Лейкоз

Презентация қосу

ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ АГРАРЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ
БИОЛОГИЯЛЫҚ ҚАУІПСІЗДІК КАФЕДРАСЫ

Лейкоз

Орындаған: Айдын А.А, ВМ-
304
Тексерген: Ибажанова А.С
І. Кіріспе
ІІ. Негізгі бөлім
2.1. Лейкоз дегеніміз.
2.2. Лейкоздың жіктелуі.
2.3. Тарихи дерек.
2.4. Ірі қара лейкозы.
III. Қорытынды бөлім
IV. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
Лейкоз (Leucosis, грек. Leucos – а қ) – лейкемия,
қанның ағаруы – қан торшаларын түзетін
ұлпалардың ісік ауруы. Сырқаттық процесс
әртүрлі мүшелер мен ұлпаларда қан түзетін өсіп-
жетілмеген торшалардың көбеюімен сипатталады.
Қан түзетін ұлпа торшаларының қай түрінің ісіктік
сипат алғанына байланысты лейкоздарды:
лимфоидтық лейкоз, миелоидтық лейкоз және
эритролейкоз.
Өсіп-жетілген қан торшаларының қанда
молаюына әкелетін аурауды лейкоздың
лейкемиялық түрі деп, олай болмаған жағдайда
алейкемиялық лейкоз дейді.
иипааа

1. Қалыпты жағдайдағы
қан торшасы

2. Лейкоз
Лмифоидтық лейкоздың негізгі ерекшелігі, қан
мен сүйек кемігінде қатерлі ісік торшалары
сипатын алған лимфоциттердің болуы.Лимфалық
түйіндерде ісік торшалары негізінен ішкі қабат
пен синустарды, талақта – қызыл ұлпаны
жайлайды, бауырда олар синусоидтарға енеді.
Бұл торшалар басқа мүшелерде тамырлардың
ішінде шоғырланады.
Лимфоидтық лейкозға лимфосаркоманың
ұқсастығы бар.
Лимфосаркомаға бірінші кезекте:
Лимфоидтық лейкоз кезіндегі лимфоцитке толып
қалған лимфа түйіндері.
- лимфоидтық жүйенің зақымдануы және
лейкопения тән.
- анемия жиі байқалады.
- сүйек кемігі зақымдана бермейді.
- ісік торшалары лимфалық тамырлар арқылы
таралып, ең алдымен лимфалық түйіндердің
фолликулдарын, сыртқы және ішкі қабаттары
аралығын жайлайды.
Лимфасаркома торшалардың морфологиясына
қарай, торшалардың жетілуі тым төмен
лимфасаркома, лимфобластық, лимфоцитарлық
және гистиолимфоцитарлық саркома деп
бөлінеді.
Миелоидтық лейкоз сүйек кемігінің
зақымданып, онда жетілуі өте төмен
миелобластардың немесе эозонофильдік бағыт
алған торшалардың шамадан тыс молаюымен,
осы торшалардың қанға енуімен сипатталады.

1. Сүйек кемігі
2. Сүйек кемігінде
миелеобластардың
шамадан тыс көбеюі
Эритролейкозға эритроциттерге және
гранулоциттерге бағыт ала жетіле бастаған жас
торшалардың ісіктік қасиет алып шамадан тыс
молаюы тән.
Лейкозға көптеген жануарлар түрлері
шалдығады. Ірі қара малдың лейкозы, тауықтар
лейкозы және Марек ауруы шаруашылықтарға
үлкен зиян келтіреді.
Эритролейкозға ұшыраған
торша

1. Гранулалар
2. Митохондриялар
Ірі қара мал лейкозы
Ірі қара мал лейкозы созылмалы өтетін, қан түзетін
және басқа мүшелер мен ұлпаларда қатерлі ісік
ошақтарының пада болуымен, қанда лимфоциттер
санының артуымен сипатталатын ауру.
Этиологиясы мен дерттенуі. Аурудың пайда болуы
С-типінің вирусымен негізделген, онковирус атауымен
қысқартылған (РНҚ-лы вирус). Retroviridae
түыстығына Onkarnoviridae туыстық тармағына
жатады. Ірі қара малдың лейкоз вирусы бас әріптермен
жазылады – ВЛКРС. Вирустың таралуының негізгі жолы
– горизонтальді (жануардан жануарға) жұғады.
Сонымен қатар, вирус жатырдағы төлге берілуі де
мүмкін яғни (вирустың вертикальды таралуы).
Ірі қара лейкозына сиырмен қатар буйвол, енеке, қой
және ешкі бейім. Лейкозбен сиыр малының барлы қ
тұқымың қай жастағысы болмасын ауырады. Әйтсе де
ауру 4-8 жас аралығында жиі байқалады. Қара ала
және қызыл тұқымды сиырлар бұл ауруға бейім
келеді.
Ірі қара лейкозы екі түрге бөлінеді: энзоотиялы қ ж әне
спорадиялық. Энзоотиялық лейкоз бұл ауруды ң
клиникалық және патологиялық анатомиялық
белгілері айқын білінген түрі, негізінен ересек
жануарларда 5-8 жас аралығында жиі бай қалады.
Спорадиялық лейкоз сирек кездеседі, о ған 3 жас қа
дейінгі жас малдар шалдығады. Спорадиялы қ лейкоз
3 түрге бөлінеді: бұзаудың, тимустық және терідегеі.
Бұзаудың лейкозымен 6 айға дейінгі жануарлар
ауырады. Ауырған бұзаулардың лимфа түйіндерін
ісік жайлап, көптеген ішкі ағзаларға метастаз береді.
Ауру белгілері білінгеннен кейін бірнеше апта ішінде
мал өледі.

