояғыштар.
3. Тотықтар тобы.
4. Гологен туындылары.
5. Нитрофуран туындылары.
IY. Гологен туындыларының қосылыстары:
1. Бриллиант жасылы.
2. Хлорамин Б.
3. Йодты спирт ерітіндісі.
4. Фурацелин.
Назарларыңы
зға
рахмет!!!

Ұқсас жұмыстар

Тері ойық жарасында

ЖАНУАРЛАРДЫ ЖАСАНДЫ ҰРЫҚТАУ ПУНКТТЕРІН ҰЙЫМДАСТЫРУ

Микробқа қарсы препараттар

Жұқпалы аурулармен күресудің және олардан аумақты қорғаудың негізгі шарттары

Махаматиллаева Умида

Дәрімен қамтамасыз етудің ақпараттық жүйесі

Технология лекарственных форм

Антисептика. Жараға түскен инфекцияға қарсы бағытталған шаралар кешені

Компания тарихы

Антисептика

Пәндер