Қайталау операторы. Циклдік операторлар

Презентация қосу

Қайталау операторы
СӨЖ
Орындаған: Әрмия Айжан
Тексерген: Шекербекова Ш.Т.
ЖОСПАРЫ:
1. Циклдік операторлар
2.Параметрлі қайталау операторы: for
3.Шартты тексеретін циклдік оператор:while
4.Шартты соңында тексеру арқылы қайталау
жарлығы:repeat
5.Қорытынды
Көп жағдайда аргументтерінің әр түрлі мәні бойынша алгоритмнің белгілі бір б өліктерін бірнеше рет
қайталауға тура келеді. Осындай процесстерді ұйымдастыру үшін циклдік құрылымды алгоритмдер –
қайталау операторлары қолданылады. Олар әр түрлі заңдылық негізіндегі ереже бойынша қолданылады.

Цикл – белгілі бір әрекеттер тізбегінің бірнеше рет қайталанып орындалуы.

Паскаль тілінде қайталау процессін жүзеге асыратын циклдік операторларды ң 3 т үрі бар:
- арифметикалық цикл — FOR
- шартын алдын ала тексеретін цикл – WHILE
- шартты соңынан тексеретін цикл – REPEAT

Егер шартын алдын ала тексеретін циклдегі операторды неше рет қайталау керек екендігі белгісіз болып, оны ң тек
қайталану шарты берілсе, онда WHILE, REPEAT операторлары пайдаланылады. Ал FOR операторы қайталану саны алдын
ала белгілі болған кезде қолданылады.
Параметрлі қайталау операторы: for
Циклдегі операторларды қайталану саны алдын ала белгілі бол ған жа ғдайда – FOR операторы қолданылады. Б ұл оператор параметрлі цикл операторы деп те аталады, өйткені қайталану саны функция аргумені сия қты циклді ң параметрі ат қаратын бас қару айнымалысы ар қылы беріледі. Параметр өзіні ң ал ғаш қы м әнін со ңғы м әніне дейін бірлік қадаммен өзгерту барысында циклге кіретін бір немесе бірнеше
операторды қайталап орындауды атқарады.

Оператор – FOR сөзінен басталатын оны ң та қырыбынан және цикл т ұл ғасынан т ұрады.
— FOR операторының жазылу пішімі мен орындалуын т өмендегідей т үрде беріледі:
FOR < айнымалы> := to DO < оператор>;
FOR < айнымалы> := DOWNTO DO < оператор>;
м ұндағы S1 және S2 – цикл параметрінің алғаш қы ж әне соңғы м әндерін аны қтайтын өрнектер; for… do — цикл иа қырыбын аны қтайтын т үйінді с өздер; < оператор> — цикл т ұл ғасы.
Мысалы:
1- ден 100-ге дейінгі сандарды экранға шы ғаратын программа құры ңдар.
Program san;
var i: integer;
begin
wtiteln (‘ 1- den 100- ge dein butin san’);
writeln;
for i:=1 to 100 do
write (i:4);
end.
3.Шартты тексеретін циклдік оператор:while
Алдын ала берілген шарт бойынша қайталануды жүзеге асыратын бұл оператор WHILE ( әзірше) ж әне DO (орындау) т үйінді с өздері қолданылады. Жазылу пішімі:
WHILE <қайталану шарты> DO < цикл т ұлғасы>;
мұндағы қайталану шарты – диаграммада көрсетілген логикалы қ өрнек, цикл т ұл ғасы – қайталаны орындалып отыр ған қарапайым немесе құрама оператор.Цикл әрбір орындалар алдында қайталану шарты м әні есептелінеді, егер ол а қи қат- true болса, цикл т ұл ғасы орындалады да, шарт қайта тексеріледі. Қайталану шарты жал ған – false
болса, циклді орындау доғарылып, while операторынан кейінгі жолдар ар қылы бастайды.
WHILE операторының жазылу пішімі мен орындалуын төмендегідей түрде беріледі:
WHILE <шарт> do
begin
<1- оператор;>
<2- оператор ;>
…………………….

end;
Ескерту: егер шарт бірінші тексергеннен жалған болса, онда цикл орындалмайды.
Мысалы:
Y = 3x+1,
Мұндағы: х - 1 мен 2 аралығындағы сандарды қабылдайды, қадамы 0, 5 те ң.
Program eseptey;
var x, y: real;
begin X:=- 1;
while xn;
writeln (p: 4);
end.
Шартты соңында тексеру арқылы қайталау жарлығы:repeat
REPEAT операторы. REPEAT қайталау операторы WHILE операторына ұқсас, айымашылы ғы – қайталану шарты цикл со ңында тексерніледі, сонды қтан ол кем дегенде бір рет орындалатын болады. Екінші өзгешелігі – цикл т ұл ғасы шарт жал ған бол ғанда қайталанып, ол а қи қат бол ған кезде
циклді орындау доғарылады..
Бұл оператор . REPEAT ( қайталау) ж әне UNTIL ( дейін, шейін ) т үйіді с өздерін пайдаланады.

Repeat операторының жазылу пішімі мен орындалуын төмендегідей т үрде беріледі:
REPEAT
< оператор 1 >;
< оператор 2 >;
………………
< оператор n>;
UNTIL <шарт>;

Бұл жерде операторлар REPEAT ( қайталау) ж әне UNTIL ( дейін, шейін ) с өздеріні ң арасында орналас қанды қтан, м ұнда BEGIN ж әне END с өздері жазылмайды.
Кейбір жағдайларда нәтижеге жету үшін белгілі бір әрекетті бірнеше рет қайталау ға тура
келеді. Мұндай қайталанатын әрекеттерді орындау үшін белгілі цикл түрімен ж ұмыс істейміз.
Паскаль тілінде циклді ұйымдастыру үшін оларды түріне қарай екі түрге бөлеміз: қайталану
саны белгісіз циклдер, қайталану саны белгілі циклдер. Цикл қайталанар алдында, логикалы қ
өрнектің мәні тексеріледі. Егер true (ақиқат) болса, онда цикл денесі қайталанып орындалып
отырады. Керісінше false (жалған) болса, циклдің орындалуы ая қталып, WHILE
операторынан кейінгі жолдар орындалады.
Пайдаланылған әдебиеттер:
1) Б.Бурибаев. Информатика және ЕТ негіздері, оқулық 9 сынып;
қосымша әдбиеттер:
1. Http://zerde-informa.Ucoz.Org/8-synyp/sabaktar/sabak_3.Htm
2. Http://bilimsite.Kz/informatika/4344
3. Https://kk.Wikipedia.Org

Ұқсас жұмыстар

ЦИКЛ ДЕНЕСІ

Тексеру және таңдау операторлары. Циклдық программалауға арналған командалар туралы ақпарат

Қайталау операторы Nersta.blogspot.com

Тексеру және таңдау операторлары. Циклдық программалауға арналған командалар

Сызықтық бағдарлама құрылымы

Сызықты құрылымды алгоритмдер мен программаларды құру

Көшу операторы

ЦИКЛДІК ОПЕРАТОР

For циклдық операторы

Параметрлі қайталану командасы

Пәндер