Жиымдар бірөлшемді жиым (массив)

Презентация қосу

Жиымдар
бірөлшемді
жиым (массив)

Орындаған: Молдабекова Айдана
Иок171
Тексерген: Гулнар Сатыбалдиевна
Жиым дегеніміз – бұл бір атауға біріктірілген
бір типті шамалардың реттелген тізбегі.

Жиымға кіретін айнымалыларды массивтің элементтері дейді. Оларды ң саны сипаттау б өлімінде аны қталады
да, программаның орындалу барысында өзгермейді. Оларды ң реттік номері индекс деп аталады. Жиым
элементтерінің типі файлдан басқа кез келген (б үтін, на қты, символды қ, жолды қ, жиымды қ т.б) тип бола
алады.
А[1]= 2; А[3]= -7.11 ; А[10]= -9,81

Массивтің негізгі параметрлеріне оны ң типі (санды қ, символды қ, логикалы қ), өлшемі (бір өлшемді,
екіөлшемді) және көлемі жатады.
VAR массив аты: ARRAY [массив элементтерінің
аралығы] OF элемент типі;
мысалы: нақты 40 элементтен тұратын А массивін
айнымалылар бөлімінде былайша сипаттайды.
Var а:array[1..40] of real;

а және в массивтерін былайша да сипаттауға
болады.
Var а,в:array[1..10] of real;
Паскаль тілінде массивтерге = (тең), <> (тең
емес) және := (меншіктеу) амалдарын
қолдануға болады.
Массив элементтерін пернета қтадан енгізу цикл
арқылы жүреді.
Мысалы А массиві элементтерін пернета қтадан
енгізу үшін:
FOR i:=1 TO n DO read(a[i]);
А массиві элементтерін экранға үшін:
FOR i:=1 TO n DO write(a[i],’ ’);
Мысал:Массивтің үлкен элементін анықтау
Program E2;
Uses crt;
Const n=40;
var a:array [1..n] of integer;
max,i:integer;
Begin
for i:=1 to n do
read(a[i]);
max:=a[1];
for i:=2 to n do
if max writeln;
write(’max=’,max);
readkey;
end.
Екіөлшемді массивтер
Екіөлшемді массивті тіктөртбұрышты кесте түрінде енгізуге болады. Кестені ң әрбір
элементінің екі индексі болады, олардың мәні элементтің орнын к өрсетеді.
Математикада квадрат және тіктөртбұрышты кестені матрица деп атайды.
Бірінші индекс- жол нөмірі, тек келесі жолға ауысқанда ғана өзгереді; екінші индекс –
баған нөмірі.
m жолдан және n бағаннан тұратын кестені m*n өлшемді кесте деп атайды.
j= j= j= j= j=
1 2 3 4 n
i= А[1,1] А[1,2] А[1,3] А[1,4] … А[1,n]
1 А[2,1] А[2,2] А[2,3] А[2,4] … А[2,n]
i=
2 А[3,1] А[3,2] А[3,3] А[3,4] … А[3,n]
i=
3 … … … … … …

i= А[m,1] А[m,2] А[m,3] А[m,4] … А[m,n]
m

Бірінші индекс-жол Екінші индекс-баған
нөмірі нөмірі
Екіөлшемді массивтің сипатталуы

Const n=…; m=…; {массив өлшемі}
VAR массив аты: ARRAY [1..n,1..m] OF
элементтер типі;
Мысалы: 5 жолдан және 6 бағаннан
барлығы 30 бүтін элементтен тұратын А
массивін сипаттау.
Жазылуы:
VAR А: ARRAY[1..5,1..6] OF INTEGER;
Екіөлшемді массивтің сипаттаңыз

1 3 -6 7
8 -5 3 12
2 -7 8 10
1) Берілген массивте неше жол, неше баған?
2) Берілген массивті сипаттаңыз.
3) Массивтің элементтерінің мәнін ата: A[1,3]= , A[3,1]= , A[2,2]=
4) Массивтің мәндері бойынша орнын анықта
A[ ..,..]= 10, A[..,..]= 3, A[ ..,..]= -7

Жауабы:
1) 3 жол, 4 баған
2) A: array [1..3,1..4] of integer
3) -6, 2, -5
4) A[3,4], A[1,2] немесе A[2,3], A[3,2]
Жол бойынша ауысу:
FOR i:=1 to m DO жол нөмірі өзгеретін сыртқы
цикл
…
FOR j:=1 to n DO баған нөмірі өзгеретін ішкі
цикл
…
Баған бойынша ауысу:
FOR j:=1 to n DO баған нөмірі өзгеретін сыртқы
цикл
…
FOR i:=1 to m DO жол нөмірі өзгеретін ішкі
цикл
…
Екіөлшемді массивтермен жұмыстың негізгі алгоритмдері
Екіөлшемді массивті толтыру.
А массиві 3 жолдан және 4 бағаннан тұрады.
Барлығы 3*4=12 элемент.
Жол бойынша толтыру:
FOR i:=1 to 3 DO {жол нөмірі өзгеретін сыртқы цикл}
FOR j:=1 to 4 DO {баған нөмірі өзгеретін ішкі цикл}
Read (A[i,j]); {пернетақтадан енгізу}

1 3 -6 7

8 -5 3 12

2 -7 8 10
Көп өлшемді массивтермен жұмыс атқарғанда бір цикл операторының ішінде
бірнеше цикл операторлары болуы мүмкін. Мысалы, массив екі өлшемді болса , онда қайталау екі рет , ал үш
өлшемді болса қайталау үш рет және т.с.с. орындалады.Демек , массив элементтерін енгізу немесе экран ға
шығару үшін цикл операторларын мынандай түрде пайдалануға болады:

For i:= 1 to n do
For j:=1 to m do
Read (A[i,j]) ;
Немесе экранға мәлімет шығару үшін:
For i:= 1 to n do
Begin
Writeln ;
For j:=1 to m do
Write (В[i, j]:8:3)
End.
Индекстері мен элементтерінің типтері бірдей массивтардың бірінің мәндерін екіншісіне к өшіру үшін , мысалы
А:=D; меншіктеу операторын немесе цикл операторы арқылы былай орындау мүмкіндігі бар:
For i:= 1 to 4 do А[і]:=D[і];
Массивке мысал:
13 бүтін саннан тұратын массивтің арифметикалық ортасын және оның әр элементінің
арифметикалық ортасынан ауытқуын табатын программа құрайық.
Program Orta1;
Var x : array [1..13] of integer; i : integer; s : real;
begin
s:=0;
writeln (‘бос орын арқылы 13 сан енгізіңдер: ’);
for i:=1 to 13 do
begin
read (x[i]);
s := s+x[i];
end;
s := s/13;
writeln (‘s=’,s:8:4);
for i:= 1 to 13 do writeln (s-x[i])
end.
НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА РАХМЕТ!

Ұқсас жұмыстар

Бірөлшемді массив элементтерінің қосындысын табу программасы

Екіөлшемді жиым

Паскаль тіліндегі жиымдар

Оқушыларды топ ережесімен таныстыру

Массивтер. Бірөлшемді массивтермен жұмыс

Типтерді өзгерту функциялары

Екі өлшемді жиымдар

Алгоритмдік тілдің алфавиті, синтаксисі және семантикасы

Бірөлшемді массив элементтеріне программа құру

ЖЫЛДАМ СҰРЫПТАУ АЛГОРИТМІ

Пәндер