Тимустық лейкоз 6-18 ай аралығындағы
жануарларда байқалады. Ісік негізінен айырша без
тимуста шоғырланады да, малдың әмукесі қабынып
тұрады. Ісінген ұлпа көкірек қуысына да жайылады.
Ісік лимфа түйіндеріне де жайылады, бірақ,
диафрагмадан ары орналасқан ағзаларға шаба
қоймайды.
Тері лейкозы – бұл аурудың бірден-бір жазылатын
түрі негізінен 1 жастан 3 жасқа дейінгі жас малда
кездеседі. Тепіде ісінген ұлпалардың
шоғырлануынан әр түрлі бұдырмақтар пайда
болады да, бірнеше аптадан кейін сола бастайды.
Жазылып кеткеннен соң қайтадан өрбуі сирек
кездеседі.
Паталогиялық анатомиясы. Ауру көбінесе
лимфоциттік лейкоз және лимфосаркома,
сирегірек миелоидтық лейкоз ж әне
лимфогранулематоз түрлерінде байқалады.
Көбінесе лимфалық түйіндер, талақ, сүйек кемігі,
бауыр, жүрек, бүйрек, ұлтабар, қаңқа бұлшық
еттері зақымданады.
Лимфоциттік лейкозға шалдыққан малдың
лимфалық түйіндерінің көлемі артады, кейде
еңгезердей болған олардың салмағы бірнеше кг
жетеді. Тіліп қарағанда ақшыл немесе с ұр ғылт
түсті, босаңсыған паренхима томпайып к өтеріледі,
өлі телімдер мен қанталаулар байқалады.
Талақтың да көлемі ұлғаяды, кей малда
ұзындығы 1 м, көлденеңі 20-25 см, қалыңдығы 8-
10 см-ге дейін жетеді. Мүшенің тілік беті кедір-
бұдырлы тұтас қызыл болады немесе көлемі
тым ұлғайған ақшыл түсті фолликулдар есебінен
шұбарланады. Миокардта пайда болған сұрғылт
түсті, әртүрлі өлшемді ісік ошақтары эпикард
жағынан да, эндакард жағынан да көрінеді,
жүректің көлемін ұлғайтады. Жүрекшелер
қабырғалары кейде ісік ұлпасының есебінен
түгелге дерлік ағарып кетеді. Бауырда ақшыл
түсті ісік ошақтары болуы мүмкін, мүшенің
көлемі үлкейіп, түсі сұрғылт немесе ақшыл-
қоңыр тартады.
Көкбауырды тіліп қарағандағы паталогиялық
анатомиялық өзгеріс
Бүйрек ісікпен екі түрде зақымданады. Өлшемі грек
жаңғағына дейін жететін көптеген ақшыл ісік
ошақтары есебінен көлемі артқан бүйректі ң беті
бұдырлы болады. Кейде мүшеде тек бірақ ісік
ошағы болады да, ол астауды түгелге дерлік
толтырады немесе бүректі ң жартысын алып жатады.
Процестің жайылма түрімен за қымдан ған б үйрек
үлкейеді, түсі ақшыл-қоңыр тартады. Ұлтабар жиі
зақымданады, қабырғасы қалыңдап 5,5 см жетеді,
ағарады, кілегейлі қабығы ойылады. Ішектің
қабырғасы қалыңдайды, фолликулдары (топтаск қан
және жекелеген) шамадан тыс үлкейеді, оларды ң
бетіндегі кілегейлі қабық ойылады.
Жатырдың қалыңдаған қабырғасы
ақшылданады, болбырайды.
Лейкозбен қара мал мүшелерінің қай-қайсысы да
зақымданады. Олардың жай көзге ілігерлік
нышандары мүшенің ісік торшалармен кеулену
деңгейімен анықталады.
Гистологиялық өзгерістер.
Лимфалық түйіндерде фолликулдар, синустар,
ішкі қабат тартпалары сүртіліп, олардың орнын
лейкоздың түріне қарай морфологиялық және
гистохимиялық ерекшеліктері бар ісік торшалары
лимфалық түйін қапшығын да, іргелес жатқан
борпылдақ дәнекер ұлпаны да кеуелейді.
Диагноз. Лейкозға морфологиялық диагноз
қойғанда оны саркомалар мен карциномалардан
ажырату қажет. Бұл ісктер көптеген мүшелерге,
олардың ішінде лимфалық түйіндерге де,
талаққа да, метастаздар беруі мүмкін. Алайда,
қалыпты ұлпадан айқын бөлектене көзге ілігетін
бұл екінші кезекті ісік ошақтары мүшелердің
диффузды ұлғаюына әкелмейді.
Бұрын лейкоздан сау шаруашылықтарда бұл
ауруға алғашқы диагноз кешенді қойылуға тиіс,
яғни гематологиялық, серологиялық
зерттеулермен қатар морфологиялық
зерттеулерде жүргізілуі керек.
Пайдаланылған әдебиеттер
1. Сайдулдин Т. «Ветеринариялық індеттану» 2
том. Алматы, 1999. –Б. 181-189
2. Ө.Ығылманұлы «Ветеринариялық
патологиялық анатомия»
3. Интернет желісі: www.vetdoctor.info
4. webmvc.com
Назарларыңыз
ға рахмет!!!

Ұқсас жұмыстар

КАН ЖӘНЕ ҚАН ТҮЗІЛУДІҢ ПАТОФИЗИОЛОГИЯСЫ

Қан аурулары кезінде ауыз қуысы кілегей қабатының өзгерістері. Клиникасы, диагностикасы, салыстырмалы дигностикасы, емі

Жүкті әйелдер гемостаз жүйесі және оларды зерттеу

ІСІККЕ ҚАРСЫ ИММУНИТЕТ

Ісікке қарсы иммунитеттің туындауы

Пәндер