Бірөлшемді және екіөлшемді массивтер: анықтама, сипаттау және Паскаль тіліндегі бағдарламалау әдістері

Жиымдар бірөлшемді жиым (массив)

Орындаған: Молдабекова Айдана

Иок171

Тексерген: Гулнар Сатыбалдиевна

Жиым дегеніміз - бұл бір атауға біріктірілген бір типті шамалардың реттелген тізбегі.

Жиымға кіретін айнымалыларды массивтің элементтері дейді. Олардың саны сипаттау бөлімінде анықталады да, программаның орындалу барысында өзгермейді. Олардың реттік номері индекс деп аталады. Жиым элементтерінің типі файлдан басқа кез келген (бүтін, нақты, символдық, жолдық, жиымдық т. б) тип бола алады.

А[1] = 2; А[3] = -7. 11 ; А[10] = -9, 81

Массивтің негізгі параметрлеріне оның типі (сандық, символдық, логикалық), өлшемі (бірөлшемді, екіөлшемді) және көлемі жатады.

VAR массив аты: ARRAY [массив элементтерінің аралығы] OF элемент типі; мысалы: нақты 40 элементтен тұратын А массивін айнымалылар бөлімінде былайша сипаттайды. Var а:array[1. . 40] of real; а және в массивтерін былайша да сипаттауға болады. Var а, в:array[1. . 10] of real;

Паскаль тілінде массивтерге = (тең), <> (тең емес) және := (меншіктеу) амалдарын қолдануға болады. Массив элементтерін пернетақтадан енгізу цикл арқылы жүреді. Мысалы А массиві элементтерін пернетақтадан енгізу үшін: FOR i:=1 TO n DO read(a[i] ) ; А массиві элементтерін экранға үшін: FOR i:=1 TO n DO write(a[i], ’ ’) ;

Мысал:Массивтің үлкен элементін анықтау

Program E2;

Uses crt;

Const n=40;

var a:array [1. . n] of integer;

max, i:integer;

Begin

for i:=1 to n do

read(a[i] ) ;

max:=a[1] ;

for i:=2 to n do

if max

writeln;

write(’max=’, max) ;

readkey;

end.

Екіөлшемді массивтер

Екіөлшемді массивті тіктөртбұрышты кесте түрінде енгізуге болады. Кестенің әрбір элементінің екі индексі болады, олардың мәні элементтің орнын көрсетеді. Математикада квадрат және тіктөртбұрышты кестені матрица деп атайды. Бірінші индекс- жол нөмірі, тек келесі жолға ауысқанда ғана өзгереді; екінші индекс - баған нөмірі. m жолдан және n бағаннан тұратын кестені m*n өлшемді кесте деп атайды.

А[1, 1]

А[1, 2]

А[1, 3]

А[1, 4]

…

А[1, n]

А[2, 1]

А[2, 2]

А[2, 3]

А[2, 4]

…

А[2, n]

А[3, 1]

А[3, 2]

А[3, 3]

А[3, 4]

…

А[3, n]

…

А[m, 1]

А[m, 2]

А[m, 3]

А[m, 4]

…

А[m, n]

i=1

i=2

i=3

i=m

j=1

j=2

j=3

j=4

j=n

Бірінші индекс-жол нөмірі

Екінші индекс-баған нөмірі

Екіөлшемді массивтің сипатталуы

Const n=…; m=…; {массив өлшемі}

VAR массив аты: ARRAY [1. . n, 1. . m] OF элементтер типі;

Мысалы: 5 жолдан және 6 бағаннан барлығы 30 бүтін элементтен тұратын А массивін сипаттау.

Жазылуы:

VAR А: ARRAY[1. . 5, 1. . 6] OF INTEGER;

Екіөлшемді массивтің сипаттаңыз

1) Берілген массивте неше жол, неше баған?

2) Берілген массивті сипаттаңыз.

3) Массивтің элементтерінің мәнін ата: A[1, 3] =, A[3, 1] =, A[2, 2] =

4) Массивтің мәндері бойынша орнын анықта

A[ . ., . . ] = 10, A[. ., . . ] = 3, A[ . ., . . ] = -7

-6

-5

-7

Жауабы:

3 жол, 4 баған

A: array [1. . 3, 1. . 4] of integer

-6, 2, -5

A[3, 4], A[1, 2] немесе A[2, 3], A[3, 2]

Жол бойынша ауысу:

FOR i:=1 to m DO жол нөмірі өзгеретін сыртқы цикл

…

FOR j:=1 to n DO баған нөмірі өзгеретін ішкі цикл

…

Баған бойынша ауысу:

FOR j:=1 to n DO баған нөмірі өзгеретін сыртқы цикл

…

FOR i:=1 to m DO  жол нөмірі өзгеретін ішкі цикл

…

Екіөлшемді массивтермен жұмыстың негізгі алгоритмдері

Екіөлшемді массивті толтыру.

А массиві 3 жолдан және 4 бағаннан тұрады.

Барлығы 3*4=12 элемент.

Жол бойынша толтыру:

FOR i:=1 to 3 DO {жол нөмірі өзгеретін сыртқы цикл}

FOR j:=1 to 4 DO {баған нөмірі өзгеретін ішкі цикл}

Read (A[i, j] ) ; {пернетақтадан енгізу}

-6

-5

-7

Көп өлшемді массивтермен жұмыс атқарғанда бір цикл операторының ішінде бірнеше цикл операторлары болуы мүмкін. Мысалы, массив екі өлшемді болса, онда қайталау екі рет, ал үш өлшемді болса қайталау үш рет және т. с. с. орындалады. Демек, массив элементтерін енгізу немесе экранға шығару үшін цикл операторларын мынандай түрде пайдалануға болады:

For i:= 1 to

Ұқсас жұмыстар

Pascal тіліндегі бірөлшемді массивтер: анықтама, сипаттау және қолдану

Паскаль тілінде массивтер: бірөлшемді және екіөлшемді массивтер, квадрат матрицалар мен диагональдар

Паскаль тілінде бірөлшемді және екіөлшемді жиым элементтерімен жұмыс

Массивтер және екіөлшемді массивтер: анықтамасы, индекстері, алгоритмдері және Паскальде іске асыру

Сызықтық алгоритмдер және Паскаль тіліндегі бағдарламалау: сабақ жоспары

Паскаль тіліндегі жиымдар (массивтер): теория, синтаксис және практикалық тапсырмалар

9-Б сыныбының ашық сабағы: Бірөлшемді жиымдар (массивтер) және элементтерімен жұмыс

Python бағдарламалау тіліндегі тізімдер (list): анықтама және негізгі операциялар

Санның цифрларын бөліп алу алгоритмі және Паскаль тіліндегі бағдарламалау тапсырмалары

Массивтер мен процедуралардың анықтамасы және Pascal тіліндегі жазылуы